Hoge Raad, 13-07-2007, AX6369, 41715

Nr. 41.715

13 juli 2007

Belanghebbende is bij één aanslagbiljet, gedagtekend 22 november 2000, uitgenodigd tot betaling van bedragen aan douanerechten, in totaal f 645.399,50, ter zake van door haar in de periode 13 november 1997 tot en met 31 december 1998 voor het vrije verkeer aangegeven goederen, omschreven als "rice-paper". Na door belanghebbende daartegen gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur bij uitspraak de uitnodigingen tot betaling gehandhaafd, met uitzondering van een uitnodiging tot betaling tot een bedrag van f 13.650,30 met betrekking tot een aangifte van 16 maart 1998, welke uitnodiging ongedaan is gemaakt.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de Tariefcommissie.

Het Hof, in de plaats getreden van de Tariefcommissie, heeft het beroep gegrond verklaard en de uitspraak van de Inspecteur alsmede de uitnodigingen tot betaling vernietigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

De Staatssecretaris heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend en tevens incidenteel beroep in cassatie ingesteld.

Het beroepschrift in cassatie en het geschrift waarbij incidenteel beroep in cassatie is ingesteld, zijn aan dit arrest gehecht en maken daarvan deel uit.

De Staatssecretaris heeft het incidentele beroep beantwoord.

Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend. Nu deze conclusie bij de Hoge Raad na afloop van de daartoe gestelde termijn is ingediend, slaat de Hoge Raad op dit stuk geen acht.

De Advocaat-Generaal W. de Wit heeft op 12 april 2006 geconcludeerd tot het voorleggen van prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen. De conclusie is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

"1905 Brood, gebak, biscuits en andere bakkerswaren, ook indien deze producten cacao bevatten; ouwel in bladen, hosties, ouwels voor geneesmiddelen, plakouwels en dergelijke producten van meel of van zetmeel:

(...)

1905 90- andere:

(...)

1905 90 20 -- ouwel in bladen, hosties, ouwels voor geneesmiddelen, plakouwels en dergelijke producten, van meel of van zetmeel."

"1901 Moutextract; bereidingen voor menselijke consumptie van meel, gries, griesmeel, zetmeel of moutextract, geen of minder dan 40 gewichtspercenten cacao bevattend, berekend op een geheel ontvette basis, elders genoemd noch elders onder begrepen; bereidingen voor menselijke consumptie van producten bedoeld bij de posten 0401 tot en met 0404, geen of minder dan 5 gewichtspercenten cacao bevattend, berekend op een geheel ontvette basis, elders genoemd noch elders onder begrepen;

(...)

1901 90 - andere:

(...)(...)

1901 90 99--- andere".

3.5. In de omschrijving van post 1905 is het gebakken zijn van de vermelde goederen niet uitdrukkelijk als een kenmerkende hoedanigheid opgenomen. Zoals het Hof met juistheid heeft overwogen, blijkt uit de door de Wereld Douane-Organisatie opgestelde toelichting - een gezaghebbend hulpmiddel bij de uitlegging van de GN - dat bij post 1905 van het Geharmoniseerd Systeem, waar het betreft "communion wafers, empty cachets of a kind suitable for pharmaceutical use, sealing wafers, rice paper and similar products", is gedacht aan een groep van meel- of zetmeelproducten die meestal gebakken zijn en voorkomen in schijfjes of in bladen of vellen. Dit zou de conclusie toelaten dat niet het gebakken zijn, doch hun dunne vorm het gemeenschappelijke kenmerk is van de meel- of zetmeelproducten die zijn vermeld bij postonderverdeling 1905 90 20.

Evenwel kan ook worden betoogd dat de posten 1901 en 1905 zich van elkaar onderscheiden doordat laatstgenoemde post enkel ziet op voor menselijke consumptie gerede (eind)producten, zodat het onderhavige product, dat nog een bewerking dient te ondergaan alvorens voor consumptie geschikt te zijn, moet worden ingedeeld onder post 1901. Voor die opvatting is enige steun te vinden in het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen van 11 augustus 1995, Uelzena Milchwerke, C-12/94, Jurispr. I-2397, met name punt 12, zij het dat het in dat arrest ging om de toepasselijkheid op een product van het eerste onderdeel (ziende op bakkerswaren) van de omschrijving van post 1905.

"Voedselbereiding in de vorm van droge doorschijnende vellen met verschillende afmetingen, vervaardigd van rijstmeel, zout en water. De vellen worden, na weken in water om ze plooibaar te maken, meestal gebruikt om daarvan de "wikkels" voor

loempia's en dergelijke te vervaardigen."

Het onderhavige product voldoet aan deze omschrijving; daarin wordt geen voorbehoud gemaakt ten aanzien van niet-gebakken vellen.

Aangezien evenwel de bevoegdheid van de Commissie om een verordening vast te stellen ter afbakening van de in de verschillende posten bedoelde typen producten strekt tot verduidelijking van een tariefpost en niet tot wijziging ervan, is, gelet op het hiervoor onder 3.5 overwogene, de geldigheid van de Verordening, voor zover daarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen wel en niet voor directe consumptie geschikte producten, niet boven twijfel verheven.

De Hoge Raad ziet daarom aanleiding om over de uitlegging van postonderverdeling 1905 90 20 en over de geldigheid van de Verordening prejudiciële vragen te stellen aan het Hof van Justitie.

