Rechtbank Breda, 15-02-2012, BV9959, 11/4077

Procedurenummer: AWB 11/4077

Uitspraakdatum: 15 februari 2012

Proces-verbaal van de mondelinge uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en artikel 27d van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) in het geding tussen

en

1.Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

2.Gronden

2.1.Belanghebbende drijft sinds 1 januari 2002 een eenmanszaak onder de naam ‘[eenmanszaak]’. De ondernemingsactiviteiten bestaan uit het uitoefenen van een praktijk in de alternatieve geneeskunde. Belanghebbende is ondernemer in de zin van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968 (Wet OB).

2.3.Belanghebbende stelt dat zijn werkzaamheden vergelijkbaar zijn met die van BIG-geregistreerde paramedici en psychologen en dat zijn opleiding van hetzelfde niveau is zodat hij recht heeft op toepassing van de vrijstelling.

2.4.Belanghebbende heeft een opleiding tot paranormaal therapeut gevolgd aan het Johan Borgman College te Amsterdam (hierna: HJBC). De opleiding van het HJBC is niet geaccrediteerd als HBO-opleiding bij de Nederlands- Vlaamse Accrediteringsorganisatie (hierna: NVAO). De Commissie Alternatieve Geneeswijzen van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid heeft vastgesteld dat de opleiding bij HJBC van een HBO-niveau is.

2.6.In geschil is het antwoord op de volgende vragen:

1. Is de vrijstelling van artikel 11, eerste lid, letter g, ten eerste, van de Wet OB van toepassing op de door belanghebbende verrichte diensten (hierna: de vrijstelling)?

2. Kan belanghebbende aan de handelwijze van de inspecteur het in rechte te honoreren vertrouwen ontlenen dat de vrijstelling van toepassing is?

Belanghebbende beantwoordt deze vragen bevestigend, de inspecteur is de tegenovergestelde mening toegedaan.

1. Is de vrijstelling van artikel 11, eerste lid, letter g, ten eerste, van de Wet OB van toepassing op de door belanghebbende verrichte diensten (hierna: de vrijstelling)?

2.7.Ingevolge artikel 11, eerste lid, letter g, ten eerste, van de Wet OB (tekst voor het onderhavige tijdvak) zijn, voor zover van belang, van omzetbelasting vrijgesteld:

‘(…) de diensten door beoefenaren van een beroep waarvoor regels zijn gesteld bij of krachtens de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg; de diensten door psychologen (…)’

Aangezien belanghebbende niet staat ingeschreven in een register als bedoeld in artikel 18 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (de Wet BIG), geen BIG-gekwalificeerde opleiding heeft gevolgd en geen psycholoog is, voldoen de door hem verrichte diensten in beginsel niet aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 11, eerste lid, letter g, ten eerste, van de Wet OB.

2.8.Met artikel 11, eerste lid, letter g, ten eerste, van de Wet OB is invulling gegeven aan artikel 13, A, eerste lid, sub c, van de Zesde richtlijn (met ingang van 2007: artikel 132, eerste lid, onderdeel c, van de BTW-richtlijn). Op grond van dit artikellid is vrijgesteld: de gezondheidskundige verzorging van de mens in het kader van de uitoefening van medische en paramedische beroepen als omschreven door de betrokken lidstaat.

2.9.Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (hierna: HvJ EG) heeft in het arrest van 27 april 2006 (LJN AY7964, ‘Solleveld’, gepubliceerd in onder meer BNB 2006/256), uitleg gegeven aan de vrijstelling van artikel 13, A, eerste lid 1, sub c, van de Zesde richtlijn. In dit arrest heeft het HvJ EG, voor zover van belang, voor recht verklaard (rechtsoverweging 51):

