Parket bij de Hoge Raad, 30-04-2021, ECLI:NL:PHR:2021:476, 20/03228

Het geschil betreft de heffing van belasting over inkomsten verkregen uit een dienstbetrekking die wordt uitgeoefend op een pijplegschip (‘pijpenlegger’). Het geschil spitst zich toe op de vraag of een pijplegschip - dat zich bezighoudt met het leggen van pijpleidingen op zee en in dat kader (eventueel) ook goederen voor de installatie vervoert - in het internationaal verkeer wordt geëxploiteerd in de zin van artikel 15, lid 3, van het Verdrag Nederland-Zwitserland 2010.

Belanghebbende is in dienstbetrekking werkzaam bij een Zwitserse werkgever en verricht zijn werkzaamheden op een schip van een gelieerde vennootschap. Dit schip wordt gebruikt voor het leggen van pijpleidingen in diverse waterdiepten. In geschil is of de dienstbetrekking van belanghebbende is uitgeoefend aan boord van een schip dat wordt geëxploiteerd in internationaal verkeer als bedoeld in artikel 15, lid 3, van het Verdrag Nederland-Zwitserland.

De rechtbank Den Haag heeft het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard.

Het gerechtshof Den Haag heeft het hoger beroep van belanghebbende ongegrond verklaard. Uit het commentaar op artikel 8 van het OESO-Modelverdrag volgt naar het oordeel van het Hof dat internationaal verkeer in de eerste plaats ziet op het commerciële vervoer van personen of goederen in eigenlijke zin. Het schip wordt volgens het Hof geëxploiteerd voor het leggen van pijpleidingen, zodat de activiteit van het schip primair deze dienst betreft. Voor, na of gedurende het verrichten van deze activiteit kan volgens het Hof sprake zijn van vervoer van personen of goederen, maar dit vervoer betreft een activiteit die bijkomstig is aan de hoofdactiviteit. Dit leidt het Hof tot het oordeel dat het schip gedurende 2015 niet is geëxploiteerd voor het vervoer van personen of goederen in het internationale verkeer, zodat artikel 15, lid 3, van het Verdrag niet van toepassing is.

In cassatie klaagt belanghebbende dat het Hof een onjuiste uitleg heeft gegeven aan het begrip ‘exploiteren in het internationaal verkeer’, door te oordelen dat om hieraan te voldoen de hoofdactiviteit van het betreffende schip commercieel vervoer van goederen of personen dient te zijn. Onder verwijzing naar artikel 3, lid 1, onderdeel g, van het Verdrag betoogt belanghebbende dat het begrip ‘exploitatie in het internationaal verkeer’ breed moet worden uitgelegd, zodat hieronder al het vervoer met een schip valt.

Na een onderzoek naar de uitlegging van het begrip ‘exploiteren in het internationaal verkeer’, komt A-G Niessen tot de conclusie dat uit (de toelichting op) artikel 8, lid 1, OESO-Modelverdrag volgt dat van ‘exploitatie in het internationaal verkeer’ in de zin van artikel 15, lid 3, van het Verdrag slechts sprake kan zijn indien het betreffende schip winsten behaalt die rechtstreeks verband houden met commerciële vervoersactiviteiten, dan wel met daarmee samenhangende en bijkomstige activiteiten. De klacht van belanghebbende faalt.

Voorts bestrijdt belanghebbende als onjuist het oordeel van het Hof dat de vervoersactiviteiten van het schip in onderhavige zaak bijkomstig zijn aan de hoofdactiviteit van het leggen van pijpleidingen, zodat geen sprake is van exploitatie in het internationaal verkeer. De A-G meent dat de vaststelling van het Hof dat het schip in onderhavige zaak als hoofdactiviteit niet het vervoer maar het leggen van pijpleidingen heeft, niet onbegrijpelijk is. Dat het schip volgens belanghebbende wel geschikt is voor het vervoeren van de te installeren pijpen, doet hieraan niet af volgens de A-G. Het vervoeren van de te installeren pijpen en ander daarmee verband houdend materiaal dat wordt gebruikt door het personeel bij het leggen van de pijpleidingen, is namelijk – hoewel noodzakelijk voor de uiteindelijke installatie – slechts een ondersteunende hulptaak, die bijkomstig is aan de hoofddienst van het schip. Bovendien worden deze feiten pas voor het eerst aangevoerd in cassatie, zodat hiermee geen rekening kan worden gehouden. De klacht faalt.

Tot slot betoogt belanghebbende dat het Hof ten onrechte is uitgegaan van een grammaticale uitleg van het begrip ‘exploiteren in het internationaal verkeer’ als bedoeld in artikel 15, lid 3, van het Verdrag. Uit doel en strekking van artikel 15, lid 3, van het Verdrag volgt volgens belanghebbende dat niet alleen traditionele vrachtschepen maar ook andere schepen onder dit artikel dienen te vallen. De A-G meent dat nu niet aan de voorwaarden is voldaan, ook niet kan worden aangesloten bij doel en strekking van deze bepaling. Voorts betoogt belanghebbende dat nu in het Verdrag, het OESO-Modelverdrag en het bijbehorende commentaar geen duidelijkheid is gegeven over de uitlegging van het begrip ‘exploitatie in het internationaal verkeer’ moet worden gekeken naar artikel 3.22, lid 4 en lid 5, Wet IB. De A-G komt tot de slotsom dat deze klacht faalt, nu deze bepalingen een andere context hebben dan het Verdrag. Zelfs als de stelling van belanghebbende zou worden gevolgd, kan dit hem niet baten. De A-G meent namelijk dat uit artikel 3.22, lid 4, Wet IB 2001 volgt dat in ieder geval voor doeleinden van het tonnageregime het leggen van kabels en pijpen op de zeebodem niet wordt beschouwd als vervoer van zaken of personen in het internationaal verkeer.

De conclusie strekt tot het ongegrond verklaren van het beroep in cassatie van belanghebbende.