Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 30-09-2011, BV2376, 11/00029

Uitspraak op het hoger beroep van

tegen de uitspraak van de Rechtbank Breda (hierna: de Rechtbank) van 15 december 2010, nummer AWB 10/2019, in het geding tussen

belanghebbende

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.5. De Inspecteur heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij. Belanghebbende heeft verklaard geen bezwaar te hebben tegen overlegging van de vier bij deze pleitnota behorende bijlagen.

1.6. Het Hof heeft het onderzoek ter zitting geschorst en daarbij bepaald dat het vooronderzoek wordt hervat. Vervolgens heeft het Hof belanghebbende verzocht schriftelijk inlichtingen te geven en onder hem berustende stukken in te zenden, aan welk verzoek hij heeft voldaan.

1.7. Met toestemming van partijen heeft het Hof bepaald dat de nadere zitting achterwege blijft. Het Hof heeft vervolgens bij brief van 24 augustus 2011 aan partijen medegedeeld het onderzoek te sluiten en een schriftelijke uitspraak aangekondigd.

1.8. Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat in afschrift aan partijen is verzonden.

2. Feiten

De Rechtbank heeft de volgende, in hoger beroep niet bestreden, feiten vastgesteld, welke feiten het Hof als vaststaand overneemt:

2.2. De hiervoor genoemde meer subsidiaire stelling van de gemachtigde van belanghebbende is voor de inspecteur aanleiding geweest om ter behoud van rechten over het jaar 2003 de onderhavige navorderingsaanslag inkomstenbelasting op te leggen.

In aanvulling op de door de Rechtbank vastgestelde feiten stelt het Hof op grond van de stukken van het geding en het onderzoek ter zitting de volgende feiten en omstandigheden vast.

2.3. Met betrekking tot de in 2.2 vermelde hoger beroepzaak heeft het Hof op 23 december 2010 uitspraak gedaan onder kenmerk 10/00077, LJN BQ0432. Het Hof heeft het hoger beroep ongegrond verklaard. In deze zaak heeft het Hof onder meer de volgende feiten en omstandigheden vastgesteld.

2.4. Belanghebbende exploiteerde samen met zijn echtgenote in een vennootschap onder firma tot 1 oktober 1993 een melkvee-, veehandel- en akkerbouwbedrijf. Per 1 oktober 1993 komt het bedrijfsresultaat voor rekening van de in 1996 opgerichte besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid A B.V. (hierna: de BV), waarin belanghebbende en zijn echtgenote een aanmerkelijk belang in de zin van artikel 4.6 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Wet) hadden. Belanghebbende en zijn echtgenote hebben de onderneming met uitzondering van de onroerende zaken fiscaal ruisend ingebracht.

2.5. De onroerende zaken, bestaande uit 21.53.89 hectare bouw- en grasland en een hoeve (hierna: de gronden en de hoeve), zijn aan de BV verpacht. De pachtovereenkomst is opgemaakt en ondertekend op 27 december 1996. De pachtovereenkomst is gesloten voor twaalf jaar en is ingegaan op 1 oktober 1993. De pachtovereenkomst is op 17 juni 1997 bij de Grondkamer voor Noord Brabant ingediend en op 24 oktober 1997 door de Grondkamer voor Noord Brabant goedgekeurd.

2.6. Medio 2001 heeft de BV het melkveebedrijf gestaakt. Sedertdien zijn de melkveeproductierechten door middel van een leasecontract ter beschikking gesteld aan een derde. Met ingang van 1 januari 2003 draagt de BV het resterende deel van de onderneming, met uitzondering van de verleasete melkveeproductierechten (terug) over aan belanghebbende en zijn echtgenote, die de onderneming in maatschapverband hebben voortgezet (hierna: de maatschap).

2.7. De pachtovereenkomst is op 27 februari 2003 om niet beëindigd. In de overeenkomst is het volgende opgenomen: "(Hof: Belanghebbende en de BV) zijn overeengekomen dat voormelde overeenkomst met ingang van 1 januari zal worden beëindigd en dat de pachter het gepachte alsdan weer ter beschikking van de verpachter zal stellen.". De gronden en de hoeve behoren vanaf die datum tot het ondernemingsvermogen van de maatschap.

2.8. De verpachting wordt met ingang van 1 januari 2001 aangemerkt als een ter beschikkingstelling in de zin van artikel 3.92 van de Wet. Belanghebbende heeft de gronden en de hoeve per 1 januari 2001 op zijn openingsbalans geactiveerd tegen een waarde van € 688.611, uitgaande van een totale waarde in vrij opleverbare staat van € 1.377.222. De boekwinst per 1 januari 2003 in verband met de beëindiging van de terbeschikkingstelling van de gronden en de hoeve heeft hij in zijn aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het jaar 2002 begrepen en is berekend op € 103.327 negatief. Ter zake van de beëindiging van de pachtovereenkomst is geen vergoeding aan de BV betaald.

