Rechtbank Gelderland, 14-04-2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:2066, AWB - 14 _ 2732

1. De heer [A] (hierna: [A] ) was in de onderhavige jaren (middellijk) aandeelhouder van eiseres, [I] B.V. (hierna: [I] ) en [J] B.V. (hierna: [J] ). [I] en [J] vormden tot 1 januari 2010 een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met eiseres als moedermaatschappij (hierna: de fiscale eenheid Vpb). Per 1 januari 2010 is [J] verkocht aan [K] (hierna: [K] ).

2. [K] heeft een zogenoemde klikbrief en diverse stukken naar verweerder gestuurd om hem te informeren over het door [A] buiten de loonadministratie houden van loon dat zou zijn uitbetaald aan diverse werknemers.

3. Naar aanleiding hiervan heeft verweerder een onderzoek ingesteld naar de aanvaardbaarheid van de aangiften vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonheffingen over de jaren 2007 tot en met 2010. Van deze boekenonderzoeken zijn afzonderlijke rapporten opgesteld ten name van eiseres en de fiscale eenheid Vpb, die dateren van 14 maart 2013.

4. Over het verloop van het onderzoek is in het rapport boekenonderzoek ter zake van de fiscale eenheid Vpb het volgende opgemerkt (p. 2):

5. Ter zake van de bewaar- en administratieplicht is het volgende gerapporteerd (p. 6):

6. Verweerder heeft in het rapport boekenonderzoek ter zake van [I] het volgende geconstateerd (p. 4):

7. De resultaten van het boekenonderzoek van de volgens verweerder niet in de loonadministratie verantwoorde (over)uren die vanaf de vierwekelijkse periode met ingang van periode 6 in 2009 zouden zijn uitbetaald, zijn geëxtrapoleerd naar de eerste helft van 2009 en de jaren 2007 en 2008. Ook zijn volgens verweerder van een aantal personen in het geheel geen uren geregistreerd. De diverse belastingaanslagen, beschikkingen heffingsrente en vergrijpboetes die zijn opgelegd, zijn gebaseerd op de conclusies in de rapporten.

8. In een brief van 6 september 2013 heeft de gemachtigde aan verweerder geschreven:

9. In een brief van 10 oktober 2013 heeft de gemachtigde aan verweerder geschreven:

10. Verweerder is aan het bezwaar van eiseres in zoverre tegemoetgekomen dat uitsluitend die correcties zijn gehandhaafd die het gevolg zijn van uit de administratie van eiseres volgende onjuistheden en onwaarschijnlijkheden. Verweerder heeft de navorderingsaanslagen 2006 en 2007 vernietigd. De verliesverrekeningsbeschikkingen over de jaren 2009 en 2010 en de navordering van de voorlopige teruggaaf van het aangegeven verlies van het jaar 2010 zijn bij afzonderlijke uitspraken op bezwaar gehandhaafd. De verliesvaststellingsbeschikking over het jaar 2010 is na bezwaar vastgesteld op een hoger bedrag aan te verrekenen verliezen.

11. In geschil is of de belastingaanslagen en de beschikkingen verliesverrekening terecht en naar de juiste bedragen zijn opgelegd.

12. Ter zitting is komen vast te staan dat voor de jaren 2006 en 2007 geen materiële geschilpunten resteren aangezien de navorderingsaanslagen over deze jaren zijn vernietigd. Derhalve zijn in zoverre slechts nog de dwangsom, immateriële schadevergoeding en proceskostenvergoeding in geschil.

13. De rechtbank is van oordeel dat het beroep voor zover dat betrekking heeft op de verliesverrekeningsbeschikking over het jaar 2009 niet‑ontvankelijk dient te worden verklaard aangezien eiseres geen belang heeft bij die procedure. Verweerder heeft het verlies over het jaar 2009 naar aanleiding van de uitkomsten van het boekenonderzoek naar bij uitspraak op bezwaar is gebleken naar een te hoog bedrag vastgesteld en dus ook tot een te hoog bedrag verrekend.

