Rechtbank Gelderland, 20-12-2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:5577, AWB - 17 _ 1186

1. Eiser drijft twee ondernemingen in de vorm van een eenmanszaak. Hij drijft de onderneming “ [C] ”, waarvan de activiteiten bestaan uit het verlenen van (belasting)advies en het verzorgen van de administratie voor cliënten. Daarnaast drijft hij sinds [1996] de onderneming “ [D] ”, gevestigd op hetzelfde adres als “ [C] ”. De bedrijfsactiviteiten van deze tweede onderneming bestaan uit assurantiebemiddeling en –advies. Verder staat de onderneming “ [E] ” ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder hetzelfde nummer als de hiervoor genoemde ondernemingen. Deze onderneming wordt gedreven voor rekening en risico van de zoon van eiser. De administratie van deze onderneming was in de jaren 2010 tot en met 2013 opgenomen in de administratie van de twee eenmanszaken van eiser.

2. Verweerder heeft een boekenonderzoek aangekondigd naar de aanvaardbaarheid van de aangiften IB/PVV en de aangiften OB van 2010 tot en met 2013. Dit onderzoek is vervolgens uitgebreid naar een volledig onderzoek naar de juistheid en volledigheid van de aangiften. Verweerder heeft op 20 februari 2015 van het boekenonderzoek een controlerapport uitgebracht. Daarin is onder meer vermeld:

-

de heer [X] geen opvolgende factuurnummers gebruikt als hij op een later tijdstip nog facturen gaat uitschrijven van reeds verrichte werkzaamheden;

-

de heer [X] geen debiteuren en onderhanden werk bijhoudt. Op 3 november 2014 heeft de heer [X] aangegeven dat hij vijf jaar achter loopt met zijn facturatie;

-

in de kas een fouttelling van € 100 voorkomt in april 2010;

-

De kas op 1 juli 2010 € 45 negatief loopt;

-

Uit derdenonderzoek op 18 augustus 2014 bij [F] is gebleken dat geen facturen van de heer [X] in de administratie van [F] zitten. De klant heeft verklaard facturen van de heer [X] in de administratie te hebben gehad. De klant en de belastingmedewerkers hebben deze facturen niet kunnen vinden tijdens het derdenonderzoek. De klant verklaarde dat hij € 400 contant betaald heeft voor het indienen van de aangiften inkomstenbelasting van zichzelf en zijn vrouw en voor de kwartaal aangiften omzetbelasting. Deze facturen zijn (…) niet aangetroffen tijdens de controle op 3 november 2014 in de administratie bij de heer [X] . Ook de ontvangst staat niet in de kasadministratie van de heer [X] . In de kasadministratie van [F] is een betaling aan de adviseur geboekt op 31 maart 2010 van € 400;

-

de heer [X] als stelpost € 350 representatiekosten per maand boekt. (…)”

3. Naar aanleiding van het boekenonderzoek heeft verweerder een navorderingsaanslag IB/PVV 2010 opgelegd en is verweerder bij de vaststelling van de aanslagen IB/PVV en ZVW 2011, 2012 en 2013 afgeweken van de aangiften. Ook heeft verweerder naheffingsaanslagen OB opgelegd voor de jaren 2010 tot en met 2013. Eiser heeft tegen deze aanslagen bezwaar gemaakt.

4. Op 27 mei 2016 heeft verweerder de informatiebeschikking genomen wegens het niet voldoen aan de informatie-, de meewerk-, de bewaar- en de administratieplicht. Verweerder heeft in de beschikking – voor zover van belang – het volgende opgenomen:

5. In geschil is of verweerder de informatiebeschikking terecht aan eiser heeft afgegeven. Ter zitting is het geschil beperkt tot de daarin vervatte vraag of eiser de administratieplicht heeft geschonden.

6. Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat de informatiebeschikking ten onrechte aan hem is opgelegd en dat hij wel aan zijn administratieplicht heeft voldaan. Eiser voert aan dat zijn onderneming als assurantietussenpersoon zijn hoofdactiviteit vormt en dat hij voor de verzekeringsmaatschappijen een nauwkeurige administratie moet bijhouden. Zijn administratie voldoet aan de eisen. De dienstverlening in de vorm van onder meer het indienen van belastingaangiften voor zijn klanten is een bijkomende service en niet zijn hoofdactiviteit. Een urenadministratie hoeft hij daarvoor niet bij te houden. Hij houdt zijn werkzaamheden bij in de dossiers van zijn cliënten, zodat hij weet wat hij moet declareren. Eiser voert aan dat zijn klanten tijdig betalen. Hij heeft geen registratie van onderhandenwerk of debiteurenadministratie nodig. Tot slot is volgens eiser geen sprake geweest van een negatieve kas.

7. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat hij de informatiebeschikking terecht heeft opgelegd. Daartoe heeft hij aangevoerd dat eiser ten tijde van het boekenonderzoek geen urenadministratie had en de facturatie onvolledig was. Volgens verweerder is daardoor niet controleerbaar welke omzet per cliënt en per activiteit is gerealiseerd. Ook is de kasadministratie volgens verweerder onvolledig, omdat deze meermaals negatief is geweest, fouttellingen laat zien en stelposten bevat.

