Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 23-11-2006, BA2526, 04/01554

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak van het gerechtshof te 's-Hertogenbosch, twaalfde enkelvoudige Belastingkamer, op het beroep van de X te Y (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van de voorzitter van het managementteam van het onderdeel Belastingdienst/P/kantoor Z van de rijksbelastingdienst (hierna: de Inspecteur) op het bezwaarschrift betreffende na te melden aanslag.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 1995 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen van fl. 180.129, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is verminderd tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen fl. 123.698.

1.3. Belanghebbende heeft, na daartoe door het hof in de gelegenheid te zijn gesteld, schriftelijk gerepliceerd en de Inspecteur heeft schriftelijk gedupliceerd.

1.5. Belanghebbende heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het hof en aan de wederpartij. Het hof rekent deze pleitnota tot de stukken van het geding.

1.6. Het hof heeft vervolgens het onderzoek ter zitting gesloten.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat, als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of niet voldoende weersproken, het volgende vast:

2.2. Het pand staat ingeschreven in het register, bedoeld in artikel 6 van de Monumentenwet 1988.

2.3. In het hoorverslag van 12 april 1999, waarmede namens belanghebbende is ingestemd blijkens de brief van 15 juni 1999 van de toenmalige adviseur D, is opgenomen:

Belanghebbende heeft sinds medio 1994 gezocht naar een geschikt pand in Q om zijn studerende dochters te huisvesten. Voorheen woonde de 2 in Q studerende dochters enkele jaren in een deel van een bouwvallig pand aan de B-straat te Q. De betreffende woonruimten kenden slechte sanitaire voorzieningen en vertoonden lekkages en vochtvorming. Beide dochters bewoonden het pand mede als zg. kraakwacht. De dochters betaalden ieder voor deze woonruimte een maandelijks bedrag van f 200, exclusief gas en electra.

Aangezien op 16-jarige leeftijd ook de jongste dochter in Q zou gaan studeren achtte belanghebbende het wenselijk dat de drie dochters in Q een gezamenlijke woonruimte zouden gaan betrekken. Dit mede om er voor te zorgen dat de oudere dochters de zorg voor en het toezicht op de jongste dochter op zich zouden nemen.

Het pand aan de A-straat (hierna: het pand) werd door de voormalige eigenaar verhuurd aan 4 studentes.

Belanghebbende heeft het pand gekocht door tussenkomst van een makelaar die bemiddelde voor de verkopende partij, de heer E uit R. Voordat belanghebbende tot aankoop besloot heeft hij het pand bouwtechnisch laten taxeren door F.

Het pand bestaat uit een kelder van ongeveer 25m2, de begane grond en daarboven een drietal woonunits.

Vrij snel na de aankoop hebben de oudste in Q studerende dochters het pand betrokken. Dit mede om kraak van het pand te voorkomen. Vanaf december 1995 hebben de 3 in Q studerende dochters het pand definitief betrokken.

In het najaar van 1995 is een begin gemaakt met diverse werkzaamheden aan het pand.

Kort samengevat zijn de volgende werkzaamheden verricht:

Na afronding van de verbouwingswerkzaamheden ziet de indeling van het pand er als volgt uit.

De kelder is in gebruik als keuken.

De begane grond is ingericht als kantoorruimte en bevat een buro, fauteuils, een bank, een tafel, een boekenkast, een garderobe, een televisie, een bergruimte en een toiletgelegenheid.

De drie verdiepingen zijn in gebruik als woonruimte voor de dochters. Iedere verdieping is compleet ingericht met een buro, een zitgelegenheid, inbouwkasten tbv ieders persoonlijke garderobe, vitrage, bed, lampen, horren, gordijnen, vloertapijten.

Verder bevinden zich op de tweede verdieping een toiletgelegenheid en een badkamer voor gezamenlijk gebruik.

De woonunits op de eerste en derde verdieping beschikken tevens over een televisie.

Daarnaast is het pand nog ingericht met een fornuis, een wasmachine en een droogtrommel.

