Rechtbank Gelderland, 15-05-2019, ECLI:NL:RBGEL:2019:2116, AWB - 18 _ 4324

1.1.

Op grond van artikel 11, eerste lid, van de Wob wordt in geval van een verzoek om informatie uit documenten, opgesteld ten behoeve van intern beraad, geen informatie verstrekt over daarin opgenomen persoonlijke beleidsopvattingen. Op grond van het tweede lid, eerste zin, kan over persoonlijke beleidsopvattingen met het oog op een goede en democratische bestuursvoering informatie worden verstrekt in niet tot personen herleidbare vorm. Op grond van het vierde lid, eerste zin, kan in afwijking van het eerste lid bij milieu-informatie het belang van de bescherming van de persoonlijke beleidsopvattingen afgewogen tegen het belang van openbaarmaking.

2. Eiseres verzoekt om openbaarmaking van alle beschikbare rapporten, nota’s, besprekings- en vergaderverslagen, e-mails en andere, papieren en digitale, documenten die betrekking hebben op:

3. Verweerder heeft zes documenten openbaar gemaakt, met uitzondering van weggelakte delen. Verweerder handhaaft deze uitzondering in het bestreden besluit. Het gaat hier dus om de weigering van de openbaarmaking van de weggelakte tekstdelen:

- 1. e-mailbericht betreft herinvoering afvalstoffenbelasting;

- 2. notitie directie Douane en Verbruiksbelastingen van 9 oktober 2013 over

afvalstoffenbelasting, herinvoering en proces;

- 3. e-mailbericht van DGBel/DGFZ aan DGBel/DGFZ over Nota van wijziging

herinvoering afvalstoffenbelasting van 14 oktober 2013;

- 4. factsheet bij het Belastingplan 2014 betreft herinvoering afvalstoffenbelasting;

- 5. e-mailwisseling 21 juli 2015;

- 6. e-mailwisseling 24 juli 2015.

4. Eiser betoogt dat de conceptstukken openbaar gemaakt dienen te worden. Verweerder merkt in het bestreden besluit op dat de conceptteksten buiten beschouwing worden gelaten en dat dit met eiseres zou zijn afgesproken tijdens een telefoongesprek met gemachtigde van eiseres op 5 januari 2018. Verweerder bedoelt – zo blijkt uit de toelichting op de zitting - daarmee dat concept-wetteksten buiten het verzoek vallen en dat tijdens dat telefoongesprek met eiseres is afgesproken dat verweerder het verzoek om openbaarmaking van conceptteksten als een apart Wob-verzoek beschouwt. Verweerder heeft deze daarom bij een apart besluit van 12 september 2018 aan eiseres verstrekt. Eiseres betwist deze lezing van verweerder en stelt dat zij niet bekend is met dit besluit. Zij gaat ervan uit dat conceptteksten binnen de reikwijdte van het Wob-verzoek vallen.

4.1.

De rechtbank oordeelt dat een conceptteksten binnen de reikwijdte van het Wob-verzoek vallen. Eiseres verzoekt om openbaarmaking van alle documenten die betrekking hebben op de voorbereiding van specifieke wetgeving. Gelet op de bewoordingen van dit verzoek moet verweerder het verzoek ruim opvatten. Ook conceptteksten vallen dus onder het verzoek en daarover had verweerder een beslissing moeten nemen. Verweerder heeft niet aannemelijk gemaakt dat op 5 januari 2018 met eiseres hierover andere afspraken zijn gemaakt. Verweerder heeft het besluit van 12 september 2018, waarbij over die conceptteksten een besluit zou hebben genomen, niet ter kennis van de rechtbank gebracht.

4.2.

5.1.

De eerste weggelakte alinea onder “Angelique” in document 1 bevat geen persoonlijke beleidsopvatting. De weigering van die alinea is daarom ten onrechte gebaseerd op grond van artikel 11, eerste lid, van de Wob. Deze grond slaagt daarom ten aanzien van deze alinea.

5.2.

De overige weggelakte delen van document 1 bevatten persoonlijke beleidsopvattingen. De weggelakte delen in de documenten 2 tot en met 6 bevatten eveneens persoonlijke beleidsopvattingen. Verweerder stelt terecht dat deze tekstdelen interne mailwisselingen, notities en tekstvoorstellen bevatten ten behoeve van de herziening van artikel 31a van de Wbm en dat zij zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad. De bijlage bij document 3 betreft een concepttekst van de toelichting in de tweede nota van wijziging bij het Belastingplan 2014. Artikel 11, eerste lid, van de Wob is daarom op deze tekstdelen van toepassing is. Ten aanzien van deze tekstdelen slaagt deze grond niet.

