Rechtbank Haarlem, 30-10-2006, ECLI:NL:RBHAA:2006:720 AZ1493, 05/464

Uitspraakdatum: 30 oktober 2006

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst P,

verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiser met dagtekening 22 oktober 2004 een aanslag opgelegd in de inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen 2002 berekend naar een verzamelinkomen van € 92.968.

1.2. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft verweerder bij de uitspraak op bezwaar met dagtekening 12 januari 2005 de aanslag gehandhaafd. Eiser heeft daartegen beroep ingesteld.

1.3. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 21 februari 2006 te Haarlem. Eiser is daar verschenen. Verweerder heeft zich ter zitting doen vertegenwoordigen door A.

2. Feiten

2.1. Eiser is geboren op 26 maart 1967, is gedurende het gehele jaar gehuwd met B. Het echtpaar heeft twee kinderen, geboren respectievelijk 13 december 1999 en 13 oktober 2002. De echtgenote van eiser is aldus gedurende het gehele jaar 2002 zijn fiscale partner.

2.2. De partner van eiser genoot in het onderhavige jaar (2002) geen enkele vorm van inkomen met tegenwoordige arbeid, in 2001 evenmin.

2.3. Eiser heeft op 4 april 2003 aangifte inkomstenbelasting/ premie volksverzekeringen gedaan naar een verzamelinkomen van € 87.371 dat als volgt is samengesteld:

Inkomen box 1 € 87.371

Verzamelinkomen € 87.371

Aftrekbaar bedrag scholingsuitgaven 5774

2.5. In de definitieve aanslag is er een correctie toegepast van het verzamelinkomen van € 5.774 in verband met niet geaccepteerde persoonsgebonden aftrek. Tevens heeft er een negatieve looncorrectie plaatsgevonden van € 177. De aanslag werd aldus vastgesteld op:

Vastgesteld inkomen uit werk en woning, tevens verzamelinkomen 92.968.

3. Geschil

In geschil is het antwoord op de vraag of de kosten van kinderopvang als scholingsuitgaven als bedoeld in artikel 6.27 van de Wet op de inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Wet) kunnen worden afgetrokken (A) dan wel als kosten kinderopvang (artikel 3.141 van de Wet; tekst van 1 januari 2002 tot en met 31 december 2002) (B).

Eiser beantwoordt deze vragen bevestigend. Verweerder beantwoordt deze vragen ontkennend.

4. Beoordeling van het geschil

A Scholingsuitgaven

4.1. Eiser stelt zich in de eerste plaats op het standpunt dat de kosten van kinderopvang in aftrek kunnen worden gebracht als scholingsuitgaven. Daartoe stelt hij dat het zonder kinderopvang voor zijn echtgenote niet mogelijk was om haar stage en lesdagen te volgen.

4.2. Scholingsuitgaven zijn volgens artikel 6.27 van de Wet op de inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Wet) aftrekbaar indien de uitgaven worden gedaan ter zake van het volgen van een opleiding of studie met het oog op het verwerven van inkomen uit werk en woning. Tot de scholingsuitgaven behoren onder andere niet uitgaven die verband houden met levensonderhoud, daaronder begrepen huisvesting, voedsel, drank, genotmiddelen en kleding (art. 6.28, eerste lid, aanhef en onderdeel a van de Wet). Ingevolge het eerste lid van artikel 6.30 van de Wet – voor zover hier van belang – komen scholingsuitgaven in aanmerking voor zover het gezamenlijke bedrag hoger is dan € 500. Het gaat in dit geval om de vraag of de kosten van kinderopvang kwalificeren als scholingsuitgaven in voornoemde zin. Niet in geschil is dat de door eisers echtgenote gevolgde studie tot onderwijzeres werd gevolgd met het oog op het verwerven van inkomen uit werk en woning.

Zie ook NV, Kamerstukken II 1999/2000, 26 727, nr. 7, blz. 364:

B Rechtsongelijkheid in aanmerking nemen uitgaven kinderopvang

4.5. Artikel 3.141, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van de Wet (tekst van 1 januari 2002 tot en met 31 december 2002), bepaalt – voor zover hier van belang - dat uitgaven voor kinderopvang alleen in aanmerking worden genomen indien de belastingplichtige in het kalenderjaar met tegenwoordige arbeid meer dan € 3494 aan winst uit een of meer ondernemingen, loon of resultaat uit een of meer werkzaamheden heeft genoten of in aanmerking komt voor zelfstandigenaftrek. Ingevolge het tweede lid is het eerste lid, onderdeel a, ook van toepassing op de partner. Vaststaat dat eisers echtgenote in het onderhavige jaar geen inkomen als bedoeld in deze bepaling (ter grootte van genoemd bedrag) heeft genoten. Nu derhalve niet is voldaan aan de voorwaarde dat met arbeid tot genoemd bedrag inkomsten als hier bedoeld zijn genoten, dient te worden geconcludeerd dat in zoverre geen recht bestaat op aftrek van die uitgaven.

4.6. Eiser betoogt dat door de eis dat ook zijn echtgenote inkomen in voornoemde zin heeft genoten met tegenwoordige arbeid, sprake is van rechtsongelijkheid tussen studerenden die een stagevergoeding ontvangen en studerenden die geen stagevergoeding ontvangen. Leerlingen van andere scholen die dezelfde studie volgen en zogenoemde zij-instromers, dat wil zeggen mensen die stoppen met werken en in het kader van de studie voor leerkracht stage lopen, krijgen wel een stagevergoeding, aldus eiser. In die laatstgenoemde gevallen is wel voldaan aan de voorwaarden om voor aftrek kinderopvang in aanmerking te komen, aldus eiser.

