Rechtbank Gelderland, 24-06-2014, ECLI:NL:RBGEL:2014:3804, AWB-13_704

1.

Eiser, geboren op [1946], is gehuwd geweest met [Y]. Het huwelijk is op 30 juni 2003 door echtscheiding ontbonden.

2.

Tot 1 januari 2002 heeft eiser samen met [B] een vennootschap onder firma gedreven onder de naam "[C]". Van 1 januari 2002 tot en met 30 juni 2003 heeft eiser de onderneming voortgezet als eenmanszaak. [D] heeft de onderneming op 30 juni 2003 overgenomen en voortgezet in de besloten vennootschap [E] B.V. Met ingang van dezelfde datum is eiser in dienst getreden bij deze vennootschap.

3.

In 1994 hebben (ex-) medewerkers van de Kredietbank Luxembourg te Luxemburg (hierna: KB-Lux) documenten en microfiches van de KB-Lux ontvreemd. Deze gegevens zijn in handen gekomen van de Belgische autoriteiten. Bij brief van 27 oktober 2000 heeft de Belgische belastingdienst op basis van de richtlijn 77/799/EEG in het kader van een zogenoemde spontane gegevensuitwisseling aan het Ministerie van Financiën fotokopieën van deze microfiches verstrekt (hierna: de renseignementen). Deze brief vermeldt dat de microfiches gegevens bevatten over rekeningen van inwoners van Nederland bij de KB-Lux. De microfiches vermelden saldi op rekeningen bij deze bank per 31 januari 1994. Naar aanleiding van de bij deze brief verstrekte gegevens hebben de FIOD-ECD en de Belastingdienst een onderzoek ingesteld, het zogenoemde Rekeningenproject.

4.

Verweerder heeft een renseignement overgelegd betreffende op naam van “[F]” bij de KB-Lux aangehouden rekeningen met rekeningnummer [000] met daarop een saldo per 31 januari 1994 van in totaal ƒ 694.535,16.

5.

6.

Bij brief van 17 december 2002 heeft verweerder eiser een vragenbrief toegestuurd ter zake van door eiser in het buitenland aangehouden bankrekeningen. Daarbij heeft verweerder eiser erop gewezen dat hij op grond van artikel 47, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) verplicht is de gevraagde gegevens en inlichtingen te verstrekken.

7.

Bij brief van 17 december 2002 heeft verweerder zijn voornemen kenbaar gemaakt om de navorderingsaanslag IB/PVV 1990 en de navorderingsaanslag VB 1991 op te leggen. Daarbij heeft verweerder tevens kenbaar gemaakt de belastingaanslagen te verhogen met een boete.

8.

Bij brief van 20 december 2002 heeft verweerder medegedeeld dat hij geen reactie heeft ontvangen en dat de aangekondigde aanslagen zullen worden opgelegd. Met dagtekening 31 december 2002 zijn de navorderingsaanslagen IB/PVV 1990 en VB 1991 opgelegd met boetes.

9.

Eiser heeft op 10 januari 2003 bezwaar gemaakt tegen de onder 8. genoemde navorderingsaanslagen en verzocht om uitstel van motivering van de bezwaren totdat onherroepelijk uitspraak is gedaan in een aantal proefprocedures in het kader van het Rekeningenproject. Verweerder heeft dit uitstel bij brieven van 7 februari 2003 bevestigd.

10.

Bij brieven van 7 maart 2005 heeft verweerder zijn voornemen kenbaar gemaakt om de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998 en VB 1998, 1999 en 2000 op te leggen.

11.

Met dagtekening 31 maart 2005 zijn de navorderingsaanslagen VB 1998, 1999 en 2000 opgelegd en met dagtekening 31 mei 2005 de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998. Bij de navorderingsaanslagen VB zijn tevens beschikkingen heffingsrente en boetebeschikkingen opgelegd. Bij de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998 zijn geen boetes opgelegd omdat eiser voor die jaren strafrechtelijk is vervolgd.