De volledige inrichting van het pand is gebeurd voor rekening van belanghebbende.

Belanghebbende is directeur-enig aandeelhouder van de in Y gevestigde besloten vennootschap H BV (hierna: de BV). De BV is juridisch tot stand gekomen bij notariële akte van 31 maart 1978 en heeft voorzover hier van belang als statutaire doelstelling het beheer en de belegging van vermogenswaarden en het deelnemen in andere vennootschappen en ondernemingen met een soortgelijk of aanverwant doel.

Ultimo 1994 en 1995 bestaan de bezittingen van de BV nagenoeg geheel uit een vordering in rekening-courant op haar directeur van respectievelijk fl. 593.738 en fl. 524.446, en enige liquide middelen. De samenstelling van de bezittingen van de BV is tot op heden nauwelijks gewijzigd.

De omzet van de BV bestaat nagenoeg geheel uit de rente-inkomsten en enige inkomsten uit effecten. De salariskosten zijn nihil.

Op 1 juli 1995 is belanghebbende met de BV een huurovereenkomst aangegaan. Belanghebbende verhuurt vanaf voornoemde datum de begane grond van het pand. Partijen komen verder overeen dat de verhuurde ruimte gestoffeerd en gemeubileerd wordt opgeleverd, dat gebruik van keuken en toilet is toegestaan en dat de kosten van gas en water voor rekening komen van de verhuurder alsmede verder onderhoud. De huursom bedraagt f 1.500 per maand. De huurovereenkomst is zowel door de huurder als de verhuurder voor akkoord getekend. Bij het bepalen van de huursom is naar zeggen van belanghebbende een jaarprijs van f 450 per m2 het uitgangspunt geweest.

Belanghebbende stelt dat hij deze ruimte in zijn hoedanigheid van directeur van de BV heeft gehuurd omdat hij het vanuit zakelijk oogpunt bezien wenselijk achtte in Q over een ruimte te beschikken waar hij in alle rust zijn financiële literatuur kan bestuderen. Belanghebbende stelt dat het de bedoeling is dat de BV zich te zijner tijd gaat bezighouden met beleggingsactiviteiten in te Q en omgeving gelegen onroerende zaken. Tot op heden zijn in deze geen activiteiten ontplooid binnen de BV. Belanghebbende heeft naar zijn zeggen op dit moment ook geen concrete activiteiten in deze op het oog.

Belanghebbende heeft een aantal bescheiden overgelegd waaruit blijkt dat in 1997 en 1998 de correspondentie met diverse uitgevers van financiële periodieken zowel via het adres in Q als via het adres in Y verloopt.

Belanghebbende heeft met dagtekening 1 december 1995 een reglement met betrekking tot bewoning opgesteld. In dit reglement is o.a. bepaald dat iedere dochter een kamer voor volledig gebruik heeft en dat bepaalde ruimten voor gemeenschappelijk gebruik zijn bestemd.

In het reglement met betrekking tot de bewoning is verder aangegeven dat de directie van de BV de door haar gehuurde ruimte ter beschikking stelt van de medebewoners met als tegenprestatie de bewaking en het in goede staat houden van die ruimte.

Eveneens met dagtekening 1 december 1995 heeft belanghebbende een als huurovereenkomst omschreven geschrift opgesteld ten behoeve van de drie dochters. In dit geschrift is kortgezegd bepaald onder welke voorwaarden de dochters de woonunits kunnen gebruiken.

Iedere dochter betaalt een bedrag van f 450 per maand. Alle lasten, behalve de telefoonkosten, komen voor rekening van belanghebbende en zijn echtgenote. Het geschrift is alleen getekend door belanghebbende. Belanghebbende heeft ondertekend met "JE VADER" en heeft vervolgens zijn handtekening geplaatst.

Belanghebbende stelt dat de verhuur mede de volledige inrichting van de woonunits en de kelder omvat en dat sprake is van een zg. all-in-huur.

