Rechtbank Den Haag, 23-01-2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:705, SGR 18/1767 en SGR 18/1769

1. Eiser heeft in zijn aangiften IB/PVV over de jaren 2014 en 2015 bedragen aan persoonsgebonden aftrek opgevoerd, zijnde uitgaven voor specifieke zorgkosten (€ 2.245 respectievelijk € 1.850). Daarnaast heeft eiser in de aangifte over het jaar 2015 giften opgevoerd voor een bedrag van € 1.100, na toepassing van de drempel.

2. Bij het opleggen van de definitieve aanslagen IB/PVV over de jaren 2014 en 2015 op 20 november 2015 en 3 februari 2017 heeft verweerder deze aftrekposten geaccepteerd.

3. Op 21 december 2015 heeft een familielid van de gemachtigde van eiser verklaard dat het opvoeren van uitgaven door de gemachtigde was geadviseerd, terwijl er geen bewijsstukken waren voor die uitgaven. Voorts heeft verweerder op 4 mei 2016 nogmaals een signaal ontvangen over de gemachtigde van eiser. Naar aanleiding van deze signalen heeft verweerder in de periode mei tot en met augustus 2016 onderzoek gedaan naar

naar de gemachtigde van eiser. Verweerder heeft daarbij het klantenbestand van de gemachtigde van eiser in kaart gebracht en een steekproef uitgevoerd. In het kader van de steekproef heeft verweerder 44 aangiften nader onderzocht.

4. In augustus 2016 heeft verweerder een memo opgesteld omtrent de uitkomsten van het onder 3 genoemde onderzoek. Verweerder heeft tijdens het onderzoek geconstateerd dat van de handmatig gecontroleerde aangiften die door de gemachtigde waren ingediend 52,3% moest worden gecorrigeerd. Naar aanleiding van deze resultaten heeft verweerder de FIOD verzocht om een onderzoek in te stellen. Op 11 oktober 2016 is verzocht om het uitvoeren van een CHI-Kwadraat toets. Op 9 november 2016 is deze toets door een opsporingsambtenaar van de FIOD uitgevoerd. Daarbij is onderzoek gedaan naar de persoonsgebonden aftrek in 485 door de gemachtigde ingediende aangiften IB/PVV over de jaren 2012 tot en met 2015. Voor de rubrieken medicijnen en vervoer in die aangiften heeft de opsporingsambtenaar geconstateerd dat aan de hand van de uitkomst van de CHI-Kwadraat toets het sterke vermoeden bestaat dat de getoetste bedragen geen werkelijke bedragen zijn, maar dat zij gefingeerd zijn (blz. 52 van het proces-verbaal van het FIOD-onderzoek). Het proces-verbaal van dit onderzoek is op 8 februari 2017 opgemaakt.

5. Op 23 januari 2017 is door de FIOD een opsporingsonderzoek gestart naar de gemachtigde van eiser. De gemachtigde wordt ervan verdacht opzettelijk onjuist aangiften inkomstenbelasting op zijn eigen naam en/of op naam van zijn partner en van betrokken belastingplichtigen over de jaren 2012 tot en met 2015 te hebben gedaan. Eiser is niet een van de belastingplichtigen die in het FIOD-onderzoek zijn betrokken.

6. Bij brief van 16 maart 2017 heeft verweerder eiser verzocht om informatie over de aftrekposten in zijn aangiften IB/PVV over de jaren 2014 en 2015. Eiser heeft daarop niet gereageerd. Gemachtigde heeft vervolgens per e-mail contact gezocht met verweerder hetgeen heeft geresulteerd in een verleend uitstel voor het indienen van stukken. Bij brief van 14 juli 2017 heeft verweerder het uitstel ingetrokken. Op 24 juli 2017 heeft verweerder bij eiser aangekondigd dat hij navorderingsaanslagen gaat opleggen waarin de over de jaren 2014 en 2015 de opgevoerde aftrekposten voor specifieke zorgkosten en giften, voor zover van toepassing, worden gecorrigeerd.

7. In geschil is of verweerder voor de jaren 2014 en 2015 over een nieuw feit beschikt dat navordering rechtvaardigt, en indien dat niet het geval is, of sprake is van kwade trouw. Tevens is in geschil of eiser terecht de onder 1 genoemde posten in aftrek op zijn inkomen heeft gebracht. Voorts is in geschil of eiser ten onrechte niet is gehoord in de bezwaarfase.

