Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 25-01-2006, AV2868, 99/01504

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, tweede meervoudige Belastingkamer, op het beroep van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid X te Y (hierna: de belanghebbende) tegen de in één geschrift vervatte uitspraken van het hoofd van de eenheid Belastingdienst/P te Z van de rijksbelastingdienst (hierna: de Inspecteur) op de in één geschrift vervatte bezwaarschriften tegen na te melden met verhoging opgelegde naheffingsaanslag in de accijns en tegen het kwijtscheldingsbesluit betreffende de in deze naheffingsaanslag begrepen verhoging.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De naheffingsaanslag is met dagtekening 14 september 1998, onder aanslagnummer 1, opgelegd tot een bedrag van in totaal fl. 615.187,= aan accijns, met een verhoging van 100% voor een gedeelte ad fl. 578.614,=, van welke verhoging de Inspecteur bij het vaststellen van de naheffingsaanslag heeft besloten een kwijtschelding te verlenen tot op 25% oftewel tot op fl. 144.653,=, en fl. 24.653,= aan heffingsrente.

1.3. De belanghebbende heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij. Het Hof rekent deze pleitnota tot de stukken van het geding.

1.4. Aan het slot van de zitting heeft het Hof partijen medegedeeld schriftelijk uitspraak te zullen doen, doch deze uitspraak pas te zullen doen na het wijzen van het arrest van de Hoge Raad der Nederlanden in de zaak met rolnummer 36 133.

2. Feiten

Het Hof stelt op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting, als tussen partijen niet in geschil dan wel door een der partijen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, de volgende feiten vast.

2.1. De belanghebbende is onderdeel van E. Zij houdt zich onder andere bezig met de handel in minerale oliën. De belanghebbende is in het bezit van een vergunning voor een accijnsgoederenplaats (hierna: de AGP) met het kenmerk 192/18259 d.d. 1 januari 1993.

2.2. De bij de belanghebbende onder schorsing van accijns aangevoerde minerale oliën worden ingeslagen in tanks die deel uitmaken van de AGP. Daarbij wordt de in de AGP ingeslagen hoeveelheid minerale oliën vastgesteld door middel van een geijkte meter. De hoeveelheid minerale oliën waarmee blijkens deze meter de tanks worden gevuld, vormt de 'ingeslagen hoeveelheid accijnsgoederen'.

2.3. Bij uitslag wordt de uitgeslagen hoeveelheid minerale oliën eveneens vastgesteld door middel van een geijkte meter. De hoeveelheid minerale oliën die blijkens de meter uit de tanks is uitgeslagen, geldt als grondslag voor de berekening van de ter zake van deze uitslag verschuldigde accijns.

2.4. In verband met de uitlevering van minerale oliën voegt de belanghebbende in bepaalde gevallen additieven toe aan minerale oliën, met name aan benzine en dieselolie. Het gaat daarbij om additieven welke op grond van artikel 25, tweede lid, onderdeel a, van de Wet op de accijns (hierna: de Wet) mede worden aangemerkt als minerale oliën.

2.5. De belanghebbende koopt deze additieven in van derden. De additieven worden na ontvangst door de belanghebbende opgeslagen in afzonderlijke tanks, die niet tot de AGP van de belanghebbende behoren. Ook administratief worden de additieven niet ingeslagen in de AGP. De opslag van de additieven leidt niet tot het in de administratie opboeken van de hoeveelheid minerale oliën in de voorraad van de AGP.

2.6. De toevoeging van de additieven aan minerale oliën geschiedt bij de belanghebbende direct voorafgaand aan de belading van tankauto's en nadat de onder 2.3 bedoelde meter heeft gemeten hoeveel minerale oliën uit de opslagtanks c.q. de AGP zijn uitgeslagen. De belanghebbende volgt deze handelwijze reeds sinds 1989 en daarmee vanaf de inwerkingtreding van de accijnswetgeving 1992.

2.7.1. Bij het doen van de accijnsaangifte baseert de belanghebbende zich op haar verkoopadministratie. In haar verkoopadministratie registreert de belanghebbende dat de additieven afzonderlijk aan de afnemers worden verkocht en dat de additieven geen onderdeel uitmaken van de hoeveelheid geleverde - uitgeslagen - minerale oliën. Aldus wordt de hoeveelheid geleverde additieven niet in de periodieke accijnsaangifte opgenomen. In de accijnsadministratie van de belanghebbende en in alle bescheiden die betrekking hebben op een levering, zoals laad-/ afleverbonnen, worden de toegevoegde additieven per belading afzonderlijk weergegeven.

2.7.2. Door de belanghebbende is overgelegd een overzicht van de accijnsaangiften over de periode oktober 1996 met een controlelijst verkopen oktober 1996 van de tankopslag 'R'. In deze controlelijst staan van de verkopen onder meer vermeld de actuele liters per product, de liters toevoegingen en de liters product bij 15( C. De in de controlelijst onder '15( Gr. liters' product vermelde totalen komen overeen met de in het overzicht van de accijnsaangiften vermelde aantallen waarover de verschuldigde accijns wordt berekend.