2.4. Belanghebbende heeft in zijn aangifte over het onderhavige jaar 1995 ter zake van de onderhoudskosten en andere lasten met betrekking tot het pand in Q een bedrag van fl. 53.228 in aftrek gebracht. In de bijlage bij zijn brief met dagtekening 4 maart 1999, heeft belanghebbende, op verzoek van de Inspecteur, betaalbewijzen en facturen verstrekt van gedane uitgaven. Volgens de door belanghebbende overgelegde stukken bedragen deze uitgaven tezamen fl. 53.228, welke op grond van de door de Inspecteur gemaakte opstelling op pagina 5 van het verweerschrift als volgt gespecificeerd kunnen worden:

2.5. Op bladzijde 3 van het verweerschrift van 1 december 2004 specificeert de Inspecteur het door hem verdedigde bedrag van fl. 123.698 als belastbaar inkomen als volgt:

2.6. In de motivering van het pro-forma beroepschrift van 24 augustus 2004 concludeert belanghebbende primair tot een belastbaar inkomen groot fl. 45.997. Het bedrag van fl. 45.997 is door hem niet nader berekend, toegelicht of onderbouwd, noch ook gespecificeerd, anders dan hierna vermeld.

In dat verband vermeldt het beroepschrift onder meer:

Het bedrag van fl. 45.584,64 is bij de conclusie van repliek nader gesteld op fl. 45.424,69. Onder de kosten voor inventaris ad fl. 28.466,34 is opgenomen, met als crediteur verkoper huis, koopsom roerende zaken fl. 15.000. In bijlage D 1A bij onder meer de conclusie van repliek is ter zake omschreven: "overgordijnen op diverse verdiepingen, rolgordijnen voor de kantelramen, kasten, grote spiegel, fornuis."

2.8. In de kennisgeving op een bezwaarschrift, die de Inspecteur op 29 maart 2004 aan belanghebbende heeft toegezonden, is onder meer opgenomen:

Dienovereenkomstig is in verband met het pand een bedrag van fl. 10.783 in mindering gebracht bij het bepalen van het belastbaar inkomen.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.1. Het geschil betreft, naar het hof verstaat, het antwoord op de volgende vragen:

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt. Ter zitting hebben zij hieraan nog het volgende, zakelijk weergegeven, toegevoegd:

Belanghebbende

In mijn beroepschrift heb ik een staatje bijgevoegd van de onderhoudskosten die zijn gemaakt. In de aangifte heb ik een bedrag aan onderhoudskosten gerapporteerd. Dit bedrag was niet correct. Er zijn namelijk overige posten die niet in de aangifte zijn meegenomen terwijl ik dit wel kosten vind die aftrekbaar zijn. Er zijn bepaalde zaken niet meegenomen en hiervan heb ik in beroep een overzicht gemaakt. Als je mijn ingediende aangifte neemt en de kostenpost elimineert en je neemt mijn nieuwe overzicht hiervoor in de plaats dan kom je op een belastbaar inkomen van fl. 45.997.

Ik wil benadrukken dat de prijs die per kamer is betaald een all-in prijs was voor de huur van de gemeubileerde kamer. Er is door een onafhankelijke partij, J BV, aangegeven dat dit een zakelijke prijs was.

De Inspecteur

Met betrekking tot de inventaris die voor fl. 15.000 is overgenomen van de oude eigenaar, heeft belanghebbende mijns inziens niet aannemelijk gemaakt dat deze wordt verhuurd aan de dochters. Verhuur heeft mijns inziens niet plaatsgevonden tegen de waarde in het economische verkeer. Er is hier sprake van een all-in prijs van fl. 450 per maand per dochter, we weten niet waarvoor wordt betaald. Het bedrag ziet op het ter beschikking stellen van de woonruimte, de rest is onduidelijk.

Wat betreft de tabellen met prijsstijgingen van woningen in Q merk ik op dat dit algemene cijfers zijn. Er is in casu geen sprake van kale huur dus cijfers zijn niet vergelijkbaar. De door de B.V. betaalde huur is niet in geschil. Het beperkte gebruiksrecht van de B.V. en de huur die daarvoor verschuldigd is, impliceert dat de huur die de dochters betalen erg laag is. Belanghebbende heeft bij het vaststellen van het huurbedrag gekeken naar de draagkracht van dochters, dus is geen zakelijke huurprijs overeengekomen.

