Rechtbank Den Haag, 24-04-2013, CA2467, SGR 12/2220

RECHTBANK DEN HAAG

Team belastingrecht

zaaknummer: SGR 12/2220

uitspraak van de meervoudige kamer van 24 april 2013 in de zaak tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst [te P], verweerder.

Procesverloop

Verweerder heeft met dagtekening 12 april 2002 aan eiseres een navorderingsaanslag vermogensbelasting 1999 (aanslagnummer [nummer 1]) opgelegd. In deze navorderingsaanslag is het totaalbedrag van de nagevorderde inkomstenbelasting over de jaren 1991 tot en met 2000 en de nagevorderde vermogensbelasting 1991 tot en met 2000 alsmede de verhogingen en de vergrijpboetes en de over die jaren verschuldigde heffingsrenten begrepen.

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 6 februari 2012 de navorderingsaanslag gehandhaafd.

Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Overwegingen

1. Eiseres, geboren op [datum] 1933, en [F], geboren op [datum] 1931 (de zus), zijn zussen (hierna gezamenlijk genoemd: de gezusters).

2. In hun aangiften voor de jaren 1990 tot en met 2000 hebben de gezusters geen inkomens- of vermogensbestanddelen opgenomen die betrekking hebben op een rekening bij de Kredietbank Luxembourg te Luxemburg (hierna: de KB Lux).

3. In de periode 11 december 2001 tot en met 11 maart 2002 is door de FIOD-ECD een strafrechtelijk onderzoek uitgevoerd ten aanzien van de gezusters betreffende het opzettelijk niet aangeven van rente, die is genoten op een rekening bij de KB Lux. In dit kader zijn de gezusters beiden op 11 december 2001 bezocht door medewerkers van de FIOD-ECD. Daarbij hebben de gezusters aangegeven niet over een rekening bij de KB Lux te beschikken.

Rente

5. Op basis van de overgelegde bankafschriften heeft verweerder het bedrag van de bij eiseres na te vorderen inkomstenbelasting, premie volksverzekeringen en vermogensbelasting over de jaren 1991 tot en met 2000 en de heffingsrente daarover alsmede de voor de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen voor de jaren 1991 tot en met 1995 en voor de vermogensbelasting 1991 tot en met 1999 op te leggen verhogingen en vergrijpboetes (50% van de enkelvoudige belasting) berekend op een totaalbedrag van € 52.449.

Onderwerp van deze vaststellingsovereenkomst is de na te vorderen inkomstenbelasting\premie volksverzekeringen\vermogensbelasting over de jaren 1991 t/m 2000, alsmede de boeten en de heffingsrente daarover, voor zover die een gevolg zijn van het hiervoor genoemde onderzoek. Partijen verklaren zich jegens elkaar te binden ten aanzien van deze onderwerpen, waarbij zij uitdrukkelijk verklaren dat de overeenkomst ook zal gelden indien of voor zover zij afwijkt van een rechtens bestaande toestand tussen partijen.

Uitgangspunt van deze vaststellingsovereenkomst is het feit, dat partij sub 1 opzettelijk onjuist aangiften inkomstenbelasting\premie volksverzekeringen heeft gedaan over de jaren 1996 t/m 2000 dan/wel geen aangiften heeft gedaan voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over de jaren 1991 t/m 1995 en vermogensbelasting over de jaren 1991 t/m 2000. Als gevolg hiervan zouden navorderingsaanslagen moeten worden opgelegd tot een totaalbedrag van € 52.449,00 (enkelvoudige belasting, heffingsrente en 50% boete over de betreffende jaren m.u.v.: voor de inkomstenbelasting de jaren 1996 t/m 2000 en vermogensbelasting 2000). Een specificatie van dit totaalbedrag is als bijlage bij deze vaststellingsovereenkomst gevoegd.

Uit praktische overwegingen zijn partijen overeengekomen om het hiervoor genoemde totaalbedrag als enkelvoudige vermogensbelasting te heffen in één navorderingsaanslag over het jaar 1999. Deze navorderingsaanslag vervangt de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting\premie volksverzekeringen\vermogensbelasting met boeten en heffingsrente over de jaren 1991 t/m 2000.

Voor akkoord getekend:

[Eiseres]

Datum ondertekening:

[Verweerder]

Datum ondertekening:15 maart 2002”

Ik verzoek u 1 exemplaar van de vaststellingsovereenkomst van datum en uw handtekening voorzien aan mij te retourneren in bijgevoegde portvrije envelop. Het andere exemplaar alsmede de specificatie van het totaalbedrag kunt u, ten behoeve van uw administratie, achterhouden.

Na ontvangst van de getekende vaststellingsovereenkomst zal ik de kwestie zo snel mogelijk afwerken.

Zoals beloofd heb ik telefonisch contact gehad met [de heer G]. Op de strafrechtelijke afwikkeling kan hij geen enkele invloed uitoefenen. Voor informatie hierover dient u zich schriftelijk te wenden tot de Officier van Justitie (…).”