8. Eiser stelt dat geen sprake is van een nieuw feit noch van kwade trouw, zodat niet kan worden nagevorderd. Daarnaast stelt eiser dat de aftrekposten ten onrechte zijn gecorrigeerd. Eiser stelt verder dat hij ten onrechte niet is gehoord in de bezwaarfase.

9. Verweerder heeft de stellingen van eiser gemotiveerd weersproken.

10. In het nader stuk stelt eiser dat de strafzaak tegen gemachtigde is geseponeerd. Verweerder betwist deze stelling en stelt dat sprake is geweest van een uitspraak van de Officier van Justitie. Ter zitting heeft eiser verzocht om het FIOD-proces-verbaal niet tot de gedingstukken te rekenen vanwege de door hem gestelde seponering van de strafzaak tegen gemachtigde. De rechtbank ziet in de stelling van eiser, wat hiervan ook zij, geen aanleiding om af te wijken van het oordeel van de geheimhoudingskamer van de rechtbank dat het FIOD-proces-verbaal in de zaken tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV tot de gedingstukken behoren.

11. Ten aanzien van de stelling van eiser dat sprake is van schending van de hoorplicht overweegt de rechtbank als volgt. Ingevolge artikel 7:3, onder b, van de Awb kan een bestuursorgaan van het horen van een belanghebbende afzien als het bezwaar kennelijk ongegrond is. Dat is alleen het geval indien er op voorhand redelijkerwijs geen twijfel over mogelijk is dat de bezwaren niet kunnen leiden tot een andersluidend besluit. Met verweerder is de rechtbank van oordeel dat hiervan in dit geval sprake is. Het bezwaar is namelijk door eiser ondanks meerdere verzoeken van verweerder daartoe niet nader gemotiveerd noch onderbouwd met stukken. Verweerder heeft het bezwaar dan ook terecht kennelijk ongegrond verklaard.

12. Op grond van artikel 16 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen kan, indien enig feit grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld, de inspecteur de te weinig geheven belasting navorderen. Een feit, dat de inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, kan geen grond voor navordering opleveren, behoudens in de gevallen waarin de belanghebbende ter zake van dit feit te kwader trouw is. De bewijslast dat sprake is van een nieuw feit of kwade trouw rust op de inspecteur.

13. Voor het antwoord op de vraag of sprake is van een nieuw feit, moet beoordeeld worden of sprake is van feiten die bij het opleggen van de definitieve aanslagen reeds bij verweerder bekend waren of redelijkerwijs bekend hadden kunnen zijn. Uit vaste jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dat verweerder er in het algemeen op mag vertrouwen dat een aangifte correct is ingevuld en dat alleen indien gerechtvaardigde twijfel bestaat aan de juistheid van de in de aangifte vermelde gegevens, verweerder een nader onderzoek dient in te stellen (vgl. Hoge Raad 31 mei 2013, ECLI:NL:HR:2013:BX7184).

14. De rechtbank is van oordeel dat de aangiften van eiser over de jaren 2014 en 2015 voor verweerder geen aanleiding hoefden te zijn om een nader onderzoek in te stellen. Hierbij speelt mede een rol dat de aangiften een verzorgde indruk maakten en werden verzorgd door een professioneel gemachtigde. Eiser heeft geen feiten of omstandigheden aangedragen op grond waarvan verweerder, na met een normale zorgvuldigheid kennis te hebben genomen van de inhoud van de aangiften van eiser, aan de juistheid van enig daarin opgenomen gegeven in redelijkheid behoorde te twijfelen (vgl. Hoge Raad 11 april 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB1005). Omstandigheden die voor verweerder aanleiding hadden moeten zijn om voor de onderhavige jaren nader onderzoek te doen, zijn ook overigens niet gebleken. Gelet op het onder 3-6 beschreven verloop is de rechtbank van oordeel dat verweerder eerst naar aanleiding van het op 9 november 2016 door een opsporingsambtenaar van de FIOD uitgevoerde onderzoek reden had om eiser vragen te stellen over de in de onderhavige jaren geclaimde aftrekposten. Tijdens dat onderzoek is immers het sterke vermoeden ontstaan dat de gemachtigde van eiser in de door hem ingediende aangiften gebruik maakte van gefingeerde getallen.

15. Nu de onderhavige definitieve aanslag IB/PVV over het jaar 2014 is opgelegd op 20 november 2015, beschikte verweerder gelet op hetgeen overwogen onder 14 voor het jaar 2014 over een nieuw feit dat navordering rechtvaardigt.

16. De definitieve aanslag IB/PVV 2015 over het jaar 2015 is opgelegd op 3 februari 2017 zodat, gelet op hetgeen overwogen onder 14, geen sprake is van een nieuw feit. Aan de orde is vervolgens of eiser kwade trouw kan worden verweten. Daarvan is sprake als eiser verweerder bij het doen van aangifte opzettelijk onjuiste inlichtingen verstrekt of opzettelijk juiste inlichtingen aan verweerder onthoudt. Onder opzet valt tevens voorwaardelijk opzet, te weten het zich willens en wetens blootstellen aan de aanmerkelijke kans dat te weinig belasting wordt geheven en het bewust aanvaarden van die kans. Indien een belastingplichtige bij het doen van aangifte gebruik maakt van de diensten van een derde, dient de kwade trouw van die derde in dit verband aan de belastingplichtige te worden toegerekend (HR 23 januari 2009, ECLI:NL:HR:2009:BD3566).

17. Uit het onderzoek naar de gedragingen van de gemachtigde van eiser is naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk geworden dat hij in een groot gedeelte van de door hem ingediende aangiften bedragen in aftrek heeft opgevoerd zonder dat daarvoor een juiste grondslag bestond. De rechtbank wijst daarbij met name op de uitkomst van de CHI kwadraattoets, waaruit naar voren komt dat bij de onderzochte aangiften sprake is van gefingeerde bedragen van in aftrek gebrachte kosten bij een aantal rubrieken. Nu in de onderhavige zaak voor geen enkele uitgave specifieke zorgkosten en giften ook maar het begin van bewijs is geleverd, acht de rechtbank het aannemelijk dat ook bij de aangifte van eiser voor 2015 sprake is van gefingeerde aftrekposten. Met het opvoeren van gefingeerde aftrekposten heeft de gemachtigde naar het oordeel van de rechtbank willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat te weinig belasting zou worden betaald en is sprake van kwade trouw. Nu sprake is van kwade trouw is navordering over het jaar 2015 daarom gerechtvaardigd.

18. Op grond van artikel 6.17 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB) zijn uitgaven voor specifieke zorgkosten de uitgaven die wegens ziekte of invaliditeit zijn gedaan voor genees- en heelkundige hulp, voor op voorschrift van een arts verstrekte farmaceutische hulpmiddelen, voor andere hulpmiddelen, voor extra gezinshulp en voor - kort samengevat - reiskosten ziekenbezoek. Op grond van artikel 6.32 van de Wet IB zijn aftrekbare giften (a) periodieke giften en (b) andere giften.

19. De rechtbank stelt voorop dat op eiser de bewijslast rust om aannemelijk te maken dat hij recht heeft op de door hem opgevoerde aftrekposten wegens specifieke zorgkosten en giften. Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat hij de kosten terecht in aftrek heeft gebracht. Deze stelling van eiser wordt in geen van de in geschil zijnde jaren onderbouwd met bewijsstukken. Eiser stelt dat hij wel degelijk bewijsstukken aan verweerder heeft verstrekt en dat verweerder deze is kwijtgeraakt. Los van de vraag of deze stelling van eiser juist is, is hij daarna nog ruimschoots in de gelegenheid gesteld om de bewijstukken aan te leveren. Eiser heeft dat evenwel nagelaten. Ook in beroep heeft eiser geen bewijsstukken overgelegd. De rechtbank is dan ook van oordeel dat verweerder terecht de door eiser over de jaren 2014 en 2015 opgevoerde aftrekposten wegens specifieke zorgkosten en giften heeft gecorrigeerd.

20. Ter zitting heeft eiser geprotesteerd tegen de aanwezigheid van [B] als vertegenwoordiger van verweerder omdat zij betrokken zou zijn bij hoorzittingen. Verweerder heeft ter zitting verklaard dat [B] niet betrokken is geweest bij de aanslagfase van de onderhavige zaken maar in de hoedanigheid van bezwaar- en beroepsbehandelaar. De rechtbank constateert daarnaast dat in de onderhavige gevallen geen sprake is geweest van een hoorzitting. Hetgeen eiser aandraagt over de vertegenwoordiging van verweerder, wat hier verder ook van zij, is geen aanleiding om de aanslagen te vernietigen.

21. Eiser heeft geen afzonderlijke gronden aangevoerd tegen de berekening van de belastingrente en ook overigens is niet gebleken dat deze is berekend in strijd met het bepaalde in hoofdstuk VA van de Algemene wet inzake rijksbelastingen.

22. Gelet op wat hiervoor is overwogen, dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard.

23. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.