Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 18-03-2010, BM5922, 08/00650

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, eerste meervoudige belastingkamer, op het beroep van mevrouw X te Y (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het Hoofd van de eenheid particulieren te Q van de rijksbelastingdienst (hierna: evenals de voorzitter van het managementteam van het onderdeel Z van de rijksbelastingdienst, die thans ten aanzien van belanghebbende bevoegd is, aan de duiden als: de Inspecteur) op het bezwaarschrift van belanghebbende betreffende de aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 1999.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 1999 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd berekend naar een belastbaar inkomen van fl. 34.734,- (hierna: de aanslag). De aanslag is, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur gehandhaafd.

1.2. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep ongegrond verklaard. Belanghebbende heeft tegen die uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Bij arrest van de Hoge Raad van 9 juli 2004, nr. 38.819, onder andere gepubliceerd in BNB 2005/60, heeft de Hoge Raad het cassatieberoep gegrond verklaard en de uitspraak van het Gerechtshof te Amsterdam vernietigd, met verwijzing van het geding naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage ter beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest.

1.3. Het Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft het tegen de uitspraak van de Inspecteur ingestelde beroep ongegrond verklaard. Belanghebbende heeft tegen die uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Bij arrest van de Hoge Raad van 10 oktober 2008, nr. 41.983, onder andere gepubliceerd in BNB 2009/27, heeft de Hoge Raad het cassatieberoep gegrond verklaard en de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Gravenhage vernietigd, met verwijzing van het geding naar het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch (hierna: het Hof) ter beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest.

1.4. De Inspecteur heeft, na daartoe door het Hof in de gelegenheid te zijn gesteld, een schriftelijke conclusie ingezonden als reactie op het in 1.3 vermelde arrest van de Hoge Raad. Ook belanghebbende heeft, na daartoe door het Hof in de gelegenheid te zijn gesteld, een schriftelijke conclusie ingezonden. Daarin heeft zij gereageerd op laatstgemeld arrest van de Hoge Raad en op de conclusie van de Inspecteur.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgehad op 28 januari 2010 te 's-Hertogenbosch. Daar zijn toen verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur .

1.6. Het Hof heeft vervolgens het onderzoek ter zitting gesloten.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat, als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of niet voldoende weersproken, het volgende vast.

2.1. Belanghebbende was gedurende het jaar 1999 gehuwd met de heer A (hierna: de heer A). Het huwelijk is op 19 december 2000 door echtscheiding ontbonden. Belanghebbende en de heer A zijn sindsdien als ongehuwde partners blijven samenleven.

2.2. In het jaar 1999 genoot belanghebbende een persoonlijk en tevens onzuiver inkomen van fl. 43.368,-. De heer A genoot in 1999 een persoonlijk en tevens onzuiver inkomen van fl. 42.968,-.

2.3. De heer A heeft in 1999, onder aftrek van de kosten van overmaking, fl. 19.000,- overgemaakt naar Turkije.

2.4. Belanghebbende heeft voor het jaar 1999 aangifte gedaan naar een belastbaar inkomen van fl. 31.668,-. In dat bedrag is met toepassing van artikel 46, lid 1, a onder 2º van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 een aftrek begrepen van (fl. 12.500,- minus drempel van fl. 800,- =) fl. 11.700,-, in verband met uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud van de in Turkije (Büyukcamili, district Bala, provincie Ankara) wonende ouders van de heer A.

2.5. De Inspecteur heeft terzake bij de aanslagregeling van belanghebbende fl. 8.634,-- in aftrek toegelaten, zijnde het bedrag dat gelijk is aan 10% van het gezamenlijke onzuivere inkomen van belanghebbende en de heer A in 1999. De Inspecteur heeft het belastbare inkomen van belanghebbende vastgesteld op fl. 34.734,-. Na bezwaar is de aanslag bij uitspraak van de Inspecteur gehandhaafd.