2.10.De inspecteur stelt dat een deel van de werkzaamheden van belanghebbende niet is gericht op de gezondheidskundige verzorging van de mens maar het welzijn van de mens bevordert. De vrijstelling zoals omschreven in de Zesde richtlijn is volgens de inspecteur reeds om deze reden niet op alle diensten van belanghebbende van toepassing. Er is sprake van gezondheidskundige verzorging van de mens als het voornaamste doel van de (para)medische handeling is de bescherming, met inbegrip van instandhouding of herstel, van de gezondheid. Belanghebbende heeft ter zitting geloofwaardig gesteld dat hij patiënten behandelt met lichamelijke en geestelijke klachten, in het algemeen na verwijzing door de (huis)arts of psycholoog en dat zijn diensten worden vergoed door de ziektekostenverzekeraars. De in de Studiegids van HJBC vermelde deelkwalificaties wijzen er ook op dat de opleiding eerder is gericht op behandeling van psychische of lichamelijke klachten dan op bevordering van het welzijn. De inspecteur heeft hier niets concreets tegen ingebracht. De rechtbank heeft geen reden om aan te nemen dat de diensten van belanghebbende niet vergelijkbaar zijn met diensten die (para)medici en psychologen aanbieden.

2.11.Belanghebbende heeft ter zitting gesteld dat zijn diensten vergelijkbaar zijn met die van andere medische verzorgers en liggen in de hoek van psychologen en dergelijke beroepsbeoefenaren. De rechtbank zal daarvan uitgaan.

2.12.De diensten van belanghebbende zijn dan vrijgesteld van omzetbelasting indien zij, gelet op belanghebbendes beroepskwalificaties, van gelijkwaardige kwaliteit kunnen worden geacht als de diensten van HBO-opgeleide psychologen of andere personen met een BIG-geregistreerde opleiding. Het geschil tussen belanghebbende en de inspecteur spitst zich dan toe op de vraag of de opleiding die belanghebbende heeft gevolgd gelijkwaardig is aan een HBO-opleiding. De rechtbank stelt voorop dat op belanghebbende de bewijslast rust van de juistheid van zijn stelling.

2.13.Vóór de stelling van belanghebbende pleit dat op zijn diploma staat dat sprake is van een HBO-opleiding, dat uit de studiegids 2011/2012 blijkt dat wordt uitgegaan van een opleiding op HBO-niveau, dat belanghebbende als lid van VNG verplicht is tot nascholing, heeft verklaard dat te doen en uit de verklaring van [psychotherapeut] ook blijkt dat hij aan die verplichting voldoet. Belanghebbende is daarnaast onderworpen aan tuchtrechtspraak. Dat sprake is van een HBO-opleiding is bevestigd door de Commissie Alternatieve Geneeswijzen van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid.

2.14. Daar tegenover staat echter dat de opleiding niet geregistreerd is als HBO-opleiding bij de NVAO. Blijkens de studiegids wordt daar wel naar gestreefd en zijn er voorbereidingen voor getroffen, maar het is (en was in 2001 toen belanghebbende zijn diploma haalde) niet gerealiseerd. De NVAO accrediteert bachelor- en masteropleidingen van hogescholen en universiteiten in Nederland en Vlaanderen. Haar werkzaamheden vallen in Nederland onder de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (hierna: WHW).

2.15.Artikel 5a.2van de WHV luidt (tekst 2007):

2.16.Artikel 5a.8. van de WHV luidt (tekst 2007):

2.17.Uit voornoemde bepalingen blijkt dat bij accreditatie door het NVAO onder meer een kwaliteitstoets van de opleiding door deskundigen plaatsvindt. Het HJBC streeft blijkbaar wel naar accreditatie (zoals blijkt uit de studiegids) maar dat is in 2011 nog niet gerealiseerd. Naar het oordeel van de rechtbank rechtvaardigt het (nog) niet geaccrediteerd zijn van de opleiding gerede twijfel over het (HBO)niveau van de opleiding.

2.18.Het gegeven dat de opleiding staat ingeschreven als HBO-opleiding in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (hierna: CRKB) acht de rechtbank niet van belang voor de kwalificatie ervan. Het CRKB registreert immers alleen of sprake is van een beroepsopleiding die als zodanig is vrijgesteld van omzetbelasting.

