Rechtbank Breda, 17-05-2010, BM7203, 09/1468

Procedurenummer: AWB 09/1468

Uitspraakdatum: 28 april 2010

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

Eiseres wordt hierna belanghebbende genoemd en verweerder inspecteur.

1.Ontstaan en loop van het geding

1.1. Belanghebbende heeft bij brief van 7 maart 2008 aan de inspecteur verzocht om een teruggaaf van brandstoffenbelasting over het vierde kwartaal van 2007 als bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de Wet belastingen op milieugrondslag (hierna: de Wet). Het verzoek strekt tot teruggaaf van een bedrag van € [bedrag]. Bij voor bezwaar vatbare beschikking van 24 april 2008, kenmerk [kenmerk], heeft de inspecteur het verzoek afgewezen.

1.3. Belanghebbende heeft tegen die beschikking een bezwaarschrift bij de inspecteur ingediend. Bij uitspraak op bezwaar, gedagtekend 9 maart 2009, heeft de inspecteur het bezwaar van belanghebbende afgewezen.

1.4. Belanghebbende heeft daartegen bij brief van 13 maart 2009, ontvangen bij de rechtbank op 6 april 2009, beroep ingesteld. In verband hiermee is van belanghebbende een griffierecht geheven van € 297.

1.5. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.6. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 11 februari 2010 te Breda. Aldaar zijn verschenen en gehoord belanghebbende in de persoon van [A], en mr. [B] en mr. [C], gemachtigden van belanghebbende, belastingadviseurs te Rotterdam, alsmede, namens de inspecteur, [Inspecteur] en [Inspecteur]. Belanghebbende heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en deze in afschrift verstrekt aan de rechtbank en aan de inspecteur. Voorts heeft belanghebbende ter zitting een stuk overgelegd. De rechtbank heeft de inspecteur in de gelegenheid gesteld zich over de inhoud ervan uit te laten. De rechtbank rekent dat stuk tot de gedingstukken. Van het verder ter zitting verhandelde is een proces-verbaal opgemaakt, waarvan een afschrift aan deze uitspraak is gehecht.

2.Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het ter zitting verhandelde staat tussen partijen het volgende vast:

2.1. Belanghebbende is producent van suiker- en suikerproducten uit suikerbieten. Bij het productieproces ontstaan bijproducten die op de markt gebracht worden als veevoeder en kunstmest.

2.2 In het vierde kwartaal van 2007 heeft belanghebbende ten behoeve van het productieproces cokes aangevoerd en gebruikt. Ter zake van deze cokes (hierna ook kolen genoemd) is het onderhavige verzoek gedaan.

2.3 In opdracht van het ministerie van Financiën heeft [B.V.] in het kader van de wet Milieubeheer een rapport opgesteld over de inzet van cokes en kolen in ovenprocessen. Het rapport (hierna: het [rapport]) dateert van [datum] en beschrijft in hoofdstuk 10 onder meer de inzet van cokes in het productieproces van de suikerindustrie, het zogenoemde carbonatatieproces.

2.4 Aan het [rapport] (p. 94, 10.2.1) ontleent de rechtbank omtrent het productieproces van de suikerindustrie het volgende.

2.5 Aan het [rapport] (pp. 94 en verder) ontleent de rechtbank omtrent het sapzuiveringsproces – voor zover thans van belang het volgende.

"In de Nederlandse suikerindustrie wordt de sapzuivering uitgevoerd met de kalk-koolzuur behandeling. Hiertoe worden kalkmelk (…) en carbonatatiegas, een kooldioxide bevattend gas, in een aantal stappen toegevoerd aan het ruwsap.

De kalkmelk wordt in twee stappen, de voorkalking en de hoofdkalking, gedoseerd. Vervolgens wordt het koolzuur bevattende gas gedoseerd. In de erop volgende carbonatatiereactie ontstaat uit de kalk en de kooldioxide een neerslag van calciumcarbonaat. Na een filtratiestap volgen een tweede carbonatatie en een tweede filtratie.

De in de filtratie afgescheiden schuimaarde bevat het neergeslagen calciumcarbonaat met de verwijderde verontreinigingen. Na een ontharding en een sulfitatiestap wordt het dunsap naar het verdampstation gevoerd.

10.2.2 Zuiveringsmechanismen

In de sapzuivering zorgt een aantal mechanismen voor de verwijdering van niet-suikerstoffen. De belangrijkste mechanismen zijn coagulatie, neerslagvorming en adsorptie. Door neerslagvorming worden o.a. pectine- en eiwitstoffen, en anionen als fosfaat, sulfaat, citraat enz. verwijderd. Ook worden ijzer, aluminium en magnesium neergeslagen als hydroxide. Aan de ontstane fijne kristallen van calciumcarbonaat adsorberen vnl. kleurstoffen.

