Rechtbank Arnhem, 01-03-2006, ECLI:NL:RBARN:2006:1608 BB8256, AWB 05/768

Uitspraakdatum: 1 maart 2006

Uitspraak als bedoeld in artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

1. Ontstaan en loop van het geding

Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2002 een aanslag opgelegd in de inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen waarbij het belastbaar inkomen uit werk en woning is vastgesteld op € 34.207 negatief.

Na daartegen op 17 maart 2004 gemaakt bezwaar heeft eiser op 18 maart 2005 beroep ingesteld tegen de fictieve weigering van verweerder om een besluit te nemen. Op 13 juli 2005 doet verweerder alsnog uitspraak op bezwaar, waarbij de aanslag wordt gehandhaafd. Op 18 augustus 2005 heeft eiser beroep ingesteld tegen de uitspraak op bezwaar.

Ter zitting heeft eiser het door hem ingediende beroepschrift tegen de uitspraak op bezwaar (AWB 05/3177) ingetrokken. De rechtbank zal dit beroepschrift aanmerken als een aanvulling op het beroep dat eiser heeft ingesteld tegen de fictieve weigering en zal het griffierecht terugstorten.

De rechtbank heeft vervolgens het onderzoek ter zitting gesloten.

2. De feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat, als tussen partijen niet in geschil, dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of niet voldoende weersproken, het volgende vast.

Eiser heeft een landbouwbedrijf. In 2002 is landbouwgrond door eiser aangekocht.

Eiser brengt € 4.988 als aankoopkosten van de landbouwgrond in mindering op zijn winst uit onderneming over 2002.

Bij de aangifte inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen 2002 geeft eiser een bedrag aan inkomen uit werk en woning aan van € 39.195 negatief (€ 34.207 -/- € 4.988).

3. Het geschil

4. Beoordeling van het geschil

In het kader van de deelnemingsvrijstelling heeft de Hoge Raad op 24 mei 2002 (BNB 2002/262c) beslist dat de aankoopkosten van een binnenlandse deelneming ten laste van de belastbare winst gebracht kunnen worden. De bijzondere aard van het bedrijfsmiddel deelneming brengt mee dat goed koopmansgebruik toelaat kosten ter zake van de aankoop van een deelneming op gelijke wijze als kosten ter zake van de verkoop van een deelneming ten laste van het resultaat te brengen in het jaar waarin zij zijn gemaakt.

Eiser is van mening dat deze beslissing ook op de landbouwvrijstelling van toepassing kan worden verklaard, zodat ook de aankoopkosten van landbouwgrond ten laste van het fiscale resultaat kunnen worden gebracht.

De rechtbank is van oordeel dat er een verschil is in karakter tussen de deelnemingsvrijstelling en de landbouwvrijstelling.

De deelnemingsvrijstelling strekt ertoe te voorkomen dat ter zake van de door de dochtervennootschap gegenereerde winst tweemaal vennootschapsbelasting wordt geheven, namelijk eerst bij de dochtervennootschap over de door haar behaalde winst, en nadat die winst is uitgekeerd aan de moedervennootschap, bij deze laatste over de aan haar uitgekeerde winst. De werking van de deelnemingsvrijstelling is te vergelijken met een belastingheffing als ware de dochter met de moeder geconsolideerd. Daarmee strookt dat bij het belasten van de winst rekening wordt gehouden met tegenover de (bruto)winst staande kosten, verband houdende met de winstbron. Ook uit de wetsgeschiedenis blijkt dat de wetgever met betrekking tot binnenlandse deelnemingen heeft gekozen voor een brutovrijstelling, waarbij kosten die met een dergelijke deelneming verband houden, ten laste van de winst kunnen worden gebracht (zie Kamerstukken II 1959/60, 6000, nr. 3, blz. 20).

De landbouwvrijstelling daarentegen is een nettovrijstelling. De landbouwvrijstelling steunt op de gedachte dat de landbouwer die op eigen grond zijn bedrijf heeft, twee functies 'in zich bergt', namelijk die van landbouwer-ondernemer en die van privé-eigenaar van landbouwgronden. Ter wille van een gelijke behandeling van een landbouwer/eigenaar en een verpachter (niet-ondernemer) van landbouwgronden wordt de waardestijging van de grond, behoudens voorzover deze in de uitoefening van het bedrijf is ontstaan, niet tot de belastbare winst gerekend. Voor die verpachter is een vermogenswinst, behaald met de vervreemding van landbouwgronden, immers niet belast. Met een dergelijke vrijstelling strookt niet dat met kosten rekening wordt gehouden.

In tegenstelling tot wat eiser stelt is de rechtbank niet gebleken dat bij de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001 ten aanzien van de landbouwvrijstelling en met het besluit van de staatssecretaris van Financiën van 13 april 2005 (VN BP21/12.5) is beoogd van die vrijstelling een bruto-vrijstelling te maken.

Dit leidt tot de conclusie dat het arrest van de Hoge Raad van 24 mei 2002 (BNB 2002 / 262c) niet kan worden doorgetrokken naar de landbouwvrijstelling. De aankoopkosten van de landbouwgrond zijn voor eiser dan ook niet aftrekbaar.

Subsidiair stelt eiser dat de landbouwgrond mag worden afgewaardeerd naar lagere bedrijfswaarde met een bedrag ter grootte van de aankoopkosten.

Door eiser is niet, dan wel onvoldoende aannemelijk gemaakt dat de bedrijfswaarde van de landbouwgrond lager is dan de kostprijs hiervan, verhoogd met de kosten. Algemene cijfers en een dalende trend van de prijzen van landbouwgrond zeggen nog niets over een eventuele waardedaling in het concrete geval. Echter, ook indien dit wel zou volstaan, dan nog kan van een afwaardering geen sprake zijn nu gesteld noch gebleken is dat de door eiser veronderstelde negatieve waardeontwikkeling van de landbouwgrond structureel is. De landbouwgrond kan daarom niet worden afgewaardeerd ten laste van het fiscale resultaat.

5. Proceskosten

De rechtbank vindt aan¬lei¬ding verweerder te veroordelen in de kos¬ten die eiser in verband met de behande¬ling van het beroep redelij¬kerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 644 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322 en een wegingsfactor 1). De rechtbank wijst de Staat der Nederlanden aan als de rechtspersoon die deze kosten moet vergoeden.

6. Beslissing

Deze uitspraak is vastgesteld door mr. J.H.M. Delnooz-Engels, voorzitter, mr. M.C.G.J. van Well en mr. M.M. Bijker-Veen, rechters. De beslissing is in het openbaar uitgesproken, in tegenwoordigheid van mr. A.C. Munniks, griffier, op 1 maart 2006.

De griffier, De voorzitter,

Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Bij het instellen van beroep in cassatie dient daarnaast in acht te worden genomen dat bij het beroepschrift een schriftelijke verklaring van de wederpartij wordt gevoegd, inhoudende dat wordt ingestemd met het instellen van beroep in cassatie tegen de uitspraak van de rechtbank.