Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 06-04-2017, ECLI:NL:GHSHE:2017:1527, 15/01441 en 15/01442
Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 06-04-2017, ECLI:NL:GHSHE:2017:1527, 15/01441 en 15/01442
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch
- Datum uitspraak
- 6 april 2017
- Datum publicatie
- 1 juni 2017
- ECLI
- ECLI:NL:GHSHE:2017:1527
- Formele relaties
- Cassatie: ECLI:NL:HR:2018:2134, Bekrachtiging/bevestiging
- Zaaknummer
- 15/01441 en 15/01442
Inhoudsindicatie
Naar het oordeel van het Hof heeft belanghebbende niet aannemelijk gemaakt dat sprake is van een overeenkomst tussen belanghebbende en zijn ex-vrouw inhoudende de verplichting om “haar” deel van de hypotheekrente en premies levensverzekering te voldoen. Dientengevolge kwalificeert de voldoening van deze rente en premie, naar het oordeel van het Hof, niet als een rechtstreeks uit het familierecht voortvloeiende verplichting.
Uitspraak
Team belastingrecht
Meervoudige Belastingkamer
Kenmerk: 15/01441 en 15/01442
Uitspraak op het hoger beroep van
[belanghebbende] ,
wonende te [woonplaats] ,
hierna: belanghebbende,
tegen de uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant te Breda (hierna: de Rechtbank) van 20 november 2015, nummers AWB 14/7128 en 15/2498, in het geding tussen
belanghebbende,
en
de inspecteur van de Belastingdienst,
hierna: de Inspecteur,
betreffende de hierna te noemen aanslagen.
1 Ontstaan en loop van het geding
Aan belanghebbende is voor het jaar 2010 de aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 100.727, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd. Voorts is aan belanghebbende voor het jaar 2011 de aanslag IB/PVV opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 153.690, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is verminderd tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 132.265.
Belanghebbende is van deze uitspraken in beroep gekomen bij de Rechtbank. De griffier van de Rechtbank heeft ter zake van de beroepen met nummers AWB 14/7128 en 15/2498 per beroep een griffierecht geheven van € 45. De Rechtbank heeft de beroepen ongegrond verklaard.
Tegen deze uitspraak heeft belanghebbende hoger beroep ingesteld bij het Hof.
Ter zake van het hoger beroep met kenmerk 15/01441 heeft de griffier van belanghebbende een griffierecht geheven van € 123.
De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.
Op grond van artikel 8:58 van de Algemene wet bestuursrecht heeft belanghebbende vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan de wederpartij.
De zitting heeft plaatsgehad op 24 november 2016 te ‘s-Hertogenbosch. De meervoudige Belastingkamer van het Hof bestond tijdens het onderzoek ter zitting uit mrs. P.C. van der Vegt, voorzitter, A.J. Kromhout en H.J. Cosijn. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord belanghebbende en zijn gemachtigde de heer [A] , verbonden aan [B] Advocaten te [plaats] , alsmede, namens de Inspecteur, mevrouw [C] en de heer [D] .
Belanghebbende heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij.
Het Hof heeft aan het eind van de zitting het onderzoek gesloten.
Van de zitting is geen proces-verbaal opgemaakt.
Wegens het defungeren van mr. H.J. Cosijn heeft het Hof het onderzoek heropend en is aan de behandelende meervoudige Belastingkamer toegevoegd mr. M. Harthoorn. Partijen hebben desgevraagd meegedeeld geen behoefte te hebben aan een nieuwe zitting. Het Hof heeft daarop het onderzoek wederom gesloten.
2 Feiten
Op grond van de stukken van het geding en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het Hof komen vast te staan:
Belanghebbende is op [datum] 1991 getrouwd met [E] (hierna ook: de vrouw). Belanghebbende en de vrouw waren gehuwd onder huwelijkse voorwaarden, met dien verstande dat er een beding tot verrekening van inkomsten gold. De echtelijke woning aan de [adres] 18 te [woonplaats] (hierna: de woning) en de hieraan gekoppelde hypothecaire lening en levensverzekering gingen beide partijen ieder voor de helft aan.
Op 27 augustus 2008 heeft de vrouw een verzoek tot echtscheiding ingediend, waarna op 11 november 2009 de echtscheidingsbeschikking is uitgesproken. Er is geen echtscheidingsconvenant opgesteld.