2.7.3. De belanghebbende levert minerale oliën aan diverse afnemers onder schorsing van accijns. Voor deze leveringen maakt de belanghebbende administratief geleidedocumenten (hierna: AGD's) op. In deze AGD's zijn geen leveringen van additieven opgenomen. De levering van additieven geeft de belanghebbende weer in een specificatie 'Lijst van de verkopen'. De belanghebbende heeft overgelegd een dergelijke lijst van de laatste week van oktober 1997, waarin o.a. opgenomen zijn liters actueel van het product, toevoegingen en liters bij 15( C.

2.8. In 1994, doorlopend in 1995, heeft de Belastingdienst/F District S op verzoek van de Inspecteur bij de belanghebbende een onderzoek ingesteld in verband met de aan de belanghebbende afgegeven (voorlopige) vergunning AGP, alsmede een reguliere jaarcontrole met betrekking tot de jaren 1991 tot en met 1994 op de toepassing van de vergunning AGP door de belanghebbende (hierna: de controle 1994). Op 27 maart 1996 is het controlerapport met kenmerk T6/4176-94 (hierna: het controlerapport 1996) uitgebracht.

2.9. Met betrekking tot de jaarcontrole 1991 tot en met 1994 is in paragraaf 2.2 'Administratie en administratieve organisatie' van het controlerapport 1996 opgenomen:

'De huidige administratie is acceptabel.'

en in paragraaf 3.1 'Aansluiting administratie':

2.10. Op 10 juli 1996 heeft de belanghebbende bij de Inspecteur een 'Verzoek om teruggaaf inzake dubbele heffing accijns' ingediend met betrekking tot door G B.V. (hierna: G) aan de belanghebbende geleverde additieven inclusief accijns (hierna: de G-additieven). Bij dit verzoek heeft de belanghebbende gevoegd een overzicht van over de periode januari 1992 tot en met december 1995 ontvangen nota's inzake van G afgenomen liters additieven met de daarover in rekening gebrachte accijns, als volgt gespecificeerd:

In het verzoek wordt de Inspecteur uitgenodigd een controle bij de belanghebbende in te stellen naar de gehanteerde administratieve vastleggingen en de afdracht van accijns over de additieven.

2.11. Op 20 mei 1997 heeft de belanghebbende nog nadere gegevens ten behoeve van het onder 2.10 vermelde verzoek verstrekt. Na een bedrijfsbezoek heeft de Inspecteur op 10 juni 1997 ingevolge artikel 65 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen besloten aan de belanghebbende over de periode 1 januari 1992 tot en met 31 december 1995 een teruggaaf van de accijns van G-additieven, vermeerderd met heffingsrente, ambtshalve te verlenen. Deze teruggaaf is als volgt gespecificeerd:

en als volgt gemotiveerd:

'In de genoemde periode werden door u 167938 ltr. additives ingekocht inclusief accijns. Deze inslagen zijn door u niet als inslag inclusief accijns op uw maandaangifte in mindering gebracht waardoor dubbel accijns is afgedragen, t.w. door uw leverancier en door U op uw maandaangifte.'.

2.13. In het controlerapport 1998 wordt onder meer geconcludeerd tot de volgende correcties tot de daarbij vermelde, afgeronde, bedragen:

3. Het geschil, de standpunten en conclusies van partijen

3.1. Tussen partijen is in geschil het antwoord op de volgende vragen.

De belanghebbende beantwoordt de vragen II en III ontkennend en de vragen I, IV en V bevestigend. De Inspecteur is de tegengestelde opvatting toegedaan.

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, waaronder de in punt 1.3 vermelde pleitnota, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt. Ter zitting hebben zij hieraan nog het volgende, zakelijk weergegeven, toegevoegd:

3.3. De belanghebbende concludeert tot vernietiging van de bestreden uitspraak, vernietiging van de verhoging en vermindering van de naheffingsaanslag tot fl. 36.573,=, exclusief heffingsrente en zonder verhoging. De Inspecteur concludeert tot vernietiging van zijn uitspraak, onder handhaving van de nageheven enkelvoudige belasting en vermindering van de verhoging tot fl. 138.007,=.