2.6. De heer A heeft voor het jaar 1999 aangifte gedaan naar een belastbaar inkomen van fl. 24.768,-. In dat bedrag is met verdiscontering van een drempel van fl. 800,- een aftrek begrepen van fl. 18.200,-, in verband met uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud van zijn in Turkije wonende ouders en van drie, bij die ouders inwonende kinderen, te weten B, geboren op 22 oktober 1981, C, geboren op 15 augustus 1985 en D, geboren op 15 maart 1988.

In het tot de gedingstukken behorende uittreksel d.d. 15 januari 2001 uit de burgerlijke stand van Büyukcamili, dat in het Nederlands is vertaald, is vermeld dat de heer A op 15 januari 2001 is gehuwd met mevrouw F (hierna: mevrouw F) en dat de drie genoemde kinderen zonen zijn van de heer A en mevrouw F.

2.7. De Inspecteur heeft het door de heer A geclaimde bedrag van fl. 18.200,- niet in aftrek toegelaten en dat bedrag geheel gecorrigeerd. Bij de aanslagregeling is het belastbare inkomen vastgesteld op fl. 42.968,-. Na bezwaar is de aanslag bij uitspraak van de Inspecteur gehandhaafd.

2.8. Belanghebbende en de heer A zijn van de uitspraken van de Inspecteur in beroep gekomen bij het Gerechtshof te Amsterdam. Ter zitting van 4 december 2001 zijn belanghebbende en de heer A enerzijds en de Inspecteur anderzijds overeengekomen dat, gelet op het hogere persoonlijke inkomen van belanghebbende, de door de heer A voorgestane aftrekpost alsnog in aanmerking wordt genomen in de procedure van belanghebbende. In verband daarmee heeft de heer A ter zitting het door hem gelijktijdig ingediende beroepschrift ingetrokken.

2.9. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft de door belanghebbende en de heer A geclaimde aftrek, voorzover die ziet op de aan de ouders van de heer A verstrekte ondersteuning, niet verder in aanmerking genomen dan tot het in verband met die ondersteuning reeds in aftrek toegelaten bedrag van fl. 8.634,-. De door de heer A voorgestane aftrek als buitengewone lasten in verband met uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud van de in 2.6 vermelde kinderen, heeft het Gerechtshof in het geheel niet in aanmerking genomen. Daarbij heeft het Gerechtshof te Amsterdam ondermeer het volgende overwogen:

"Nu belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat er sprake is van naar Nederlands recht erkende kinderen en evenmin dat de erkenning naar Turks recht daarmee op een lijn gesteld kan worden, is aan A terecht de geclaimde aftrek ontzegd. Daartoe is onvoldoende de stelling dat de kinderen dezelfde achternaam dragen als A.".

Het Gerechtshof te Amsterdam heeft het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard.

2.10. Belanghebbende heeft op het punt van de niet in aanmerking genomen aftrek als buitengewone lasten in verband met uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud van de in 2.6 vermelde kinderen, beroep in cassatie ingesteld. De Hoge Raad heeft in zijn uitspraak van 9 juli 2004 daaromtrent het volgende overwogen:

"3.4. Artikel 46 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 geeft aanspraak op vermindering wegens buitengewone lasten voor uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud van kinderen en pleegkinderen. Blijkens artikel 2, lid 3, aanhef en letter i, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de AWR) verstaat de belastingwet onder kinderen: eerstegraads bloedverwanten en aanverwanten in de neergaande lijn. Daartoe kunnen worden gerekend kinderen die erkend zijn. Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat er sprake is van naar Nederlands recht erkende kinderen en evenmin dat de erkenning naar Turks recht daarmee op een lijn gesteld kan worden.