8. Artikel 52, eerste lid, van de AWR bepaalt – voor zover hier van belang – dat administratieplichtigen gehouden zijn van hun vermogenstoestand en van alles betreffende hun bedrijf op zodanige wijze een administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers op zodanige wijze te bewaren, dat te allen tijde hun rechten en verplichtingen alsmede de voor de heffing van belasting overigens van belang zijnde gegevens hieruit duidelijk blijken. Op grond van artikel 52, vierde lid, van de AWR zijn administratieplichtigen verplicht deze gegevensdragers gedurende zeven jaar te bewaren. Artikel 52, zesde lid, van de AWR bepaalt dat de administratie zodanig dient te zijn ingericht en te worden gevoerd en de gegevensdragers zodanig dienen te worden bewaard, dat controle daarvan door de inspecteur binnen een redelijke termijn mogelijk is. Daartoe verleent de administratieplichtige de nodige medewerking met inbegrip van het verschaffen van het benodigde inzicht in de opzet en de werking van de administratie.

9. Op grond van artikel 52a, eerste lid, van de AWR kan de inspecteur bij voor bezwaar vatbare beschikking vaststellen dat met betrekking tot een op te leggen aanslag, navorderingsaanslag of naheffingsaanslag of een te nemen beschikking niet of niet volledig aan de verplichtingen van onder meer artikel 52 van de AWR is voldaan.

10. Eiser is ondernemer voor de omzetbelasting. Artikel 34 van de Wet op de Omzetbelasting 1968 (Wet OB) eist – voor zover hier van belang – dat de ondernemer aantekening houdt van door hem verrichte diensten die van belang zijn voor de heffing van de belasting. Verder vereist artikel 34c van de Wet OB dat hij in ieder geval facturen uitreikt ter zake van diensten die hij verricht aan andere ondernemers. Als zijn klanten er niet om vragen, laat eiser de factuur achterwege, ook als deze klanten andere ondernemers zijn. Alleen al op die grond voldoet eiser niet aan de verplichtingen die de Wet OB hem oplegt. De plicht een factuur uit te reiken is namelijk niet afhankelijk van de wens van de klant maar is een wettelijke verplichting.

11. Bovendien heeft eiser tijdens het boekenonderzoek verklaard dat hij een achterstand heeft van vijf jaar in de facturatie. Daar komt bij dat eiser geen aantekening houdt van het aantal gewerkte en gedeclareerde uren, van het onderhanden werk en van de debiteuren, zodat de administratieve basis voor het opmaken van facturen ook ontbreekt. Alleen het bijhouden van werkzaamheden door middel van een print in de cliëntendossiers, zoals eiser doet, is daartoe een niet afdoende sluitende methode. Het ontbreken van deze gegevens, in combinatie met het ontbreken van facturen en het feit dat de aanwezige facturen niet doorlopend genummerd zijn, maakt een controle op de volledigheid van de omzetverantwoording onmogelijk. Daar komt nog bij dat de kasadministratie van eiser niet voldoet aan de daaraan te stellen eisen. In een onderneming waarin contant geld omgaat is het voeren van een sluitende kasadministratie met een regelmatige kascontrole een essentieel vereiste. Uit het derdenonderzoek is gebleken dat ontvangsten niet altijd in het kasboek worden vermeld. Verder komen in alle onderzochte jaren negatieve kassen voor. Eiser heeft verklaard dat indien de stelpost representatiekosten wordt geëlimineerd er geen negatieve kassen meer voorkomen. Daarbij ziet hij echter over het hoofd dat door het werken met stelposten het kasboek niet de daadwerkelijke geldstroom in de kas registreert en het kasboek geen enkele houvast biedt voor de bepaling van het administratieve kassaldo van de onderneming. Dit maakt controle met het daadwerkelijk aanwezige kasgeld onmogelijk. Overigens geldt dit nog sterker nu eiser heeft verklaard dat het kasgeld van de onderneming ook niet apart (van privé-geld) wordt bewaard.

12. Eiser heeft verder aangevoerd dat de theoretische omzetberekening van verweerder niet juist is. Dit betoog betreft de hoogte van de opgelegde aanslagen en komt in deze procedure over de informatiebeschikking en de kwaliteit van de administratie niet aan de orde.

13. Ter zitting heeft verweerder verklaard geen uitspraak van de rechtbank meer te verlangen over een schending van de meewerkplicht en informatieplicht, zodat hetgeen eiser hierover heeft opgemerkt in het midden kan blijven.

14. Tot slot betoogt eiser dat verweerder de privacy heeft geschonden doordat verweerder een derdenonderzoek bij zijn klanten heeft ingesteld. De rechtbank verwerpt dit betoog. Verweerder heeft op grond van artikel 53 van de AWR de bevoegdheid om te controleren of zich in de administratie van een derde, een klant van eiser, facturen van eiser bevonden. Het is vaste rechtspraak dat ook als artikel 53 van de AWR geacht zou kunnen worden de uitoefening van het recht op privacy te beperken, dat een dergelijke inbreuk, gelet op artikel 8, tweede lid, EVRM, in een democratische samenleving noodzakelijk moet worden geacht (zie Hoge Raad 10 december 1974, ECLI:NL:HR:1974:AB4412).

15. Het oordeel van de rechtbank hiervoor in 10 en 11 brengt met zich dat de administratie van eiser in de jaren 2010, 2011, 2012 en 2013 niet voldoet aan de eisen die daaraan op grond van artikel 52 van de AWR gesteld mogen worden. De geconstateerde gebreken in de administratie van eiser zijn in onderling verband en samenhang beschouwd naar het oordeel van de rechtbank dermate ernstig dat verweerder de informatiebeschikking terecht heeft afgegeven en dat de daaraan gekoppelde sanctie van omkering en verzwaring van de bewijslast gerechtvaardigd is. Aangezien de gebreken in de administratie van eiser niet meer kunnen worden hersteld, ziet de rechtbank geen aanleiding een nieuwe termijn te stellen in de zin van artikel 27e, tweede lid, van de AWR.

16. Gelet op het voorgaande dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

17. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.