2.19.Uit het in de studiegids vermelde vakkenpakket kan de rechtbank niet afleiden dat de opleiding hetzelfde niveau heeft als HBO-opleidingen op het gebied van medische vakken, psychologie en dergelijke. De gids vermeldt dat er 6 hoofdvakken zijn waaronder de 5 volgende: theorie van de paranormale geneeswijze, praktijk van de paranormale geneeswijze, communicatie en persoonlijke groei, beroepsethiek en parapsychologie. Belanghebbende heeft niet aannemelijk gemaakt dat die vakken ook gegeven worden op HBO-geaccrediteerde paramedische of psychologische opleidingen. Belanghebbende heeft daarover ook niets gesteld. Dat ligt anders bij enkele ondersteunende vakken (bedrijfsvoering en management, filosofie en algemene ethiek, medische basisvakken, psychiatrie en psychologie) maar dat zijn blijkbaar slechts bijvakken terwijl aannemelijk is dat dat bij erkende HBO-opleidingen juist hoofdvakken zijn. Belanghebbende heeft niet aannemelijk gemaakt dat het onderwijs in deze (bij)vakken hetzelfde niveau heeft als de hoofdvakken bij die erkende opleidingen.

2.20.Al hetgeen is overwogen onder 2.13. tot en met 2.19. brengt de rechtbank tot het oordeel dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat zijn diensten als therapeut van een gelijkwaardige kwaliteit zijn als diensten van personen met een erkende HBO-opleiding op paramedisch of psychologisch gebied of andere personen met een BIG-registratie. Aan dit oordeel doet niet af dat belanghebbende zorgt voor regelmatige bijscholing, is aangesloten bij de VNG en het daaraan verbonden tuchtrecht, en evenmin dat de kwaliteit van belanghebbendes dienstverlening wordt gewaarborgd door de klachtenregelingen van de Stichting HBO Register Beroepsbeoefenaren Natuurlijke Gezondheidszorg en de Klachtencommissie Alternatieven Behandelwijzen. Dat zijn allemaal aspecten die pleiten voor belanghebbendes inzet en kwaliteitsbewustzijn als zodanig, maar die niets zeggen over de kwaliteit van zijn diensten in vergelijking tot de diensten van voormelde groepen van personen. Belanghebbendes diensten zijn dan niet vrijgesteld van omzetbelasting.

2.21Voor dat geval heeft belanghebbende zich beroepen op het Besluit van de staatssecretaris van Financiën van 2 december 2010, nr. DGB2010/7539M. Bij dat besluit is verlengd het eerdere Besluit vrijstelling van omzetbelasting voor (para)medische dienstverlening van 28 februari 2008. In dat besluit worden echter geen toezeggingen gedaan over de omzetbelastingplicht van therapeuten met een opleiding als die van belanghebbende. Een dergelijke toezegging valt ook niet te lezen in de toelichting onder punt 2 van dit Besluit.

2.22.De eerste geschilvraag dient ontkennend te worden beantwoord.

2) Kan belanghebbende aan de handelwijze van de inspecteur het in rechte te honoreren vertrouwen ontlenen dat de vrijstelling van toepassing is?

2.23.Belanghebbende beroept zich op het vertrouwen dat volgens hem is gewekt doordat er vanaf de start van zijn onderneming in 2002 nimmer omzetbelasting is geheven. Belanghebbende heeft echter niet aannemelijk gemaakt dat ooit door of namens de inspecteur het standpunt is ingenomen dat belanghebbende geen omzetbelasting verschuldigd zou zijn, noch dat hierover ooit een toezegging is gedaan. Ook heeft hij niet aannemelijk gemaakt dat de zaak ooit eerder – voorafgaand aan de brief van 18 februari 2009 die tot deze procedure heeft geleid – aan de inspecteur is voorgelegd. Het gegeven dat belanghebbende voor de inkomstenbelasting steeds aangifte deed als ondernemer en dat daarop nooit is gereageerd met vragen over eventuele omzetbelastingplicht, leidt niet tot het in rechte te honoreren vertrouwen dat geen omzetbelasting verschuldigd is of was. Naar het oordeel van de rechtbank kan ook niet worden gezegd dat de inspecteur bij het opleggen van de naheffingsaanslag heeft gehandeld in strijd met het verbod op willekeur.

2.24.Al het vorenoverwogene leidt tot de conclusie dat het gelijk is aan de inspecteur. Het beroep is ongegrond verklaard.

3.Proceskostenveroordeling

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een veroordeling tot vergoeding van proceskosten.

De griffier, De rechter,

Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op: 29 februari 2012.

Rechtsmiddel