10.2.3 De carbonatatie

De hoofdreactie in het sapzuiveringsproces is de carbonatatie-reactie:

Ca(OH)2 .+ C02 ? CaCO3 + H20

Bij een te grote verblijftijd treedt verkleuring op van de suiker. Het carbonatatiegas met het hoge C02-gehalte verzekert, door een goede menging, de gewenste verblijftijd.

De kalkoven kent drie zones. Kalksteen en cokes enerzijds en lucht, verbrandingsgassen en dissociatiegas anderzijds doorlopen de oven in tegenstroom, waarbij warmte wordt uitgewisseld.

In de bovenste of voorverwarmingszone worden de cokes en de kalksteen door het produktgas gedroogd en opgewarmd tot ca. 800°C. Wegens het lage zuurstofgehalte brandt de cokes hier niet. Het gasmengsel koelt in deze zone af van ca. 900°C tot 50 à 120 °C. ..

In de middelste- of verbrandingszone verbrandt de cokes en ontleedt de kalksteen. De cokes brandt geheel op, doch van de kalksteen resteert nog een gedeelte dat niet is ontleed.

In de onderste- of koelzone wordt de ontleding van de kalk beëindigd, en wordt aan de kalk warmte onttrokken door de ingevoerde verbrandingslucht. De temperatuur van de verbrandingslucht stijgt hierin tot ca 600°C. De gebrande kalk verlaat de oven bij een temperatuur onder de 100°C.

De ovenmantel wordt door vuurvast metselwerk van chamotte of magnesiet beschermd. Hierdoor wordt de ovenmantel tevens geïsoleerd.

Om te kunnen bepalen hoe de twee functies van de cokes zijn gerelateerd, wordt een massabalans beschouwd van de relevante stoffen in de kalkoven en het carbonatatieproces. Tevens wordt de warmtehuishouding van de kalkoven en het carbonatatieproces beschouwd. (…).

De sapzuivering in de Nederlandse suikerfabricage is in details per fabriek verschillend. De bedrijfsvoering kent jaarlijks variaties ten gevolge van de wisselende bietenkwaliteit. Toch is door de Suiker Unie en de C.S.M. in onderling overleg één massabalans opgesteld die geldig is voor gemiddelde omstandigheden bij de verwerking van suikerbieten in Nederland.

10.3.2.2 C02 -verdeling

De herkomst van de geproduceerde kooldioxide, C02, en het gebruik of verlies van C02 zijn in tabel 10.1 weergegeven.

Van de geproduceerde hoeveelheid CO2 wordt 66% omgezet tot CaCO3 (schuimaarde), en komt 34% uiteindelijk in de atmosfeer terecht.

10.3.2.3 CaO-verdeling

De verdeling van de geproduceerde calciumoxide of gebrande kalk, CaO, is weergegeven in tabel 10.2.

Uiteindelijk komt van het geproduceerde kooldioxidegas door afblazen na de gaswassing en na passage van de carbonatatievaten 34% in de buitenlucht terecht.

De overmaat aan kooldioxidegas ten opzichte van de geproduceerde hoeveelheid kooldioxidegas is 5 17%.

De hoeveelheid afgeblazen kooldioxide van 12% zit midden in deze range van 5 - 17% kooldioxide overmaat. Wanneer dat deel van de geproduceerde kooldioxide, dat geen chemische of andere procestechnische functie heeft, als overmaat wordt gedefinieerd, dan geldt dus als gemiddelde overmaat 12% van de geproduceerde kooldioxide. Deze overmaat wordt bepaald door de thermische functie van de cokes.

Concluderend kan worden gesteld dat van de gebruikte cokes 100% een thermische- of brandstoffunctie heeft en tevens gemiddeld 88 % van de cokes een procestechnische- of hulpstoffunctie. In tabel 10.4 is een overzicht van de functieverdeling weergegeven.

2.6. Belanghebbende is bij brief van 2 december 2004 op de hoogte gesteld van wijzigingen in de Wet belastingen op milieugrondslag (hierna: Wbm) per 1 januari 2005 en dat zij op grond hiervan niet langer in aanmerking komt voor de tot dan toe door haar genoten vrijstelling van de brandstoffenbelasting.

3. Geschil

3.2. Partijen doen hun onderscheidene standpunten steunen op de gronden die zijn aangevoerd in de van hen afkomstige gedingstukken alsmede op hetgeen zij daaraan ter zitting hebben toegevoegd.

3.3. Belanghebbende concludeert in beroep tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en inwilliging van het verzoek om teruggaaf. De inspecteur concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. De teruggaaf is verzocht ter zake van kolen die belanghebbende in haar productieproces heeft aangewend voor de verwerking van ruwsap tot dunsap (hierna: het carbonatatieproces). Het carbonatatieproces is beschreven in hoofdstuk 10 van het [rapport]. Deze beschrijving is, naar partijen ter zitting hebben bevestigd, nog steeds in overeenstemming met de werkelijkheid. De rechtbank neemt dit derhalve tot uitgangspunt.

