Rechtbank Gelderland, 03-02-2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:614, C/05/283696 / HZ ZA 15-204
Rechtbank Gelderland, 03-02-2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:614, C/05/283696 / HZ ZA 15-204
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Gelderland
- Datum uitspraak
- 3 februari 2016
- Datum publicatie
- 16 februari 2016
- Annotator
- ECLI
- ECLI:NL:RBGEL:2016:614
- Zaaknummer
- C/05/283696 / HZ ZA 15-204
Inhoudsindicatie
Gemeente heeft overeenkomst gesloten met netbeheerder op grond waarvan de netbeheerder leidingen in de grond van de gemeente mocht plaatsen en laten liggen, zonder dat de netbeheerder daarvoor behoefde te betalen.
Gemeente heeft de overeenkomst opgezegd, waardoor de gemeente aan de netbeheerder precariobelasting in rekening kan brengen (waarvan de kosten door de netbeheerder worden doorberekend aan de afnemers van energie). Naar het oordeel van de rechtbank mocht de gemeente de overeenkomst opzeggen. De rechtbank heeft tevens de stelling van de netbeheerder verworpen dat zij door verkrijgende verjaring een recht van erfdienstbaarheid heeft verkregen om leidingen in de grond van de gemeente te mogen laten liggen. De vorderingen van de netbeheerder worden dus afgewezen
Uitspraak
vonnis
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Zutphen
zaaknummer / rolnummer: C/05/283696 / HZ ZA 15-204
Vonnis van 3 februari 2016
in de zaak van
1 de naamloze vennootschap ALLIANDER N.V.,
gevestigd te Arnhem,
2. de naamloze vennootschap LIANDER N.V.,
gevestigd te Arnhem,
3. de naamloze vennootschap LIANDER INFRA OOST N.V.,
gevestigd te Arnhem,
eiseressen,
advocaten mr. C.L. Klapwijk en mr. M.W.F. Oosterhuis, beiden te Rotterdam,
tegen
de publiekrechtelijke rechtspersoon GEMEENTE VOORST,
zetelend te Twello,
gedaagde,
advocaten mr. T.W. Franssen en mr. M.P.C. Hendriks, beiden te Breda.
De eisende partijen zullen hierna gezamenlijk Liander en afzonderlijk Alliander N.V., Liander N.V. en Liander Infra Oost N.V. genoemd worden.De gedaagde partij zal hierna worden aangeduid als de gemeente.
1 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- -
-
het tussenvonnis van 30 september 2015
- -
-
het proces-verbaal van comparitie van 14 januari 2016, alsmede de reacties daarop van mr. Klapwijk en mr. Hendriks bij brieven van 22 januari 2016.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten
Liander verzorgt het netbeheer in Gelderland alsmede in (gedeelten van) de provincies Friesland, Noord-Holland, Flevoland en Zuid-Holland. De gemeente valt binnen het verzorgingsgebied van Liander.
De gemeente heeft in 1923 een overeenkomst gesloten met de N.V. Provinciale Geldersche Electriciteits Maatschappij (hierna: PGEM) betreffende de aanleg en exploitatie van het elektriciteitsnet in de gemeente. Artikel 4 lid 1 van deze overeenkomst (productie 1 van Liander) luidt als volgt:“ De Gemeente verleent door onderteekening dezer overeenkomst aan de Vennootschap voor zoodanigen duur als naar het oordeel der Vennootschap voor de uitvoering van haar bedryf noodig zal blyken, kosteloos het uitsluitend recht, werken tot geleiding, transformeering, verdeeling en levering van electriciteit en de daarmee in verband staande beveiligings- en ondersteu[n]ingswerken te hebben, aan te brengen, in stan[d] te houden en te verwyderen in, op, aan, door of boven gemeentelyke gronden, wegen, wateren en andere eigendommen der gemeente.”2.3. De gemeente heeft in 1976 een overeenkomst gesloten met Veluwse Nutsbedrijven N.V. (hierna: Veluwse Nutsbedrijven) met betrekking tot de levering van gas door laatstgenoemde in de gemeente. Deze overeenkomst is voor onbepaalde tijd aangegaan.Artikel 2 lid 1 van deze overeenkomst (productie 2 van Liander) luidt als volgt:“De gemeente verbindt zich indien uit hoofde van de gasvoorziening of voor de aanwezigheid van de leidingen en kabels en verder voor de distributie van gas benodigde installaties door de N.V. enigerlei retributie of vergoeding in welke vorm ook aan haar verschuldigd is of wordt, aan de N.V. een bedrag uit te betalen gelijk aan de geheven retributie en/of vergoeding, een en ander onverminderd het bepaalde in art. 4.”
Artikel 4 lid 6 van deze overeenkomst bevat - voor zover in deze van belang - de navolgende bepaling:“Kosten voortvloeiende uit het wijzigen van het leidingstelsel als gevolg van enigerlei reconstructiewerkzaamheid worden gedeeltelijk aan de gemeente doorberekend. Dit gedeelte wordt bepaald door de verhouding van de nog niet verstreken afschrijvingstermijn van de oude leiding en de totale afschrijvingstermijn. De totale termijn wordt voor gas op 25 jaar gesteld.(…)”
De gemeente heeft in 2004 een overeenkomst gesloten met N.V. Continuon Netbeheer (hierna: Continuon Netbeheer) betreffende aansluiting en transport van elektriciteit ten behoeve van de openbare verlichting in de gemeente (productie 3 van Liander). Op deze overeenkomst zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden aansluiting en transport elektriciteit voor zakelijke afnemers, geldend vanaf 1 oktober 2001 (hierna: de algemene voorwaarden). Deze overeenkomst is voor onbepaalde tijd aangegaan.Artikel 5.1 van de algemene voorwaarden (productie 4 van Liander) luidt - voor zover in deze van belang - als volgt:“De afnemer zal toestaan dat zowel voor hemzelf als ten behoeve van derden in, aan, op, onder of boven het perceel leidingen worden gelegd, aansluitingen tot stand worden gebracht, aftakkingen op reeds bestaande aansluitingen worden gemaakt, alsmede dat deze en bestaande leidingen, aansluitingen of aftakkingen worden in stand gehouden, onderhouden, uitgebreid, gewijzigd of weggenomen.(…)”
Artikel 7 lid 3 van de algemene voorwaarden luidt als volgt:“De overeenkomst kan na het verstrijken van de overeengekomen minimale looptijd van twaalf maanden door de afnemer en door de netbeheerder door opzegging worden beëindigd. Opzegging door de afnemer dient schriftelijk met inachtneming van een opzegtermijn van minimaal zes maanden te geschieden, tenzij de netbeheerder een andere wijze en/of termijn van opzegging aanvaardt.(…)”
De raad van de gemeente heeft op 16 december 2013 de Verordening op de heffing en de invordering van precariobelasting 2014 (productie 8 van Liander) vastgesteld. Deze verordening is op 1 januari 2014 in werking getreden. Op grond van deze verordening wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van buizen, kabels, draden of leidingen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond.
De gemeente heeft bij brief van 25 april 2014 (productie 7 van Liander) aan Alliander N.V. en Liander N.V. het volgende medegedeeld:“(…) Op 28 oktober 1960 heeft de gemeente een overeenkomst gesloten met N.V. Provinciale
Geldersche Electriciteits-Maatschappij (PGEM) ter zake van - kort gezegd - de levering van
elektriciteit. In februari 1976 is voor de levering van gas door de gemeente een
overeenkomst gesloten met Veluwse Nutsbedrijven N.V. Tot slot heeft de gemeente op 4
april 2004 een overeenkomst gesloten met NV Continuon Netbeheer met betrekking tot de
aansluiting en het transport van elektriciteit.
Voor zover de gemeente bekend, geldt Alliander N.V., althans Liander N.V. of één van de
aan deze vennootschappen gelieerde rechtspersonen (waaronder Liander Infra Oost N.V. en
Liander Infra West N.V.) (hierna te noemen: “Alliander c.s.”) als rechtsopvolger van de
vennootschappen waarmee voornoemde overeenkomsten zijn gesloten. Mogelijk betekent
dit laatste - dat is voor de gemeente niet inzichtelijk - dat ook de rechten en verplichtingen
uit deze overeenkomsten op Alliander c.s. zijn overgegaan. Indien en voor zover dit het
geval is, bericht ik u namens de gemeente dat zij deze overeenkomsten hierbij opzegt. Zij
zal hierbij een opzegtermijn in acht nemen van 6 maanden, hetgeen betekent dat de
overeenkomsten worden opgezegd tegen 1 november 2014 (…).”
De gemeente heeft bij brief van 19 juni 2014 (productie 9 van Liander) aan Alliander N.V. en Liander N.V. het volgende medegedeeld:“(…)Tijdens het gesprek van 6 juni jl. kwam naar voren dat er naar de opvatting van Alliander
c.s. nog een andere overeenkomst zou gelden tussen haar en de gemeente Voorst. Meer
specifiek betreft dit de overeenkomst die de gemeente Voorst op 29 augustus 1923 heeft
gesloten met de Provinciale Geldersche Electriciteits-maatschappij (PGEM) te Arnhem.
Voor de gemeente Voorst is op dit moment niet inzichtelijk of de rechten en verplichtingen
uit deze overeenkomst daadwerkelijk van PGEM zijn overgegaan op Alliander c.s. én of aan
deze overeenkomst thans nog rechtskracht toekomt. Indien en voor zover dit het geval zou
zijn, beticht ik u bij dezen namens de gemeente Voorst dat zij ook deze overeenkomst
opzegt. Zij zal hierbij een opzegtermijn in acht nemen van 4 maanden, hetgeen betekent
dat de overeenkomst wordt opgezegd tegen 1 november 2014 (…).”
De raad van de gemeente heeft op 16 december 2014 de Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuur gemeente Voorst 2015 (AVOI 2015) vastgesteld. Deze verordening is op 1 januari 2015 in werking getreden. Op grond van deze verordening (productie 1 van de gemeente) is het zonder vergunning van de gemeente verboden om leidingen in de gemeentegrond aan te leggen en te laten liggen. Voor leidingen die op 1 januari 2015 aanwezig en in gebruik zijn geldt - op grond van een overgangsbepaling - de schriftelijke toestemming op grond waarvan bedoelde leidingen zijn gelegd als een vergunning krachtens voormelde verordening.