2.9. Belanghebbende heeft in de aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het jaar 2002 een belastbaar inkomen uit werk en woning aangegeven van € 68.018 negatief. Naar aanleiding van de aangifte heeft de Inspecteur vragen gesteld over de negatieve inkomsten uit terbeschikkingstelling en een aanslag voor dat jaar ter behoud van rechten opgelegd.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.3. Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vernietiging van de navorderingsaanslag. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

4. Gronden

Ten aanzien van het geschil

4.1. Naar het oordeel van het Hof heeft de Rechtbank juist en op goede gronden beslist, welke beslissing alsmede de daartoe gebezigde gronden het Hof tot de zijne maakt, dat het eerst [door belanghebbende] tijdens het beroep betreffende de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2002 innemen van het standpunt dat de beëindiging van de pachtovereenkomst niet op zakelijke gronden heeft plaats gevonden, een nieuw feit oplevert dat navordering rechtvaardigt. Het gelijk ten aanzien van de eerste in geschil zijnde vraag is aan de Inspecteur.

4.2. Belanghebbende heeft in zijn beroepschrift in hoger beroep zich er over beklaagd dat hij zijn inhoudelijke verweer ter zitting van de Rechtbank niet heeft laten varen. Wat hiervan zij, belanghebbende wenst hierover een uitspraak van het Hof. Dienaangaande overweegt het Hof als volgt.

4.3. Het Hof heeft in zijn uitspraak van 23 december 2010, nr. 10/00077 beslist dat het aan belanghebbende toekomende voordeel voortvloeiende uit de beëindiging van de pachtovereenkomst om niet, op de voet van artikel 3.94 van de Wet op de inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Wet) als resultaat uit een werkzaamheid voor de inkomstenbelasting van het jaar 2002 in aanmerking dient te worden genomen. Het Hof heeft voorts - kort zakelijk weergegeven - beslist dat, gelet op de omstandigheden van het geval, dit voordeel in het belastbaar inkomen uit werk en woning van het jaar 2002 dient te worden begrepen.

4.4. De Inspecteur heeft het afzien van het bedingen van een vergoeding voor de beëindiging van het pachtcontract in het jaar 2003 aangemerkt als een uitdeling. Naar het oordeel van het Hof kan dit in beginsel juist zijn, tenzij dit voordeel als inkomen uit een werkzaamheid in hetzelfde of een ander jaar aan de heffing van inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen is onderworpen. Nu dit voordeel reeds als belastbaar inkomen van werk en woning van het jaar 2002 in de heffing van inkomstenbelasting is betrokken, is het in strijd met het systeem van de Wet het voordeel in het jaar 2003 als uitdeling in het belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang te begrijpen. Het feit dat de Inspecteur ter zitting deze zienswijze heeft onderschreven, doch met het oog op het zekerstellen van de rechten van de fiscus de onderhavige navorderingsaanslag heeft opgelegd, maakt dit niet anders.

4.5. Het gelijk ten aanzien van de tweede in geschil zijnde vraag is aan belanghebbende. De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is en de naheffingsaanslag dient te worden vernietigd.

Ten aanzien van het griffierecht

4.6. Nu de uitspraak van de Rechtbank wordt vernietigd, dient de Staat aan belanghebbende het door hem ter zake van de behandeling van het beroep bij de Rechtbank en het hoger beroep bij het Hof betaalde griffierecht ten bedrage van € 41 respectievelijk € 111, derhalve in totaal € 152, te vergoeden.

Ten aanzien van de proceskosten

4.7. Nu het door belanghebbende ingestelde hoger beroep gegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de kosten van rechtsbijstand die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep bij de Rechtbank en het hoger beroep bij het Hof redelijkerwijs heeft moeten maken.

4.8. Belanghebbende heeft gesteld dat hij in dat geval een vergoeding wenst van de werkelijk door hem gemaakte kosten in verband met vorenbedoelde rechtsbijstand. Als bijzondere omstandigheid voert hij daartoe aan dat de Inspecteur tegen beter weten in de navorderingsaanslag heeft opgelegd en het bezwaar heeft afgewezen.

4.9. Het Hof acht geen termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de voormelde werkelijke kosten die belanghebbende heeft moeten maken. Belanghebbende heeft de onderhavige procedure immers zelf over zich afgeroepen door tijdens de beroepsfase van het beroep ter zake van de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2002 zijn aanvankelijk bij het indienen van die aangifte ingenomen standpunt zodanig te wijzigingen dat de Inspecteur zich redelijkerwijs op het standpunt kon stellen, teneinde de rechten van de fiscus zeker te stellen, de onderhavige navorderingsaanslag voor het jaar 2003 op te leggen. Nu de Inspecteur een tegemoetkoming heeft vastgesteld van de op de voet van artikel 7:15 van de AWB te vergoeden kosten in verband met de behandeling van het bezwaar op basis van het Besluit proceskosten bestuursrecht, acht het Hof evenmin termen aanwezig voor een hiervan afwijkende tegemoetkoming.

4.10. Het Hof stelt deze kosten, mede gelet op het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht, op 2 (punten) x € 437 (waarde per punt) x 1 (factor gewicht van de zaak) voor de kosten van het beroep bij de Rechtbank is € 874 en op 2 (punten) x € 437 (waarde per punt) x 1 (factor gewicht van de zaak) voor de kosten van het beroep bij het Gerechtshof is € 874, is in totaal € 1.748.

4.11. Gesteld noch gebleken is dat belanghebbende overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten als bedoeld in artikel 1 van het Besluit proceskosten bestuursrecht heeft gemaakt.

5. Beslissing

Aldus gedaan op 30 september 2011 door J.W.J. Huige, voorzitter, M. van Dun en A.L. Mertens, in tegenwoordigheid van L. Arts, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken en afschriften van de uitspraak zijn op die datum aangetekend aan partijen verzonden.

Het aanwenden van een rechtsmiddel