Ik heb tot een bedrag van fl. 53.158 nota's aangetroffen die zien op investeringen in het gebouw en in roerende zaken. Een bedrag van fl. 21.566 kwalificeert mijn inziens als onderhoudskosten. Het overzicht dat belanghebbende in de beroepsfase verstrekt is tardief. Belanghebbende heeft niet aan zijn bewijsplicht voldaan. Ik bestrijd dat er meer kosten in aftrek kunnen worden gebracht.

Met betrekking tot de taxatiekosten ad fl. 747,30 merk ik op dat die nooit in geschil zijn geweest. Als dat bedrag al extra in aftrek kan worden gebracht dan zitten ze reeds in het compromis. Interne compensatie.

4. Beoordeling van het geschil

4.2. Voor de in geding zijnde aftrekposten is voorts van betekenis het bepaalde in de artikelen 35 en 36 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 (hierna: de Wet IB'64)

4.3. Op grond van artikel 3 en 4 van de Wet IB'64 behoren de zuivere inkomsten uit vermogen tot het belastbaar inkomen. Zuivere inkomsten zijn de inkomsten minus de aftrekbare kosten (artikel 21 van de Wet IB'64). Artikel 24 van de Wet IB'64 bepaalt vervolgens dat tot de inkomsten uit vermogen behoren alle niet als winst uit onderneming, als winst uit aanmerkelijk belang of als inkomsten uit arbeid aan te merken voordelen uit onroerende en roerende zaken.

Aftrekbare kosten zijn de op de inkomsten drukkende kosten voor zover zij zijn gemaakt tot verwerving, inning en behoud van die inkomsten en in hun totale omvang niet overtreffen hetgeen gebruikelijk is (artikel 35 van de Wet IB'64).

4.4. Artikel 36, lid 8 van de Wet IB'64 (tekst 1995) luidt:

"(...) Ingeval bij het bepalen van de zuivere inkomsten met betrekking tot de eigen woning of een gedeelte van een eigen woning ten aanzien van een ander dan de belastingplichtige artikel 42a, eerste of vijfde lid van toepassing is, worden met betrekking tot die woning of dat gedeelte van een woning ten aanzien van hem de aftrekbare kosten - andere dan renten van schulden, kosten van geldleningen en periodieke betalingen ingevolge rechten van erfpacht,opstal of beklemming - in aanmerking genomen tot ten hoogste het bedrag van de door hem genoten voordelen uit die woning of dat gedeelte van een woning. (...)"

4.5. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 30 november 1994, nr. 29 997, onder meer gepubliceerd in BNB 1995/28 het volgende overwogen:

Op grond van bovenstaand arrest van de Hoge Raad staat een woning, in geval en in zoverre geen sprake is van een reëele huur, ter beschikking van de huurder op grond van een persoonlijk gebruiksrecht in de zin van artikel 42a van de Wet IB'64 en dient ter zake van dat persoonlijk gebruiksrecht bij hem of haar de forfaitaire huurwaarde in aanmerking te worden genomen.

4.6. De vraag of de mogelijke beperkingen aan aftrek ingevolge het vorenstaande ook gelden in geval het vastgoed is aangemerkt als Rijksmonument is door de Hoge Raad bevestigend beantwoord in zijn arrest van 15 april 2005, nr. 39 091, onder meer gepubliceerd in VN 2005/21.16.

4.7. In het beroepschrift, meer subsidiair standpunt 2, stelt belanghebbende dat sprake zou zijn van schending van het zorgvuldigheidsbeginsel en/of het motiveringsbeginsel zodanig dat de uitspraak op het bezwaar vernietigd zou moeten worden met terugwijzing naar de behandelend inspecteur. Belanghebbende voert daartoe aan dat geen gebruik is gemaakt van bij brief van belanghebbende van 25 augustus 2003 aan de Inspecteur gedane bereidverklaring om de situatie op locatie van de Amsterdamse collega's van de inspecteur te tonen, en dat er geen blijk van is gegeven dat met de brieven van J als bedoeld in 2.7., rekening is gehouden.