12.

Eiser heeft tijdig bezwaar gemaakt tegen de navorderingsaanslagen VB 1998, 1999 en 2000. Verweerder heeft vervolgens bij brief van 8 juli 2005 eiser medegedeeld dat de termijn voor het doen van uitspraak op bezwaar met een jaar wordt verlengd in afwachting op de uitkomsten van de interne behandeling van het dossier van eiser.

13.

Bij brief van 31 oktober 2005 heeft verweerder zijn voornemen kenbaar gemaakt om de navorderingsaanslag IB/PVV 2002 op te leggen. Daarbij heeft verweerder tevens kenbaar gemaakt de belastingaanslag te verhogen met een boete.

14.

Met dagtekening 15 december 2005 is de aanslag IB/PVV 2002 opgelegd, alsmede de boetebeschikking en een beschikking heffingsrente. Eiser heeft bij brief van 13 december 2005 ingestemd met het aanhouden van het bezwaar totdat in de genoemde proefprocedures is beslist.

15.

Eiser heeft bij brief van 21 juni 2006 ingestemd met het aanhouden van de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen VB 1998, 1999 en 2000 totdat in de genoemde proefprocedures is beslist.

16.

Bij brief van 6 oktober 2006 heeft [H] aan eiser overzichten ter zake van de jaren 1996 tot en met 2002 verstrekt met de interesten, dividenden en kosten op de rekeningen bij de KB-Lux, een raming van de waarde van de beleggingsfondsen bij het begin van het jaar en een raming van de tegoeden bij het begin van het jaar. Deze zijn opgesteld naar aanleiding van een brief van 28 september 2006 van KB-Lux waarbij aan eiser een overzicht is verzonden ter zake van de rekeningen met nummer [000] van de periode 1 januari 1996 tot 27 juni 2002, de datum waarop de rekening is opgeheven.

17.

18.

Op de balans van [E] B.V. zijn de volgende bedragen aan leningen aan aandeelhouders/participanten en overige schulden opgenomen:

19.

20.

Verweerder heeft bij brief van 25 september 2007 aan eiser medegedeeld dat de brief van 20 september 2007 wordt aangemerkt als (een niet tijdig ingediend) bezwaarschrift tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998. Eiser heeft bij brief van 7 november 2007 ingestemd met het aanhouden van de bezwaren totdat in de genoemde proefprocedures is beslist.

21.

Met dagtekening 29 mei 2009 zijn de aanslagen IB/PVV 2005 en 2006 opgelegd, alsmede de boetebeschikkingen en beschikkingem heffingsrente. Eiser heeft bij bezwaar van 27 mei 2009 verzocht om het bezwaar aan te houden totdat in andere procedures van eiser ter zake de KB-Luxrekeningen is beslist.

22.

23.

In de uitspraak van rechtbank Haarlem van 9 februari 2010 (nr. 09/114, ECLI:NL:HR:2010:BL4029) heeft de rechtbank Haarlem met betrekking tot de navorderingsaanslag IB/PVV 2003, die naar aanleiding van het hierboven onder 17. bedoelde boekenonderzoek aan eiser is opgelegd, overwogen dat aannemelijk is geworden dat eiser gerechtigd was tot de in het rapport van het boekenonderzoek genoemde vorderingen op [E] B.V.. De door verweerder aangebrachte correcties zijn door de rechtbank Haarlem als juist beoordeeld. Tegen deze uitspraak is geen hoger beroep ingesteld.

24.

Bij brief van 5 februari 2010, en nogmaals bij brieven van 3 maart 2010 en 31 maart 2010, heeft verweerder eiser een vragenbrief toegestuurd ter zake van zijn vordering op [E] B.V. Daarbij heeft verweerder eiser erop gewezen dat hij op grond van artikel 47, eerste lid, van de AWR verplicht is de gevraagde gegevens en inlichtingen te verstrekken.

