Hoge Raad, 13-08-2004, AL7045, 37920

Nr. 37.920

13 augustus 2004

AB

Aan belanghebbende is voor het jaar 1998 gelijktijdig met de vaststelling van een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen een boete van ƒ 1250 wegens niet-tijdige aangifte opgelegd, en is voorts gelijktijdig met de vaststelling van een aanslag premie arbeidsongeschiktheidsverzekering een boete opgelegd van ƒ 250 wegens niet-tijdige aangifte. De boetebeschikkingen zijn, na daartegen gemaakt bezwaar, bij in één geschrift vervatte uitspraken van de Inspecteur gehandhaafd.

Belanghebbende is tegen die uitspraken in beroep gekomen bij het Hof.

Het Hof heeft het beroep gegrond verklaard, de bij de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegde boete verminderd tot ƒ 125 en de bij de aanslag premie arbeidsongeschiktheidsverzekering opgelegde boete eveneens verminderd tot ƒ 125. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

De Staatssecretaris heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

Na het verstrijken van de voor het indienen van een verweerschrift geldende termijn heeft belanghebbende nog een nader geschrift ingediend. Hierop slaat de Hoge Raad geen acht.

De Advocaat-Generaal J.W. Ilsink heeft op 28 augustus 2003 geconcludeerd tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak van het Hof, en verwijzing van de zaak naar een ander gerechtshof.

Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende heeft zijn aangiftebiljet betreffende de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) 1998 en de premie arbeidsongeschiktheids-verzekering (hierna: WAZ) 1998 niet ingediend binnen de termijn die was gesteld in de op 19 mei 2000 verzonden aanmaning.

Gelijktijdig met de vaststelling van zowel de aanslag IB/PVV als de aanslag WAZ heeft de Inspecteur aan belanghebbende boeten opgelegd wegens het niet tijdig doen van aangifte. De bij de aanslag IB/PVV opgelegde boete heeft de Inspecteur, ervan uitgaande dat sprake was van een derde verzuim in de zin van § 21 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 (hierna: BBBB 1998), gesteld op ƒ 1250. De bij de aanslag WAZ opgelegde boete heeft hij, uitgaande van een eerste verzuim in de zin van het BBBB 1998, gesteld op ƒ 250.

Het aan belanghebbende uitgereikte aangiftebiljet was ingericht voor het verstrekken van gegevens ten behoeve van de vaststelling van zowel de aanslag IB/PVV als de aanslag WAZ.

3.4. Het gaat in artikel 67a AWR om een discretionaire bevoegdheid van de inspecteur. De inspecteur moet deze bevoegdheid uitoefenen met inachtneming van geschreven en ongeschreven rechtsbeginselen, waarvan hier van belang is het in artikel 3:4, lid 2, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) neergelegde evenredigheidsbeginsel. Dat beginsel brengt mee dat de boete niet onevenredig mag zijn in verhouding tot de ernst van de gedraging op grond waarvan zij is opgelegd. In een geval als het onderhavige, waarin een belastingplichtige die gegevens voor meer dan één heffing moet verstrekken dat dient te doen op één aangiftebiljet, zodat door het niet of te laat indienen van dat biljet meer dan één verzuim wordt gepleegd, brengt dat beginsel mee dat de op elk van die verzuimen gestelde sancties niet cumulatief behoren te worden toegepast.

In de regel zal in een dergelijk geval het opleggen van boeten tot een totaalbedrag ter grootte van de boete die volgens § 21 van het BBBB 1998 voor één verzuim zou worden opgelegd - indien de verzuimen niet dezelfde plaats in de verzuimenreeks innemen: het zwaarst te beboeten verzuim - tot een uitkomst leiden die recht doet aan de omstandigheid dat de verzuimen het gevolg zijn van het niet of te laat indienen van één en hetzelfde aangiftebiljet. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding zijn tot een lichtere of zwaardere beboeting, waarbij artikel 4:84 Awb alsmede de paragrafen 44 en 45 van het BBBB 1998 van belang zijn.

De Hoge Raad:

verklaart het beroep ongegrond, en

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 805 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.