Parket bij de Hoge Raad, 15-11-2018, ECLI:NL:PHR:2018:1291, 18/00498

Heden neem ik conclusie in de zaken met nummers 18/00498 en 18/01584, naar aanleiding van de beroepen in cassatie van belanghebbende, tegen de uitspraken van de rechtbank Amsterdam (hierna: de Rechtbank) van 23 januari 2018,¹ op het verzet van belanghebbende tegen de eerdere uitspraken van de Rechtbank van 7 november 2017, ² respectievelijk tegen de uitspraken van de rechtbank Amsterdam van 5 maart 2018,³ op het verzet van belanghebbende tegen de eerdere uitspraken van de rechtbank Amsterdam van 22 december 2017.⁴ Zowel de oordelen van de Rechtbank als de klachten in cassatie in de twee zaken zijn inhoudelijk gelijkluidend. In deze conclusie wordt uitgegaan van de feiten en omstandigheden in de zaak met nummer 18/00498.⁵

Het gaat hier om de vraag of een natuurlijk persoon of een rechtspersoon de belanghebbende is die beroep bij de Rechtbank heeft ingesteld. Belanghebbende stelt dat hij degene is die beroep heeft ingesteld, zodat hij terecht het (lagere) griffierecht voor natuurlijke personen heeft betaald. De Rechtbank is daarentegen van oordeel dat het beroep is ingesteld door, althans namens, een rechtspersoon, zodat het (hogere) griffierecht voor rechtspersonen verschuldigd is. Omdat belanghebbende volgens de Rechtbank aldus te weinig griffierecht heeft betaald, zijn de beroepen inzake de opgelegde naheffingsaanslagen in de parkeerbelasting niet-ontvankelijk verklaard.

Meer in het bijzonder rijst hier de vraag of ter bepaling van wie de indiener van een beroepschrift is moet worden aangesloten bij de inhoud van het beroepschrift of bij de inhoud van de aan de feitelijke indiener, als procesvertegenwoordiger, verleende machtiging en de uitleg van de hierin vermelde term ‘h.o.d.n’ (handelend onder de naam). In het door de gemachtigde ingediende beroepschrift is vermeld dat het beroepschrift is ingediend door belanghebbende. Echter, in de door de gemachtigde overgelegde machtiging tot het instellen van beroep, is vermeld dat de machtiging is verleend door: ‘ [X1] h.o.d.n. [X2] B.V.’

In casu gaat het in de zaak met nummer 18/00498⁶ om naheffing van parkeerbelasting wegens het begin februari 2017 niet hebben voldaan van parkeerbelasting op dertien verschillende plaatsen in Amsterdam alwaar op grond van de parkeerverordening van de gemeente Amsterdam parkeerbelasting verschuldigd is. Door de heffingsambtenaar van de gemeente Amsterdam (hierna: de Heffingsambtenaar) zijn aan de kentekenhouder(s) van de betreffende geparkeerde auto’s dertien naheffingsaanslagen parkeerbelasting opgelegd.⁷, ⁸

Belanghebbende is chauffeur bij taxibedrijf [X2] B.V. Tegen de dertien naheffingsaanslagen is door de gemachtigde van belanghebbende bezwaar ingesteld.⁹ De bezwaarschriften zijn niet in het fysieke procesdossier terug te vinden, zodat onduidelijkheid bestaat of namens belanghebbende dan wel namens [X2] B.V. bezwaar is gemaakt.¹⁰

De Heffingsambtenaar heeft bij uitspraken op bezwaar van 21 april 2017 de bezwaren ongegrond verklaard en de verzoeken om proceskostenvergoeding afgewezen.

Tegen de dertien uitspraken op bezwaar heeft belanghebbende beroep¹¹ ingesteld bij de Rechtbank.¹² In het beroepschrift van 2 juni 2017 stelt belanghebbende onder meer dat ten onrechte door de Heffingsambtenaar geen op de zaak betrekking hebbende stukken zijn toegezonden in de bezwaarfase, dat hij onvoldoende in de gelegenheid is gesteld zijn bezwaar naar voren te brengen en dat de hoorplicht is geschonden.

Het inhoudelijke geschil is door de niet-ontvankelijk verklaring in deze procedure nog niet goed uit de verf gekomen, maar het lijkt te gaan om een discussie over parkeren dan wel personen laten in- en uitstappen. In het beroepschrift van belanghebbende staat: ‘[Belanghebbende] is benadeeld nu hij o.a. van mening verschilt over de vraag of er al dan niet werd geparkeerd. Hij is immers taxichauffeur en laat geregeld mensen in en uitstappen’. Hieruit kan naar mijn mening in redelijkheid worden afgeleid dat belanghebbende heeft gesteld dat hij de feitelijke parkeerder van de auto’s was, alhoewel hij dat in eerste aanleg niet letterlijk heeft gesteld, maar dat lijkt mij zo wel voldoende naar voren gebracht. Pas in cassatie heeft belanghebbende expliciet gesteld dat hij als chauffeur rechtstreeks belanghebbende bij de opgelegde naheffingsaanslagen is.

Door de Rechtbank is bij uitspraak van 7 november 2017 vastgesteld dat de griffier van de Rechtbank [X2] B.V. in de zaak AMS 17/3358 bij brief van 8 juni 2017 een betaaltermijn van vier weken heeft gesteld en daarna bij brief van 7 juli 2017 een tweede betaaltermijn van vier weken heeft gegeven. Het griffierecht is in deze zaak niet betaald.