25.

Eiser heeft bij brief van 1 april 2010 medegedeeld dat hij geen directeur/grootaandeelhouder is van [E] B.V. en hij derhalve niet gerechtigd is tot de lening aan aandeelhouders/participanten. Voorts heeft eiser medegedeeld dat het bedrag aan overige schulden een schuld betreft aan zijn broer en niet aan hem.

26.

Met dagtekening 31 december 2010 is de aanslag IB/PVV 2007 opgelegd, alsmede een beschikking heffingsrente. Eiser heeft bij bezwaar van 2 februari 2011 verzocht om het bezwaar aan te houden totdat in andere procedures van eiser ter zake de KB-Luxrekeningen is beslist.

27.

Bij uitspraak van 29 december 2011 (nrs. 04/02832 en 05/00561, ECLI:NL:GHAMS:2011:BV0446) heeft het Gerechtshof Amsterdam de navorderingsaanslagen IB/PVV 1991 tot en met 1996 en 2000 en VB 1992 tot en met 1997 ten name van eiser beoordeeld. In die uitspraak heeft het hof geoordeeld dat eiser terecht is geïdentificeerd als houder van rekeningen bij de KB-Lux op 31 januari 1994 en dat voorts is gebleken dat hij deze rekeningen in elk geval ook heeft aangehouden in de periode vanaf eind 1995 tot februari 2002. Bij uitspraak van 29 december 2011 (nr. 06/00388, ECLI:NL:GHAMS:2011:BV0445) heeft het Gerechtshof Amsterdam een navorderingaanslag IB/PVV 2001 ten name van eiser beoordeeld en vastgesteld dat eiser heeft erkend dat hij houder was van de KB-Lux rekeningen. Daartegen heeft eiser beroepen tot cassatie ingediend.

28.

Bij brief van 23 april 2012 heeft verweerder eiser medegedeeld dat de griffier van de Hoge Raad heeft aangegeven dat de beroepen in cassatie zijn ingetrokken. Vervolgens heeft verweerder eiser verzocht om motivering van de bezwaren tegen de aanslagen IB/PVV 2005 tot en met 2007.

29.

Bij brief van 27 juni 2012 heeft verweerder aangekondigd dat hij voornemens is uitspraak op bezwaar te doen op de (navorderings)aanslagen IB/PVV 1990, 1997, 1998 en 2002 en VB 1991 en daarbij is eiser in de gelegenheid gesteld zijn bezwaren nader te motiveren.

30.

Verweerder heeft bij brief van 17 juli 2012 medegedeeld dat hij eiser in zijn brieven van 23 april 2012 en 27 juni 2012 heeft verzocht om zijn bezwaren tegen de (navorderings)aanslagen IB/PVV 2005 tot en met 2007 en VB 1998 tot en met 2000 te motiveren en dat hij hem hiertoe tot 27 juli 2012 in de gelegenheid stelt.

31.

Bij brief van 20 november 2012 heeft eiser aan verweerder medegedeeld dat hij afziet van het recht om gehoord te worden en dat verweerder wat hem betreft uitspraken op bezwaar kan doen.

32.

Bij brieven van 14 november 2012 en 20 december 2012 heeft verweerder nogmaals eiser eraan herinnerd om te reageren op zijn brieven van 27 juni 2012.

33.

Verweerder heeft op 22 januari 2013 uitspraken op bezwaar gedaan ten aanzien van de (navorderings)aanslagen IB/PVV 1990, 1997, 1998 en 2002 en VB 1991.

34.

Verweerder heeft op 22 februari 2013 en 20 maart 2013 uitspraken op bezwaar gedaan ten aanzien van respectievelijk de navorderingsaanslagen VB 1998 tot en met 2000 en de aanslagen IB/PVV 2005 tot en met 2007. De door eiser verschuldigde bedragen (belasting, boete en heffingsrente) na uitspraken op bezwaar en ambtshalve vermindering zijn als volgt weer te geven:

35.

