Rechtbank Amsterdam, 05-08-2021, ECLI:NL:RBAMS:2021:4662, AWB 20/5110

1. Op de zitting heeft de heffingsambtenaar de naheffingsaanslag – om proceseconomische redenen – vernietigd. [eiser] heeft daarom geen procesbelang meer bij zijn beroep tegen het niet tijdig nemen van een uitspraak op bezwaar. Het beroep wordt om die reden niet-ontvankelijk verklaard.

2. [eiser] heeft verder nog aanspraak gemaakt op een schadevergoeding, vanwege schending van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.

3. De behandeling van zaken als deze mag maximaal twee jaar in beslag nemen. De periode van twee jaar begint te lopen vanaf de datum waarop het bezwaarschrift door de heffingsambtenaar is ontvangen.

4. Als de redelijke termijn is overschreden, bedraagt de schadevergoeding in principe € 500,- per half jaar waarmee de termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond. Voor het antwoord op de vraag aan wie deze termijnoverschrijding moet worden toegerekend geldt dat de bezwaarfase onredelijk lang heeft geduurd als deze langer dan een half jaar heeft geduurd. Voor de beroepsfase geldt een periode van anderhalf jaar.

5. Uit de rechtspraak volgt dat in een geval zoals dit, waarin een vernietiging door de rechtbank van een besluit op bezwaar leidt tot een hernieuwde behandeling van het bezwaar en herhaalde behandeling door de rechter, de overschrijding van de redelijke termijn in beginsel volledig aan het bestuursorgaan moet worden toegerekend. Indien echter de eerste en/of de tweede behandeling bij de rechter langer duurt dan anderhalf jaar, komt de periode waarmee die rechterlijke instantie de behandelingsduur heeft overschreden, niet voor rekening van het bestuursorgaan, maar voor rekening van de Staat.

6. De heffingsambtenaar heeft het bezwaarschrift op 10 augustus 2016 ontvangen. De naheffingsaanslag is vernietigd op 23 juli 2021. Met de vernietiging van de naheffingsaanslag is aan de periode van (veronderstelde) spanning en frustratie die door de over het belastinggeschil lopende procedure werd veroorzaakt, en die de grond vormt voor eventuele vergoeding van immateriële schade, een einde gekomen. De behandeling van deze zaak heeft daarmee afgerond vijf jaar – en dus drie jaar te lang – geduurd. Er is geen rechtvaardiging voor deze lange behandelduur. [eiser] heeft daarom recht op € 3.000,- schadevergoeding.

7. De eerste procedure bij de rechtbank duurde van 30 augustus 2016 (datum uitspraak op bezwaar) tot en met 16 maart 2017 (uitspraak van de rechtbank). De tweede procedure bij de rechtbank duurde van 24 september 2020 (het beroep niet tijdig) tot en met 23 juli 2021 (datum van de vernietiging van de naheffingsaanslag). Nu beide rechterlijke procedures korter dan anderhalf jaar hebben geduurd, moet de overschrijding van de redelijke termijn volledig aan de heffingsambtenaar worden toegerekend.

8. Het beroep is niet-ontvankelijk.

9. De rechtbank ziet aanleiding te bepalen dat de heffingsambtenaar aan [eiser] het door hem betaalde griffierecht vergoedt.

10. Daarnaast ziet de rechtbank aanleiding de heffingsambtenaar te veroordelen in de door [eiser] gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.870,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting en 0,5 punt voor een nadere zitting, met een waarde per punt van € 748,- en een wegingsfactor 1).

11. Gelet op hetgeen is overwogen onder 2. tot en met 7., zal de rechtbank de heffingsambtenaar veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding, vastgesteld op € 3.000,-.

12. [eiser] heeft verzocht om vergoeding van de wettelijke rente indien niet tijdig de schadevergoeding, de proceskosten of het griffierecht is voldaan. De rechtbank zal deze vordering toewijzen met ingang van 4 weken na verzending van deze uitspraak.