Rechtbank Den Haag, 24-11-2017, ECLI:NL:RBDHA:2017:15969, AWB - 16 _ 6556

10. Eiseres stelt – zakelijk weergegeven – dat zij de afnemer en de enige gebruiker is van de re-integratiewerkzaamheden. Het belang van deze werkzaamheden ligt volledig bij eiseres omdat daarmee het aantal uitkeringsgerechtigden zal afnemen. Het uitvoeren van de re-integratietrajecten is daarmee een prestatie jegens de collectiviteit van de inwoners van de gemeente. Een uitkeringsgerechtigde zal volgens eiseres zelf nooit dergelijke uitgaven doen. De kosten van plaatsing van de uitkeringsgerechtigde bij een derde en de loonkosten die [B.V. X] in rekening heeft gebracht aan eiseres, zijn onderdeel van de vergoeding die [B.V. X] in rekening brengt voor haar totale pakket aan dienstverlening. Van doorlopende posten is geen sprake. Voor wat betreft de outplacementkosten ligt het belang ook uitsluitend bij eiseres omdat daarmee de periode waarover het wachtgeld moet worden betaald, kan worden bekort. Eiseres stelt dat in het controlerapport 2008 en de daaruit voortvloeiende beschikkingen voor de jaren 2008 tot en met 2011 van 4 december 2015 fouten zijn gemaakt omdat plus en mintekens zijn verwisseld. Die fouten zijn pas na bezwaar gecorrigeerd. Zij acht dit zodanig onzorgvuldig dat er reden is voor de bezwaarfase een integrale kostenvergoeding toe te kennen van € 19.819,80.

11. Verweerder stelt – zakelijk weergegeven – dat zowel voor wat betreft de re-integratiekosten als voor de outplacementkosten sprake is van diensten die uitsluitend ten goede komen aan de desbetreffende uitkeringsgerechtigden respectievelijk de wethouder. Het gaat hierbij niet om gemeenschapsvoorzieningen die aan iedereen ter beschikking staan, maar om diensten die slechts zijn bestemd voor een specifieke doelgroep respectievelijk een specifieke persoon. [B.V. X] levert haar prestaties op basis van een mantelovereenkomst en die prestaties moeten afzonderlijk worden bezien. Over de door [B.V. X] in rekening gebrachte kosten voor de plaatsing van de uitkeringsgerechtigden bij een derde en de loonkosten is ten onrechte omzetbelasting in rekening gebracht, omdat het hier uitsluitend gaat om een kostenvergoeding voor de loonkosten van de desbetreffende uitkeringsgerechtigde. Verweerder ziet geen aanleiding voor een kostenvergoeding voor de bezwaarfase omdat geen sprake is van onrechtmatig handelen door verweerder en omdat eiseres materieel niet is benadeeld. De correcties voor het Bcf vallen namelijk weg tegen de daarmee samenhangende correcties voor de omzetbelasting.

12. De theaterkosten zijn kosten waarvan eiseres de btw in eerste instantie heeft afgetrokken op haar aangiften omzetbelasting. Dat is middels een naheffingsaanslag gecorrigeerd. Tussen partijen is niet in geschil dat deze btw voor compensatie in aanmerking komt. Volgens verweerder is dit reeds afgehandeld in het kader van een compromis dat partijen hebben gesloten over de omzetbelasting. Eiseres leest dat compromis echter anders. De inhoud van dat compromis is aan de rechtbank niet bekend en is en kan ook niet ter beoordeling aan haar worden voorgelegd. Eiseres heeft ter zitting verklaard dat het niet haar bedoeling is de desbetreffende bedragen tweemaal terug te vragen. Partijen hebben vervolgens ter zitting verklaard dit punt onderling te zullen afhandelen. De rechtbank behoeft zich hierover dan ook niet uit te laten.

13. Tussen partijen is niet in geschil dat voor de re-integratiekosten en de outplacementkosten geen recht op aftrek van omzetbelasting bestaat omdat deze kosten niet zijn gemaakt door de gemeente in haar hoedanigheid van ondernemer maar in haar hoedanigheid van overheid. De rechtbank sluit zich hierbij aan. Dat betekent dat deze omzetbelasting in beginsel voor compensatie in aanmerking komt, tenzij sprake is van diensten die door eiseres worden gebezigd voor verstrekking, verlening of terbeschikkingstelling aan een of meer individuele derden als bedoeld in artikel 4, eerste lid, letter a, Wet Bcf.

14. Blijkens de wetsgeschiedenis van de Wet Bcf (TK 1999-2000, 27 293, nr 3, blz. 19) is het doel van artikel 4, lid 1, onderdeel a, van die wet van compensatie uit te sluiten de voorbelastingen op bestedingen ten behoeve van niet volledig aftrekgerechtigden:

15. In zijn uitspraak van 11 januari 2013 (ECLI:NL:GHDHA:2013:BZ6226) heeft het gerechtshof Den Haag het volgende overwogen:

16. Gezien de inhoud van het contract dat eiseres met [bedrijf 1] heeft gesloten gaat het primair om diensten die rechtstreeks worden verleend aan de wethouder en zijn deze gericht op diens persoonlijke ontwikkeling en daarmee op diens persoonlijke belangen. Niet gebleken is dat voor eiseres een wettelijke verplichting bestond om deze kosten voor haar rekening te nemen. Dat dit wellicht mede is ingegeven door de hoop dat de wethouder aldus eerder aan een nieuwe baan zou geraken, maakt niet dat niet langer sprake is van diensten die rechtstreeks beschikbaar worden gesteld aan de wethouder. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de verplichting tot uitkering van het wachtgeld, anders dan bij het doen van bijstandsuitkeringen, in beginsel beperkt is in tijd. Verweerder heeft deze kosten dan ook terecht aangemerkt als niet-compensabel.

