Hoge Raad, 04-02-2005, AS4897, 37552

Nr. 37.552

4 februari 2005

MvA

Aan belanghebbende is voor het jaar 1998 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen van ƒ 77.073, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.

Het Hof heeft het beroep ongegrond verklaard. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende was gedurende het onderhavige jaar in dienst van D B.V. Van 5 januari tot en met 4 maart 1998 heeft hij gewerkt in de wateren van Nigeria op een onder de Nederlandse vlag varend schip. Belanghebbendes aangiftebiljet vermeldt als beroep 'schipper'. Belanghebbendes werkgever heeft de over voormeld tijdvak af te dragen loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen verminderd met de vermindering zeevaart als bedoeld in artikel 17 van de Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen (hierna: WVA).

3.3. Het Hof heeft in de omstandigheid dat de aan het Besluit van 7 december 1999 voorafgaande versies van de Nedeco-regeling volgens het Besluit van 6 mei 1992, zoals deze laatstelijk is gewijzigd bij Besluit van 23 december 1994, BNB 1995/54, of het Besluit van 17 januari 1995, BNB 1995/84, onderdeel 2, laatste volzin, respectievelijk 1.2, laatste volzin, niet uitdrukkelijk verwijzen naar de in 1998 geldende wettelijke regeling met betrekking tot de vermindering zeevaart, geen aanleiding gezien om te oordelen dat belanghebbende wél gebruik kan maken van de Nedeco-regeling. Het Hof heeft hierbij in aanmerking genomen dat de vermindering zeevaart inhoudelijk identiek is aan die opgenomen in de Wet belasting- en premiefaciliteit voor de zeevaart 1995 (wet van 23 december 1994, Stb. 1994, 928), naar welke wet de Nedeco-regeling in de voor 1998 geldende tekst verwijst.

De tweede klacht, die is gericht tegen dit oordeel van het Hof, faalt, nu een redelijke uitleg van de in 1998 geldende tekst van de Nedeco-regeling meebrengt dat de vermindering zeevaart krachtens de WVA moet worden begrepen onder de vermindering krachtens de in de voor 1998 geldende tekst genoemde voorganger van de WVA.

3.4.1. Het Hof heeft voorts geoordeeld dat belanghebbende, gelet op het bepaalde in onderdeel 2, laatste volzin, van de Nedeco-regeling, geen recht heeft op vorenbedoelde kostenaftrek omdat de werkgever met betrekking tot belanghebbendes loon gebruik heeft gemaakt van de vermindering zeevaart op de voet van de WVA.

De eerste klacht betoogt onder meer dat dit oordeel van het Hof in strijd is met het gelijkheidsbeginsel.

3.4.2. In het kader van de totstandbrenging van de voorganger van de WVA, de Wet faciliteit voor de zeevaart (Stb. 1989, 602), is opgemerkt dat de Nedeco-regeling zou worden aangepast in dier voege dat samenloop van deze regeling met de in genoemde wet geregelde faciliteit voor de zeevaart zou worden uitgesloten. De in deze wet voorziene faciliteit bestond uit een fictieve kostenaftrek van 35% op het loon van een zeevarende, waarvan het voordeel niet bij de zeevarende maar, via een verrekentechniek, bij de reder terecht kwam. De wetgever heeft de uitsluiting van samenloop van enerzijds de toen bestaande 35%-regelingen, waaronder de Nedeco-regeling, en anderzijds de genoemde faciliteit als volgt gemotiveerd:

"Samenloop van de voorgestelde maatregel met bestaande 35%-regelingen in de uitvoeringssfeer - een samenloop die bijvoorbeeld denkbaar is in het baggerbedrijf - is ongewenst. In de praktijk zullen deze regelingen ook een loonkostenverlagend effect hebben. Teneinde cumulatie uit te sluiten zullen de bedoelde regelingen in de uitvoeringssfeer worden aangepast. Het betreft de regelingen voor werknemers die worden uitgezonden (...) (Nedeco-regeling) en voor buitenlandse werknemers die in concernverband tijdelijk naar Nederland worden uitgezonden. Deze regelingen zullen niet kunnen worden toegepast indien de onderhavige, wettelijke faciliteit voor de zeevaart wordt toegepast. Wenst men deze regelingen wel toe te passen, dan moet de werkgever in zoverre afzien van toepassing van de faciliteit voor de zeevaart." (Kamerstukken II 1988/89, 21 227, nr. 3, blz. 4).

Een inhoudelijk hiermee overeenstemmende toelichting is opgenomen in de memorie van toelichting van de Wet belasting- en premiefaciliteit voor de zeevaart 1995 (Kamerstukken II 1993/94, 23 782, nr. 3, blz. 3). In die wet - evenals later in de WVA - kreeg de faciliteit de vorm van een vermindering van de af te dragen loonbelasting en premie volksverzekeringen van zeevarenden (hierna: vermindering zeevaart).

Uit het voorgaande blijkt dat de wetgever ervan is uitgegaan dat de vermindering zeevaart en de Nedeco-regeling beide een loonkostenverlagend effect hebben.

3.4.3. Blijkens de memorie van toelichting van de Wet faciliteit voor de zeevaart (Kamerstukken II 1988/89, 21 227, nr. 3, blz. 2) is met de in het wetsvoorstel voorgestelde maatregel beoogd bij te dragen aan de verbetering van de concurrentiepositie van de Nederlandse zeescheepvaart en het behoud van de werkgelegenheid daar. De maatregel is bij de werkgevers en de werknemers in de zeevaart ingeleid door middel van een verzoek om een intentieverklaring over de voorgestelde maatregel te geven. In de brief van de Minister van Verkeer en Waterstaat van 13 juli 1988 aan de sociale partners (Kamerstukken II 1988/89, 21 227, nr. 3 (bijlage III), blz. 19), wordt onder meer gesteld:

"De zogenaamde Nedeco-regeling kan niet worden toegepast indien de 35%-aftrek geldt."

Bij brief van 29 juli 1988 (Kamerstukken II 1988/89, 21 227, nr. 3 (bijlage IV), blz. 21), antwoordden de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging, de Vereniging van Nederlandse Reders in de Kleine Handelsvaart en de Federatie van Werknemersorganisaties in de Zeevaart onder meer:

"In antwoord op Uw brief (...) delen ondergetekenden U mede dat wij in principe kunnen instemmen met de voorstellen en uitgangspunten voor de fiscale faciliteiten voor zeevarenden, als weergegeven in Uw schrijven."

en voorts:

"Ondergetekenden verklaren hierbij voorts de intentie te hebben de fiscale faciliteit zodanig toe te passen dat geen nadelig effect zal ontstaan op het netto-inkomen van de zeevarenden en dat zoveel mogelijk van het nuttig effect van de fiscale faciliteit zal toekomen aan de verlaging van de exploitatiekosten van de reders. Hiertoe zijn sociale partners bereid een nieuwe aparte collectieve arbeidsovereenkomst af te sluiten, waarin de toepassing van de fiscale faciliteit zal worden vastgelegd."

Bij brief van 1 augustus 1988 antwoordde de Vereniging Centrale Baggerbedrijf (Kamerstukken II 1988/89, 21 227, nr. 3 (bijlage IV), blz. 23) onder meer:

"Mede namens de werknemersorganisaties in onze bedrijfstak kunnen wij U berichten ingenomen te zijn met Uw beleidsvoornemens zoals in Uw brief uiteengezet."