5.2. Het Hof is van oordeel dat belanghebbende, met hetgeen in het geding is aangedragen, niet aannemelijk heeft gemaakt dat A in Turkije rechtshandelingen heeft verricht die naar Turks recht (telkens) rechtsgeldig zijn en (telkens) familierechtelijke betrekkingen hebben tot stand hebben gebracht tussen hem en de kinderen op grond waarvan de kinderen aan te merken zijn als 'zijn kinderen' als bedoeld in artikel 46 van de Wet. De enkele omstandigheid dat A in de overgelegde Turkse geboorteakten als de vader van de kinderen is vermeld is daartoe onvoldoende.".

Het Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard.

2.12. Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. De Hoge Raad heeft in zijn uitspraak van 10 oktober 2008 het volgende overwogen:

"4.1. Aan het slot van het verwijzingsarrest heeft de Hoge Raad overwogen dat de drie kinderen voor wier levensonderhoud A kosten heeft gemaakt zijn aan te merken als "zijn kinderen" in de zin van artikel 46 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964, indien de door hem gestelde, door hem in Turkije verrichte rechtshandelingen naar Turks recht (telkens) rechtsgeldig zijn, en (telkens) familierechtelijke betrekkingen tot stand gebracht hebben tussen hem en de respectieve kinderen.

4.2. Na verwijzing heeft belanghebbende aan het Hof kopieën overgelegd van een drietal bescheiden, die naar de daarin mede in de Franse taal gestelde bewoordingen zouden zijn afgegeven door de Service de l'état civil de Bala/Ankara, een Extrait de l'acte de naissance zouden behelzen, en waarin A wordt vermeld als père van de drie kinderen. Belanghebbende heeft gesteld dat daaruit blijkt van de erkenning van de drie kinderen door A.

4.3. In de thans in cassatie bestreden uitspraak heeft het Hof geoordeeld dat belanghebbende, met hetgeen in het geding is aangedragen, niet aannemelijk heeft gemaakt dat A in Turkije rechtshandelingen heeft verricht die naar Turks recht (telkens) rechtsgeldig zijn en (telkens) familierechtelijke betrekkingen hebben tot stand hebben gebracht tussen hem en de kinderen op grond waarvan de kinderen aan te merken zijn als 'zijn kinderen' als bedoelde in artikel 46 van de Wet. De enkele omstandigheid dat A in de overgelegde Turkse geboorteakten als de vader van de kinderen is vermeld, is daartoe onvoldoende, aldus het Hof.

4.4. Bij de beoordeling van de tegen dit oordeel aangevoerde klachten dient vooropgesteld te worden (1) dat de vraag of de door belanghebbende overgelegde bescheiden bewijzen dat (zoals blijkens de hiervoor in 4.1 geciteerde overweging beslissend is) A in Turkije rechtshandelingen heeft verricht die naar Turks recht (telkens) rechtsgeldig zijn, en naar Turks recht (telkens) familierechtelijke betrekkingen tot stand gebracht hebben tussen hem en de respectieve kinderen, niet een feitelijke vraag is, maar een vraag waarvan de beantwoording afhankelijk is van hetgeen Turks recht bepaalt omtrent de bewijskracht van de overgelegde bescheiden met betrekking tot het verricht-zijn van rechtshandelingen als hiervoor in 4.1 bedoeld; en (ii) dat het Hof gehouden was zich ambtshalve te vergewissen van hetgeen Turks recht hieromtrent bepaalt.

4.5. In het licht van deze vooropstelling is 's Hofs hiervoor in 4.3 weergegeven oordeel niet toereikend gemotiveerd. Indien dat oordeel berust op de opvatting dat het enkel op basis van het over en weer aangevoerde de aannemelijkheid had te beoordelen van belanghebbendes stellingen omtrent de inhoud van Turks recht met betrekking tot de bewijskracht van de overgelegde bescheiden, is het onjuist blijkens het hiervoor in 4.4 onder (ii) overwogene. Indien dat oordeel berust op eigen onderzoek van het Hof naar de inhoud van Turks recht met betrekking tot die bewijskracht, is het onvoldoende gemotiveerd, omdat het Hof van zulk onderzoek geen rekenschap afgelegd heeft.".