De Inspecteur stelt daartegenover in zijn verweerschrift:

Ik weerspreek dat sprake is van schending van enig vormvoorschrift of beginsel van behoorlijk bestuur.

Allereerst merk ik op dat ik hetgeen belanghebbende heeft aangedragen met betrekking tot de aard, omvang en inrichting van het pand nimmer ter discussie heb gesteld; mijn besluitvorming is dan ook mede gebaseerd op hetgeen hij in deze naar voren heeft gebracht. Bezichtiging van het pand had dan ook meer in de rede gelegen indien omtrent dat deel van de feiten verschil van inzicht had bestaan. Daarnaast merk ik op dat de bij het beroepschrift gevoegde brieven van J BV alleen een standpunt weergeven dat betrekking heeft op de situatie anno 2003; dus 8 jaar na dato. In beide brieven wordt geen enkele uitlating gedaan die betrekking heeft op de situatie zoals deze zich ultimo 1995 voordeed. De inhoud van voornoemde brieven acht ik dan ook niet relevant voor de beslechting van het geschil over het jaar 1995. Ik weerspreek dan ook dat hetgeen is bepaald in artikel 3:2 van de Awb bij de besluitvorming in deze niet in acht zou zijn genomen.

4.8. Omtrent het pand, de werkzaamheden aan het pand en de herinrichting en herindeling van het pand bestonden en bestaan tussen partijen geen verschillen van mening. In die omstandigheden is er voor de Inspecteur geen aanleiding, laat staan reden om gebruik te maken van een aanbod tot waarneming ter plaatse.

Met betrekking tot de brieven van J, gemeld in 2.7., heeft het volgende te gelden. Blijkens de faxbrief aan belanghebbende van de Inspecteur van 4 mei 2004 heeft deze kennis genomen van de brieven bedoeld in 2.7., doch - blijkens de uitspraak op het bezwaar van 15 juni 2004 - heeft hij geen aanleiding gevonden om anders te beslissen dan hij in de kennisgeving van 29 maart 2004 zich had voorgenomen. Bedoelde brieven zijn dan ook langs die weg door de Inspecteur in aanmerking genomen. De anderszinse veronderstelling van belanghebbende is dan ook onjuist en mist feitelijke grondslag.

Schending van het zorgvuldigheidsbeginsel en/of motiveringsbeginsel met betrekking tot een meer dan acht bladzijden tellende motivering in de vorm van de kennisgeving van 29 maart 2004 van de uitspraak op het bezwaar acht het Hof dan ook niet aanwezig. Terugverwijzing als door belanghebbende beoogd heeft, nu de Inspecteur de betekenis voor het geschil van de brieven van J in beroep gemotiveerd afwijst als niet relevant voor het geschil, geen ander gevolg dan slechts een herhaling van zetten, zodat een terugverwijzing ook om die reden dient te worden afgewezen.

4.9. Blijkens de conclusie van repliek conformeert belanghebbende zich alsnog aan het door de Inspecteur genoemde bedrag aan huurwaardeforfait groot f 8.960. Het bedrag van het huurwaardeforfait is derhalve niet meer in geschil.

4.10. Met betrekking tot de ten bedrage van fl. 15.000 overgenomen inventaris, verwoordt de conclusie van repliek:

De Inspecteur bestrijdt dat in zijn conclusie van dupliek als volgt:

4.11. Onder de genoemde uitgaven is, blijkens 2.4., begrepen een bedrag van fl. 8.812 wegens ombouw kelder tot keuken. In de brief van belanghebbende aan de Inspecteur van 26 april 2004 schrijft belanghebbende terzake:

4.12. Zoals opgemerkt in 2.4. heeft belanghebbende bij zijn brief van 4 maart 1999 een overzicht verstrekt van de gemaakte kosten ter zake van de verbouwing van het pand in Q. Zoals blijkt uit de in 2.7. vermelde opstelling van de Inspecteur ontbreekt de onderbouwing van een bedrag van fl. 70. Belanghebbende heeft deze constatering van de Inspecteur niet weersproken, zodat het hof in de berekeningswijze van de Inspecteur de daar genoemde uitgaven aanhoudt zijnde fl. 53.158.

