Rechtbank Breda, 07-06-2007, ECLI:NL:RBBRE:2007:2671 ECLI:NL:RBBRE:2007:2672 BA8407, AWB 06/2296

Uitspraakdatum: 7 juni 2007

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

[belanghebbende] B.V., gevestigd te [woonplaats], eiseres,

en

de inspecteur van de Belastingdienst, verweerder.

Eiseres en verweerder worden hierna aangeduid als respectievelijk belanghebbende en inspecteur.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft aan belanghebbende voor het jaar 2001 een aanslag in de vennootschapsbelasting opgelegd, berekend naar een belastbaar bedrag van € 10.602.

1.2. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de inspecteur bij de bestreden uitspraak de aanslag gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende heeft daartegen bij brief van 1 mei 2006, ontvangen bij de rechtbank op 2 mei 2006, beroep ingesteld. De griffier heeft daarbij van belanghebbende een griffierecht geheven van € 281.

1.4. De inspecteur heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.5. Belanghebbende heeft gerepliceerd, waarop de inspecteur heeft gedupliceerd.

1.6. Belanghebbende heeft vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan de inspecteur.

1.7. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 april 2007 te Breda. Aldaar zijn verschenen en gehoord, belanghebbende, alsmede de inspecteur.

1.8. De inspecteur heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan belanghebbende.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

2.1. Belanghebbende fungeert als houdstermaatschappij. Op 1 januari 1998 hield zij onder meer 280 aandelen, vertegenwoordigend een belang van 35%, in Beleggingsmaatschappij [BV]. Bij notariële akte van 29 juni 1998 droeg zij dit belang over aan de niet-gelieerde vennootschap [BV] voor een bedrag van fl. 14.000.000, ofwel fl. 50.000 per aandeel.

2.2. Van de koopsom bleef [BV] fl. 3.500.000 schuldig in de vorm van een achtergestelde lening. Daarnaast kreeg belanghebbende onder bepaalde voorwaarden recht op een aandeel in door [BV], respectievelijk [BV], in de toekomst eventueel te behalen resultaten. De in 2.1 genoemde notariële akte vermeldt ter zake het volgende:

2.3. Belanghebbende heeft in haar aangifte vennootschapsbelasting 1999 de bij de verkoop van de aandelen [BV] verkregen opbrengst, ad fl. 14.000.000, minus de fiscale boekwaarde van de aandelen, onder de deelnemingsvrijstelling verantwoord. Dit is gedaan als correctie op de aangifte voor het jaar 1998, nu die correctie niet meer in de aangifte voor het jaar 1998 mogelijk was. Daarnaast voerde belanghebbende een bedrag op groot fl. 1.215.000 als vordering, vertegenwoordigende de contante waarde van hetgeen mogelijkerwijs nog van [BV] als aanvullende betaling krachtens voornoemde contractsbepalingen zou worden verkregen. Ook dit bedrag is om dezelfde reden in de aangifte vennootschapsbelasting 1999 onder de deelnemingsvrijstelling verantwoord.

2.4. Ter zake van de vordering zijn geen aanvullende betalingen gedaan. Vast staat ook dat geen aanvullende betalingen zullen volgen. In verband daarmee heeft belanghebbende in haar aangifte voor de vennootschapsbelasting over 2001 het bedrag van fl. 1.215.000 (€ 551.343) volledig ten laste van het resultaat gebracht. De inspecteur heeft deze aftrek niet geaccepteerd.

2.5. Op dezelfde dag als de transactie tussen belanghebbende en [BV] heeft een vergelijkbare transactie plaatsgevonden tussen [BV] en [BV], waarbij een belang van 15% in [BV], tegen dezelfde voorwaarden als die welke zijn overeengekomen in de relatie tussen belanghebbende en [BV], is overgedragen. Ten aanzien van [BV] was de belastingdienst kantoor [woonplaats], competent. Afboeking ten laste van het fiscaal resultaat van een bedrag evenredig aan hetgeen belanghebbende heeft opgevoerd is door de voor [BV] bevoegde inspecteur wel geaccepteerd.