4.7. Het gaat hier blijkens het betoog van eiser om de vraag of voornoemde bepaling in strijd is met het bepaalde in artikel 26 IVBPR en artikel 14 EVRM in verbinding met artikel 1 van het Eerste Protocol bij dat verdrag, namelijk voor zover daarin wordt bepaald dat uitgaven voor kinderopvang alleen in aanmerking worden genomen indien de belastingplichtige of zijn/haar partner in het kalenderjaar met tegenwoordige arbeid meer dan € 3494 aan winst uit een of meer ondernemingen, loon of resultaat uit een of meer werkzaamheden heeft genoten.

4.8. Zoals de Hoge Raad ook heeft overwogen in HR 8 juli 2005, nr. 39.870, BNB 2005/310, moet vooropgesteld worden dat op fiscaal gebied aan de wetgever een ruime beoordelingsvrijheid toekomt bij het beantwoorden van de vraag of voor de toepassing van artikel 26 IVBPR en artikel 14 EVRM gevallen als gelijk moeten worden beschouwd en of, in het bevestigende geval, een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat om die gevallen niettemin in verschillende zin te regelen (vgl. EHRM 22 juni 1999, nr. 46757/99, zaak Della Ciaja/Italië, BNB 2002/398). Daarbij dient het oordeel van de wetgever te worden geëerbiedigd tenzij dat van redelijke grond ontbloot is (EHRM 10 juni 2003, nr. 27793/95, zaak M.A. en anderen tegen Finland, V-N 2003/52.2).

4.9. De onderhavige inkomensgrens en de vraag of die onder alle omstandigheden zou moeten gelden, is bij de parlementaire behandeling van de Wet IB 2001 uitdrukkelijk en uitvoerig aan de orde geweest:

4.10. Uit de hierboven in 4.9 weergegeven wetsgeschiedenis blijkt dat de wetgever de bedoelde eis dat de belastingplichtige, en bij niet-alleenstaande ouders ook de partner, betaalde werkzaamheden buiten zijn huishouden verricht, heeft opgenomen om daarmee te voorkomen dat kosten van kinderopvang in aftrek worden gebracht hoewel een van de ouders of partners beschikbaar is om de opvang zelf te verrichten. De wetgever heeft hierop uitsluitend een uitzondering willen maken voor de belastingplichtige die door omstandigheden buiten zijn wil geen arbeidsinkomen kan verwerven, waarbij hij heeft gedacht aan diegene die tijdelijk werkloos of arbeidsongeschikt wordt. Aftrek bij gehuwden in éénverdienerssituaties waarin kinderopvang toch nodig is, bijvoorbeeld wegens vrijwilligerswerk of het volgen van een opleiding, is van regeringszijde uitdrukkelijk van de hand gewezen omdat in de doelstelling van het wetvoorstel het niet zou passen een aftrekfaciliteit te verlenen in verband met tijdsbesteding die geen inkomen oplevert. Om reden van uitvoeringstechnische aard is hierbij gekozen voor een inkomensgrens.

4.11. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de wetgever in redelijkheid ervoor kunnen kiezen om de aan de orde zijnde inkomensgrens te stellen en aldus betaalde arbeidsmarktparticipatie en economische zelfstandigheid op uitvoerbare wijze te bevorderen. De wetgever heeft bij het maken van de gemaakte keuzes weliswaar niet uitdrukkelijk in aanmerking genomen de situatie(s) dat in het kader van een opleiding stage wordt gelopen en daarvoor al dan niet een stagevergoeding wordt toegekend. Dat kan eiser evenwel niet baten. De door eiser voorgestane benadering zou afbreuk doen aan genoemde strekking en de uitvoeringstechnische achtergrond van de inkomensgrens. De wetgever heeft bovendien bewust vrijwilligerswerk, waarbij geen inkomsten worden genoten, buiten de reikwijdte van de aftrek voor kinderopvang gehouden. Het is niet ondenkbaar dat ook voor vrijwilligerswerk een vergoeding wordt toegekend dat kwalificeert als inkomen in onderhavige zin, waardoor vrijwilligers voor de onderhavige aftrek kosten kinderopvang in aanmerking zouden kunnen komen. De rechtbank vermag niet in te zien waarom eenzelfde onderscheid voor wat betreft een stage in het kader van een opleiding waarbij enerzijds wel en anderzijds niet een stagevergoeding wordt genoten, niet evengoed zou mogen worden gemaakt en binnen de hierboven weergegeven bedoeling van de wetgever blijft.

4.12. Het voorgaande in samenhang bezien leidt tot het oordeel dat de wetgever zonder overschrijding van de hiervoor in 4.8 bedoelde ruime beoordelingsvrijheid heeft kunnen menen dat, voorzover hier al sprake is van gelijke gevallen, een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat om enerzijds aan studenten met een als inkomen kwalificerende stagevergoeding de mogelijkheid te bieden de kosten van kinderopvang in aftrek te brengen, en anderzijds studenten zonder stagevergoeding (die voor het overige evenmin inkomsten als hier bedoeld hebben genoten) niet voor aftrek in aanmerking te laten komen. Nu de op dit punt door de wetgever gemaakte keuze niet van redelijke grond ontbloot is, dient deze keuze te worden geëerbiedigd.

4.13. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan op 30 oktober 2006 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. A.A. Fase, voorzitter, mr. J. van de Merwe en mr. J.M. van Kempen in tegenwoordigheid van mr.drs. H.B. Bücker, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Bij het instellen van beroep in cassatie dient daarnaast in acht te worden genomen dat bij het beroepschrift een schriftelijke verklaring van de wederpartij wordt gevoegd, inhoudende dat wordt ingestemd met het instellen van beroep in cassatie tegen de uitspraak van de rechtbank.