Rechtbank Arnhem, 09-10-2006, AZ0123, 05/5212

Uitspraakdatum: 9 oktober 2006

Uitspraak als bedoeld in artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

1. Ontstaan en loop van het geding

Verweerder heeft aan eisers de volgende navorderingsaanslagen en daarmee samenhangende beschikkingen heffingsrente opgelegd:

Inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 1997 tot en met 1999 d.d. 13 mei 2005

Vermogensbelasting 1998 tot en met 2000 d.d. 13 mei 2005

Eisers hebben bij brief van 7 juni 2005 een pro-forma bezwaarschrift ingediend tegen voornoemde navorderingsaanslagen. In de brief van 29 augustus 2005 hebben eiseres het bezwaar gemotiveerd.

Eisers hebben verweerder verzocht om op grond van artikel 7:1a, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht rechtstreeks beroep in te stellen bij de Rechtbank (prorogatie). Verweerder heeft op 25 mei 2005 ingestemd met dit verzoek.

Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 17 augustus te Arnhem. Namens eisers zijn verschenen [A] en [C]. Namens verweerder is verschenen [B].

Partijen hebben ter zitting een pleitnota overgelegd en voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan elkaar.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast.

Wijlen de heer [X] en [D] waren in gemeenschap van goederen gehuwd. Uit dit huwelijk zijn twee dochters geboren, mevrouw [E] en mevrouw [F].

Op 19 april 2001 is de heer [X] overleden. Door dit overlijden is [D] krachtens huwelijksvermogensrecht gerechtigd tot de helft van de ontbonden huwelijksgoederen-gemeenschap. De beide dochters van de heer [X] zijn krachtens erfrecht gerechtigd tot de nalatenschap van hun vader.

Eind 2002 is door [D] naar voren gebracht dat tot de ontbonden huwelijksgoederen-gemeenschap bij de Deutsche Bank geadministreerde tegoeden behoorden. Deze tegoeden waren tot dat moment nimmer in de aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen en vermogensbelasting van de heer [X] en/of eiseres betrokken.

In een brief van 10 januari 2003 heeft [D] op eigen initiatief aan verweerder volledige openheid van zaken gegeven omtrent de verzwegen inkomsten en het verzwegen vermogen. In dezelfde brief is een verzoek gedaan om toepassing van de zogenoemde ‘inkeerregeling’. Dit verzoek is door verweerder gehonoreerd zodat geen bestuurlijke boetes zijn opgelegd.

Door verweerder is een onderzoek ingesteld naar vorenstaande problematiek. De bevindingen hiervan zijn vastgelegd in het rapport d.d. 29 april 2005 waarvan een kopie als bijlage bij het verweerschrift is overgelegd.

Na diverse besprekingen en correspondentie hebben partijen overeenstemming bereikt over de op te leggen correcties in de diverse jaren. De navorderingsaanslagen zijn vervolgens per jaar opgelegd.

3. Geschil

Tussen partijen is in geschil het antwoord op de vraag of de navorderingstermijn van 12 jaren zoals opgenomen in artikel 16, vierde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: Awr) in strijd is met Europese regelgeving.

Eisers stellen zich op het standpunt dat verweerder in strijd met artikel 10 (gemeenschaps-trouw), artikel 12 (verbod op indirecte discriminatie), artikel 49 (vrijheid van diensten) en artikel 56 (vrijheid van kapitaalverkeer en vrij betalingsverkeer) van het EG-verdrag onder toepassing van artikel 16, vierde lid, van de Awr de navorderingsaanslagen en de daarmee samenhangende beschikking heffingsrente heeft vastgesteld. Voorts beroepen eisers zich op het zogenoemde ‘gelijkwaardigheidbeginsel’.

Op grond van het vorenstaande had – naar eisers stellen – verweerder de navorderingstermijn van artikel 16, derde lid, van de Awr (vijf jaren) in acht dienen te nemen met als gevolg dat noch de navorderingsaanslagen noch de daarmee samenhangende beschikkingen heffingsrente hadden mogen worden opgelegd.

Verweerder is van mening dat de navorderingstermijn van 12 jaren niet in strijd is met Europese regelgeving en dat derhalve de navorderingsaanslagen en de daarmee samenhangende beschikkingen heffingsrente op juiste gronden zijn opgelegd.

Eisers concluderen tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vernietiging van de navorderingsaanslagen en beschikkingen heffingsrente.

Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden die daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken.

4. Beoordeling van het geschil

4.1 Verdragsrechtelijk en wettelijk kader

2. De Raad kan met gekwalificeerde meerderheid van stemmen op voorstel van de Commissie de bepalingen van dit hoofdstuk van toepassing verklaren ten gunste van de onderdanen van een derde staat die diensten verrichten en binnen de Gemeenschap zijn gevestigd.”

“1. Indien enig feit grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag ten onrechte achterwege is gelaten of tot een te laag bedrag is vastgesteld, dan wel dat een in de belastingwet voorziene vermindering, ontheffing, teruggaaf of heffingskorting ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verleend, kan de inspecteur de te weinig geheven belasting dan wel de ten onrechte of tot een te hoog bedrag verleende heffingskorting navorderen. Een feit, dat de inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, kan geen grond voor navordering opleveren, behoudens in de gevallen waarin de belastingplichtige ter zake van dit feit te kwader trouw is.

2. (...)

3. De bevoegdheid tot het vaststellen van een navorderingsaanslag vervalt door verloop van vijf jaren na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan. Artikel 11, vierde lid, is te dezen van toepassing. Indien voor het doen van aangifte uitstel is verleend, wordt de navorderingstermijn met de duur van dit uitstel verlengd.

