Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 01-06-2022, ECLI:NL:GHSHE:2022:2227, BKDH-21/00586 t/m BKDH-21/00589

Zoals vermeld onder 1.9 heeft de rechtbank, nadat het onderzoek aan het einde van de zitting op 15 april 2021 is gesloten, een brief van belanghebbende ontvangen. Gelet op de inhoud daarvan strekt die brief niet tot heropening van het onderzoek als bedoeld in artikel 8:68 Awb. De rechtbank zal die brief dan ook verder voor de beoordeling van het geschil buiten beschouwing laten en gaat daaraan (verder) voorbij.

Gelet op artikel 4:19, lid 1, Awb heeft het beroep tegen een uitspaak op bezwaar mede betrekking op de daarmee samenhangende dwangsombeschikking. In een aantal van de op de onderhavige zitting behandelde zaken heeft de rechtbank echter ook (separate) beroepszaken betreffende de dwangsombeschikking aangelegd, terwijl reeds beroep tegen de uitspraak op bezwaar in de hoofdzaak aanhangig was. Deze beroepszaken hadden niet aangelegd moeten worden. Praktisch is dit als volgt opgelost. De rechtbank heeft ter zitting meegedeeld de beoordeling of belanghebbende recht heeft op een dwangsom op te nemen in de uitspraak van de betreffende hoofzaak en de aangelegde beroepszaken inzake de dwangsommen te laten vervallen. Hierom had belanghebbende ook al in haar beroepschrift verzocht. De vervallen beroepszaken betreffen hier: 18/3217 tot en met 18/3219 en 18/3221.

De rechtbank stelt voorop dat zij bij brief van 18 maart 2021 de inspecteur heeft verzocht om de beschikkingen inzake de vermindering van de verliesherzieningsbeschikkingen en de aanslag 2014. Deze beschikkingen bleek de inspecteur nog niet te hebben vastgesteld. Gelet op het door de inspecteur ingenomen standpunt in zijn brief van 29 juni 2018, dat de aangebrachte correcties geheel worden teruggenomen, zal de rechtbank het beroep gegrond verklaren en de uitspraken op bezwaar vernietigen. Het door de inspecteur ingenomen standpunt leidt er verder toe dat de rechtbank de verliesherzieningsbeschikkingen zal vernietigen, de aanslag 2014 zal verminderen tot nihil en daarbij, overeenkomstig het standpunt van belanghebbende, de verliesbeschikking van 2014 op € 36.710 zal vaststellen.

Aangezien de na het boekenonderzoek aangebrachte correcties geheel komen te vervallen, de verliesherzieningsbeschikkingen en de verliesverrekeningsbeschikking (2011) worden vernietigd en het verlies van 2014, gelijk aan het standpunt van belanghebbende, wordt vastgesteld, behoeven de overige geschilpunten betreffende de verliesherzieningsbeschikkingen en de aanslag 2014 geen behandeling meer. Evenmin komt de rechtbank in deze zaken toe aan behandeling van de klachten van belanghebbende omtrent schending van algemene beginselen van behoorlijk bestuur door de inspecteur, het niet-tijdig opleggen van aanslagen, het niet horen in de bezwaarfase en het niet overleggen van haar gehele dossier.

Belanghebbende heeft de inspecteur bij brief van 29 maart 2018, op dezelfde dag bij de inspecteur binnengekomen, in gebreke gesteld voor het niet tijdig beslissen op haar bezwaarschriften. De rechtbank overweegt dat de inspecteur op 10 april 2018 binnen de daarvoor geldende termijn (van 2 weken) na de ingebrekestelling heeft beslist op de bezwaarschriften, zodat er geen reden is voor toekenning van een dwangsom aan belanghebbende. De klacht van belanghebbende dat de inspecteur “binnen de fatale termijn maar vlug een beslissing” op de bezwaarschriften heeft genomen en daarbij (rechts)regels van onder meer artikel 7:3 en 7:4 Awb heeft geschonden, maakt niet dat de inspecteur een dwangsom verbeurt. De rechtbank is van oordeel dat ook als in de bezwaarfase ten onrechte niet is gehoord of inzage verleend, dit niet kan leiden tot het toekennen van een dwangsom.

Belanghebbende stelt dat de Belastingdienst haar “al meer dan 30 jaar aan een stuk (…) stelselmatig met excessieve controles” hindert in haar bedrijfsuitoefening, zich daarbij onbehoorlijk gedraagt en bevoegdheden misbruikt. Belanghebbende stelt dat zij daardoor is benadeeld en dat “kan niet zonder gevolgen blijven”, aldus belanghebbende. In dat verband verzoekt belanghebbende om “vereffening van alle schulden van belastingplichtige(..) door de belastingdienst, vergoeding van tenminste een forfaitair bedrag groot € 30.000, vergoeding van een hoger bedrag dan dat forfait indien de werkelijk schade hoger zal blijken te zijn”. De inspecteur betwist de aanspraak van belanghebbende op deze schadevergoeding.