De vrouw heeft de woning op 5 augustus 2009 verlaten en heeft zich op 20 augustus 2009 in de gemeentelijke basisadministratie uit laten schrijven op dit adres.
Belanghebbende is in de woning blijven wonen en heeft ter zake van deze woning het volledige bedrag dat over de jaren 2010 en 2011 als hypotheekrente verschuldigd is geworden, voldaan.
In de beschikking van Rechtbank Maastricht van 23 december 2009, nr. 132849/SRK 08-1035, ter zake van de vaststelling van de partner- respectievelijk kinderalimentatie is, voor zover in hoger beroep relevant, het volgende opgenomen met betrekking tot de draagkracht van belanghebbende:
“Financiële situatie van de man
Inkomen van de man
Ter vaststelling van de draagkracht van de man zal de rechtbank aan de hand van de door de man overgelegde draagkrachtberekening aan de inkomenszijde uitgaan van een, niet door de vrouw weersproken, netto besteedbaar inkomen van afgerond € 7.525,- per maand.
Lasten van de man
(…) De rechtbank zal (…) rekening houden met door de man opgevoerde en door de vrouw onweersproken gelaten hypotheekrente van € 3.548,- per maand en de premie levensverzekering van € 930,- per maand. De rechtbank zal geen rekening houden met de door de man opgevoerde post overige eigenaarslasten van € 201,- per maand. Aangezien de vrouw deze post heeft betwist en de rechtbank op grond van de door de man overgelegde stukken niet tot een dergelijk bedrag aan eigenaarslasten komt, zal de rechtbank ten aanzien van de eigenaarslasten uitgaan van het forfaitair bedrag van € 95,- per maand. In aanmerking nemende de reeds in de bijstandsnorm verdisconteerde gemiddelde basishuur van € 207,- per maand, zijn de totale voor rekening van de man komende woonlasten te stellen op € 7.525,- per maand.
(…)
Voorts zal de rechtbank wel rekening houden met de door de man opgevoerde en door de vrouw onweersproken gelaten post aflossing schulden van € 250,- per maand.
(…)
Draagkracht van de man
Gelet op het vorenstaande en rekening houdend met een draagkrachtruimtepercentage van 70%, becijfert de rechtbank dat de man een beschikbare draagkracht heeft van € 1.211,- per maand.
(…)
Lasten van de vrouw
Voor de beoordeling van de draagkrachtloos van de vrouw wordt aansluiting gezocht bij de door de man in het geding gebrachte draagkrachtberekening, met dien verstande dat de rechtbank bij de bepaling van het draagkrachtloos inkomen van de vrouw geen rekening zal houden met de advocaatkosten. Het draagkrachtloos inkomen van de vrouw bedraagt derhalve € 1.617,- per maand.
Draagkracht van de vrouw
Gelet op het vorenstaande en rekening houdend met een draagkrachtruimtepercentage van 70%, becijfert de rechtbank de beschikbare draagkracht van de vrouw op € 596,- per maand.
(…)
Partneralimentatie
(…) De rechtbank becijfert dat indien de man naast de door hem te betalen kinderalimentatie van € 244,- per maand tevens een bedrag van € 370,- per maand aan partneralimentatie voldoet, beide partijen over een nagenoeg gelijk vrij te besteden bedrag kunnen beschikken.”
Belanghebbende heeft hoger beroep ingesteld tegen deze beschikking van Rechtbank Maastricht. In de beschikking van Hof ’s-Hertogenbosch van 26 oktober 2010, nr. [nummer] is, voor zover in hoger beroep relevant, het volgende opgenomen:
“ Kinderalimentatie
(…)
Draagkracht vrouw
B. Lasten van de vrouw
(…)
Woonlasten
Het hof houdt rekening met de navolgende maandelijkse lasten:
€ 640,- aan huur, zijnde de huur in 2009. Het hof gaat hiervan uit in verband met de ingangsdatum van de kinderalimentatie.
Partneralimentatie
(…)
Draagkracht man
B. Lasten van de man
(…)
Woonlasten
Het hof houdt rekening met de navolgende maandelijkse lasten:
€ 3.548 aan hypotheekrente;
€ 930 aan aflossing/premie levensverzekering; (…)
(…)
Vaststelling van de alimentatie
Bovengenoemd inkomen van de man resulteert in een netto besteedbaar inkomen van ongeveer € 7.914,- per maand, waarbij rekening is gehouden met de volgende fiscale aspecten:
(…)
- het eigenwoningforfait van € 3003,-;
- de hypotheekrente betreffende de woning van de man.