In geschil is of de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998 buiten de bezwaartermijn zijn ingediend en op die grond niet-ontvankelijk moeten worden verklaard, zoals verweerder stelt en hetgeen eiser betwist. Daarnaast is in geschil of de bezwaren tegen de aanslagen IB/PVV 2005, 2006 en 2007 niet-ontvankelijk moeten worden verklaard op de grond dat zij niet van gronden zijn voorzien.

36.

Voorts is in geschil of verweerder beschikt over voldoende informatie om de voor onderhavige jaren opgelegde belastingaanslagen en boetebeschikkingen op te kunnen leggen, hetgeen eiser betwist en verweerder verdedigt.

37.

Tot slot is in geschil of eiser recht heeft op vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.

38.

Ingevolge artikel 6:7 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) bedraagt de termijn voor het indienen van een bezwaarschrift zes weken, welke termijn ingevolge artikel 6:8 van de Awb aanvangt met ingang van de dag na die waarop de uitspraak op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. Deze termijn vangt ingevolge artikel 22j van de AWR aan met ingang van de dag na die van dagtekening van een aanslagbiljet, tenzij de dag van dagtekening is gelegen vóór de dag van de bekendmaking.

39.

In artikel 6:9, eerste lid en tweede lid, van de Awb is bepaald dat een bezwaarschrift tijdig is ingediend indien het voor het einde van de termijn is ontvangen en bij verzending per post, indien het voor het einde van de termijn ter post is bezorgd, mits het niet later dan een week na afloop van de termijn is ontvangen.

40.

Artikel 6:11 van de Awb bepaalt voorts dat ten aanzien van een na afloop van de hiervoor genoemde termijn ingediend bezwaarschrift, niet-ontvankelijkverklaring achterwege blijft indien de indiener redelijkerwijs niet kan worden geacht in verzuim te zijn geweest.

41.

Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat niet tijdig bezwaar is gemaakt tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998. Deze zijn opgelegd met dagtekening 31 mei 2005, maar volgens verweerder heeft eiser pas bij brief van 20 september 2007 tegen de kennisgevingen uitstel van betaling met betrekking tot die navorderingsaanslagen bezwaar gemaakt. Dat bezwaar is door verweerder aangemerkt als een bezwaar tegen de navorderingsaanslagen zelf blijkens de ontvangstbevestiging van 25 september 2007. Weliswaar heeft eiser bij brief van eveneens 20 september 2007 kopieën toegezonden aan verweerder van bezwaarschriften die gedateerd zijn op 7 juli 2005, maar verweerder stelt dat deze door hem niet op een eerder tijdstip zijn ontvangen.

42.

Eiser heeft hiertegen ter zitting aangevoerd dat hij hierover met de toenmalige medewerker van verweerder, [L], heeft gecorrespondeerd en dat dit overleg heeft geleid tot overeenstemming en ook tot het ontvankelijk verklaren van de bezwaarschriften. Eiser heeft voorts gesteld dat hij, nadat verweerder alsnog de brief van 20 september 2007 en de daarbij gevoegde kopieën van bezwaarschriften aan de rechtbank heeft overgelegd, in de veronderstelling verkeerde dat verweerder zich niet meer zou beroepen op de termijnoverschrijding.

43.