Artikel 8:73 Awb geeft de belastingrechter de mogelijkheid tot toekenning van een schadevergoeding bij gegrondheid van het beroep. Een vergoeding van deze schade wordt toegekend als sprake is van een onrechtmatige daad van de inspecteur. De belastingplichtige moet stellen en, bij betwisting, bewijzen dat de inspecteur jegens hem een onrechtmatige daad heeft gepleegd en dat hij als gevolg daarvan schade in materiële zin heeft geleden. Ook dient de belastingplichtige de omvang van de materiële schade te bewijzen.

De rechtbank overweegt omtrent de vergoeding van materiële schade als volgt. Met de onder 4.2 vermelde vernietiging van de navorderingsaanslag VPB 2011 en van de verliesherzieningsbeschikkingen en vermindering tot nihil van de aanslag 2014 staat vast dat de inspecteur onrechtmatig heeft gehandeld. Voor de beoordeling of in dat kader een schadevergoeding kan worden verleend, moet sprake zijn van schade die in zodanig verband staat met de vernietiging van de (navorderings)aanslagen en beschikkingen, dat die schade de inspecteur als een gevolg daarvan kan worden toegerekend en van welke omvang die schade is. Van een forfaitair bepaalde schadevergoeding kan dan ook geen sprake zijn. Belanghebbende heeft weliswaar aangeduid dat door haar schade is geleden vanwege hinder in haar bedrijfsuitoefening, maar op geen enkele wijze een onderbouwing gegeven van de schadeposten, noch van enige indicatie van de omvang van de geleden schade. Voorts is niet duidelijk of en in welke mate er een causale relatie bestaat tussen enige schade en de vernietiging van de (navorderings)aanslagen en beschikkingen of de gedragingen van de Belastingdienst tijdens en in verband met de bij de rechtbank bekende controles ingesteld in de jaren 2010 en 2015. De rechtbank is van oordeel dat belanghebbende de omvang van de door haar naar eigen zeggen geleden schade niet aannemelijk heeft gemaakt. De rechtbank wijst het verzoek van belanghebbende om vergoeding van materiele schade af.

Met betrekking tot het verzoek van belanghebbende om vereffening van alle belastingschulden overweegt de rechtbank, dat in deze procedure alleen bij de navorderingsaanslag VPB 2011 sprake was van een belastingschuld. Aangezien die aanslag wordt vernietigd, is een vereffening van belastingschulden hier niet meer aan de orde.

Voor de verdeling van de te betalen schadevergoeding tussen de inspecteur (bezwaarfase) en de minister (beroepsfase) geldt het volgende. De rechtbank stelt in dit verband vast dat met de behandeling van de bezwaarschriften zowel van de navorderingsaanslagen als de aanslag 2014 (van 13 december 2017 tot 10 april 2018) als van de vermelde naheffingsaanslagen omzetbelasting (van 4 december 2017 tot 27 maart 2018) ongeveer 4 maanden gemoeid zijn geweest en dat de redelijke termijn van 6 maanden voor bezwaar niet is overschreden. De (totale behandeltermijn van (4 december 2017 tot en met (14 mei 2021) afgerond 3,5 jaar – redelijke termijn 2 jaar =) overschrijding van 1,5 jaar wordt aan de beroepsfase toegerekend. De veroordeling tot schadevergoeding van € 1.500 zal daarmee worden uitgesproken ten laste van de minister. De rechtbank merkt de minister in zoverre aan als partij in dit geding. De rechtbank zal in de onderhavige procedure een schadevergoeding van (½ x € 1.500 =) € 750 toekennen en in de procedure met nummers 18/2969 en 18/2970 van, eveneens, € 750.

De rechtbank vindt aanleiding de inspecteur te veroordelen tot vergoeding van het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 338.

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat alle stukken van belanghebbende, die in de onderhavige procedure zijn ingebracht, door haarzelf en ondertekend door haar bestuurder zijn ingediend. Belanghebbende heeft tegenover de betwisting van de inspecteur niet aannemelijk gemaakt dat aan haar beroepsmatige rechtsbijstand is verleend, waarvoor zij kosten heeft gemaakt die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor vergoeding in aanmerking komen. Dit leidt er tevens toe dat de rechtbank alleen al daarom niet toekomt aan een aparte procedure voor de behandeling van een vergoeding van werkelijke proceskosten. Daaraan voegt de rechtbank toe dat niet gesteld of gebleken is dat belanghebbende andere voor vergoeding in aanmerking komende kosten als bedoeld in artikel 1 Besluit proceskosten bestuursrecht heeft gemaakt.”