Rechtbank Gelderland, 22-05-2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:2267, AWB - 17 _ 4123

1. Eiseres heeft beroep ingesteld tegen het niet-tijdig beslissen op bezwaar door het college. Nadat verweerder uitspraak op bezwaar had gedaan, heeft eiseres te kennen gegeven dat zij haar beroep handhaaft, omdat verweerder uitspraak heeft gedaan op onjuiste en onvolledige gronden. Die brief heeft de rechtbank aangemerkt als beroepschrift tegen de uitspraak op bezwaar. Inhoudelijk heeft eiseres kort gezegd aangevoerd dat geen sprake is van een personeelshypotheek en dat geen sprake is van een belastbaar voordeel. Ook heeft zij verzocht om toekenning van een dwangsom in verband met het niet tijdig beslissen op bezwaar.

2. In het besluit van 9 januari 2017 is een bezwaarclausule opgenomen. Hierin is vermeld dat het bezwaarschrift dient te worden gezonden aan het college. Hier is geen wettelijke grondslag voor. Op grond van artikel 26, tweede lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen wordt de inhouding door een inhoudingsplichtige voor de mogelijkheid van beroep gelijkgesteld met een voor bezwaar vatbare beschikking van de inspecteur. Dat betekent dat daartegen bezwaar kan worden gemaakt bij de inspecteur. Op grond van artikel 6:15 van de Algemene wet bestuursrecht diende het college het bezwaarschrift door te zenden aan verweerder. Het college heeft dat in eerste instantie nagelaten. Na ontvangst van het formulier dwangsom is dit alsnog gedaan. Hierover is eiseres geïnformeerd.

3. Inhoudelijk is aan de bezwaren van eiseres tegemoetgekomen. Het college had besloten loonheffing in te houden. Verweerder heeft die beslissing na bezwaar teruggedraaid. Eiseres voert aan dat dit niet op juiste gronden is gebeurd. Zij kan echter door een beslissing van de rechtbank daarover niet in een betere positie komen te verkeren. De inhouding is ongedaan gemaakt. Om welke reden dat gebeurt, is in principe niet van belang. Hoewel niet valt uit te sluiten dat bij de heffing van de inkomstenbelasting hierover een nieuwe discussie ontstaat, kan dat geen grond vormen om in de huidige procedure een belang aan te nemen. De hoogte van de verschuldigde inkomstenbelasting valt buiten de reikwijdte van het geschil.

4. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres wel nog belang bij een beslissing over de dwangsom. Eiseres heeft niet in het beroepschrift om vaststelling van een dwangsom verzocht, maar wel al eerder in het beroep wegens het niet-tijdig beslissen door het college. Dat eiseres niet uitdrukkelijk heeft verzocht om toekenning van een dwangsom ten laste van verweerder, wijt de rechtbank aan de onduidelijkheid die hierover bij eiseres bestond. Zij ging ervan uit dat het college uitspraak op bezwaar moest doen en dan ligt het voor de hand dat zij ervan uitging dat het college een dwangsom verschuldigd zou zijn. Omdat niet het college, maar de inspecteur op het bezwaar diende te beslissen, is dat uitgangspunt niet juist. Eiseres heeft overigens in de brief van 19 november 2017 in deze zaak wel uitdrukkelijk de dwangsom genoemd en verweerder heeft op dit punt ook verweer gevoerd.