4.2. Uit het [rapport] blijkt aangaande het carbonatatieproces voor zover thans van belang het volgende.

4.2.1. In de kalkoven worden cokes, kalksteen en lucht toegevoerd. Alle koolstof die in de vorm van cokes wordt toegevoerd, wordt door verbranding aan zuurstof uit de toegevoerde lucht gebonden tot koolzuurgas (CO2). De hierbij vrijkomende warmte wordt geheel benut voor de ontbinding van de toegevoerde kalksteen in CaO en CO2.

4.2.2. Voor het carbonatatieproces is per 100 kg biet 2.29 kg CO2 nodig, waarvan 0,78 kg (34 %) is geproduceerd uit cokes en 1,51 kg (66 %) uit kalksteen (CaCO3). Het zogenoemde 'afgas' dat in de kalkoven ontstaat (kalkovengas) bestaat voor 42,3 % uit CO2, voor 56,9 % uit stikstofgas (N2) en voor 0,7 % uit zuurstof (O2).

4.2.3. De gebrande kalk (CaO) wordt met water (H2O) geblust tot kalkhydraat (Ca(OH)2). Als kalkmelk, een suspensie van kalk in water, wordt de kalk ingezet voor de sapzuivering.

4.2.4. De kalkmelk wordt in twee stappen, de voorkalking en de hoofdkalking, aan het ruwsap toegevoegd. Vervolgens wordt in carbonatatievaten het koolzuurgas bevattende kalkovengas gedoseerd. In de erop volgende carbonatatiereactie ontstaat, door verbinding van kalkhydraat met CO2 uit het kalkovengas, een neerslag van CaCO3 (schuimaarde). De schuimaarde met de verontreinigingen wordt door filtratie verwijderd, waarna een tweede carbonatatie en filtratie plaatsvindt. Het resultaat is dunsap dat na ontharding en sulfitatie geschikt is voor verdere bewerking.

4.3. Uit de procesbeschrijving, de chemische reactievergelijkingen en de massabalans (zie met name de tabellen 10.1 en 10.2 van het [rapport]) blijkt dat een hoeveelheid koolzuurgas, gelijk aan de hoeveelheid die ontstaat door de ontbinding van kalksteen in de kalkoven (1,51 kg/100kg biet), bij de carbonatatie wordt gebonden tot schuimaarde. Deze schuimaarde wordt onder de naam Betacal als meststof op de markt gebracht. De chemische samenstelling van de schuimaarde is gelijk aan die van kalksteen (CaCO3). Een hoeveelheid koolzuurgas van 0,28 kg/100kg biet wordt uit de kalkoven afgeblazen in de atmosfeer, een hoeveelheid koolzuurgas van 0,45 kg/100kg biet verlaat het carbonatatieproces als afgas en een hoeveelheid koolzuurgas van 0,05 kg/100kg biet blijft achter in het dunsap. Uit de stukken komt niet naar voren dat de laatstgenoemde hoeveelheid in het verdere productieproces een functie vervult of dat van die hoeveelheid een deel als (al dan niet chemisch gebonden) koolstof in het eindproduct blijft. Zulks is ook niet gesteld. Daarom neemt de rechtbank aan dat de in het filtraat achtergebleven hoeveelheid koolzuurgas uiteindelijk in de atmosfeer wordt gebracht.

4.7. Voor zover belanghebbende met het in 4.6 verwoorde standpunt het in 4.4 gegeven oordeel bestrijdt, faalt het. Voor zover belanghebbende met haar standpunt bedoelt dat sprake is van schending van het gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijk bestuur faalt het eveneens omdat zij tegenover de gemotiveerde betwisting door de inspecteur onvoldoende feiten heeft gesteld en aannemelijk gemaakt op grond waarvan kan worden geoordeeld dat het gebruik van kolen bij de suikerproductie op essentiële punten vergelijkbaar is met het gebruik van kolen in het hoogovenproces. Bovendien heeft belanghebbende ter zitting bevestigd dat het voor haar productieproces technisch niet uitmaakt of zij de benodigde CO2 door verbranding verkrijgt of deze bij derden ingekoopt. Enkel het kostenaspect speelt daarbij een rol.

4.8. Gelet op het vorenoverwogene moet het beroep ongegrond worden verklaard.

5 .Proceskosten

De rechtbank ziet geen reden voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gedaan door mr. C.A.F.M. Stassen , voorzitter, en mr. R.W. Otto en mr. drs. G.H.C. Blommers, rechters, en door de voorzitter en mr. M.J.M. Mies, griffier, ondertekend.

De griffier, De voorzitter,

Uitgesproken in het openbaar op 28 april 2010.

Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op: 17 mei 2010

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch (belastingkamer), Postbus 70583, 5201 CZ ’s-Hertogenbosch.