Rechtbank Haarlem, 26-10-2006, ECLI:NL:RBHAA:2006:1254 BA5546, 06/2130

Uitspraakdatum: 26 oktober 2006

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2002 een aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen opgelegd. Eiser heeft tegen de aanslag bezwaar gemaakt.

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 17 januari 2006 de aanslag gehandhaafd.

Eiser heeft daartegen bij beroepschrift van 30 januari 2006, ontvangen bij de rechtbank op 31 januari 2006, beroep ingesteld.

Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

Eiser heeft vóór de zitting nadere stukken ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 26 september 2006 te Haarlem.

Eiser is daar in persoon verschenen, tot bijstand vergezeld van A. Namens verweerder is verschenen B.

2. Feiten en achtergrond van het geschil

2.1. Eiser, geboren in 1939, is gehuwd met C. Eiser en zijn echtgenote hebben chronische (pijn)klachten aan de lage rug. Eiser heeft zich vanaf 1996 en zijn echtgenote vanaf enig moment daarna gewend tot D te E. D is een zogenoemde natuurgenezer en lid van de Nederlandse Werkgroep van Praktizijns in de natuurlijke geneeskunst. D is niet als arts of (para)medicus geregistreerd in het register als bedoeld in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (hierna: BIG-register). De behandeling van D bestaat uit periodieke (ongeveer maandelijkse) consulten waarbij de rug onder stroom wordt gezet en warme kussens worden gebruikt. Daarnaast schrijft D medicijnen op natuurbasis en voedingssupplementen voor.

2.2. Eiser heeft over het jaar 2002 aangifte inkomstenbelasting/ premie volksverzekeringen gedaan naar een belastbaar inkomen van € 10.968, dat als volgt is samengesteld:

Inkomen box 1 € 0

Voordeel uit sparen en beleggen 4% x € 278.871

Inkomen box 3 € 10.968

Verzamelinkomen € 10.968

De opgevoerde persoonsgebonden aftrek is deels gebaseerd op € 3.135 aan declaraties van D uit 2002.

2.4. Eiser heeft declaraties van D overgelegd over 2002 waarop 12 consulten van eiser en 15 consulten van zijn echtgenote zijn vermeld. Het betreft in totaal een bedrag van € 3.129,50, waarvan € 1.350 betrekking heeft op eiser en € 1.779,50 op de echtgenote van eiser. De kosten van D worden geheel noch gedeeltelijk vergoed door een ziektekostenverzekeraar.

2.5. De aanslag heeft verweerder berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 4.516 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 11.154. Het verzamelinkomen is vastgesteld op € 15.670. In vergelijking met de aangifte heeft de verweerder de persoonsgebonden aftrek verminderd met € 4.702. Dit betreft de kosten van de natuurgenezer (€ 3.135), alsmede de verhoging van 50% (€ 1.567).

3. Geschil

In geschil is op de eerste plaats het antwoord op de vraag of de uitgaven aan de natuurgenezer als uitgaven wegens ziekte of invaliditeit in aanmerking genomen kunnen worden.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. Ingevolge artikel 6.16, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van de Wet op de Inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) zijn buitengewone uitgaven onder meer de uitgaven wegens ziekte, invaliditeit en bevalling van de belastingplichtige. Ingevolge artikel 6.17, eerste lid, aanhef en onderdelen a en b, Wet IB 2001, worden als uitgaven wegens ziekte, invaliditeit en bevalling aangemerkt de daarmee verband houdende uitgaven voor genees-, heel- en verloskundige hulp, met inbegrip van farmaceutische en andere hulpmiddelen en vervoer, alsmede uitgaven voor extra gezinshulp.

4.2 Tussen partijen is niet meer in geschil, dat de natuurgenezer, nu hij niet is ingeschreven in het BIG-register, niet zelf kan worden aangemerkt als een erkend genees- of heelkundige, zodat de uitgaven voor zijn behandelingen niet rechtstreeks als buitengewone uitgaven voor aftrek in aanmerking kunnen komen.