14. Ten aanzien van de verliesvaststellingsbeschikking over het jaar 2010 heeft verweerder bij uitspraak op bezwaar een bedrag van € 37.098 niet als verlies aangemerkt aangezien het bedrag van de afwaardering van de voorraad niet aannemelijk is gemaakt. Eiseres heeft zich op het standpunt gesteld dat het verlies op een hoger bedrag dient te worden vastgesteld. Het ligt dan ook op haar weg dit aannemelijk te maken. Daaraan heeft zij niet voldaan, met name niet omdat zij haar standpunt niet met (schriftelijke) stukken heeft onderbouwd. De rechtbank heeft het getuigenbewijsaanbod van eiseres zo opgevat dat het niet gericht is op deze post aangezien het in algemene bewoordingen en daarmee onvoldoende concreet is gesteld. Daar komt bij dat eiseres ter zake van haar standpunt reeds het bewijsrisico heeft en haar bewijsaanbod haar op dit punt dan ook niet kan baten. Het beroep faalt derhalve in zoverre.

15. Dat bij uitspraak op bezwaar over het jaar 2010 het verlies tot een hoger bedrag is vastgesteld, betekent niet dat de eerder genomen verliesverrekeningsbeschikking onjuist is. Eiseres heeft zich op het standpunt gesteld dat het verlies tot een hoger bedrag dient te worden verrekend. Het ligt dan ook op haar weg dit aannemelijk te maken. Zij heeft echter haar standpunt niet nader onderbouwd en is dan ook niet geslaagd in het van haar verlangde bewijs. De rechtbank heeft het getuigenbewijsaanbod van eiseres ook op dit punt zo opgevat dat het niet gericht is op deze post aangezien het in algemene bewoordingen en daarmee onvoldoende concreet is gesteld. Daar komt bij dat eiseres ter zake van haar standpunt reeds het bewijsrisico heeft en haar bewijsaanbod haar op dit punt dan ook niet kan baten. Het beroep faalt derhalve ook in zoverre.

16. Eiseres heeft over 2010 aangifte gedaan naar een belastbaar bedrag van € 3.347.622 negatief. Door middel van een voorlopige teruggaaf van € 133.128 is dit verlies verrekend met het jaar 2008. Bij de aanslag is het verlies vastgesteld op € 342.118. Dit verlies is verrekend met het jaar 2008 en het verschil is door middel van de onderhavige navorderingsaanslag nagevorderd. Aangezien het verlies over het jaar 2010 echter bij uitspraak op bezwaar nader is vastgesteld op € 3.310.524 en het te verrekenen verlies over het jaar 2008, na verrekening van het verlies over 2009, nog € 513.314 bedraagt en daarmee onvoldoende groot is om het hele verlies te absorberen, is de navorderingsaanslag ten onrechte opgelegd. Het beroep is derhalve in zoverre gegrond.

17. Gelet op de ter zitting overgelegde brief van eiseres van 10 oktober 2013, waarin wordt herhaald dat verweerder in gebreke is en eiseres verweerder nogmaals uitdrukkelijk verzoekt uitspraak op bezwaar te doen, is sprake van een situatie waarin verweerder in gebreke is. Pas op 16 januari 2014 zijn uitspraken op bezwaar gedaan. De termijn voor het doen van uitspraak was op dat moment al verstreken. Daarmee verbeurt verweerder de maximale dwangsom van € 1.260.

18. Verweerder is in elk van de met de onderhavige zaken samenhangende zaken in gebreke gesteld. De rechtbank is van oordeel dat alle belastingaanslagen en daarmee samenhangende beschikkingen hun grondslag vinden in hetzelfde feitencomplex (en boekenonderzoek): het mogelijk buiten de boekhouding houden van omzet door [I] . Daarnaast resteren gelet op de uitspraak van de rechtbank van heden in de samenhangende zaken met nummers 14/2252, 14/3306 en 14/3508 van Fiscale eenheid [X] B.V. en [I] B.V. omzetbelastingcorrecties ter zake van een balanspost en horeca-uitgaven. De gemaakte bezwaren zijn gelijk evenals de ingestelde beroepen. De bezwaren konden gelet op de verschillende belastingplichtigen en belastingmiddelen weliswaar niet in één geschrift worden afgedaan, maar de belastingaanslagen en beschikkingen vertonen een zodanige samenhang, dat met betrekking tot de uitspraken op daartegen gerichte bezwaren slechts tweemaal een dwangsom kan worden verbeurd (vergelijk Hoge Raad 25 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:485 en Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State 28 mei 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1870).

19. Gelet op het hiervoor genoemde feitencomplex en de omzetbelastingcorrecties zal de rechtbank de dwangsommen vaststellen op € 1.260 voor [I] (zaaknummers 14/1375 en 14/1376) en € 1.260 voor Fiscale eenheid [X] B.V. en [I] B.V.

20. Eiseres heeft ter zitting verzocht om toekenning van een vergoeding van immateriële schade.

21. Uit de arresten van de Hoge Raad van 10 juni 2011, ECLI:NL:HR:2011:BO5046, 9 augustus 2013, ECLI:NL:HR:2013:199, en 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, volgt dat de rechtszekerheid als algemeen aanvaard rechtsbeginsel dat aan artikel 6 van het Europese Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden mede ten grondslag ligt ertoe noopt dat de beslechting van belastinggeschillen binnen een redelijke termijn plaatsvindt. Een overschrijding van die termijn leidt, behoudens bijzondere omstandigheden, in de regel tot spanning en frustratie, wat grond vormt voor vergoeding van immateriële schade, aldus de Hoge Raad. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. In deze termijn is de duur van de bezwaarfase inbegrepen. In belastingzaken heeft als regel te gelden dat de bezwaarfase onredelijk lang heeft geduurd voor zover de duur daarvan een half jaar overschrijdt en de beroepsfase voor zover deze meer dan anderhalf jaar in beslag neemt.

22. De in dit verband in aanmerking te nemen termijn is aangevangen met de ontvangst van het oudste bezwaarschrift door verweerder op 27 december 2012. Verweerder heeft op 16 januari 2014 uitspraak op bezwaar gedaan. Aangezien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat de termijn is aangevangen uitspraak doet, is in beginsel sprake van een overschrijding van de redelijke termijn. Van bijzondere omstandigheden om van dit uitgangspunt af te wijken is niet gebleken. Aldus wordt in beginsel verondersteld dat eiseres immateriële schade heeft geleden. Van bijzondere omstandigheden om van dit uitgangspunt af te wijken is niet gebleken. Als uitgangspunt wordt een tarief gehanteerd van € 500 per half jaar waarmee de redelijke termijn is overschreden. In dit geval komt dat neer op € 2.500.

23. In zijn hiervoor genoemde arrest van 19 februari 2016 heeft de Hoge Raad overwogen (r.o. 3.10.2 en 3.10.3) dat in gevallen waarin meerdere zaken van één belanghebbende gezamenlijk zijn behandeld, in dit verband dient te worden beoordeeld of die zaken in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp. Indien hiervan sprake is, wordt per fase van de procedure waarin sprake is geweest van gezamenlijke behandeling, voor die zaken gezamenlijk slechts eenmaal het tarief van € 500 per half jaar gehanteerd. De omstandigheid dat een aantal belanghebbenden samen een procedure voert of zaken van verschillende belanghebbenden gezamenlijk zijn behandeld kan een zodanig matigende invloed hebben op de spanning, het ongemak en de onzekerheid die worden ondervonden door een te lang durende procedure, dat dit een reden kan vormen om de wegens schending van de redelijke termijn toe te kennen schadevergoeding te matigen. Bij dit laatste blijft vooropstaan dat iedere belanghebbende een zelfstandig recht op schadevergoeding heeft. Zoals de rechtbank hiervoor onder 18. heeft overwogen is weliswaar niet volledig sprake van hetzelfde feitencomplex, maar gelet op de maatstaf dat ter zake van de vaststelling van de vergoeding voor immateriële schade sprake moet zijn van zaken die in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp is de rechtbank van oordeel dat daarvan in het onderhavige geval sprake is gelet op de omzetbelastingcorrecties voor Fiscale eenheid [X] B.V. en [I] B.V., die van ondergeschikte aard zijn ten opzichte van de correcties voor het buiten de boekhouding houden van omzet ten aanzien van de overige zaken. Het feit dat de verschillende belanghebbenden gezamenlijk een procedure voeren heeft in dit geval een dermate matigende invloed op de spanning, het ongemak en de onzekerheid die worden ondervonden door een te lang durende procedure, dat de rechtbank reden ziet om de wegens schending van de redelijke termijn toe te kennen schadevergoeding te matigen. De rechtbank zal gelet op het voorgaande volstaan met de toekenning van een vergoeding wegens immateriële schade in de zaken van [A] en zijn echtgenote [a] . In de overige zaken zal worden volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden.

24. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiseres in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Eiseres heeft zich op het standpunt gesteld dat verweerder met speels gemak zeer aanzienlijke correcties heeft doorgevoerd die vervolgens in de uitspraken op bezwaar met evenveel gemak grotendeels worden teruggedraaid. Deze gemakzucht van verweerder getuigt van buitengewoon onzorgvuldig handelen, aldus eiseres.

25. De rechtbank is van oordeel dat geen sprake is van bijzondere omstandigheden die een integrale proceskostenvergoeding zouden rechtvaardigen. Eiseres heeft ervoor gekozen geen informatie te verschaffen ten aanzien van haar fiscale positie. Daarmee liet zij verweerder weinig andere keuze dan te handelen zoals hij heeft gehandeld. Naar het oordeel van de rechtbank kan niet worden gezegd dat verweerder uitspraken op bezwaar heeft gedaan, terwijl op dat moment duidelijk was dat die uitspraken in een daartegen ingestelde procedure geen stand zouden houden (vergelijk Hoge Raad 13 april 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA2802). In bezwaar is weliswaar op een andere wijze naar de onderhavige naheffingsaanslagen gekeken dan ten tijde van het vaststellen daarvan, maar de rechtbank verbindt daaraan niet de door eiseres gewenste gevolgtrekking, aangezien verweerder met het overleggen van bewijs heel wel zijn standpunt in beroep had kunnen onderbouwen. Daarmee is geen sprake van een situatie als bedoeld in het hiervoor genoemde arrest van de Hoge Raad van 13 april 2007. Verweerder heeft weliswaar bij het vaststellen van de naheffingsaanslagen niet de van hem te verwachten zorgvuldigheid betracht, maar dat maakt niet dat sprake is van in vergaande mate onzorgvuldig handelen (vergelijk Hoge Raad 4 februari 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP2975).

26. Het door eiseres ter zitting gedane aanbod om haar stelling dat sprake is van bijzondere omstandigheden door middel van getuigenbewijs nader te onderbouwen, passeert de rechtbank wegens de ongespecificeerdheid van dat aanbod op dit punt. Eiseres heeft niet voldoende concreet vermeld op welke van haar (feitelijke) stellingen dit bewijsaanbod betrekking heeft en op welke wijze zij nader bewijs daarvan zou willen en kunnen leveren.

27. In bezwaar heeft verweerder reeds € 705 aan kosten vergoed. De rechtbank handhaaft deze vergoeding en stelt de te vergoeden kosten voor de beroepsfase voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op € 2.970 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 495, een wegingsfactor 2 vanwege een zeer zware zaak en een factor 1,5 vanwege samenhang). Daarbij acht de rechtbank de onderhavige zaak en de gelijktijdig behandelde zaken onderling samenhangend. In totaal zijn vijftien zaken gelijktijdig behandeld, waarvan het beroep in tien zaken gegrond wordt verklaard. Daarom zal een tiende deel van dit bedrag, oftewel € 297, in deze uitspraak worden toegekend. Van overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten is de rechtbank niet gebleken.