Tussen de gedingstukken bevindt zich slechts het op 20 september 2007 tegen het beëindigen van het uitstel van betaling voor de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998 gemaakte bezwaar. Verweerder heeft aangegeven niet over eerdere bezwaarschriften te beschikken. Eiser heeft zich ter zitting erop beroepen dat overeenstemming over de ontvankelijkheid zou zijn bereikt met de toenmalige behandelend medewerker van verweerder. Nog daargelaten dat de bezwaartermijn een termijn van openbare orde is waarover geen afspraken kunnen worden gemaakt, heeft eiser zijn stelling op geen enkele wijze onderbouwd, terwijl hij door de rechtbank bij griffiersbrief van 25 april 2014 juist expliciet is uitgenodigd zich hierop voor te bereiden. Dat eiser (althans zijn gemachtigde) de inschatting heeft gemaakt dat dat niet nodig zou zijn, dient voor zijn rekening en risico te blijven. Gelet hierop, staat vast dat niet tijdig bezwaar is gemaakt. Hieruit volgt dat verweerder de bezwaren ten onrechte ontvankelijk heeft geacht. De beroepen met betrekking tot de navorderingsaanslagen IB/PVV 1997 en 1998 zijn daarom gegrond en de rechtbank zal zelf in de zaken voorzien door de bezwaren alsnog niet-ontvankelijk te verklaren.

Ontvankelijkheid bezwaren IB/PVV 2005, 2006 en 2007

44.

Op grond van artikel 6:6, onderdeel a, van de Awb kan het bezwaar niet-ontvankelijk worden verklaard, indien niet is voldaan aan artikel 6:5 van de Awb of aan enig ander bij de Awb gesteld vereiste voor het in behandeling nemen van het bezwaar. De indiener moet dan wel de gelegenheid hebben gehad het verzuim te herstellen binnen een hem daartoe gestelde termijn. In paragraaf 11, eerste en tweede lid, van het Besluit Fiscaal Bestuursrecht van (BFB) (tekst 2013) is, voor zover van belang, bepaald dat de inspecteur de indiener van het bezwaar vier weken de gelegenheid geeft het verzuim te herstellen, en mocht het verzuim niet binnen die vier weken hersteld zijn, de indiener van de inspecteur dan nog een termijn van twee weken krijgt.

45.

46.

De rechtbank stelt voorop dat, voor zover de beroepschriften zo moeten worden uitgelegd dat eiser de identificatie wil bestrijden, deze stelling niet kan slagen. Zoals uit het proces-verbaal van het verhoor van 8 maart 2002 blijkt, heeft eiser erkend dat hij de rekening heeft geopend veertien tot vijftien jaar vóór 2002. Gelet hierop, en nu tegen de hoogte van de navorderingsaanslagen IB/PVV 1990, VB 1991, 1998, 1999 en 2000 geen andere gronden zijn aangevoerd, falen de beroepen in zoverre.

Correctie IB/PVV 2002

47.

Eiser heeft ter zitting aangevoerd dat de correctie in box 3 voor 2002 door verweerder te hoog is vastgesteld, gelet op de door hem overgelegde overzichten van KB-Lux, waaruit volgt dat het laatst bekende saldo € 151.621,61 was op 31 januari 2002. Volgens eiser is daarom de correctie, die is gebaseerd op een gemiddelde rendementsgrondslag van € 516.137 terwijl, zoals eiser ter zitting heeft gesteld, een bedrag van € 20.645 in de aangifte is vermeld, onredelijk.

48.

49.

De gemachtigde van eiser heeft ter zitting met betrekking tot de correcties over de jaren 2005, 2006 en 2007 aangevoerd dat hem inmiddels uit de jaarrekeningen is gebleken dat de vorderingen op [E] B.V. oninbaar zijn en dat de correcties daarom dienen te vervallen.

50.

51.

52.

Eiser heeft zich ter zitting op het standpunt gesteld dat verweerder heeft verzuimd nader bewijs bij te brengen voor de onderhavige jaren, die zijn gelegen vóór 1993.

53.

54.

Ter zitting heeft eiser gesteld dat de boetes te hoog zijn, aangezien eiser tijdens de bezwaarfase openheid van zaken heeft gegeven over het verloop van het saldo op de bankrekening. Volgens de door verweerder gehanteerde vaste gedragslijn hadden de boetes daarom moeten worden gematigd tot 75%. Met betrekking tot IB/PVV 2000 heeft eiser voorts erop gewezen dat de boetegrondslag te hoog is op de grond dat het laatst bekende saldo € 151.621,61 was op 31 januari 2002.