8. Eiseres heeft de vaststellingsovereenkomst op 17 maart 2002 ondertekend. De voor akkoord getekende vaststellingsovereenkomst is door verweerder op 20 maart 2002 retour ontvangen.

9. Met dagtekening 12 april 2002 is de onderhavige navorderingsaanslag vermogensbelasting aan eiseres opgelegd, naar een te betalen bedrag van ƒ 115.577 (€ 52.447).

11. Eiseres stelt zich op het standpunt dat de vaststellingsovereenkomst niet rechtsgeldig tot stand is gekomen, omdat zij deze onder druk heeft moeten tekenen. Voorts stelt eiseres dat er geen verhogingen respectievelijk vergrijpboetes hadden mogen worden opgelegd voor de vermogensbelasting 1996 tot en met 1999. Verder stelt eiseres dat de verhogingen in ieder geval dienen te worden verminderd wegens overschrijding van de redelijke termijn. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar, vernietiging van de belastingaanslag en tot toekenning van een door de rechtbank nader vast te stellen immateriële schadevergoeding.

12. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de vaststellingsovereenkomst rechtsgeldig tot stand is gekomen, zodat eiseres daaraan is gebonden. Voorts stelt verweerder zich op het standpunt dat er geen aanleiding bestaat om de verhogingen respectievelijk vergrijpboetes te matigen en dat eiseres geen recht heeft op een immateriële schadevergoeding. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

13. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

15. Eiseres heeft gesteld dat zij de vaststellingsovereenkomst onder druk heeft gesloten. Verweerder heeft gemotiveerd betwist dat er sprake is geweest van ongeoorloofde druk of dwang. De rechtbank overweegt in dit verband als volgt. Eiseres heeft tijdens het bezoek van de FIOD-ambtenaren aanvankelijk ontkend over een rekening bij de KB Lux te beschikken. Naar aanleiding van het FIOD onderzoek is eiseres samen met haar zus naar Luxemburg gegaan en hebben zij bankafschriften van hun gezamenlijke KB Luxrekening opgevraagd, die zij later aan medewerkers van de FIOD hebben overhandigd. Tevens hebben zij antwoord gegeven op de door de FIOD-ECD gestelde vragen. Vervolgens heeft verweerder aan de hand van de door eiseres zelf overgelegde gegevens de na te vorderen inkomstenbelasting, premie volksverzekeringen en vermogensbelasting over de jaren 1991 tot en met 2000, de heffingsrente daarover alsmede de voor de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen voor de jaren 1991 tot en met 1995 en voor de vermogensbelasting 1991 tot en met 1999 op te leggen verhogingen en vergrijpboetes berekend. Deze berekening heeft verweerder tezamen met de door hem opgestelde vaststellingsovereenkomst met de voornoemde begeleidende brief van 15 maart 2002 (zie onder 7) aan eiseres gestuurd. Hierbij heeft verweerder geen enkele termijn gesteld waarbinnen de vaststellingsovereenkomst door eiseres zou moeten worden geretourneerd. Eiseres heeft de overeenkomst vervolgens op 17 maart 2002 ondertekend en terug gestuurd. De rechtbank acht het onder deze omstandigheden niet aannemelijk dat er sprake is van enig wilsgebrek bij het tot stand komen van de vaststellingsovereenkomst. Van enige door verweerder op eiseres uitgeoefende druk bij de totstandkoming van de vaststellingsovereenkomst is voorts niet gebleken.

16. Voorts is niet gesteld of gebleken dat verweerder bij het aangaan van de vaststellingsovereenkomst de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft geschonden. Als regel binden partijen zich bij de vaststellingsovereenkomst omtrent hetgeen tussen hen rechtens geldt. Partijen regelen daardoor hun rechtsverhouding, hetgeen meebrengt dat een vaststellingsovereenkomst zowel over de feiten als over de toepassing van het recht kan worden gesloten. De inhoud van de afspraken die partijen in een vaststellingsovereenkomst maken, mag afwijken van de wet (Hoge Raad 9 december 2005, nr. 41 117, LJN AU7728). Dit is slechts anders als de vaststellingsovereenkomst zozeer in strijd is met hetgeen de wettelijke regeling – over het geheel genomen – ter zake bepaalt, dat partijen niet op nakoming daarvan mochten rekenen. Daarvan is naar het oordeel van de rechtbank in het onderhavige geval geen sprake. Verweerder mocht dan ook op volledige nakoming van de vaststellingsovereenkomst rekenen.

17. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat de vaststellingsovereenkomst rechtsgeldig tot stand is gekomen. De rechtbank ziet geen reden eiseres niet gebonden te achten aan de vaststellingsovereenkomst. Nu de onderhavige navorderingsaanslag is opgelegd in overeenstemming met de gemaakte afspraken is het beroep van eiseres ongegrond.