4.3. Reeds onder de oude Wet op de inkomstenbelasting is in de jurisprudentie aanvaard, dat kosten van behandeling door een persoon die niet zelf als genees- of heelkundige kan worden aangemerkt, toch als buitengewone lasten voor aftrek in aanmerking kunnen komen, maar dan moet wel aan bijzondere voorwaarden zijn voldaan. Die jurisprudentie heeft na invoering van de Wet op de Inkomstenbelasting 2001 zijn betekenis voor zover thans van belang behouden. De Hoge Raad heeft onder meer in zijn arrest van 22 oktober 1980 (nummer 20145, BNB 1980/319) geoordeeld, dat voorwaarde voor aftrek van dergelijke kosten is dat de behandeling plaatsvindt op voorschrift en/of onder begeleiding van een naar Nederlandse begrippen als genees- of heelkundige aan te merken hulpverlener. In andere uitspraken wordt deze voorwaarde ook omschreven als de eis dat de behandeling plaats vindt onder verantwoording van een arts. Ook wordt de eis omschreven als het behandelen op aanwijzing van een medicus. Deze eis moet zo worden begrepen dat de medicus de patiënt niet alleen “de weg heeft gewezen” naar een niet erkend medicus, maar dat de verwijzend arts op die behandeling ook toezicht houdt en die behandeling begeleidt. De arts moet als het ware de medische noodzaak van die behandeling voor zijn rekening nemen. De rechtbank ziet thans geen grond voor een andere uitleg van de wet.

4.4. Ter zitting heeft verweerder erkend dat de verklaring van de huisarts van 11 september 2006 als geloofwaardig tot uitgangspunt voor de beoordeling in onderhavige zaak kan worden genomen. De rechtbank laat daarom eerdere verklaringen van de huisarts en de collega-huisarts die zich in het dossier bevinden, wat daar ook van zij, buiten beschouwing.

4.5. De inhoud van de verklaring van 11 september 2006 is echter onvoldoende om de conclusie te wettigen dat de behandelingen door D in 2002 op aanwijzing van de huisarts hebben plaatsgevonden.

4.6. Ten aanzien van de echtgenote van eiser blijkt uit de verklaring dat de huisarts haar niet heeft voorgeschreven zich tot de natuurgeneeswijzer te wenden. Dat de huisarts heeft verklaard, dat de toevlucht van de echtgenote tot D zijn volledige instemming heeft en dat de huisarts haar regelmatig op het spreekuur ziet, duiden er slechts op dat de huisarts uit medisch oogpunt geen bezwaren ziet tegen de behandeling van de echtgenote door D, maar wijzen er niet op dat de huisarts de verwijzing in het kader van de behandeling door de huisarts zelf in gang heeft gezet en dus vanuit zijn of haar verantwoordelijkheid als medicus nodig acht. De uitgaven van de echtgenote aan D komen daarom niet voor aftrek als buitengewone last in aanmerking.

4.8. Eiser beroept zich op het vertrouwensbeginsel met de stelling dat verweerder de aftrek in eerdere jaren wel heeft toegestaan. Verweerder heeft echter onweersproken gesteld, dat de aangiften van eiser over de jaren vanaf 1996 tot 2002 op het punt van de buitengewone lasten niet zijn onderzocht. De aangiften van eiser zijn gevolgd zonder dat verweerder daarover vragen heeft gesteld. Evenmin heeft eiser aannemelijk gemaakt dat hij de juistheid van de aftrek in die jaren zelf uitdrukkelijk bij verweerder aan de orde heeft gesteld. Er is daarom geen sprake geweest van uitlatingen of een bindende toezegging van de zijde van verweerder die bij eiser de gerechtvaardigde indruk hebben kunnen wekken van een bewuste standpuntbepaling dat de aftrek in overeenstemming was met de wet. Onder die omstandigheden kan een beroep op vertrouwensbeginsel niet gehonoreerd worden. Voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel is in een situatie als deze méér vereist dan de enkele omstandigheid dat de inspecteur over eerdere jaren een door de belastingplichtige ingenomen standpunt niet heeft gecorrigeerd. Uit het voorgaande volgt dat het beroep op het vertrouwensbeginsel faalt.

4.9. Gezien voorgaande zal de rechtbank het beroep ongegrond verklaren.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan op 26 oktober 2006 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. R.H.M. Bruin, in tegenwoordigheid van mr.drs. H.B. Bücker, griffier.

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Bij het instellen van beroep in cassatie dient daarnaast in acht te worden genomen dat bij het beroepschrift een schriftelijke verklaring van de wederpartij wordt gevoegd, inhoudende dat wordt ingestemd met het instellen van beroep in cassatie tegen de uitspraak van de rechtbank.