Hoge Raad, 25-11-2011, BU5642, 10/03390 en 10/05248

Nrs. 10/03390 en 10/05248

25 november 2011

Aan belanghebbende zijn over de jaren 1990 tot en met 1997 navorderingsaanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) en over de jaren 1991 tot en met 1998 navorderingsaanslagen in de vermogensbelasting (hierna: VB) opgelegd. De navorderingsaanslagen zijn opgelegd met een verhoging van honderd percent van de nagevorderde belasting, van welke verhoging de Inspecteur bij het vaststellen van de navorderingsaanslag geen kwijtschelding heeft verleend. Tevens is heffingsrente in rekening gebracht.

Aan belanghebbende zijn voorts over de jaren 1998 tot en met 2000 navorderingsaanslagen in de IB/PVV en over de jaren 1999 en 2000 navorderingsaanslagen in de VB opgelegd, alsmede boeten. Tevens is heffingsrente in rekening gebracht.

De navorderingsaanslagen, de daarbij genomen kwijtscheldingsbeschikkingen dan wel boetebeschikkingen en de daarbij genomen beschikkingen inzake heffingsrente zijn, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraken van de Inspecteur gehandhaafd.

Belanghebbende heeft tegen die uitspraken beroep ingesteld bij het Hof.

Het Hof heeft bij uitspraak van 10 juni 2010 de beroepen gegrond verklaard voor zover ze de navorderingsaanslagen in de IB/PVV en de daarbij genomen kwijtscheldingsbeschikkingen dan wel boetebeschikkingen en de daarbij genomen beschikkingen inzake heffingsrente betreffen, de daarop betrekking hebbende uitspraken van de Inspecteur "alsmede de navorderingsaanslag IB/PV voor het jaar 1996 en VB voor de jaren 1997 en 2000" vernietigd, de navorderingsaanslagen in de IB/PVV over de jaren 1990 tot en met 2000, de boeten en de heffingsrente verminderd en de verhogingen gedeeltelijk kwijtgescholden. Het Hof heeft bij dezelfde uitspraak in de vorm van een tussenuitspraak aan de Inspecteur opgedragen de vermogens te berekenen met inachtneming van hetgeen het Hof in die uitspraak heeft geoordeeld, en elke verdere beslissing over de beroepen betreffende de navorderingsaanslagen in de VB en de daarbij genomen kwijtscheldingsbeschikkingen dan wel boetebeschikkingen en de daarbij genomen beschikkingen inzake heffingsrente aangehouden.

Het Hof heeft bij uitspraak van 4 november 2010, nr. 10/00382, de beroepen gegrond verklaard voor zover ze de navorderingsaanslagen in de VB en de daarbij genomen kwijtscheldingsbeschikkingen dan wel boetebeschikkingen en de daarbij genomen beschikkingen inzake heffingsrente betreffen, de daarop betrekking hebbende uitspraken van de Inspecteur vernietigd, de navorderingsaanslagen in de VB over de jaren 1991 tot en met 2000, de boeten en de heffingsrente verminderd en de verhogingen gedeeltelijk kwijtgescholden.

De uitspraken van het Hof zijn aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraken beroep in cassatie ingesteld. De beroepschriften in cassatie zijn aan dit arrest gehecht en maken daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft verweerschriften ingediend.

Belanghebbende heeft conclusies van repliek ingediend.

De Staatssecretaris heeft in het beroep tegen de uitspraak van het Hof van 10 juni 2010 een conclusie van dupliek ingediend.

De Minister van Financiën heeft tegen 's Hofs uitspraak van 10 juni 2010 beroep in cassatie ingesteld. De Staatssecretaris heeft tegen 's Hofs uitspraak van 4 november 2010 beroep in cassatie ingesteld. Belanghebbende heeft verweerschriften ingediend. De Staatssecretaris heeft de beroepen ingetrokken.

Na deze intrekking heeft belanghebbende de Hoge Raad verzocht de Staatssecretaris te veroordelen in de kosten in verband met de behandeling van de beroepen in cassatie.

De Staatssecretaris heeft verweerschriften ingediend.

De Hoge Raad heeft de zaken ter behandeling gevoegd.

3. Ambtshalve aanwezig bevonden grond voor cassatie van de uitspraak van 10 juni 2010

Uit 's Hofs overwegingen in de uitspraak van 10 juni 2010 volgt, kort samengevat, dat de navorderingsaanslagen in de IB/PVV over de jaren 1990 tot en met 2000 verminderd dienen te worden (zie vooral onderdeel 5.6.1 van de uitspraak), dat ook de navorderingsaanslagen in de VB over de jaren 1991 tot en met 2000 verminderd dienen te worden en dat in dat kader bij wijze van tussenuitspraak aan de Inspecteur wordt opgedragen de vermogens te berekenen met inachtneming van hetgeen het Hof in die uitspraak heeft geoordeeld (zie vooral onderdeel 5.6.2 van de uitspraak). Het Hof heeft evenwel in het dictum van zijn uitspraak vermeld dat de navorderingsaanslag in de IB/PVV over het jaar 1996 en de navorderingsaanslagen in de VB over de jaren 1997 en 2000 worden vernietigd. In aanmerking genomen 's Hofs overwegingen en de rest van het dictum gaat het hier om een kennelijke, ook voor partijen kenbare, misslag in het dictum. 's Hofs uitspraak van 10 juni 2010 kan daarom in zoverre niet in stand blijven. De Hoge Raad zal de eerderbedoelde misslag herstellen.

4.5. In verband met het voorgaande dient het verwijzingshof te beoordelen:

(i) in hoeverre de Inspecteur voor elk van de boeten het bewijs heeft geleverd dat belanghebbende het feit ter zake waarvan de boete is opgelegd, heeft begaan, en

(ii) (voor zover het verwijzingshof van oordeel is dat het bewijs van beboetbare feiten is geleverd) in hoeverre elk van de opgelegde boeten gelet op de omstandigheden van het geval een passende en ook geboden sanctie voor de begane vergrijpen is.

De Hoge Raad:

verklaart de beroepen in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof van 10 juni 2010 wat betreft de passage in het dictum onder 7.1, tweede streepje, luidende "alsmede de navorderingsaanslagen IB/PV voor het jaar l996 en VB voor de jaren l997 en 2000" en verklaart die passage vervallen,

vernietigt de uitspraak van het Hof van 10 juni 2010 voor het overige uitsluitend wat betreft de verhogingen voor de jaren 1990 tot en met 1997 en de opgelegde boeten voor de jaren 1998 tot en met 2000,

vernietigt de uitspraak van het Hof van 4 november 2010 uitsluitend wat betreft de verhogingen voor de jaren 1991 tot en met 1998 en de opgelegde boeten voor de jaren 1999 en 2000,

verwijst de gedingen naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage ter verdere behandeling en beslissing van de zaken met inachtneming van dit arrest,

gelast dat de Staat aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van de beroepen in cassatie betaalde griffierecht ten bedrage van € 222,

en veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op een vierde van € 5244 (in verband met de beroepen van belanghebbende), op een vijfde van € 1311 en op een vierde van € 1311 (in verband met de beroepen van de Minister van Financiën en de Staatssecretaris van Financiën), derhalve € 1900,95, voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.