Rechtbank Gelderland, 01-10-2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:4169, AWB - 16 _ 4136 en 16_4137

1. Eiseres heeft buitenlandse bankrekeningen aangehouden bij de HSBC Bank en de UBS Bank in Zwitserland. In 2007 is het saldo van de bankrekening bij HSBC Bank (rekeningnummer [001] ) overgeboekt naar de bankrekening bij UBS Bank (rekeningnummer [002] ). De aanvangswaarde van de bankrekening bij UBS Bank bedroeg in 2007 € 695.900.

2. Eiseres heeft deze buitenlandse bankrekening niet vermeld in haar aangiften IB/PVV over de jaren 2008 en 2009.

3. Op 30 juni 2014 heeft eiseres zich vrijwillig gemeld bij de Belastingdienst en alsnog opgave gedaan van haar buitenlands vermogen.

4. Bij brief van 22 september 2014 heeft verweerder de inkeermelding bevestigd en

eiseres verzocht om de bijgevoegde “gespecificeerde verklaring vrijwillige verbetering” in te vullen en met bijbehorende bijlagen te retourneren.

5. Bij brief van 16 oktober 2014 heeft eiseres een berekening gemaakt van de vermoedelijk verschuldigde inkomstenbelasting over de afgelopen 12 jaren en diverse bescheiden, afkomstig van de HSBC Bank en de UBS Bank, overgelegd die ten grondslag liggen aan deze berekening.

6. Bij brief van 26 februari 2015 heeft verweerder eiseres verzocht om aanvullende informatie te verstrekken over de aanvangswaarde (€ 695.900) van het bedrag op de buitenlandse bankrekening van eiseres. Eiseres heeft bij brief van 13 maart 2015 verweerder bericht dat zij geen antwoord kan geven op deze vraag.

7. Eiseres is op 30 juli 2015 verhoord door de FIOD.

8. Met dagtekening 21 november 2015 zijn de – thans in geschil zijnde – navorderingsaanslagen IB/PVV aan eiseres opgelegd. Verweerder heeft daarbij gebruik gemaakt van de verlengde navorderingstermijn ex artikel 16, vierde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR).

9. De bezwaren tegen de onderhavige navorderingsaanslagen zijn door verweerder ontvangen op 17 december 2015.

10. In geschil is het antwoord op de vraag of verweerder voortvarend heeft gehandeld bij het opleggen van de navorderingsaanslagen IB/PVV over de jaren 2008 en 2009. De hoogte van de navorderingsaanslagen is niet in geschil.

11. Eiseres stelt dat verweerder niet voldoende voortvarend heeft gehandeld bij het opleggen van de navorderingsaanslagen IB/PVV 2008 en 2009, zodat de navorderingsaanslagen niet met toepassing met de verlengde navorderingstermijn konden worden opgelegd. De zogenoemde standstillbepaling is niet van toepassing, aldus eiseres. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen en een vernietiging van de navorderingsaanslagen. Subsidiair stelt eiseres dat berekening van heffingsrente moet worden beperkt tot een periode van drie maanden. Tot slot heeft eiseres verzocht om vergoeding van immateriële schade.

12. Verweerder stelt dat in voldoende mate voortvarend is gehandeld en subsidiair dat, mocht er onvoldoende voortvarend zijn gehandeld, op grond van artikel 64 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (hierna: VWEU) artikel 16, vierde lid, van de AWR niettemin onverkort van toepassing is omdat niet hoeft te worden voldaan aan het communautaire evenredigheidsbeginsel. Voor een beperking van de berekening van heffingsrente ziet verweerder geen aanleiding. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.

13. Bij arrest van 15 februari 2017, X, C-317/15, ECLI:EU:C:2017:119, heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: het HvJ) in antwoord op prejudiciële vragen van de Hoge Raad over de toepasselijkheid van artikel 64, eerste lid, van het VWEU ten aanzien van artikel 16, vierde lid, van de AWR, het volgende voor recht verklaard:

14. De Hoge Raad heeft vervolgens in zijn arrest van 2 juni 2017 (ECLI:NL:HR:2017:843), onder verwijzing naar het hiervoor vermelde arrest van het HvJ en de daarin gegeven verklaring voor recht, het volgende overwogen:

15. Eiseres heeft ter zitting aangevoerd dat de prejudiciële vragen zijn gesteld in een casus waarin het ging om een effectenrekening, waarbij sprake is van ‘beheersdiensten’. Eiseres stelt zich op het standpunt dat het hiervoor genoemde arrest niet van toepassing is in een situatie waarin enkel het passief houden van een bankrekening aan de orde is. De standstillbepaling is daarmee in haar situatie niet van toepassing, aldus eiseres. De rechtbank verwerpt dit standpunt. De door de Hoge Raad in r.o. 3.1.1 gekozen formulering ‘het aanhouden van een (effecten)rekening’ duidt naar het oordeel van de rechtbank op een toepassingsbereik dat ruimer is dan effectenrekeningen en dat mede het aanhouden van een (passieve) bankrekening omvat. Aangezien eiseres in de jaren waarover is nagevorderd een bankrekening in Zwitserland heeft aangehouden, is ook in haar situatie de standstillbepaling van toepassing. Dit betekent dat artikel 16, vierde lid, van de AWR onverkort van toepassing is, ook indien de navorderingsaanslagen niet met voldoende voortvarendheid zouden zijn opgelegd. Hetgeen eiseres heeft aangevoerd kan daarom niet leiden tot een vernietiging van de navorderingsaanslagen.

16. Eiseres heeft aangevoerd dat de periode waarover heffingsrente wordt berekend, moet worden beperkt tot drie maanden, vanwege een gebrek aan voortvarendheid bij het opleggen van de navorderingsaanslagen. De rechtbank ziet hiervoor geen aanleiding. Het belopen van heffingsrente is in het onderhavige geval een gevolg van de omstandigheid dat eiseres onjuiste aangiften heeft gedaan. De periode waarover heffingsrente is berekend is overeenkomstig de wettelijke bepalingen. De rechtbank ziet in het tijdsverloop tussen de inkeermelding en het opleggen van de onderhavige navorderingsaanslagen geen reden de heffingsrente te beperken tot een periode van drie maanden. De omstandigheid dat verweerder niet binnen drie maanden na ontvangst van de inkeermelding navorderingsaanslagen heeft opgelegd en nader onderzoek heeft verricht, is naar het oordeel van de rechtbank geen omstandigheid die aan verweerder kan worden verweten. Verweerder heeft naar het oordeel van de rechtbank niet verwijtbaar stilgezeten.

17. Eiseres heeft verzocht om toekenning van een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in de bezwaar- en beroepsfase. Geschillen over de heffing van belastingen behoren binnen een redelijke termijn te worden beslecht. Daarvoor geldt als uitgangspunt voor de bezwaar- en beroepsfase samen een termijn van twee jaar. In gevallen waarin de bezwaar- en beroepsfase tezamen onredelijk veel tijd in beslag hebben genomen, heeft als regel te gelden dat de bezwaarfase onredelijk lang heeft geduurd voor zover de duur daarvan een half jaar overschrijdt en de beroepsfase voor zover deze meer dan anderhalf jaar in beslag neemt. Voor de schadevergoeding geldt als uitgangspunt een tarief van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond (vergelijk Hoge Raad 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252).

18. Tussen de ontvangst van de bezwaarschriften op 17 december 2015 en de uitspraak van heden is een periode van 2 jaar en ruim 9 maanden verstreken, zodat sprake is van overschrijding van de redelijke termijn met ruim 9 maanden. Deze overschrijding is volledig toe te rekenen aan de beroepsfase. Hierin ziet de rechtbank aanleiding de Staat te veroordelen tot een schadevergoeding van € 1.000. Naar het oordeel van de rechtbank is er geen sprake van samenhang met de procedurenummers AWB 16/4164 tot en met AWB 16/4167.

19. Gelet op het voorgaande dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard. Het verzoek om vergoeding van immateriële schade moet worden toegewezen.

20. De rechtbank ziet met toepassing van het arrest van de Hoge Raad van 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, r.o. 3.14.1 en 3.14.2 en Hoge Raad 20 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:660, r.o. 2.3.1 en 2.3.2 aanleiding de Staat te veroordelen tot een vergoeding van de kosten die eiseres in verband met de procedure bij de rechtbank redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 501 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 501 en een wegingsfactor 0,5). Van overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten is de rechtbank niet gebleken.