4. Indien te weinig belasting is geheven over een bestanddeel van het voorwerp van enige belasting dat in het buitenland wordt gehouden of is opgekomen, vervalt, in afwijking in zoverre van het derde lid, eerste volzin, de bevoegdheid tot navorderen door verloop van twaalf jaren na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan.

(...).”

4.2 Ten aanzien van het gelijkwaardigheidbeginsel

Aangezien artikel 16, vierde lid, van de Awr een formeelrechtelijke bepaling is, acht de rechtbank het geboden deze bepaling allereerst te toetsen aan het formele EG-recht. Het EG-verdrag kent echter geen formeelrechtelijke bepalingen zodat de jurisprudentie van het Hof van Justitie uitkomst dient te bieden.

Eisers stellen zich op het standpunt dat, aangezien de verlengde navorderingstermijn van twaalf jaar niet van toepassing is op zuivere interne Nederlandse situaties, er sprake is van een ongunstigere behandeling van Europese situaties ten opzichte van zuiver Nederlandse situaties zodat sprake is van strijd met het gelijkwaardigheidbeginsel.

De rechtbank ziet niet in dat de verlengde navorderingstermijn een inbreuk op het gelijkwaardigheidbeginsel vormt. Uit de wetsgeschiedenis van artikel 16, vierde lid, van de Awr, volgt immers dat de rechtvaardiging voor een verruimde navorderingstermijn voor buitenlandse bestanddelen van vermogen of inkomen erin is gelegen dat de controlemiddelen van de Nederlandse fiscus te beperkt zijn en een navorderingstermijn van vijf jaar niet doeltreffend is omdat de fiscus in de praktijk pas veel later op de hoogte komt van verzwegen vermogen of inkomen in het buitenland. (TK, vergaderjaar 1989-1990, 21 423, nr. 3, Memorie van Toelichting, blz. 2). Voor een termijn van twaalf jaar is gekozen omdat deze aansluit bij de termijn gedurende welke het misdrijf van belastingontduiking (artikel 68, tweede lid, van de Awr) strafrechtelijk kan worden vervolgd.

4.3 Ten aanzien van het EG-verdrag

Met betrekking tot het antwoord op de vraag of artikel 16, vierde lid, van de Awr een niet toegestane inbreuk maakt op de verdragsvrijheden overweegt de rechtbank als volgt.

Een regeling die de in de artikelen 49 en 56 EG-Verdrag neergelegde vrijheden kan belemmeren, kan toelaatbaar zijn in verband met de doeltreffendheid van de fiscale controles. Daarbij moet een dergelijke regeling geschikt zijn om dat doel te verwezenlijken, en mag hij niet verder gaan dan nodig is voor het bereiken van dat doel.

Op grond van artikel 1 van de Richtlijn 77/799/EEG van 19 december 1977 betreffende de wederzijdse bijstand (hierna: de Bijstandsrichtlijn), verstrekken de bevoegde autoriteiten van de lidstaten elkaar alle inlichtingen die voor hem van nut kunnen zijn om het juiste bedrag van de belastingschuld te bepalen.

Hieruit volgt dat teneinde een beroep te kunnen doen op de Bijstandsrichtlijn verweerder wel over toereikende aanknopingspunten dient te beschikken om een specifiek inlichtingenverzoek te kunnen doen. In situaties als de onderhavige, waarin de relevante te belasten feiten door een belastingplichtige welbewust worden verzwegen en derhalve voor verweerder niet zichtbaar zijn, ontbreken dergelijke aanknopingspunten, zodat een verzoek om inlichtingen niet tot de mogelijkheden behoort.

De onderhavige inkomsten- en vermogensbestanddelen maken geen deel uit van de tussen Nederland en Duitsland uit te wisselen categorieën van inlichtingen. Eisers beroepen zich op het arrest van het Hof van Justitie EG van 28 oktober 1999, zaak C-55/98 (Vestergaard, VN 1999/58.23) en concluderen uit dit arrest dat het gebrek aan onderlinge samenwerking tussen de lidstaten niet op het individu, dat gebruik gemaakt heeft van zijn fundamentele vrijheden, mag worden afgewenteld.

De rechtbank is van oordeel dat in een situatie als de onderhavige, waarbij sprake is van buitenlandse inkomens- en vermogensbestanddelen waarvan verweerder in het geheel niet op de hoogte is en het hem derhalve ontbreekt aan toereikende aanknopingspunten, niet van verweerder kan worden gevergd langs de weg van de internatioale gegevensuitwisseling de voor de belastingheffing relevante gegevens te achterhalen. Het middel treft derhalve geen doel.

De rechtbank overweegt dat in artikel 12 van het EG-verdrag een algemeen verbod betreffende discriminatie naar nationaliteit is opgenomen. Naar het oordeel van de rechtbank is hiervan echter in het onderhavige geval geen sprake aangezien de verlengde navorderingstermijn van artikel 16, vierde lid, van de Awr van toepassing is op zowel binnenlands belastingplichtigen (inwoners van Nederland) als op buitenlandse belastingplichtigen (niet-inwoners).

4.4 Slotoverweging

Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan op 9 oktober 2006 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. A.M.F. Geerling, voorzitter, mr. L.B.M. Klein Tank en mr. M.C.G.J. van Well, rechters, in tegenwoordigheid van mr. J.J. Gankema, griffier.

De griffier, De voorzitter,

Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Bij het instellen van beroep in cassatie dient daarnaast in acht te worden genomen dat bij het beroepschrift een schriftelijke verklaring van de wederpartij wordt gevoegd, inhoudende dat wordt ingestemd met het instellen van beroep in cassatie tegen de uitspraak van de rechtbank.