55.

56.

Eiser heeft ter zitting aangevoerd dat verweerder voor de jaren 2005 en 2006 had moeten volstaan met een boete van 25%, zoals blijkens het rapport van het boekenonderzoek ook voor het jaar 2003 is gebeurd.

57.

De rechtbank stelt voorop dat verweerder de beboetbare feiten voor de onderhavige jaren heeft bewezen. Uit het hierboven onder 17. aangehaalde rapport van het boekenonderzoek volgt niet dat verweerder voor het jaar 2003 een boete van 25% voor de thans aan de orde zijn overtreding heeft opgelegd. Wel volgt daaruit dat verweerder voor de aanslag IB/PVV 2004 heeft volstaan met een boete van 50% ter zake van dezelfde correctie als die waarop de onderhavige aanslagen IB/PVV 2005 en 2006 zijn gebaseerd. Gelet hierop, kan zonder nadere motivering, die ontbreekt, naar het oordeel van de rechtbank niet een hogere boete voor hetzelfde feit worden opgelegd. De rechtbank acht daarom boetes van 50% passend en geboden. De beroepen zijn in zoverre gegrond en de rechtbank zal de uitspraken op bezwaar vernietigen en de boetes verminderen.

Redelijke termijn

58.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het EVRM is overschreden en dat op die grond de boetes dienen te worden gematigd en een vergoeding wegens geleden immateriële schade dient te worden toegekend.

59.

Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het EVRM is overschreden, moet worden aangesloten bij de uitgangspunten die zijn neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005 (nr. 37.984, ECLI:NL:HR:2005:O9006, BNB 2005/337, vgl. Hoge Raad 10 juni 2011, nr. 09/02639, ECLI:NL:HR:2011:BO5046). Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden.

60.

Deze termijn vangt in de onderhavige gevallen aan op het moment dat jegens eiser een handeling is verricht waaraan deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat aan hem door verweerder een boete zal worden opgelegd. In het onderhavige geval is de redelijke termijn aangevangen met de hierboven onder 7. vermelde brief van verweerder van 17 december 2002, waarin eiser op de hoogte is gesteld van het voornemen om navorderingsaanslagen IB/PVV 1990 en VB 1991 op te leggen. De termijn eindigt met de onderhavige uitspraak. De rechtbank ziet evenwel aanleiding de redelijke termijn wegens bijzondere omstandigheden te verlengen. Eiser heeft reeds in zijn bezwaarschrift van 10 januari 2003 tegen de genoemde belastingaanslagen alsook in de bezwaren tegen de andere thans aan de orde zijnde belastingaanslagen verweerder verzocht om de motivering van de bezwaren aan te houden, dan wel ingestemd met een voorstel van verweerder om de procedures aan te houden totdat uitspraak is gedaan in een aantal (landelijke) proefprocedures in het kader van het Rekeningenproject. Blijkens het hierboven onder 28. vermelde zijn die procedures met betrekking tot eiser beëindigd door intrekking van de cassatieberoepen in april 2012. Gelet hierop, is de redelijke termijn verlengd met de periode tot aan april 2012. Voorts ziet de rechtbank in de veelheid en diversiteit van de onderhavige procedures alsmede in de omstandigheid dat eiser in eerste instantie geen openheid van zaken heeft gegeven over de KB Lux-rekening en vervolgens geen inzicht heeft gegeven in wat er met het saldo van de bankrekening is gebeurd nadat de rekening is opgeheven, aanleiding om de termijn met nog eens zes maanden te verlengen. Dit betekent dat de redelijke termijn niet is overschreden. Voor een matiging van de boetes op deze grond is dan ook geen plaats.

61.

62.

63.

De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van de beroepen redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.461 (1 punt voor het indienen van de beroepschriften, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 487 en een wegingsfactor 1,5 wegens meer dan vier samenhangende zaken).