Rekening houdend met alle fiscale aspecten is het hof van oordeel dat de man ruim voldoende draagkracht heeft om de (geïndexeerde) bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw, zoals de rechtbank deze bij de bestreden beschikking heeft bepaald, te voldoen. Ook de jusvergelijking die het hof heeft gemaakt, kan niet leiden tot een verlaging van de bij de bestreden beschikking vastgestelde partneralimentatie.”
In een uitspraak van Rechtbank Maastricht van 1 december 2010, nr 149029/HA ZA 10-279, , heeft die Rechtbank, voor zover voor het onderhavige geschil relevant, het volgende geoordeeld met betrekking tot de betalingsachterstand die ter zake van de hypotheeklasten van de woning is ontstaan:
“Achterstand hypotheeklening
Vast staat dat er een hypothecaire lening is verbonden aan de voormalige echtelijke woning en dat daarover alleen rente wordt betaald. In die betaling is een achterstand ontstaan vanaf het moment dat partijen de samenwoning verbraken (5 augustus 2009). [belanghebbende] bleef in de echtelijk woning, [E] verhuisde naar elders. Verder staat vast dat [belanghebbende] vanaf december 2009 op basis van een beschikking van de rechtbank kinderalimentatie moet betalen. In de draagkrachtberekening is de hypotheekrente als last aan de zijde van [belanghebbende] opgenomen.
[E] vordert veroordeling van [belanghebbende] tot voldoening van de betalingsachterstand. Zij voert aan dat [belanghebbende] over de periode dat de achterstand is ontstaan het gebruik van de woning had, dat zij toen een eigen woonlast had en dat met de woonlast van [belanghebbende] rekening is gehouden bij de alimentatieberekening.
[belanghebbende] vordert te bepalen dat ieder de helft van de achterstand dient te dragen, waarbij hij erop wijst dat [E] is vertrokken en een eigen woonlast op zich heeft genomen.
De rechtbank stelt voorop dat partijen in beginsel ieder voor helft draagplichtig zijn voor de hypothecaire schuld. Daarnaast heeft te gelden dat het gemeenschappelijk eigendom van het bezwaarde goed - hier de echtelijke woning - er tevens toe kan leiden dat de deelgenoot die het uitsluitend gebruik van het goed heeft, op enig moment naar een naar redelijkheid en billijkheid vast te stellen vergoeding aan de andere deelgenoot verschuldigd wordt.
[E] heeft haar stelling dat zij niet hoeft bij te dragen in de hypotheeklasten onvoldoende onderbouwd over de periode tot december 2009. Zij stelt niet hoe hoog haar eigen woonlast was en heeft niet uitgelegd waarom van haar, in de periode onmiddellijk na haar vertrek, geen bijdrage meer mag worden verwacht.
In de omstandigheid dat de hypothecaire last vanaf december 2009 deel uitmaakt van het draagkrachtloos inkomen van [belanghebbende] in het kader van de alimentatievaststelling en daarmee zijn verplichting ter zake drukt alsook gegeven het feit dat er inmiddels vier maanden waren verstreken nadat [belanghebbende] het uitsluitend gebruik van de woning had gekregen , wordt [E] gevolgd in haar standpunt - waarop [belanghebbende] inhoudelijk niet meer heeft gereageerd – dat zij vanaf dat moment niet meer hoeft bij te dragen in de rentelasten.”
In een brief met dagtekening 24 januari 2011 heeft [F] , de (familierecht) advocaat van belanghebbende, het volgende verzoek gedaan aan [G] , de advocaat van de vrouw:
“(…) Binnenkort zal de aangifte IB 2010 moeten worden gedaan. Over dit jaar heeft cliënt de gehele hypotheekrente betaald, ofschoon hij slechts voor de helft daarvan aansprakelijk is. De andere helft van de hypotheekrente moet worden gezien als een uitkering wegens levensonderhoud aan uw cliënte. Ik ga er van uit dat uw cliënte dit onderschrijft, gelet op haar stellingname in de boedelscheidingsprocedure. Uit de laatste alinea van rechtsoverweging 4.3 van het vonnis van 1 december jl. maak ik in ieder geval op dat ook zij deze betaling als alimentatie ziet. Ik ga er dan ook van uit dat uw cliënte dit bij de aangifte IB 2010 ook zo zal opgeven. Ik moge u vriendelijke verzoeken dit nog even kort aan mij te bevestigen.”
De advocaat van de vrouw heeft deze handelswijze niet bevestigd.
De vrouw heeft in haar aangifte IB/PVV voor het jaar 2010 een bedrag van € 5.405 aan ontvangen alimentatie aangegeven en in haar aangifte IB/PVV voor het jaar 2011 een bedrag van € 6.660, verminderd met een bedrag van € 500 aan aftrekbare kosten. De vrouw heeft in haar aangifte IB/PVV voor het jaar 2010 geen eigenwoningforfait aangegeven.
Belanghebbende heeft voor het jaar 2010 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 74.303. Voor zover in de onderhavige procedure relevant, heeft belanghebbende in deze aangifte een bedrag van € 1.501 als eigenwoningforfait, een bedrag van € 21.287 als betaalde rente en kosten geldleningen ter zake van de eigen woning en een bedrag van € 30.864 als uitgaven voor onderhoudsverplichtingen opgenomen. Het bedrag van € 30.864 bestaat uit een bedrag van € 21.287 wegens betaling van hypotheekrente, een bedrag van € 5.137 wegens betaling van premies ter zake van de aan de woning gekoppelde levensverzekering en een bedrag van € 4.440, zijnde 12 maal de in onderdeel 2.5. genoemde partneralimentatie van € 370.
In afwijking van de door belanghebbende in de aangifte IB/PVV voor het jaar 2010 geclaimde aftrek wegens uitgaven voor onderhoudsverplichtingen, heeft de Inspecteur in de aanslag IB/PVV voor betreffende jaar slechts aftrek wegens uitgaven voor onderhoudsverplichtingen ter hoogte van € 4.440 toegestaan. Dit heeft geresulteerd in een aanslag IB/PVV voor het jaar 2010 berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 100.727.
Belanghebbende heeft voor het jaar 2011 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 125.223. Belanghebbende heeft in deze aangifte een bedrag van € 1.487 als eigenwoningforfait, een bedrag van € 21.630 aan betaalde rente en kosten van geldleningen ter zake van de eigen woning en een bedrag van € 33.009 als uitgaven voor onderhoudsverplichtingen opgenomen. Het bedrag van € 33.009 omvat een bedrag van € 21.631 wegens betaling van hypotheekrente, een bedrag van € 6.938 wegens betaling van premies ter zake van de aan de woning gekoppelde levensverzekering en een bedrag van € 4.440, zijnde 12 maal de in onderdeel 2.5 genoemde partneralimentatie van € 370.
In afwijking van de door belanghebbende in de aangifte IB/PVV voor het jaar 2011 geclaimde aftrek wegens uitgaven voor onderhoudsverplichtingen, heeft de Inspecteur in de aanslag IB/PVV voor betreffende jaar slechts aftrek wegens uitgaven voor onderhoudsverplichtingen ter hoogte van € 4.542 toegestaan. Dit heeft geresulteerd in een aanslag IB/PVV voor het jaar 2011 berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 153.690.
Bij uitspraak op bezwaar is de desbetreffende aanslag verminderd tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 132.265. De reden voor deze vermindering is de acceptatie door de Inspecteur van een bedrag van € 21.425 aan hypotheekrente als uitgaven voor onderhoudsverplichtingen.
3 Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen
Het geschil betreft ten aanzien van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2010 de vraag of de door belanghebbende in zijn aangifte als alimentatie opgevoerde hypotheekrente en premies levensverzekering als onderhoudsverplichting in aanmerking genomen kunnen worden.
Gelet op de uitspraak op bezwaar betreffende de aanslag IB/PVV voor het jaar 2011 is ter zake van die aanslag slechts in geschil de vraag of de door belanghebbende in zijn aangifte als alimentatie opgevoerde premies levensverzekering als onderhoudsverplichting in aanmerking genomen kunnen worden.
Belanghebbende is van mening dat deze vragen bevestigend moeten worden beantwoord. De Inspecteur is de tegenovergestelde opvatting toegedaan.
Partijen doen hun standpunten in hoger beroep steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, waarvan de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt.
Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, vernietiging van de uitspraak op bezwaar ter zake van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2010, vernietiging van de uitspraak op bezwaar ter zake van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2011 voor zover bij deze uitspraak de aftrek van premies levensverzekering als onderhoudsverplichting is geweigerd, vermindering van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2010 naar een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 74.303 en vermindering van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2011 naar een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 125.223.
De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.