4.13. In beroep voert belanghebbende voor aftrek nader aan een bedrag van fl. 747,30, als extra bedrag aan kosten van hypothecaire geldleningen boven de geclaimde kosten in de aangifte. Dat betreft de afsluitprovisie betaald op 29 juni 1995 aan F ter zake van de taxatie van ten behoeve van de hypotheek. Ter zitting heeft de Inspecteur daartegenover gesteld in 3.2. dat als ter zake een bedrag alsnog in aftrek kan worden gebracht, hij zich beroept op interne compensatie in verband met het als compromis aangeduide door hem reeds verleende aftrekbedrag.

"(...) Belanghebbende heeft naar zijn zeggen bij de uiteindelijke huurbepaling mede de inkomenspositie van zijn dochters in ogenschouw genomen; de overeen te komen huursom diende in een redelijke verhouding te staan tot het inkomen van de desbetreffende dochters. (...)"

Het Hof leidt uit het vorenoverwogene af dat belanghebbende zich bij het bepalen van hetgeen hij zijn dochters in rekening bracht, niet door deskundigen heeft laten voorlichten, en zodoende niet een zakelijke prijs als uitgangspunt en maatstaf heeft genomen, maar zich heeft laten leiden door persoonlijke familiemotieven, en uit dien hoofde aan de dochters heeft verschaft, blijkens het hoorverslag een verhuur:

"(...)die mede de volledige inrichting van de woonunits en de kelder omvat en dat sprake is van een zogenoemde all-in huur.(...)"

Zulks staat aan belanghebbende uiteraard volledig vrij, maar maakt tevens evenzo duidelijk dat te deze niet-zakelijk is gehandeld.

"(...) Belanghebbende heeft geen bescheiden overgelegd waaruit kan worden geconcludeerd dat de omvang van de uitgaven afwijkt van hetgeen ik daarover heb gesteld in mijn verweerschrift.(...)"

4.24. Met betrekking tot het aan de meubilering en stoffering voor de maand december toe te rekenen deel van de huur en het mogelijkerwijs weer daaraan toe te rekenen en in mindering te brengen bedrag aan mogelijke kosten, is in 4.17 en 4.16 overwogen dat belanghebbende, op wiens weg zulks ligt, ter zake geen mogelijkerwijs buiten aanmerking te laten of te brengen bedragen of in mindering te brengen bedragen heeft opgevoerd en ook niet heeft genoemd, en ook geen gegevens heeft verschaft op grond waarvan terzake een bedrag zou kunnen worden bepaald of worden geschat.

4.25. Tegenover de gemotiveerde en onderbouwde berekening door de inspecteur van het belastbare inkomen op fl. 123.968, heeft belanghebbende niet aangetoond of aannemelijk gemaakt, noch ook is aannemelijk geworden, dat of in hoeverre en op welke gronden het belastbare inkomen op een lager bedrag dan fl. 123.968 dient te worden vastgesteld.

4.26. Het beroep van belanghebbende is niet gegrond.

5. Griffierecht

Het hof is van oordeel dat er geen redenen aanwezig zijn om te gelasten dat aan belanghebbende het door hem betaalde griffierecht geheel of gedeeltelijk wordt vergoed.

6. Proceskosten

Het hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

Het hof verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gedaan op 23 november 2006 door T. Blokland, lid van voormelde kamer, in tegenwoordigheid van H.J.v.d.Helm, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken.

Aangetekend in afschrift aan partijen verzonden op: 23 november 2006

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

In het beroepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.