Rechtbank Den Haag, 22-05-2014, ECLI:NL:RBDHA:2014:6481, AWB-13_5598

Erflater, geboren op [datum] 1937, is op [datum] 2009 overleden. Verweerder heeft erflater geïdentificeerd als rekeninghouder bij de Kredietbank Luxembourg te Luxemburg (KB Lux). Erflater heeft in zijn aangiften geen inkomensbestanddelen opgenomen die betrekking hebben op een KB Lux rekening.

Erflater heeft steeds ontkend een rekening bij de KB Lux te hebben gehad. Aan erflater zijn de onderhavige navorderingsaanslagen opgelegd, met verhogingen van 100%. Hierbij is het bij de primitieve aanslagen vastgestelde, voor de jaren 1990 tot en met 1993 geschatte, belastbare inkomen verhoogd met inkomsten uit buitenlandse tegoeden.

De door de gemachtigde tegen de navorderingsaanslagen ingediende pro-forma bezwaren zijn, deels met instemming van de gemachtigde, in verband met de proefprocedures van Nauta Dutilh betreffende het zogenoemde Rekeningenproject aangehouden.

Na het overlijden van erflater heeft de gemachtigde bij brief van 4 februari 2010 aangegeven dat eisers openheid van zaken willen geven over de door erflater aangehouden KB Lux rekening. Daarbij heeft hij een aantal bankafschriften over de periode 1 januari 1997 tot 20 januari 2000 van de onder 1 genoemde KB Lux rekening ingebracht.

Bij de uitspraken op bezwaar zijn de navorderingsaanslagen, in verband met lagere KB Lux correcties, verminderd tot op een belastbaar inkomen van respectievelijk ƒ 60.250 (1990), ƒ 59.450 (1991), ƒ 58.650 (1992), ƒ 57.850 (1993) en ƒ 58.455 (1994). Daarbij heeft verweerder het eerder bij de primitieve aanslagen vastgestelde belastbare inkomen (het basisinkomen) voor de jaren 1990 tot en met 1993 geschat op ƒ 50.000. Voor het jaar 1994 is verweerder uitgegaan van een basisinkomen van ƒ 51.855. Verweerder heeft voorts de verhogingen bij uitspraken op bezwaar volledig kwijtgescholden in verband met het overlijden van erflater.

Eisers concluderen tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de uitspraken op bezwaar, vermindering van de navorderingsaanslagen waarbij wordt uitgegaan van een basisinkomen van, naar de rechtbank begrijpt, ƒ 20.000 (1990), ƒ 25.000 (1991), ƒ 30.000 (1992), ƒ 35.000 (1993) en ƒ 40.000 (1994). Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.

Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

Verweerder heeft de schatting van de basisinkomens voor de jaren 1990 tot en met 1993 gebaseerd op de aangifte- en aanslaggegevens over de jaren 1994 tot en met 1996. De voor die jaren vastgestelde belastbare inkomens – vóór toepassing van de KB Lux correctie – bedragen respectievelijk ƒ 51.855 (1994), ƒ 47.901 (1995) en ƒ 45.249 (1996). De bij de primitieve aanslag vastgestelde belastbare inkomens over de jaren 1995 en 1996 zijn overeenkomstig de aangiften. Voor latere jaren bedragen de vastgestelde belastbare inkomens respectievelijk ƒ 38.642 (1997), ƒ 46.059 (1998), ƒ 29.079 (1999) en ƒ 50.422 (2000).

Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder aannemelijk gemaakt dat het basisinkomen in de jaren 1990 tot en met 1993 ten minste ƒ 50.000 heeft bedragen. Daarbij heeft de rechtbank in aanmerking genomen dat erflater, naar eisers ter zitting hebben verklaard, in de jaren ‘90 dezelfde dienstbetrekking heeft gehad, in 1995 een eigen woning heeft gekocht en daarvoor een huurwoning had. Nu erflater blijkens de aangiftegegevens over de jaren 1995 en 1996 een bedrag van respectievelijk ƒ 11.534 (1995) en ƒ 11.505 (1996) aan hypotheekrenteaftrek in aanmerking heeft genomen en erflater, naar verweerder heeft gesteld, vanaf 1997 een VUT-uitkering heeft ontvangen, acht de rechtbank, gelet op de over de jaren 1994 tot en met 1996 vastgestelde belastbare inkomens, een basisinkomen van ƒ 50.000 niet te hoog.