5. Gelet op artikel 26, tweede lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen is het de inspecteur die dient te beslissen op bezwaar. Hij diende dat ook tijdig te doen. Het besluit dateert van 9 januari 2017. De bezwaartermijn eindigde 20 februari 2017. Gelet op artikel 7:10 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) eindigde de beslistermijn voor verweerder in beginsel zes weken daarna, dus op 3 april 2017. In de omstandigheden van het geval ziet de rechtbank echter aanleiding uit te gaan van een langere termijn. Het feit dat het college in de bezwaarclausule heeft vermeld dat het bezwaar daar ingediend moet worden, kan de inspecteur niet aangerekend worden. Ook de late doorzending kan hem niet worden tegengeworpen. Voor deze situatie biedt de wet geen specifieke oplossing. Dit brengt mee dat er op grond van artikel 4:13 van de Awb van moet worden uitgegaan dat verweerder binnen een redelijke termijn na ontvangst van het bezwaarschrift diende te beslissen. Gelet op het wettelijke systeem is zes weken een redelijke termijn. Verweerder heeft het bezwaarschrift op 12 april 2017 ontvangen. Dat betekent dat hij uiterlijk op 24 mei 2017 had moeten beslissen. Hij heeft pas op 20 juli 2017 beslist. Dat is dus te laat.

6. Op grond van artikel 4:17 van de Awb verbeurt het bestuursorgaan een dwangsom als het in gebreke is. Daarvoor is vereist dat twee weken zijn verstreken na de dag waarop de termijn voor het geven van de beschikking (in dit geval het doen van uitspraak op bezwaar) is verstreken en het bestuursorgaan van de aanvrager een schriftelijke ingebrekestelling heeft ontvangen.

7. Verweerder heeft aangevoerd dat hij geen ingebrekestelling heeft ontvangen, doordat eiseres de ingebrekestelling naar het college heeft gestuurd. Hij stelt dat hij daarom geen dwangsom verschuldigd is.

8. De rechtbank stelt vast dat verweerder op 7 april 2017 nog niet te laat was. Eiseres heeft het formulier dwangsom dus te vroeg ingediend. Gewoonlijk kan dan geen sprake zijn van een ingebrekestelling. Gelet op de Parlementaire Geschiedenis is het echter mogelijk het bestuursorgaan in gebreke te stellen zodra de belanghebbende redelijkerwijs kan menen dat het bestuursorgaan in gebreke is (gewijzigde memorie van toelichting, Kamerstukken II 2004-2005, 29 934, nr. 6, p. 12). Omdat in beginsel de beslistermijn eindigde op 3 april 2017, is naar het oordeel van de rechtbank aan deze voorwaarde voldaan. Verder was eiseres ten tijde van de ingebrekestelling niet op de hoogte van het feit dat niet het college, maar de inspecteur diende te beslissen op het bezwaar. Daarom kan haar niet worden tegengeworpen dat zij het formulier aan het college heeft gericht. Hoewel naar de letter van de wet de doorzendplicht van artikel 6:15 van de Awb niet van toepassing is op dit formulier, brengt de ratio van het artikel mee dat alle stukken die ter zake van het bezwaar worden ontvangen (zoals bijlagen, maar in dit geval dus ook het dwangsomformulier) worden doorgezonden, in elk geval tot het moment dat de belanghebbende op de hoogte wordt gesteld van die doorzending. Dat laatste is in dit geval pas op 12 april 2017 gebeurd. Eiseres wordt daarom niet tegengeworpen dat zij verweerder niet opnieuw in gebreke heeft gesteld na 12 april 2017.

9. Uitgaande van 24 mei 2017 als uiterste beslisdatum was op 8 juni 2017 voldaan aan de voorwaarden van artikel 4:17 van de Awb en heeft verweerder vanaf die datum een dwangsom verbeurd. De maximale termijn waarover een dwangsom wordt verbeurd op grond van dit artikel is 42 dagen. Die termijn was volledig verstreken op het moment dat verweerder uitspraak op bezwaar heeft gedaan. Dit betekent dat verweerder de maximale dwangsom van € 1.260 verschuldigd is geworden. De rechtbank zal die toewijzen.

10. Gelet op het voorgaande dient het beroep gegrond te worden verklaard voor zover verweerder heeft besloten geen dwangsom vast te stellen.

11. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling, omdat niet is gebleken van kosten die voor vergoeding in aanmerking komen.