17. Gelet op het voorgaande treft de beroepsgrond inzake de re-integratiekosten doel en faalt de beroepsgrond met betrekking tot de outplacementkosten.

18. Verweerder heeft met zijn uiteenzetting op zitting over controles op basis van steekproeven aannemelijk gemaakt dat de steekproef voor het jaar 2008 voldoende betrouwbaar is. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat niet in geschil is dat de steekproef voor het jaar 2008 in overleg met eiseres is getrokken door de fiscaal adviseur van eiseres en dat de bevindingen in het rapport 2008 zijn gebaseerd op die steekproef. De rechtbank ziet daarom geen aanleiding de resultaten van de steekproef achteraf terzijde te schuiven. Het enkele feit dat de latere belastingadviseur een andere mening is toegedaan over de kwaliteit van die steekproef dan de oorspronkelijke fiscaal adviseur die de steekproef heeft uitgevoerd, is daarvoor onvoldoende.

19. Met betrekking tot de vraag of het resultaat van een steekproef in enig jaar mag worden geëxtrapoleerd naar andere jaren heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 14 maart 2008 (ECLI:NL:HR:2008:AU0838) geoordeeld dat een dergelijke extrapolatie in beginsel slechts verantwoord is indien er voldoende grond is om aan te nemen dat de desbetreffende tijdvakken een constant beeld vertonen wat betreft de van belang zijnde feitelijke situatie.

Dat dit het geval is, kan zonder empirisch onderzoek niet als juist worden aangenomen. Zijn er voldoende mogelijkheden om een dergelijk empirisch onderzoek uit te voeren, dan is het extrapoleren zonder nader onderzoek niet toelaatbaar.

20. Nu de correctie inzake de re-integratiekosten komt te vervallen, is de enige onjuistheid die voor het jaar 2013 nog resteert de niet in geschil zijnde fout inzake de factuur voor de contributie van de VNG. Deze enkele vaststelling is onvoldoende om te concluderen dat sprake is van een structurele fout als gevolg van de interne beheersorganisatie van eiseres. Extrapolatie van de resultaten van de steekproef voor het jaar 2013 naar het jaar 2012 is dan ook niet toegestaan. Het had op de weg van verweerder gelegen om ten minste vast te stellen dat deze fout zich ook in het jaar 2012 heeft voorgedaan.

21. Voor wat betreft de extrapolatie van de resultaten van de steekproef voor het jaar 2008 heeft eiseres voldoende feiten en omstandigheden gesteld en aannemelijk gemaakt op grond waarvan kan worden aangenomen dat er geen constant beeld is tussen de feitelijke situatie zoals die in 2008 was en die in de jaren 2007 en 2009 tot en met 2011. Verweerder heeft zich op goede gronden op het standpunt gesteld dat een rol van betekenis dient te worden toegekend aan de interne beheersorganisatie van eiseres, maar hij heeft niet aannemelijk gemaakt dat de interne beheersorganisatie van eiseres in de jaren 2007 en 2009 tot en met 2011 nagenoeg identiek is aan die voor het jaar 2008. Hij heeft daartoe ook geen nader onderzoek gedaan. De resultaten van de steekproef 2008 zijn dan ook ten onrechte geëxtrapoleerd naar de jaren 2007 en 2009 tot en met 2011.

22. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de administratie over de jaren 2009 en volgende voor controle beschikbaar was en verweerder dus de mogelijkheid had om het in 19 bedoelde empirisch onderzoek uit te voeren. De correctie inzake de outplacementkosten voor de wethouder is naar haar aard incidenteel. Verweerder had dan ook in ieder geval moeten onderzoeken in hoeverre er ook in die andere jaren sprake is geweest van dergelijke outplacementkosten.

23. Gelet op wat hiervoor is overwogen, zijn de beroepen gegrond en moeten de uitspraken op bezwaar en de beschikking van 4 december 2015 voor het jaar 2012 worden vernietigd. Nu de extrapolatie niet is toegestaan, dient verweerder het verzoek om teruggaaf voor het jaar 2007 alsnog inhoudelijk te beoordelen en op grond daarvan een nieuwe uitspraak op bezwaar te doen. Voor de jaren 2008 tot en met 2011 en het jaar 2013 wordt het recht op uitname uit het fonds als volgt vastgesteld:

24. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten en merkt de beroepen aan als samenhangend als bedoeld in artikel 3 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (het Besluit). Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 2.223 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 246, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 495 en een wegingsfactor 1,5 omdat sprake is van meer dan 4 samenhangende zaken). De rechtbank volgt eiseres niet in haar stelling dat voor de bezwaarfase een integrale kostenvergoeding moet worden toegekend. Het enkele feit dat als gevolg van het verwisselen van plus- en mintekens er in eerste instantie ten onrechte een deel van de bijdrage uit het fonds is teruggevorderd waar juist een aanvullende bedrag moest worden toegekend, is onvoldoende voor de conclusie dat verweerder zodanig onzorgvuldig heeft gehandeld dat aanleiding is af te wijken van de forfaitaire regeling van het Besluit. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat die verwisseling van de plus- en mintekens tegenovergestelde gevolgen had voor de berekening van de alsnog verschuldigde omzetbelasting.