4. Overwegingen omtrent het geschil

Vraag I

4.1. Voor een in rechte te beschermen vertrouwen is niet vereist dat de aangelegenheid bij een boekenonderzoek door de belastingadministratie daadwerkelijk op haar fiscale merites is beoordeeld, doch is voldoende dat de belastingplichtige in de gegeven omstandigheden mocht aannemen dat zulks het geval was. Dit zal zich in het algemeen voordoen, indien de betrokken aangelegenheid verhoudingsgewijs van zodanig belang is dat zij niet aan de aandacht van de met de controle belaste ambtenaren kan zijn ontsnapt, en bovendien de gevolgen voor de belastingheffing van dien aard zijn dat het voor de hand ligt om kritische opmerkingen te maken, zo niet tot naheffing over te gaan. Alsdan zal de Inspecteur, door niettemin generlei opmerking te maken en naheffing achterwege te laten, in het algemeen bij de belastingplichtige het gerechtvaardigde vertrouwen wekken dat de wijze waarop deze de betrokken aangelegenheid in fiscaal opzicht heeft behandeld, zijn goedkeuring kan wegdragen. (Arrest van de Hoge Raad der Nederlanden van 18 december 1991, nr. 27 127, onder meer gepubliceerd in BNB 1992/182.)

4.2. De Inspecteur heeft desgevraagd ter zitting verklaard dat de bij het beroepschrift gevoegde, onder punt 2.7.1 tot en met 2.7.3 vermelde, bijlagen 1, 2 en 6 behoren tot de administratie van de belanghebbende. Voorts heeft hij verklaard niet te betwisten dat vergelijkbare documenten voor de jaren, die in het kader van de onder punt 2.8 genoemde controle 1994 zijn beoordeeld, behoorden tot de administratie van de belanghebbende en derhalve ter beschikking hebben gestaan aan de controleambtenaren. Zoals onder 2.7 weergegeven, worden in de laad-/afleveringsbonnen, in de controlelijsten verkopen en in de lijst van de verkopen de additieven duidelijk afzonderlijk van de minerale oliën vermeld. Deze aparte vermelding van de additieven worden in die overzichten consequent doorgevoerd.

4.3. De Inspecteur heeft tijdens de zitting voorts uitdrukkelijk verklaard, dat het bedrag van de accijns over de additieven zowel absoluut als relatief groot is. Het Hof is, mede gelet op de bij de motivering van het beroepschrift overgelegde bijlagen 3 en 5, van oordeel dat de betrokken aangelegenheid verhoudingsgewijs van zodanig belang is dat zij niet aan de aandacht van de met de controle belaste ambtenaren kan zijn ontsnapt.

4.4. Gelet op:

is het Hof van oordeel, dat de belanghebbende mocht aannemen dat de betrokken aangelegenheid op haar fiscale merites is beoordeeld door de met de controle in 1994/95 belaste ambtenaren. De met deze controle belaste ambtenaren behoorden weliswaar niet tot het onderdeel van de rijksbelastingdienst waarvan de Inspecteur deel uitmaakte, maar deze ambtenaren hebben op verzoek van de Inspecteur de controle in 1994 verricht. Gelet op het vorenoverwogene is, naar het oordeel van het Hof, bij de belanghebbende het in rechte te beschermen vertrouwen gewekt dat de wijze waarop zij de betrokken aangelegenheid in fiscaal opzicht heeft behandeld de goedkeuring van de Inspecteur kon wegdragen.

4.5. Vraag I dient bevestigend te worden beantwoord.

Vragen II tot en met V

4.6. Gelet op de bevestigende beantwoording van vraag I behoeven de overige vragen geen beantwoording.

Slot

4.7. Gelet op de bevestigende beantwoording van vraag I gaat het Hof voorbij aan het door de belanghebbende in haar motivering van het beroepschrift op pagina 16 en in de pleitnota op pagina 7, onderaan gedane getuigenaanbod.

Slotsom

4.8. Gelet op het vorenoverwogene is het gelijk aan de zijde van de belanghebbende. Voor dat geval is niet in geschil dat de naheffingsaanslag dient te worden verminderd tot fl. 36.573,= (€ 16.596,10) aan enkelvoudige belasting, exclusief heffingsrente.

5. Proceskosten en griffierecht

5.1. In de omstandigheid dat de uitspraak wordt vernietigd, vindt het Hof, nu bijzondere omstandigheden niet zijn gesteld of gebleken, aanleiding de Inspecteur te veroordelen tot vergoeding van de door de belanghebbende gemaakte proceskosten. De belanghebbende heeft uitsluitend aanspraak gemaakt op vergoeding van de kosten van de haar in verband met de behandeling van haar beroep bij het Hof door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Het Hof stelt deze kosten met inachtneming van het bepaalde in het Besluit proceskosten fiscale procedures op 2,5 (punten) maal fl. 710,= (waarde per punt) maal 2 (gewicht van de zaak) is fl. 3.550,= (€ 1.610,92).

6. Beslissing

Gelet op al het vorenstaande moet worden beslist als volgt:

Aldus vastgesteld op 25 januari 2006 door P. Fortuin, voorzitter, B.G. van Zadelhoff en M.E. van Hilten, en op die dag in het openbaar, in tegenwoordigheid Th.A.J. Kock, griffier, uitgesproken.

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

In het beroepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.