De stelling van eisers ter zitting, dat erflater in de onderhavige jaren mogelijk nog een lijfrentepremieaftrek heeft genoten, kan aan voormeld oordeel niet afdoen. Hoewel uit de aangiftegegevens blijkt dat erflater voor de jaren 1995 en 1996 een lijfrentepremieaftrek heeft genoten van respectievelijk ƒ 4.153 (1995) en ƒ 11.516 (1996), valt niet uit te sluiten dat in het – mede voor de schatting van de basisinkomens voor de jaren 1990 tot en met 1993 gebaseerde – vastgestelde belastbare inkomen over het jaar 1994 ook rekening is gehouden met een lijfrentepremieaftrek. Nu dit inkomen hoger is dan ƒ 50.000, namelijk ƒ 51.855, acht de rechtbank een basisinkomen van ƒ 50.000 niet te hoog. Overigens hebben eisers hun stelling niet nader met stukken geconcretiseerd.

Ook voor het overige hebben eisers de door hen voorgestane vermindering van de navorderingsaanslagen onvoldoende onderbouwd. De enkele stelling van eisers dat erflater een saldo heeft aangehouden van ongeveer ƒ 50.000 acht de rechtbank daarvoor onvoldoende.

Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat de beroepen ongegrond zijn.

Eisers hebben ter zitting verzocht om een vergoeding van immateriële schade in verband met de overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in de arresten van de Hoge Raad van 10 juni 2011, nrs. 09/02639, 09/05112 en 09/05113, ECLI:NL:HR:2011:BO5046, BO5080 en BO5087.

Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn is overschreden, moet worden aangesloten bij de uitgangspunten die zijn neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005, nr. 37 984, ECLI:NL:HR:2005:AO9006. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt, indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. De termijn vangt aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij ter bepaling van de totale vergoeding de geconstateerde overschrijding naar boven wordt afgerond. Indien sprake is van zaken die in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp, geldt voor die zaken gezamenlijk slechts eenmaal het tarief van € 500 (vgl. Hoge Raad 21 maart 2014, nr. 12/04057, ECLI:NL:HR:2014:540).

Gelet op de strekking van artikel 6:106, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, is het recht op een vergoeding van immateriële schade van hoogst persoonlijke aard en vererft dit niet, tenzij de gerechtigde aan de wederpartij reeds heeft medegedeeld op zodanige vergoeding aanspraak te maken. Dit betekent dat de belastingplichtige op enig moment gedurende de belastingprocedure, voorafgaand aan zijn overlijden, kenbaar moet hebben gemaakt dat hij vergoeding van immateriële schade wenst, wil er sprake zijn van overgang onder algemene titel van het recht op vergoeding van schade op de erfgenamen. Indien een dergelijk verzoek is gedaan, eindigt de in acht te nemen termijn die met de beslechting van het geschil is gemoeid op het overlijdenstijdstip van de belastingplichtige. Dit laat onverlet dat de erfgenamen zelfstandig aanspraak kunnen maken op vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn indien die termijn ten aanzien van hen is overschreden, waardoor zij zelf kunnen worden geacht spanning en frustratie te hebben ondergaan als gevolg van de termijn die met de beslechting van het geschil is gemoeid (vgl. Hoge Raad 21 maart 2014, nr. 12/04652, ECLI:NL:HR:2014:667 en gerechtshof 's-Hertogenbosch 23 augustus 2012, nr. 04/01848, r.o. 4.6, ECLI:NL:GHSGE:2012:BX5668).

Nu erflater niet om een vergoeding van immateriële schade heeft verzocht en eisers verweerder niet eerder dan bij hun brief van 4 februari 2010 hebben bericht dat erflater was overleden en dat zij openheid van zaken over de door erflater aangehouden KB Lux rekening wilden geven, zal de rechtbank voor de aanvang van de redelijke termijn uitgaan van de ontvangst van voormelde brief door verweerder op 4 februari 2010. De stelling van eisers dat de termijn aanvangt op het moment van indiening van het eerste bezwaarschrift door erflater, nu zijn echtgenote, als zijnde één van de erven, al sinds dat moment spanning en frustratie heeft ondergaan, verwerpt de rechtbank, nu de navorderingsaanslagen op naam van erflater zijn opgelegd. Hetgeen eisers overigens ter zitting hebben aangevoerd omtrent de (gedwongen) instemming door erflater met de aanhouding van de bezwaren, kan evenmin aan voormeld oordeel afdoen, nu ten aanzien van de erven dient te worden bezien of de redelijke termijn is overschreden.

Vanaf de brief van eisers van 4 februari 2010 tot de uitspraak van de rechtbank op 22 mei 2014 is (afgerond) vier jaar en vier maanden verstreken. Dit is langer dan de termijn van twee jaar die als redelijk kan worden beschouwd voor de procedure in bezwaar en beroep tezamen. Daarmee is sprake van een overschrijding van de redelijke termijn van twee jaar en vier maanden.

Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.