3. Geschil

3.1. In geschil is primair hoe de regeling neergelegd in het koopcontract als verwoord onder 2.2 fiscaal is te duiden. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de bepalingen neergelegd onder 7 (“Meerwaardeclausule”), respectievelijk 8 (“Omzetting pro resto koopsom”) separaat van elkaar moeten worden bezien en dat het bepaalde onder 8k moet worden aangemerkt als een zogenaamde “earn out regeling”. Het ter zake op de balans opgevoerde bedrag kan dan in het jaar 2001, krachtens goed koopmansgebruik, ten laste van het fiscaal resultaat worden gebracht. Belanghebbende stelt in dit verband dat de onderhavige situatie op één lijn moet worden gesteld met die welke ten grondslag ligt aan het arrest van de Hoge Raad van 3 maart 1993, nr. 28 598 (BNB 1993/180). De inspecteur is evenwel het standpunt toegedaan dat de bepalingen onder 7 en 8k in onderlinge samenhang dienen te worden bezien en als zodanig onderdeel uitmaken van de voorwaarden die zijn verbonden aan de door belanghebbende verstrekte achtergestelde lening, zodat er voor afzonderlijke activering -en afboeking ten laste van het fiscaal resultaat- geen ruimte is. In dit verband acht hij een duidelijke parallel aanwezig met hetgeen de Hoge Raad besliste in zijn arrest van 14 oktober 2005, nr. 41 275 (BNB 2006/7).

3.2. Subsidiair beroept belanghebbende zich op het gelijkheidsbeginsel, nu door de belastingdienst kantoor [woonplaats], in een identieke situatie, [BV] betreffende, wel afboeking ten laste van het fiscaal resultaat is geaccepteerd. Er moet dan rekening worden gehouden met een afboeking van € 405.748, een evenredig deel van de bij [BV] toegestane afboeking. De inspecteur is evenwel van mening dat in de gegeven situatie geen afstemmingsplicht bestond voor de beide, bij de transacties met [BV] betrokken vennootschappen, competente inspecteurs en dat in zoverre van schending van het gelijkheidsbeginsel, op grond van het arrest van de Hoge Raad van 16 december 1998 (BNB 1999/165) geen sprake kan zijn.

3.3. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden die daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken. Ter zitting hebben zij hieraan het volgende, zakelijk weergegeven, toegevoegd:

3.4. Belanghebbende concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en, primair, tot vermindering van de aanslag vennootschapsbelasting 2001 tot een berekend naar een belastbaar bedrag van nihil en vaststelling van het te verrekenen verlies 2001 op € 503.918, en, subsidiair tot vermindering van de aanslag vennootschapsbelasting 2001 tot een berekend naar een belastbaar bedrag van nihil en vaststelling van het te verrekenen verlies 2001 op € 358.323. De inspecteur concludeert primair en subsidiair tot ongegrondverklaring van het beroep, meer subsidiair tot gedeeltelijke gegrondverklaring en een contante waarde van de toekomstige betalingen van € 275.000 resulterend in een belastbaar bedrag van € 227.575 en, indien belanghebbende op het stuk van het gelijkheidsbeginsel in het gelijk worden gesteld, nog meer subsidiair tot gegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. De rechtbank is van oordeel dat de hiervoor onder 2.2 aangehaalde contractsbepalingen 7 en 8k weliswaar beide verwijzen naar het deel van de koopsom dat is schuldig gebleven en is omgezet in een achtergestelde lening, in die zin dat beide bepalingen gevolgen verbinden aan gebeurtenissen die zich afspelen op het moment dat de lening nog niet is afgelost, maar verbindt daaraan, anders dan de inspecteur doet, niet de gevolgtrekking dat beide bepalingen dienen te worden gezien als onderdeel van de leningsvoorwaarden. Naar het oordeel van de rechtbank is voor het overige sprake van een tweetal los van elkaar staande bepalingen.

4.2. De rechtbank hecht voorts geloof aan hetgeen door belanghebbende schriftelijk is aangevoerd en ter zitting is verduidelijkt, dat deze bepalingen niet zozeer waren bedoeld als compensatie voor een veronderstelde dubieuze kredietwaardigheid van de koper maar eerder om te kunnen delen in de toekomstige resultaten van een op het moment van verkoop winstgevende en veelbelovende onderneming.