Voorts heeft de Rechtbank vastgesteld dat de griffier in de andere twaalf zaken bij brief van 10 juni 2017 een betaaltermijn van vier weken heeft gesteld en bij brief van 9 juli 2017 een tweede betaaltermijn van vier weken heeft gegeven. Verlangd is de betaling van griffierecht naar het tarief geldend voor een rechtspersoon, ten bedrage van € 333. In elk van deze twaalf zaken is van de kant van belanghebbende griffierecht betaald ten bedrage van € 46, zijnde het tarief voor een natuurlijk persoon.¹³

De gemachtigde van belanghebbende¹⁴ heeft vervolgens bij brief van 1 augustus 2017 de Rechtbank bericht dat in alle zaken ten onrechte het griffierecht voor een rechtspersoon in rekening is gebracht, nu het beroep is ingesteld door een natuurlijk persoon (belanghebbende).

Op 4 augustus 2017 heeft de griffier van de Rechtbank aan de gemachtigde van belanghebbende laten weten dat in het beroepschrift weliswaar is vermeld dat de beroepen door [X1] (belanghebbende) worden ingesteld, maar dat uit de overgelegde machtiging blijkt dat het beroepschrift door ‘ [X1] h.o.d.n. [X2] B.V.’ is ingesteld, dat [X2] B.V. een rechtspersoon is en dat daarom in elke zaak het tarief voor een rechtspersoon in rekening is gebracht. [X2] B.V. heeft in geen van de dertien zaken het verschuldigde griffierecht betaald.¹⁵

De Rechtbank heeft geoordeeld dat de griffier er terecht vanuit is gegaan dat de beroepen zijn ingesteld door een rechtspersoon, ondanks dat in het beroepschrift is vermeld dat het beroepschrift door belanghebbende wordt ingediend. In de bijbehorende volmacht staat namelijk dat ‘ [X1] h.o.d.n. [X2] B.V.’ de gemachtigde heeft gemachtigd om beroep in te stellen. Dit betekent volgens de Rechtbank dat het beroep door [X2] B.V. is ingesteld, zodat per zaak griffierecht ad € 333 is verschuldigd.

Dat in het beroepschrift wordt gesteld dat namens een natuurlijk persoon beroep wordt ingesteld, maakt dit volgens de Rechtbank niet anders.¹⁶ De Rechtbank heeft voorts geen redenen gezien om te oordelen dat het niet betalen van griffierecht belanghebbende niet kan worden verweten, gelet op het niet reageren van belanghebbende op vragen van de griffier.¹⁷

De Rechtbank heeft bij uitspraken buiten zitting van 7 november 2017 de dertien beroepen kennelijk niet-ontvankelijk verklaard.¹⁸ Belanghebbende is tegen die uitspraken in verzet gekomen.

De Rechtbank heeft bij uitspraken op verzet van 23 januari 2018 overwogen dat voor de beantwoording van de vraag door wie het beroep is ingesteld ‘niet leidend is degene wiens naam genoemd is in het door (…) [de gemachtigde, A-G] opgestelde beroepschrift, maar degene die (…) [de gemachtigde, A-G] heeft gemachtigd om het beroep in te stellen’.

Volgens de Rechtbank is aldus het ‘uitgangspunt’ de machtiging, nu het ‘niet aan (…) [de gemachtigde, A-G] is om te bepalen wie het beroep instelt’. Naar het oordeel van de Rechtbank bepaalt degene die de gemachtigde machtigt (in dit geval [X2] B.V.) dat namens hem/haar beroep mag worden ingesteld. Het verzet is in alle zaken ongegrond verklaard.

In cassatie klaagt belanghebbende dat op grond van art. 6:5 lid 1 aanhef en onder a, van de Awb het bezwaar- of beroepschrift wordt ondertekend en ten minste de naam en het adres van de indiener bevat. Belanghebbende leidt uit het arrest van de Hoge Raad van 17 december 2010 (ECLI:NL:HR:2010:B07505) af dat onder 'indiener' wordt verstaan degene die voor zichzelf beroep instelt, respectievelijk namens wie door een gemachtigde beroep is ingesteld.

Volgens belanghebbende is het beroepschrift het vertrekpunt voor de beantwoording van de vraag namens wie het beroep moet worden geacht te zijn ingesteld en had de Rechtbank moeten vragen om een toereikende volmacht. Dat uitsluitend doorslaggevende betekenis is toegekend aan een de volmacht acht belanghebbende in strijd met het recht en overigens onvoldoende gemotiveerd. De Rechtbank heeft volgens belanghebbende ten onrechte geweigerd het verschuldigde griffierecht te corrigeren, omdat de beroepen volgens belanghebbende zijn ingesteld door een natuurlijk persoon.

Tot slot betoogt belanghebbende dat de Rechtbank een in verzet aangevoerde grond onbesproken heeft gelaten, te weten dat de niet-ontvankelijkverklaring van het beroep in strijd is met artikel 6 EVRM en artikel 47 van het EU-Handvest.

Deze conclusie is verder als volgt opgebouwd. In onderdeel 2 worden de feiten en het procesverloop weergegeven, gevolgd door een beschrijving van het geding dat nu in cassatie voorligt in onderdeel 3. Onderdeel 4 omvat een overzicht van relevante wet- en regelgeving en jurisprudentie.¹⁹ In onderdeel 5 wordt de klacht van belanghebbende beoordeeld, gevolgd door de conclusie in onderdeel 6.