Rechtbank Den Haag, 25-03-2014, ECLI:NL:RBDHA:2014:4869, AWB-13_8664

Eiseres stelt zich op het standpunt dat zij recht heeft op de teruggaaf omdat zij er op mocht vertrouwen dat [B] van april 2002 tot 18 oktober 2007 kwalificeerde als ondernemer en deel uitmaakte van de fiscale eenheid. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en teruggaaf van het door haar gevraagde bedrag.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat de behandeling van niet onherroepelijk vaststaande beschikkingen moet geschieden met inachtneming van de op dat moment gewezen jurisprudentie. Volgens verweerder volgt uit het onder 9 genoemde arrest van 14 december 2012 dat een DGA nooit ondernemer is geweest, zodat [B] nooit deel kon uitmaken van de fiscale eenheid. Verweerder stelt dat uit dit arrest blijkt dat de Staatssecretaris in zijn besluit is uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting, waaraan hij niet is gebonden. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

Voor de nadere onderbouwing van de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

De rechtbank is van oordeel dat eiseres op grond van het arrest van de Hoge Raad van 26 april 2002, de daarop volgende beleidsbesluiten van de Staatssecretaris van Financiën en de in 2002 gegeven beschikking fiscale eenheid erop mocht vertrouwen dat [B] van 26 april 2002 tot 18 oktober 2007 als ondernemer kwalificeerde en deel uitmaakte van de fiscale eenheid. Dit wordt bevestigd door het Besluit van 21 december 2007 en de beschikking fiscale eenheid van 30 januari 2009. Op grond van het vertrouwensbeginsel en het rechtszekerheidsbeginsel heeft eiseres naar het oordeel van de rechtbank dan ook recht op teruggaaf van € 121.834 ten aanzien van het in juni 2007 geleverde pand.

Anders dan verweerder stelt, is de Staatssecretaris blijkens de hiervoor onder 5 geciteerde tekst niet uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting aangaande de terugwerkende kracht van het arrest van het Hof van Justitie, maar heeft hij er op grond van het vertrouwensbeginsel en het rechtszekerheidsbeginsel bewust voor gekozen het einde van het ondernemerschap van de betreffende DGA’s te laten ingaan per 18 oktober 2007. Het arrest van de Hoge Raad van 14 december 2012 behelst op het punt van ondernemerschap geen nieuw recht, zodat verweerder - wat er overigens ook zij van zijn standpunt - hoe dan ook gebonden is aan het in het Besluit opgenomen standpunt aangaande het ondernemerschap van DGA’s. Dat het daarin opgenomen beleid wat betreft de heffingskant door de Hoge Raad als onjuist is beoordeeld, doet in de onderhavige zaak niet ter zake aangezien alleen de teruggaafbeschikking ter beoordeling voorligt. Om die reden gaat de rechtbank ook voorbij aan verweerders stelling dat herrekend dient te worden aan het einde van het jaar van aanschaf en herzien dient te worden gedurende negen jaren na het jaar van aanschaf.

De rechtbank wijst er voorts op dat verweerder heeft verklaard dat als hij vóór 14 december 2012 op het teruggaafverzoek zou hebben beslist, hij de teruggaaf aan eiseres zou hebben verleend en hij ter zitting heeft erkend dat hij die teruggaaf niet zou hebben kunnen naheffen op grond van het ontbreken van ondernemerschap. Verweerder heeft ter zitting ook aangegeven niet te kunnen verklaren waarom de zaak na de onder 7 genoemde brief van eiseres van 15 december 2008 nog zo lang is aangehouden. De rechtbank is van oordeel dat verweerder onder die omstandigheden in strijd heeft gehandeld met het zorgvuldigheidsbeginsel en het verbod van willekeur door pas na 6 jaar (in afwijking van het Besluit) te beslissen op het teruggaafverzoek. Dat de gemachtigde in 2011 heeft ingestemd met aanhouding doet daar naar het oordeel van de rechtbank niet aan af aangezien er toen al jaren waren verstreken.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat de teruggaafbeschikking ten onrechte op nihil is gesteld en dient het beroep gegrond te worden verklaard.

De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. De rechtbank ziet in het hetgeen onder 16 is overwogen aanleiding om met toepassing van artikel 2, derde lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht een hogere vergoeding toe te kennen dan volgt uit het eerste lid. Deze kosten stelt de rechtbank vast op het door de gemachtigde ter zitting genoemde bedrag van € 3.000.