De Hoge Raad heeft het geding verwezen naar het Hof en daarbij opgemerkt dat het verwijzingshof, ter voldoening aan zijn verplichting zich zelfstandig te vergewissen van de inhoud van Turks recht, daaromtrent desgeraden deskundigenbericht zal kunnen inwinnen.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.1. In geschil is het antwoord op de vraag of belanghebbende in verband met door de heer A verrichte uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud van de in 2.6 vermelde kinderen, recht heeft op aftrek als buitengewone lasten. Belanghebbende beantwoordt die vraag bevestigend. De Inspecteur is de tegenovergestelde opvatting toegedaan.

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken. Partijen hebben ter zitting van 28 januari 2010, kort weergegeven, het volgende toegevoegd c.q. benadrukt.

Belanghebbende

De Inspecteur

Er is niet voldaan aan de bewijslast. Ik weet ook niet wat er in artikel 2 van de Wet nr. 3716, als vermeld op het uittreksel uit de burgerlijke stand, staat. Hoe kan er een akte zijn, als de heer A nooit bij een notaris is geweest?

4. Gronden voor de beslissing

4.1. Ingevolge de bewijsopdracht van de Hoge Raad heeft het Hof onderzoek gedaan naar de inhoud van Turks recht met betrekking tot de bewijskracht van de door belanghebbende overgelegde bescheiden.

4.3. In 1999 werd die materie beheerst door het tot 1 januari 2002 geldende, in 1926 in opdracht van Kemal Atatürk ingevoerde Turks Burgerlijk Wetboek. Dat was grotendeels gebaseerd op het Zwitserse Zivilgesetbuch van 1912.

4.4. Tot de gedingstukken behoort een uitspraak d.d. 11 januari 2001 van de Sociale Verzekeringsbank (hierna: de SVB), waarin het bezwaar van de heer A tegen een beschikking van de SVB kennelijk ongegrond wordt verklaard. In die beschikking, welke is gericht aan belanghebbende, wordt een verzoek om toekenning van kinderbijslag voor de twee oudste van de in 2.6 vermelde kinderen (B en C), over de periode van 1 april 1999 tot en met 31 maart 2000, afgewezen.

4.5. In die uitspraak is onder "motivering" onder meer het volgende vermeld:

4.6. Het Hof leidt uit het in 4.5 uit de uitspraak van de SVB weergegevene en in het bijzonder uit de onderstreping door de SVB van de woorden "Notariële Akte van Erkenning" af dat in verband met de kinderen B en C sprake is van een erkenning van die kinderen door de heer A, bij notariële akte. Die erkenning heeft in 1992 zijn beslag gekregen. Dat de heer A ter zitting heeft verklaard dat hij "niet bij een notaris" is geweest, doet bij het Hof geen twijfel rijzen omtrent de juistheid van de vaststellingen door de SVB.

4.9. Gelet op al het vorenstaande heeft belanghebbende alleen voor de twee oudste in 2.6. genoemde kinderen, B en C, recht op aftrek als buitengewone lasten, in verband met uitgaven tot voorziening in het levensonderhoud.

4.10. Die aftrek is ingevolge artikel 9 van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 1990 (tekst 1999) forfaitair bepaald en bedraagt, voor zover hier van belang, fl. 880,- per kalenderkwartaal indien het kind 12 jaar of ouder doch jonger dan 18 jaar is. Voor de toepassing van artikel 9 is beslissend de toestand bij het begin van het kalenderkwartaal.

5. Griffierecht

Het beroep is gegrond. Het door belanghebbende bij het Gerechtshof te Amsterdam betaalde griffierecht ad fl. 60,- dient aan deze te worden vergoed.

6. Proceskosten

7. Beslissing

Aldus gedaan op 18 maart 2010 door P.A.G.M. Cools, voorzitter, J.W.J. Huige en J.W. Verstraate, in tegenwoordigheid van P.H.A. Calis, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken.

Aangetekend in afschrift aan partijen verzonden op: 18 maart 2010

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen: