Rechtbank Gelderland, 27-03-2014, ECLI:NL:RBGEL:2014:2061, AWB-13_3229, 13_3232, 13_3234

Op grond van artikel 16, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) kan, indien enig feit grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag ten onrechte achterwege is gelaten of tot een te laag bedrag is vastgesteld, de inspecteur de te weinig geheven belasting navorderen. Een feit, dat de inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, kan geen grond voor navordering opleveren, behoudens in de gevallen waarin de belastingplichtige ter zake van dit feit te kwader trouw is.

Niet in geschil is dat een navordering rechtvaardigend feit ontbreekt. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat eiseres te kwader trouw is geweest als bedoeld in artikel 16, eerste lid, van de AWR.

Van kwade trouw in de zin van artikel 16 van de AWR is sprake indien een belastingplichtige de inspecteur opzettelijk de juiste inlichtingen heeft onthouden of opzettelijk onjuiste inlichtingen heeft verstrekt (vgl. HR 3 december 2010, nr. 09/04514, ECLI:NL:HR:2010:BO5989). Onder opzet valt ook voorwaardelijk opzet. Daarvan is sprake indien de belastingplichtige ten tijde van het doen van aangifte wetenschap had van de aanmerkelijke kans dat een onjuiste aangifte zou worden gedaan, en dat hij die kans toen bewust heeft aanvaard (op de koop toe heeft genomen) (vgl. HR 13 februari 2004, nr. 39 477, ECLI:NL:HR:2004:AO3643 en HR 3 december 2010, nr. 09/04514, ECLI:NL:HR:2010:BO5989).

Verweerder heeft naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk gemaakt dat eiseres te kwader trouw is geweest. Eiseres heeft ten behoeve van de belastingheffing over de onderhavige jaren eerdergenoemde notulen overgelegd, waarin is besloten tot omzetting van de rekeningcourantvordering van eiseres op [D] B.V. in agio, en heeft in de (herziene) aangiften over de onderhavige jaren de rentebaten over deze vordering niet verantwoord. Uit de hiervoor weergegeven verklaringen van [G] en [J] blijkt dat deze notulen achteraf, te weten begin 2008, zijn opgemaakt met de bedoeling om te voorkomen dat een deel van de rente in verband met de renteaftrekbeperking van artikel 10d van de Wet Vpb niet aftrekbaar zou zijn. Daarnaast blijkt uit de verklaring van [J] dat de door [G] aangedragen oplossing is besproken met onder meer [B], de directeur van eiseres. De achteraf opgemaakte notulen zijn door [B] namens eiseres op of omstreeks 3 april 2008 ondertekend, waarbij de handtekening vlak onder de datum 28 november 2006 staat, zodat eiseres zich ervan bewust moet zijn geweest dat zij meewerkte aan het antedateren van notulen. In aanmerking nemende dat eiseres ervan op de hoogte was dat deze notulen voor de belastingheffing zouden worden gebruikt om de heffing te beperken, heeft eiseres verweerder opzettelijk onjuiste inlichtingen verstrekt. Eiseres moet dan ook de wetenschap hebben gehad van de aanmerkelijk kans dat de aanslagen tot een te laag bedrag zouden worden vastgesteld.

De stelling van eiseres dat de notulen een vervolg zijn van een bespreking eind 2006 en dat [B] niet heeft geconstateerd dat de notulen van een onjuiste datum waren voorzien acht de rechtbank, mede gelet op de verklaring van [J], niet aannemelijk. Ook in de stelling van eiseres dat zij geen verstand heeft van fiscale zaken en dat zij zich laat bijstaan door een belastingadviseur ziet de rechtbank geen aanleiding voor een andersluidend oordeel.

Op grond van het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat eiseres verweerder opzettelijk de juiste inlichtingen heeft onthouden, zodat sprake is van kwade trouw in de zin van artikel 16 van de AWR. Verweerder was dan ook bevoegd om over de jaren 2006 en 2007 navorderingsaanslagen op te leggen. De beroepen dienen dan ook ongegrond te worden verklaard.

Nu eiseres geen afzonderlijke beroepsgronden tegen de in rekening gebrachte heffingsrente heeft aangevoerd, dienen ook de beroepen inzake de beschikkingen heffingsrente ongegrond te worden verklaard.

Verweerder heeft op grond van artikel 67e van de AWR voor de jaren 2006 en 2007 en op grond van artikel 67d van de AWR voor het jaar 2008 aan eiseres vergrijpboeten opgelegd, omdat het volgens verweerder aan haar (voorwaardelijk) opzet is te wijten dat de belastingaanslagen over 2006 en 2007 tot een te laag bedrag zijn vastgesteld en dat een onjuiste aangifte is gedaan over 2008. Verweerder heeft de boeten gematigd van 50% naar 25% vanwege de beperkte rol van eiseres.

De rechtbank stelt voorop dat op verweerder de bewijslast rust aannemelijk te maken dat is voldaan aan de in genoemde artikelen gestelde eisen. Verweerder dient derhalve aannemelijk te maken dat het aan opzet of grove schuld van eiseres is te wijten dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld dan wel dat een onjuiste aangifte is gedaan. Onder opzet valt ook voorwaardelijk opzet. Onder voorwaardelijk opzet wordt verstaan het willens en wetens aanvaarden van de reële kans dat een handelen of nalaten tot gevolg heeft dat te weinig belasting geheven is of kan worden dan wel niet of niet tijdig betaald is.

De rechtbank is van oordeel dat verweerder aan zijn bewijslast heeft voldaan. Eiseres is bij de (herziene) aangiften over de onderhavige jaren ten onrechte uitgegaan van de omzetting in 2006 van de rekening-courantvordering van € 3.500.000 van eiseres op [D] B.V. in agio en heeft ten onrechte rentebaten over deze vordering niet verantwoord. De rechtbank heeft hiervoor al geoordeeld dat eiseres verweerder opzettelijk onjuiste inlichtingen heeft verstrekt. Het is dan ook aan de opzet van eiseres te wijten dat de aanslagen tot een te laag bedrag zijn vastgesteld en dat een onjuiste aangifte is gedaan.

De stelling van eiseres dat zij en haar directeur buiten strafvervolging zijn gesteld leidt de rechtbank niet tot een andersluidend oordeel. Ook de stelling van eiseres dat zij drie keer voor hetzelfde feit wordt gestraft treft geen doel. Eiseres heeft er elk jaar opnieuw voor gekozen om op basis van de achteraf opgemaakte notulen uit te gaan van omzetting van de rekening-courantvordering op [D] B.V. in agio en de rentebaten van de vordering op [D] B.V. niet te verantwoorden. Eiseres kan evenmin worden gevolgd in haar betoog dat de gronden van de boeten niet tijdig zijn medegedeeld en dat zij niet de gelegenheid heeft gehad om de gronden te betwisten. Verweerder heeft bij brieven van 7 november 2011 voldoende gemotiveerd aangekondigd boeten te gaan opleggen en eiseres in de gelegenheid gesteld om haar zienswijze over dit voornemen naar voren te brengen. Vervolgens heeft op 25 januari 2012, voorafgaand aan het opleggen van de boeten, een hoorgesprek plaatsgevonden, waarbij onder meer over de boeten is gesproken.

De rechtbank acht de door verweerder opgelegde vergrijpboeten van 25% passend en geboden.

Ten slotte dient beoordeeld te worden of de boeten gematigd moeten worden wegens de overschrijding van de redelijke termijn als genoemd in artikel 6 EVRM. In beginsel is daarvan sprake indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen, uitspraak heeft gedaan (zie HR 22 april 2005, nr. 37 984, ECLI:NL:HR:2005:AO9006). Deze termijn vangt aan op het moment dat jegens de beboete een handeling is verricht waaraan deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat aan hem een boete zal worden opgelegd.

Enkel vanwege de ambtshalve geconstateerde overschrijding van de redelijke termijn bij de behandeling van het beroep moeten de boeten worden verminderd. Op grond van het arrest van de Hoge Raad van 16 september 2011, nr. 10/03571, ECLI:NL:HR:2011:BP8053, dient de rechtbank dan de beroepen ongegrond te verklaren, de uitspraken op bezwaar voor wat betreft de boetebeschikkingen te vernietigen en de boeten te verminderen.

Gelet op het hiervoor overwogene dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard.