Rechtbank Haarlem, 05-02-2007, AZ8217, 06/521

Uitspraakdatum: 5 februari 2007

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

V.O.F. X, gevestigd te Z, eiseres,

en

de inspecteur van de Belastingdienst/P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiseres over het tijdvak 1 januari 2000 tot en met 31 december 2000 een naheffingsaanslag omzetbelasting met dagtekening 29 april 2003 opgelegd van € 2.669 en bij gelijktijdige beschikking € 232 aan heffingsrente vastgesteld.

1.2. Na bezwaar heeft verweerder bij uitspraak van 2 december 2005 het bezwaar afgewezen.

1.3. Eiseres heeft daartegen op 21 december 2005 beroep ingesteld. Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.4. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 16 januari 2007 te Haarlem, waar eiseres niet is verschenen. Het beroep is behandeld tegelijkertijd met de door eiseres ingestelde beroepen met de nummers 06/522 en 06/523. Vóór aanvang van de zitting is namens de gemachtigde van eiseres bevestigd dat de uitnodiging voor de zitting is ontvangen, waaruit de rechtbank afleidt dat eiseres juist is opgeroepen. Namens verweerder is verschenen A.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Tot oktober 2000 exploiteerde eiseres een bloemen- en plantencentrum op een perceel met agrarische bestemming gelegen te Z tussen de straat genaamd B-straat en de rivier de C (het X-terrein).

2.3. In overeenkomst 1 is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

2.4. In overeenkomst 2 is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

“Verkoper verkoopt aan koper, die van verkoper koopt:

2.5. In de aanvullende overeenkomst is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

Aldus getekend op .................... / ..................... november 2001”

2.6. In het jaarverslag van 2000 van eiseres van 13 januari 2003, is, voor zover van belang, het volgende vermeld:

“Rapportage

Ingevolge de in de koopovereenkomst van de ondergrond opgenomen voorwaarden dienden de opstallen te worden gesloopt. De nog in de balans geactiveerde opstallen zijn in verband hiermede volledig afgeschreven. Ditzelfde geldt voor de inrichting en inventaris met uitzondering van de in privé overgenomen activa. De activiteiten van de onderneming werden ingaande november 2000 gestaakt, doch op grond van de mogelijkheid van ontbinding van de koopovereenkomst wordt voortgezet onderschap verondersteld.”

2.7. Op 18 februari 2003 heeft verweerder een boekenonderzoek ingesteld bij eiseres, naar aanleiding waarvan op 24 februari 2003 een controlerapport is opgesteld. In dit rapport is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:

“3.2.3 Bouwterrein

2.8. Op 5 december 2005 is voor het X-terrein een bouwaanvraag ingediend.

3. Geschil

4. Standpunten van partijen

4.1. Eiseres voert - kort samengevat - aan dat door eiseres een intentieverklaring of voorlopig koopcontract is getekend met betrekking tot de overdracht van het X-terrein en dat de in het controlerapport genoemde bedragen als voorlopige aanbetalingen op de mogelijke overdracht moeten worden beschouwd. Volgens eiseres is over de betaalde vergoedingen in het jaar van ontvangst daarvan geen omzetbelasting verschuldigd. Onder verwijzing naar het besluit van de staatssecretaris van 13 april 2005 nr. CPP2005/952M en de omstandigheid dat pas op 5 december 2005 een bouwaanvraag is ingediend, bepleit eiseres dat het X-terrein in de periode 2000-2002 niet is aan te merken als een bouwterrein. Volgens eiseres is de naheffingsaanslag dan ook ten onrechte opgelegd.

4.2. Verweerder stelt zich - kort samengevat – primair op het standpunt dat de maandelijkse vergoedingen als tegenprestatie voor als afzonderlijke prestatie te beschouwen levering van diensten door eiseres belast zijn. Het betreft hier volgens verweerder niet de vrijgestelde prestatie van het verlenen van krediet, zodat de vergoeding niet kan worden beschouwd als rente. De diensten bestaan in het ter beschikking houden van het X-terrein voor koper en het (doen) uitvoeren van een bodemonderzoek. Subsidiair zijn de vergoedingen volgens verweerder belast omdat deze deel uitmaken van de vergoedingen voor het X-terrein dat moet worden beschouwd als een bouwterrein. De grond is immers bewerkt met het oog op bebouwing in de zin van artikel 11, vierde lid, aanhef en onderdeel a, van de Wet, nu de kassen die op het perceel stonden zijn gesloopt. De naheffingsaanslag is dan ook terecht opgelegd. Ter zitting heeft verweerder aan het voorgaande toegevoegd dat, voor zover kon worden nagegaan, nog geen levering heeft plaatsgevonden.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Ingevolge artikel 8 van de Wet wordt de belasting berekend over de het totale bedrag dat – of voor zover de tegenprestatie niet in een geldsom bestaat, de totale waarde van de tegenprestatie welke – ter zake van de levering of de dienst in rekening wordt gebracht, de omzetbelasting niet daaronder begrepen. In geval ter zake van de levering meer wordt voldaan dan hetgeen in rekening is gebracht, komt in de plaats daarvan in aanmerking hetgeen is voldaan.

5.2. Gelet op de standpunten van partijen stelt de rechtbank vast dat niet in geschil is dat ten aanzien van het X-terrein de koopovereenkomsten tussen partijen tot stand zijn gekomen en dat de rentebetalingen uit dien hoofde zijn verricht. Nu partijen zich in ieder geval wat de zogenoemde rentebetalingen betreft jegens elkaar hebben gedragen alsof het hen bindende overeenkomsten betreft, sluit de rechtbank zich bij de standpunten van partijen aan en neemt zij de tekst van de koopovereenkomsten bij de beoordeling van het geschil tot uitgangspunt voor de tussen partijen gemaakte afspraken.

