Hoge Raad, 21-10-2005, AS5040, 40468

gewezen op het beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het Gerechtshof te Amsterdam van 16 september 2003, nr. P01/02386, betreffende na te melden aan X te Z in rekening gebrachte kosten van vervolging.

1. Beschikkingen, bezwaar en geding voor het Hof

2. Geding in cassatie

3. Beoordeling van het middel

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

3.1.1. In 1997 is aan belanghebbende een voorlopige aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 1995 (hierna: de aanslag) opgelegd van ƒ 77.374. Voor dat bedrag werd uitstel van betaling verleend, dat op 8 februari 2001 werd ingetrokken. Bij die intrekking werd meegedeeld dat bij betaling van de aanslag na afloop van de op het aanslagbiljet vermelde betalingstermijn rente zou zijn verschuldigd. Met dagtekening 3 april 2001 heeft de Ontvanger belanghebbende schriftelijk gemaand het op de aanslag openstaande bedrag, groot ƒ 77.374 in hoofdsom en ƒ 20 aan kosten, ofwel in totaal ƒ 77.394, te voldoen. In de aanmaning was vermeld dat het openstaande bedrag nog moest worden verhoogd met eventueel verschuldigde invorderingsrente.

3.1.2. Met dagtekening 9 april 2001 is aan belanghebbende een belastingteruggaaf verleend van ƒ 4861. Van dat bedrag is ƒ 20 afgeboekt als kosten van de aanmaning, ƒ 487 als invorderingsrente en ƒ 4354 op de openstaande hoofdsom van de voorlopige aanslag. Het openstaande bedrag aan belasting daalde daardoor tot ƒ 73.020, hetgeen bij kennisgeving van 19 april 2001 door de Ontvanger aan belanghebbende is meegedeeld.

3.1.3. Op 15 mei 2001 heeft belanghebbende als betaling op de aanslag telefonisch een bedrag van ƒ 73.020 over doen boeken op de rekening van de Belastingdienst/Centrale Betalingsadministratie (hierna: de CBA). Het bedrag is op die dag op die rekening bijgeschreven. De betaling is op vrijdag 18 mei 2001 door de CBA administratief verwerkt.

3.1.4. Op 21 mei 2001 heeft de belastingdeurwaarder aan belanghebbende een op 11 mei 2001 uitgevaardigd dwangbevel betekend tot betaling van het op de aanslag openstaande bedrag. Op dat dwangbevel is als 'bedrag dat thans invorderbaar is' vermeld: ƒ 73.020. Het dwangbevel bevat verder als mededelingen:

'indien betaling plaats heeft na de voor de aanslag geldende enige of laatste betalingstermijn is interest verschuldigd vanaf 01-01-1998'

3.1.5. De betaling van ƒ 73.020 is door de Ontvanger onder verwijzing naar artikel 7, lid 1, Invorderingswet 1990 (hierna: de Invorderingswet) gesplitst in betaling van een bedrag aan belasting van ƒ 65.458 en een bedrag van ƒ 7562 aan invorderingsrente. Bij een op 30 mei 2001 gedateerde mededeling heeft de Ontvanger belanghebbende doen weten dat van de betaling van ƒ 73.020 een bedrag van ƒ 7562 was afgeboekt als invorderingsrente. Hiervan uitgaande heeft de Ontvanger bij de uitspraak op bezwaar de kosten van betekening van het dwangbevel verminderd tot ƒ 420.

3.2. Het Hof heeft geoordeeld dat aan belanghebbende ten onrechte vervolgingskosten in rekening zijn gebracht. Tegen dit oordeel keert zich het middel.

3.3. Het gaat hier om een geval waarin vóór de betekening van het dwangbevel de belastingschuldige een bedrag gelijk aan dat van de belastingaanslag had voldaan, en de ontvanger nog niet bij voor bezwaar vatbare beschikking het bedrag van de invorderingsrente had vastgesteld. In zo'n geval mogen niet ter zake van het betekenen van het dwangbevel kosten in rekening worden gebracht. Een redelijke toepassing van artikel 12 van de Invorderingswet en artikel 1 van de Kostenwet invordering rijksbelastingen brengt mee dat de ontvanger geen kosten van invordering in rekening brengt zonder dat de belastingschuldige in de gelegenheid is geweest om kennis te nemen van het gedeelte van zijn belastingaanslag dat hij nog verschuldigd is of zal zijn na de toerekening op grond van artikel 7, lid 1, van de Invorderingswet van de door hem vóór de betekening van het dwangbevel gedane betaling ter voldoening van die belastingschuld, en in de gelegenheid is geweest dat gedeelte te voldoen. Weliswaar is de toerekening op grond van artikel 7, lid 1, van de Invorderingswet op zich niet afhankelijk van een daartoe genomen besluit van de ontvanger, maar welk bedrag van een op een belastingaanslag gedane betaling wordt toegerekend aan de rente staat pas vast na de vaststelling door de ontvanger van het bedrag van de invorderingsrente bij voor bezwaar vatbare beschikking, bedoeld in artikel 30 van de Invorderingswet. Het middel faalt derhalve.

4. Proceskosten

De Staatssecretaris van Financiën zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

5. Beslissing

Dit arrest is gewezen door de vice-president A.E.M. van der Putt-Lauwers als voorzitter, en de raadsheren D.G. van Vliet, C.B. Bavinck, J.W. van den Berge en E.N. Punt in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 21 oktober 2005.

Van de Staat wordt ter zake van het door de Staatssecretaris van Financiën ingestelde beroep in cassatie een griffierecht geheven van € 414.