4.2.1. Het middel stelt tevens aan de orde de vraag welk oordeel een nationale douaneautoriteit dient te volgen wanneer de Commissie klaarblijkelijke nalatigheid van een belanghebbende aanwezig acht, terwijl de nationale rechter in een geschil over de betrokken boeking oordeelt dat die belanghebbende redelijkerwijs niet behoefde te twijfelen aan de juistheid van de aanvankelijke beslissing van de douaneautoriteiten inzake de indeling van de aangegeven goederen.

Hieromtrent overweegt de Hoge Raad het volgende, daarbij veronderstellenderwijs uitgaande van de juistheid van de beslissing van het Hof omtrent de van toepassing zijnde tariefpost.

4.2.3. Ingevolge artikel 871 van de Uitvoeringsverordening van het CDW (tekst tot 1 augustus 2003; hierna: de Uitvoeringsverordening) in samenhang met artikel 869, aanhef en letter b, van de Uitvoeringsverordening, dienen de douaneautoriteiten een geval aan de Commissie voor te leggen ter behandeling overeenkomstig de in de artikelen 872 tot en met 876 bedoelde procedure wanneer zij van oordeel zijn dat aan de voorwaarden van artikel 220, lid 2, letter b, van het CDW is voldaan of twijfels hebben omtrent de toepasbaarheid van de criteria van deze bepaling op het betreffende geval, en het ten gevolge van een zelfde vergissing van de betreffende belanghebbende niet-geïnde bedrag dat in voorkomend geval uit verscheidene invoer- of uitvoerverrichtingen voortvloeit, gelijk is aan of hoger is dan 50.000 EUR (zoals in deze zaak het geval is).

Ingeval de zaak aan de Commissie is voorgelegd, wordt de in de Uitvoeringsverordening vastgestelde procedure afgesloten met een beschikking waarbij de Commissie vaststelt of de onderzochte situatie van dien aard is dat niet behoeft te worden overgegaan tot boeking achteraf van de betrokken rechten, dan wel kwijtschelding van deze rechten kan worden verleend.

In zijn arrest van 22 juni 2006, Conseil général de la Vienne, C-419/04, Jurispr. blz. I-05645 heeft het Hof van Justitie overwogen dat het toekennen aan de Commissie van enige beslissingsbevoegdheid op het gebied van navordering van douanerechten tot doel heeft een uniforme toepassing van het gemeenschapsrecht te verzekeren. Deze uniforme toepassing zou, aldus het Hof van Justitie, in gevaar komen in de gevallen waarin een verzoek om van navordering af te zien, wordt ingewilligd, want omdat daartegen waarschijnlijk geen beroep in rechte zal worden ingesteld, dreigt de beoordeling waarop een lidstaat een gunstige beslissing kan baseren zich in de praktijk te onttrekken aan een controle waarmee de uniforme toepassing van de door de gemeenschapswetgeving gestelde voorwaarden kan worden verzekerd (punt 42).

1. Vallen vellen als omschreven in de bijlage bij Verordening (EG) nr. 1196/97 van de Commissie van 27 juni 1997, Pb EG nr. L 170, onder post 1905 van de gecombineerde nomenclatuur indien het betreft vellen, vervaardigd van rijstmeel, zout en water, die gedroogd zijn doch geen warmtebehandeling hebben ondergaan?

2. Is, gelet op het antwoord op de vorige vraag, de zo-even genoemde Verordening geldig?

3. Moet artikel 871 van Verordening (EEG) nr. 2454/93 van de Commissie van 2 juli 1993 houdende vaststelling van enkele bepalingen ter uitvoering van de Verordening (EEG) nr. 2913/92 van de Raad tot vaststelling van het communautair douanewetboek (PB EG nr. L 253, blz. 1), zoals gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 1677/98 van de Commissie van 29 juli 1998 (PB EG nr. L 212, blz. 18), aldus worden uitgelegd dat, indien ingevolge artikel 871, lid 1, voornoemd, op de douaneautoriteit de verplichting zou rusten om een geval voor te leggen aan de Commissie, alvorens te kunnen besluiten tot het afzien van een boeking achteraf in dat geval, de nationale rechter die oordeelt over een beroep van de belastingschuldige tegen het besluit van de douaneautoriteit om (wel) over te gaan tot boeking achteraf, niet de macht heeft de boeking achteraf te vernietigen op grond van zijn bevinding dat is voldaan aan de in artikel 220, lid 2, onder b, bedoelde voorwaarden voor het achterwege (moeten) laten van de boeking achteraf, welke bevinding niet wordt ondersteund door de Commissie?

4. Indien het antwoord op vraag 3 luidt dat de omstandigheid dat aan de Commissie enige beslissingsbevoegdheid is toegekend op het gebied van de navordering van douanerechten, geen beperking meebrengt van de bevoegdheid van de nationale rechter die heeft te oordelen over een beroep inzake navordering van douanerechten, houdt dan het gemeenschapsrecht een andere voorziening in die een uniforme toepassing van het gemeenschapsrecht waarborgt bij het in een concreet geval uiteenlopen van beoordelingen door de Commissie en door de nationale rechter naar de criteria die in het kader van artikel 220 van het CDW worden gehanteerd om uit te maken of een vergissing van de douaneautoriteit door een belastingschuldige kan worden ontdekt?