6.1.

Verweerder heeft gelet op artikel 11, tweede lid, van de Wob beoordelingsruimte bij de beslissing om over persoonlijke beleidsopvattingen informatie te verstrekken met het oog op een goede en democratische bestuursvoering¹. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder openbaarmaking van de persoonlijke beleidsopvattingen in redelijkheid op grond van artikel 11, tweede lid, van de Wob geweigerd. Verweerder stelt zich terecht op het standpunt dat het belang dat ambtenaren in vrijheid van gedachten kunnen wisselen zou kunnen worden geschaad door openbaarmaking van de tekstdelen. De rechtbank is verder niet gebleken dat de informatie die in deze persoonlijke beleidsopvattingen is verwerkt, andere motieven bevat dan de informatie die aan de Kamer is verstrekt. De beroepsgrond slaagt niet.

7.1.

Verweerder betwist in zijn aanvullend verweerschrift het standpunt van eiseres. Verweerder betoogt dat artikel 19.1a, eerste lid, aanhef en onder c, van de Wet milieubeheer alleen betrekking heeft op maatregelen en activiteiten die zelf een uitwerking hebben op elementen die een negatief effect op het milieu hebben of kunnen hebben. Verweerder leidt dit af uit de memorie van toelichting bij de wijziging van de Wet milieubeheer. Maatregelen die fiscale wetgeving betreffen, knopen slechts indirect aan bij milieubelastende activiteiten, aldus verweerder.

7.2.

7.3.

Volgens de memorie van toelichting bij de wijziging van de Wet milieubeheer heeft artikel 19.1a, eerste lid, van de Wet milieubeheer betrekking op “maatregelen en activiteiten met een negatief effect op het milieu”.⁴ De wijziging van deze wet betreft de omzetting van de EG-richtlijn toegang tot milieu-informatie⁵ in nationale wetgeving. Volgens punt 10 in de considerans van deze richtlijn valt onder het begrip milieu-informatie (onder meer) informatie over factoren, maatregelen of activiteiten ter bescherming van het milieu of die gevolgen hebben of kunnen hebben voor het milieu. Hoewel de tekst van artikel 19.1a, aanhef en onder c, van de Wet milieubeheer hiermee overeenkomt, geeft de memorie van toelichting naar het oordeel van de rechtbank een te beperkte uitleg aan het begrip “milieu-informatie”, doordat daarin is aangegeven dat hieronder slechts maatregelen en activiteiten vallen met een negatief effect op het milieu. Voor deze uitleg bestaat geen steun in de tekst van of de considerans bij de richtlijn. Artikel 19.1a, eerste lid, onderdeel c, van de Wet milieubeheer moet richtlijnconform worden uitgelegd. Dat betekent dat ook informatie over maatregelen ter bescherming van het milieu hieronder valt.

7.4.

Omdat de Wbm kan worden aangemerkt als een belastingmaatregel ter bescherming van het milieu, betreft de geweigerde informatie milieu-informatie in de zin van artikel 1, onder g, van de Wob in samenhang met artikel 19.1a, aanhef en onder c, van de Wet milieubeheer. Verweerder moet gelet op artikel 11, vierde lid, van de Wob het belang van bescherming van de persoonlijke beleidsopvattingen afwegen tegen het belang van openbaarmaking van de informatie. Omdat verweerder dit niet heeft gedaan, is het besluit in strijd met artikel 11, vierde lid, van de Wob. Deze grond slaagt.

8. Het beroep is gegrond omdat verweerder niet alle betrokken documenten bij het bestreden besluit heeft betrokken (overweging 4.2), in document 1 de eerste alinea onder “Angelique” ten onrechte heeft weggelakt (overweging 5.1) en omdat verweerder de belangen als bedoeld in artikel 11, vierde lid, van de Wob niet heeft afgewogen (overweging 7.4).

De rechtbank vernietigt daarom het bestreden besluit. De rechtbank ziet geen aanleiding zelf in de zaak te voorzien, omdat verweerder opnieuw op de bezwaren moet beslissen. Verweerder zal dat nieuwe besluit moeten nemen met inachtneming van deze uitspraak.

9. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoedt. Van voor vergoeding in aanmerking komende proceskosten is de rechtbank niet gebleken.