18. Nu de vaststellingsovereenkomst rechtsgeldig tot stand gekomen is en in de vaststellingsovereenkomst tevens is bepaald dat tegen de navorderingsaanslag geen bezwaar en/of beroep zal worden aangetekend, komt de rechtbank niet meer toe aan de door eiseres aangevoerde gronden met betrekking tot het in de navorderingsaanslag begrepen bedrag aan verhogingen en boete, daaronder begrepen de door eiseres bepleite vermindering wegens ‘undue delay’, nu de bedragen aan verhogingen en boeten immers onderdeel uitmaken van de vaststellingsovereenkomst.

20. Voorts verwerpt de rechtbank de stelling van verweerder dat eiseres bij de vaststellingsovereenkomst afstand heeft gedaan van haar recht op een immateriële schadevergoeding. De rechtbank vindt daartoe in de vaststellingsovereenkomst geen aanknopingspunt. Dat in de vaststellingsovereenkomst is bepaald dat eiseres geen bezwaar en/of beroep zal instellen tegen de onderhavige navorderingsaanslag en dat indien de vaststellingsovereenkomst is gesloten in de bezwaar- of beroepsfase, geen beroep zal worden gedaan op enige vergoeding van kosten gemaakt in de bezwaar- en/of beroepsfase, maakt dit niet anders. Deze bepalingen zien naar het oordeel van de rechtbank niet op het verzoek tot toekenning van een immateriële schadevergoeding als hier aan de orde. De rechtbank merkt hierbij op dat verweerder lijkt te miskennen dat het feit dat eiseres een vaststellingsovereenkomst heeft gesloten met betrekking tot de na te vorderen belasting, de heffingsrente en de verhogingen respectievelijk vergrijpboetes en daarbij afstand heeft gedaan van haar recht om tegen de onderhavige navorderingsaanslag bezwaar en/of beroep in te stellen, niet wegneemt dat zij de rechtsgeldigheid van de vaststellingsovereenkomst in een bezwaarprocedure bij verweerder en/of een beroepsprocedure bij de belastingrechter aan de orde kan stellen. Nu eiseres dit laatste heeft gedaan, ziet de rechtbank niet in waarom de hiervoor onder 19 genoemde uitgangspunten niet voor de onderhavige bezwaar- en beroepsprocedure zouden moeten gelden.

21. Ook verwerpt de rechtbank het door verweerder ter zitting ingenomen – niet nader gemotiveerde – standpunt dat eiseres, nu de vaststellingsovereenkomst tot stand is gekomen vóórdat de Hoge Raad het voornoemde arrest betreffende het vergoeden van immateriële schade heeft gewezen, zich met haar verzoek om een immateriële schadevergoeding tot de civiele rechter moet wenden en dit niet in de onderhavige procedure bij de belastingrechter aan de orde kan stellen.

22. Voor de beantwoording van de vraag of de redelijke termijn is overschreden, wordt aangesloten bij de uitgangspunten die zijn neergelegd in HR 22 april 2005, nr. 37.984, LJN AO9006. Dit betekent dat als uitgangspunt geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, de berechting van een zaak door de rechtbank niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen, uitspraak doet. Van die termijn van twee jaar kan worden afgeweken in verband met de ingewikkeldheid van een zaak of de invloed van een belanghebbende op het procesverloop. De termijn vangt op grond van de arresten van de Hoge Raad van 10 juni 2011 in beginsel aan op het moment dat verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Als uitgangspunt voor de hoogte van de schadevergoeding hanteert de Hoge Raad een tarief van € 500 per halfjaar dat de redelijke termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond.

25. Vanaf de indiening van het bezwaarschrift op 16 april 2002 tot de uitspraak van de rechtbank op 24 april 2013 is elf jaar verstreken. Dit is langer dan de termijn van tien jaar en vijf maanden die als redelijk kan worden beschouwd voor de procedure in bezwaar en beroep tezamen. Daarmee is sprake van een overschrijding van de redelijke termijn van zeven maanden.

26. Vervolgens heeft de rechtbank te beoordelen of de overschrijding aan de rechtbank of aan verweerder dient te worden toegerekend. Het (pro-forma)beroepschrift is bij de rechtbank ontvangen op 15 maart 2012. Gelet op de datum van de uitspraak van de rechtbank, 24 april 2013, dient de termijnoverschrijding van zeven maanden geheel aan verweerder te worden toegerekend.

27 Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen zal de rechtbank op de voet van artikel 8:73 van de Awb verweerder veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding van € 1.000 voor de overschrijding van de redelijke termijn in bezwaar. Voor een hogere schadevergoeding vindt de rechtbank geen aanleiding.

28. Gelet op al het vorenoverwogene dient het beroep (betreffende de navorderingsaanslag vermogensbelasting 1999) ongegrond te worden verklaard.

30. Wel zal de rechtbank, nu de beroepsprocedure heeft geleid tot toekenning van de gevraagde immateriële schadevergoeding, het door eiseres betaalde griffierecht van € 42 aan haar laten vergoeden.

Beslissing

griffier rechter

Afschrift verzonden aan partijen op: