Rechtbank Gelderland, 14-04-2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:2068, AWB - 14 _ 2252

1. De heer [A] (hierna: [A] ) was in de onderhavige jaren (middellijk) aandeelhouder van [X] B.V. (hierna: [X] ), [Y] B.V. (hierna: [Y] ) en [I] B.V. (hierna: [I] ). Deze vennootschappen vormden tot 1 januari 2010 samen een fiscale eenheid voor de OB. [Y] en [I] vormden een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met [X] als moedermaatschappij (hierna: de fiscale eenheid Vpb). Per 1 januari 2010 is [I] verkocht aan [J] (hierna: [J] ).

2. [J] heeft een zogenoemde klikbrief en diverse stukken naar verweerder gestuurd om hem te informeren over het door [A] buiten de loonadministratie houden van loon dat zou zijn uitbetaald aan diverse werknemers.

3. Naar aanleiding hiervan heeft verweerder een onderzoek ingesteld naar de aanvaardbaarheid van de aangiften vennootschapsbelasting, de aangiften omzetbelasting en de aangiften loonheffing over de jaren 2007 tot en met 2010. Van deze boekenonderzoeken zijn afzonderlijke rapporten opgesteld ten name van [Y] en de fiscale eenheid Vpb, die dateren van 14 maart 2013.

4. Over het verloop van het onderzoek is in het rapport boekenonderzoek ter zake van de fiscale eenheid Vpb het volgende opgemerkt (p. 2):

5. Ter zake van de bewaar- en administratieplicht is het volgende gerapporteerd (p. 6):

6. Verweerder heeft in het rapport boekenonderzoek ter zake van [Y] het volgende geconstateerd (p. 4):

7. De resultaten van het boekenonderzoek van de volgens verweerder niet in de loonadministratie verantwoorde (over)uren die vanaf de vierwekelijkse periode met ingang van periode 6 in 2009 zouden zijn uitbetaald, zijn geëxtrapoleerd naar de eerste helft van 2009 en de jaren 2007 en 2008. Ook zijn volgens verweerder van een aantal personen in het geheel geen uren geregistreerd. De diverse belastingaanslagen, beschikkingen heffingsrente en vergrijpboetes die zijn opgelegd, zijn gebaseerd op de conclusies in de rapporten.

8. In een brief van 6 september 2013 heeft de gemachtigde aan verweerder geschreven:

9. In een brief van 10 oktober 2013 heeft de gemachtigde aan verweerder geschreven:

10. Verweerder is aan het bezwaar van eiseres tegen de onderhavige naheffingsaanslagen in zoverre tegemoetgekomen dat uitsluitend die correcties zijn gehandhaafd die het gevolg zijn van uit de administratie van eiseres volgende onjuistheden en onwaarschijnlijkheden.

11. De omzetcorrecties houden deels rechtstreeks verband met de correcties voor de loonheffingen. De gecorrigeerde omzet bedraagt het dubbele van de niet in de loonadministratie verwerkte uitbetalingen van loon. Verweerder heeft uit de administratie van eiseres afgeleid dat [P] (hierna: [P] ) in het jaar 2007 in totaal 375 uren werkzaam is geweest, terwijl hij in het geheel buiten de loonadministratie is gehouden. Het niet verantwoorde loon bedraagt (375 x € 13,84 =) € 5.190. Over de jaren 2008 en 2009 heeft verweerder uit de administratie afgeleid dat de volgende personen en/of uren buiten de loonadministratie van eiseres zijn gehouden:

12. Aangezien de naheffingsaanslagen loonheffingen 2007 en 2008-2009 zijn verminderd tot bedragen van respectievelijk € 5.190 en € 23.251, zijn de naheffingsaanslagen omzetbelasting en de vergrijpboetes dienovereenkomstig verminderd. Ten aanzien van het tijdvak 1 januari 2008 tot en met 31 december 2010 heeft verweerder ook correcties aangebracht in verband met een nog openstaande belastingschuld (suppletie van € 11.335) en ten onrechte geboekte representatiekosten (lunchkosten € 2.000). De in de naheffingsaanslag begrepen hogere omzet (daling van de voorraad tegenover geringe omzet) en daarover verschuldigde omzetbelasting van € 10.235 voor het jaar 2010 is gehandhaafd. De vergrijpboetes ten aanzien van de correcties met betrekking tot de nog openstaande belastingschuld en de ten onrechte geboekte representatiekosten zijn gebaseerd op grove schuld van eiseres en de vergrijpboete daarvoor is vastgesteld op € 3.333 (€ 13.335 * 25 percent). De boetes voor (voorwaardelijk) opzet ten aanzien van de omzetcorrecties bedragen € 986 (€ 5.190 * 2 * 19 percent * 50 percent) en € 9.535 ((€ 23.251 * 2 * 19 percent + € 10.235) * 50 percent). De boete over het tijdvak 2008-2010 bedraagt na vermindering (en afronding) € 12.867.

13. In geschil is of verweerder terecht en naar de juiste bedragen naheffingsaanslagen OB en boetes heeft opgelegd.

14. In de zaken met nummers 14/1375 en 14/1376 heeft de rechtbank overwogen dat de naheffingsaanslagen loonheffingen over de jaren 2007 tot en met 2009 op een ontoereikende grondslag berusten en dienen te worden vernietigd. Aangezien de onderhavige naheffingsaanslagen deels zijn gebaseerd op de naheffingsaanslagen loonheffingen dienen ook de onderhavige naheffingsaanslagen in zoverre te worden vernietigd. Datzelfde heeft te geleden voor dat deel van de met deze naheffingsaanslagen verband houdende beschikkingen heffingsrente en vergrijpboetes.

15. Verweerder heeft zich met betrekking tot het jaar 2010 op het standpunt gesteld dat de omzet moet worden verhoogd wegens een daling van de voorraad met € 25.000 terwijl daar slechts € 1.286 aan omzet tegenover staat. Verweerder heeft de daarmee samenhangende omzetcorrectie gesteld op tweemaal de kostprijs (€ 26.934) van de omzet en derhalve op € 53.868. Gelet op de gemotiveerde betwisting van eiseres ter zitting heeft verweerder met hetgeen hij daartoe heeft aangevoerd niet aannemelijk gemaakt dat de omzet op een hoger bedrag moet worden vastgesteld. Ook in zoverre slaagt het beroep.

16. Voor wat de openstaande belastingschuld betreft heeft eiseres het standpunt van verweerder onvoldoende gemotiveerd betwist. Ten aanzien van de voorbelasting die samenhangt met de representatiekosten heeft eiseres niet aan de op haar – zij wenst immers de voorbelasting in aftrek te brengen – rustende bewijslast voldaan. Het door eiseres gedane aanbod om getuigen te horen maakt dit niet anders. De rechtbank gaat aan dit aanbod voorbij, aangezien eiseres in haar aanbod slechts heeft vermeld dat het ziet op verdere onderbouwing van haar stellingen dat de bestreden aanslagen moeten komen te vervallen. Deze onderbouwing is naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende concreet ten aanzien van de correctie die verweerder heeft aangebracht in verband met de nog openstaande belastingschuld. Ten aanzien van de representatiekosten heeft te gelden dat eiseres reeds het bewijsrisico heeft en haar bewijsaanbod haar op dit punt dan ook niet kan baten. Het beroep faalt in zoverre.

17. Aangezien de omzetcorrecties zwarte lonen en kortgezegd de correctie wegens voorraaddaling zonder omzet dienen te vervallen, zullen ook de daarmee samenhangende vergrijpboetes worden vernietigd respectievelijk verminderd. Het beroep is ook in zoverre gegrond.

18. Ten aanzien van de openstaande belastingschuld en representatiekosten is de rechtbank van oordeel dat eiseres grofschuldig, dat wil zeggen met een in laakbaarheid aan opzet grenzende onachtzaamheid, heeft gehandeld door de op de balans staande omzetbelastingschuld niet af te dragen respectievelijk voorbelasting in aftrek te brengen terwijl zij op basis van de daarvoor geldende wet- en regelgeving behoorde te weten dat deze voorbelasting niet in aftrek wordt toegelaten. De boete van € 3.333 (€ 13.335 * 25 percent) acht de rechtbank passend en geboden.

19. De rechtbank constateert dat zij niet binnen twee jaar nadat de boete aan eiseres is aangekondigd uitspraak heeft gedaan, aangezien de kennisgeving van de boete is verzonden op 21 februari 2013. Om die reden dient de boete ambtshalve te worden verminderd. De redelijke termijn is overschreden met meer dan twee jaar. Daarom wordt de boete verminderd met 20 percent.

20. Gelet op de ter zitting overgelegde brief van eiseres van 10 oktober 2013, waarin wordt herhaald dat verweerder in gebreke is en eiseres verweerder nogmaals uitdrukkelijk verzoekt uitspraak op bezwaar te doen, is sprake van een situatie waarin verweerder in gebreke is. Pas op 16 januari 2014 zijn uitspraken op bezwaar gedaan. De termijn voor het doen van uitspraak was op dat moment al verstreken. Daarmee verbeurt verweerder de maximale dwangsom van € 1.260.

21. Verweerder is in elk van de met de onderhavige zaken samenhangende zaken in gebreke gesteld. De rechtbank is van oordeel dat alle belastingaanslagen en daarmee samenhangende beschikkingen hun grondslag vinden in hetzelfde feitencomplex (en boekenonderzoek): het mogelijk buiten de boekhouding houden van omzet door [Y] . Daarnaast resteren in de onderhavige zaken omzetbelastingcorrecties ter zake van een balanspost en horeca-uitgaven. De gemaakte bezwaren zijn gelijk evenals de ingestelde beroepen. De bezwaren konden gelet op de verschillende belastingplichtigen en belastingmiddelen weliswaar niet in één geschrift worden afgedaan, maar de belastingaanslagen en beschikkingen vertonen een zodanige samenhang, dat met betrekking tot de uitspraken op daartegen gerichte bezwaren slechts tweemaal een dwangsom kan worden verbeurd (vergelijk Hoge Raad 25 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:485 en Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State 28 mei 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1870).

22. Gelet op het hiervoor genoemde feitencomplex en de omzetbelastingcorrecties zal de rechtbank de dwangsommen vaststellen op € 1.260 voor [Y] en € 1.260 voor eiseres.

23. Eiseres heeft ter zitting verzocht om toekenning van een vergoeding van immateriële schade.

24. Uit de arresten van de Hoge Raad van 10 juni 2011, ECLI:NL:HR:2011:BO5046, 9 augustus 2013, ECLI:NL:HR:2013:199, en 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, volgt dat de rechtszekerheid als algemeen aanvaard rechtsbeginsel dat aan artikel 6 van het Europese Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden mede ten grondslag ligt ertoe noopt dat de beslechting van belastinggeschillen binnen een redelijke termijn plaatsvindt. Een overschrijding van die termijn leidt, behoudens bijzondere omstandigheden, in de regel tot spanning en frustratie, wat grond vormt voor vergoeding van immateriële schade, aldus de Hoge Raad. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. In deze termijn is de duur van de bezwaarfase inbegrepen. In belastingzaken heeft als regel te gelden dat de bezwaarfase onredelijk lang heeft geduurd voor zover de duur daarvan een half jaar overschrijdt en de beroepsfase voor zover deze meer dan anderhalf jaar in beslag neemt.

25. De in dit verband in aanmerking te nemen termijn is aangevangen met de ontvangst van het oudste bezwaarschrift door verweerder op 27 december 2012. Verweerder heeft op 16 januari 2014 uitspraak op bezwaar gedaan. Aangezien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat de termijn is aangevangen uitspraak doet, is in beginsel sprake van een overschrijding van de redelijke termijn. Van bijzondere omstandigheden om van dit uitgangspunt af te wijken is niet gebleken. Aldus wordt in beginsel verondersteld dat eiseres immateriële schade heeft geleden. Van bijzondere omstandigheden om van dit uitgangspunt af te wijken is niet gebleken. Als uitgangspunt wordt een tarief gehanteerd van € 500 per half jaar waarmee de redelijke termijn is overschreden. In dit geval komt dat neer op € 2.500.

26. In zijn hiervoor genoemde arrest van 19 februari 2016 heeft de Hoge Raad overwogen (r.o. 3.10.2 en 3.10.3) dat in gevallen waarin meerdere zaken van één belanghebbende gezamenlijk zijn behandeld, in dit verband dient te worden beoordeeld of die zaken in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp. Indien hiervan sprake is, wordt per fase van de procedure waarin sprake is geweest van gezamenlijke behandeling, voor die zaken gezamenlijk slechts eenmaal het tarief van € 500 per half jaar gehanteerd. De omstandigheid dat een aantal belanghebbenden samen een procedure voert of zaken van verschillende belanghebbenden gezamenlijk zijn behandeld kan een zodanig matigende invloed hebben op de spanning, het ongemak en de onzekerheid die worden ondervonden door een te lang durende procedure, dat dit een reden kan vormen om de wegens schending van de redelijke termijn toe te kennen schadevergoeding te matigen. Bij dit laatste blijft vooropstaan dat iedere belanghebbende een zelfstandig recht op schadevergoeding heeft. Zoals de rechtbank hiervoor onder 21. heeft overwogen is weliswaar niet volledig sprake van hetzelfde feitencomplex, maar gelet op de maatstaf dat ter zake van de vaststelling van de vergoeding voor immateriële schade sprake moet zijn van zaken die in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp is de rechtbank van oordeel dat daarvan in het onderhavige geval sprake is gelet op de omzetbelastingcorrecties voor Fiscale eenheid [X] B.V. en [Y] B.V. ,die van ondergeschikte aard zijn ten opzichte van de correcties voor het buiten de boekhouding houden van omzet ten aanzien van de overige zaken. Het feit dat de verschillende belanghebbenden gezamenlijk een procedure voeren heeft in dit geval een dermate matigende invloed op de spanning, het ongemak en de onzekerheid die worden ondervonden door een te lang durende procedure, dat de rechtbank reden ziet om de wegens schending van de redelijke termijn toe te kennen schadevergoeding te matigen. De rechtbank zal gelet op het voorgaande volstaan met de toekenning van een vergoeding wegens immateriële schade in de zaken van [A] en zijn echtgenote [d] . In de overige zaken zal worden volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden.

27. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiseres in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Eiseres heeft zich op het standpunt gesteld dat verweerder met speels gemak zeer aanzienlijke correcties heeft doorgevoerd die vervolgens in de uitspraken op bezwaar met evenveel gemak grotendeels worden teruggedraaid. Deze gemakzucht van verweerder getuigt van buitengewoon onzorgvuldig handelen, aldus eiseres.

28. De rechtbank is van oordeel dat geen sprake is van bijzondere omstandigheden die een integrale proceskostenvergoeding zouden rechtvaardigen. Eiseres heeft ervoor gekozen geen informatie te verschaffen ten aanzien van haar fiscale positie. Daarmee liet zij verweerder weinig andere keuze dan te handelen zoals hij heeft gehandeld. Naar het oordeel van de rechtbank kan niet worden gezegd dat verweerder uitspraken op bezwaar heeft gedaan, terwijl op dat moment duidelijk was dat die uitspraken in een daartegen ingestelde procedure geen stand zouden houden (vergelijk Hoge Raad 13 april 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA2802). In bezwaar is weliswaar op een andere wijze naar de onderhavige naheffingsaanslagen gekeken dan ten tijde van het vaststellen daarvan, maar de rechtbank verbindt daaraan niet de door eiseres gewenste gevolgtrekking, aangezien verweerder met het overleggen van bewijs heel wel zijn standpunt in beroep had kunnen onderbouwen. Daarmee is geen sprake van een situatie als bedoeld in het hiervoor genoemde arrest van de Hoge Raad van 13 april 2007. Verweerder heeft weliswaar bij het vaststellen van de naheffingsaanslagen mogelijk niet de van hem te verwachten zorgvuldigheid betracht, maar dat maakt niet dat sprake is van in vergaande mate onzorgvuldig handelen (vergelijk Hoge Raad 4 februari 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP2975).

29. Het door eiseres ter zitting gedane aanbod om haar stelling dat sprake is van bijzondere omstandigheden door middel van getuigenbewijs nader te onderbouwen, passeert de rechtbank wegens de ongespecificeerdheid van dat aanbod op dit punt. Eiseres heeft niet voldoende concreet vermeld op welke van haar (feitelijke) stellingen dit bewijsaanbod betrekking heeft en op welke wijze zij nader bewijs daarvan zou willen en kunnen leveren.

30. De te vergoeden kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde in beroep beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 2.970 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 495, een wegingsfactor 2 vanwege een zeer zware zaak en een factor 1,5 vanwege samenhang). Daarbij acht de rechtbank de onderhavige zaak en de gelijktijdig behandelde zaken onderling samenhangend. In totaal zijn vijftien zaken gelijktijdig behandeld, waarvan het beroep in tien zaken gegrond wordt verklaard. Daarom zal drie tiende deel van dit bedrag, oftewel € 891, in deze uitspraak worden toegekend. De rechtbank ziet, gelet op de onderling samenhangende zaken en de daarin door verweerder in bezwaar reeds toegekende vergoeding, geen aanleiding aanvullend een vergoeding voor bezwaar vast te stellen. Van overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten is de rechtbank niet gebleken.