4.3. De inspecteur heeft gesteld dat de aandelen [BV] niet zijn verkocht voor een koopsom van fl. 14.000.000, waarvan een deel groot fl. 3.500.000 is schuldig gebleven, maar voor een bedrag van fl. 10.500.000 plus een onzeker bedrag, de contante waarde van de achtergestelde vordering ad fl. 3.500.000, in de toekomst. Hij stelt voorts dat de waarde van de vordering op het moment van de verkoop ver beneden de nominale waarde lag. Daaraan dragen in zijn visie bij: de matige rente, de incourantheid en het zeer aanzienlijke solvabiliteitsrisico.

4.4. Anders dan zijn eigen ervaring bij dit soort transacties en een van de FIOD afkomstig overzicht van rentepercentages, draagt hij evenwel niets aan dat deze in 4.3, laatste volzin, vermelde stelling kan ondersteunen. Belanghebbende heeft een door een registeraccountant vervaardigde onderbouwing voor het opgevoerde bedrag ad € 551.343 overgelegd, waaruit blijkt dat de resultaten van [BV] ten tijde van de verkoop, alsmede de vooruitzichten voor de twee jaren daarna, positief waren en zich positief ontwikkelden. Voorts heeft belanghebbende een van een financieel adviesbureau afkomstig stuk geproduceerd waaruit kan worden afgeleid dat de ter zake van de achtergestelde lening destijds overeengekomen rente marktconform was. Ook het niveau van de rente op de bij [bank] N.V. opgenomen lening –1.2 % boven Airbor-, of Euribortarief– wijkt niet af van hetgeen onder de gegeven marktomstandigheden gebruikelijk was. Uit een en ander leidt de rechtbank af dat niet aannemelijk is geworden dat de contante waarde van de achtergestelde lening ten tijde van de verkooptransactie lager lag dan het nominale bedrag van de lening.

4.5. Nu het door belanghebbende naast de verkoopopbrengst opgevoerde bedrag niet kan worden gezien als een correctie op de lening, kan de rechtbank dit bedrag niet anders zien dan een bedrag als is bedoeld in onderdeel 8k van het verkoopcontract, te weten: als de contante waarde van een aandeel in potentiële overwinst, in ieder geval tot 1 juli 2001, het tijdstip waarop voor het eerst algehele aflossing van de lening mogelijk is. Deze gevolgtrekking vindt steun in de als bijlage 5e bij het verweerschrift gevoegde versie van het koop- en leveringscontract ter zake van de aandelen, waar in onderdeel 8k aanvankelijk wordt gesproken van: "als toebetaling van de koopsom", alsmede in de samenhang tussen dit onderdeel en de overeenkomstige bepaling in het tussen [BV] en [BV] gesloten koop- en leveringscontract, zulks mede in aanmerking genomen de geloofwaardige verklaring door belanghebbende van de door de notaris in beide contracten opgenomen onjuiste percentages. Alsdan is sprake van een recht op toekomstige uitkeringen dat bij de verkoop van de deelneming in [BV] is verkregen, waarvan inmiddels vaststaat dat van dergelijke toekomstige uitkeringen geen sprake meer zal zijn, en waarvan de Hoge Raad, in zijn arrest van 3 maart 1993, nr. 28 598 (BNB 1993/180), in zijn algemeenheid heeft geoordeeld dat waardeveranderingen daarin tot winst of verlies kunnen leiden. Het gelijk is in zoverre aan belanghebbende.

4.7. Gelet op het vorenoverwogene dient het primaire beroep gegrond te worden verklaard en kan de rechtbank zich van een oordeel omtrent hetgeen belanghebbende subsidiair heeft aangevoerd onthouden.

5. Proceskosten

De rechtbank vindt aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.127 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 161, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 0,5 punt voor het indienen van een conclusie van repliek, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322 en een wegingsfactor 1).

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 7 juni 2007 door mr. D. Hund, voorzitter, mr. A.J. Kromhout en mr. C.A.F.M. Stassen, rechters, en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van mr. I. van Wijk, griffier.

Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch (belastingkamer), Postbus 70583, 5201 CZ ’s-Hertogenbosch.