5.3. Tussen partijen is evenmin in geschil dat de in het kader van de koopovereenkomsten betaalde rente niet te beschouwen is als vergoeding voor kredietverlening. Volgens het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (HvJ), 27 oktober 1993 (C-281/91), (Muys' en De Winter's bouw- en aannemingsbedrijf BV) moet artikel 13B, sub d, 1, van de Zesde richtlijn (...) aldus worden uitgelegd, dat een leverancier van goederen of diensten die zijn cliënt tegen vergoeding van rente uitstel van betaling verleent, in beginsel een vrijgesteld krediet in de zin van die bepaling verstrekt. Wanneer echter een leverancier van goederen of diensten zijn cliënt tegen vergoeding van rente slechts tot het tijdstip van levering uitstel van betaling verleent, is die rente geen vergoeding voor een kredietverlening, maar een element van de voor de levering van de goederen of de dienstverrichting verkregen tegenprestatie, in de zin van artikel 11A, lid 1, sub a, van de Zesde richtlijn, zoals deze gold tot 1 januari 2007. Deze bepaling is overeenkomstig opgenomen in artikel 8 van de Wet. Nu partijen, het voorgaande en de tekst van de overeenkomsten in aanmerking genomen, niet van een onjuiste rechtstoepassing uitgaan, sluit de rechtbank zich bij het oordeel van partijen dat de rentebetaling niet zijn te beschouwen als een vergoeding voor kredietverlening aan.

5.4. Gelet op het primaire standpunt van verweerder dat de rentebetalingen als een afzonderlijke prestatie zijn te beschouwen, gaat de rechtbank, bij de beoordeling van het karakter van de prestatie waarvoor de rente is betaald, aan de hand van de omstandigheden van het geval na of het om twee of meer afzonderlijke prestaties, dan wel om één enkele prestatie gaat. Er is sprake van één prestatie ingeval één of meer elementen moeten worden geacht de hoofdprestatie te vormen, terwijl één of meer andere elementen moeten worden beschouwd als één of meer bijkomende prestaties, die het fiscale lot van de hoofdprestatie delen (HvJ, 25 februari 1999, zaak C-349/96, Card Protection Plan Ltd.).

5.5. De koopovereenkomsten zijn gesloten met betrekking tot de verkoop en levering van het X-terrein. De koopovereenkomsten bevatten een door partijen vastgestelde uiterste leveringsdatum. Deze datum kan worden uitgesteld op verzoek van en tegen betaling van de rente door de koper. De ontvangst van de rente is aldus afhankelijk van het door de koper verzocht uitstel van de levering van het X-terrein. Met het tenietgaan van het recht op levering gaat ook de verplichting om rente te betalen teniet. Het bieden van de mogelijkheid tot uitstel van de levering hangt met de levering samen en is geen doel op zich. Onder de gegeven omstandigheden beschouwt de rechtbank de levering van het X-terrein als de hoofdprestatie en het aan koper bieden van een uitstelmogelijkheid van diezelfde levering als een bijkomende prestatie, die een met de levering onsplitsbare prestatie vormt en derhalve het fiscale lot van de levering deelt. De in 2000 aan eiseres betaalde rente is dan ook een element van de voor de levering van het X-terrein verschuldigde tegenprestatie.

5.6. De stellingen van verweerder aangaande het beschikbaar houden van het X-terrein doen aan het voorgaande oordeel niet af. Anders dan verweerder stelt, is hetgeen eiseres presteert niet vergelijkbaar met een optieverlening, in welk geval de vergoeding belast zou zijn. Op grond van een koopoptie verkrijgt een potentiële koper immers een recht op koop, wat niet op één lijn is te stellen met de uit de onderhavige koopovereenkomsten voortvloeiende verplichting tot afname. Hier doet ook niet aan af dat koper ook de mogelijkheid heeft de overeenkomst te ontbinden indien niet vóór 31 december 2002 een onherroepelijke bouwvergunning is verkregen. Alle verplichtingen uit hoofde van de koopovereenkomsten, waaronder die tot afname van het X-terrein, zijn immers op koper blijven rusten, nu uit de stukken van het geding en het gestelde ter zitting is af te leiden dat de levering van het X-terrein is uitgesteld tot na voornoemde datum en dat de overeenkomst 2 en de aanvullende overeenkomst in ieder geval op het moment van het doen van uitspraak op bezwaar niet waren ontbonden.

5.7. De tweede vraag die ter beoordeling voorligt, is of de levering van het X-terrein op het moment van het opleggen van de naheffingsaanslag een belaste prestatie was. In dat geval zou immers ingevolge artikel 13, tweede lid, van de Wet op het moment van ontvangst van de rentebetalingen omzetbelasting verschuldigd zijn. Ingevolge artikel 11, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van de Wet is de levering van onroerende zaken en van rechten waaraan deze zijn onderworpen van de belasting vrijgesteld, met uitzondering van - onder meer - de levering van een bouwterrein. Voor zover relevant voor dit geschil, is daarvan sprake indien aan de onbebouwde grond bewerkingen plaatsvinden of hebben plaatsgevonden met het oog op bebouwing van de grond. Onder dergelijke bewerkingen kan niet de enkele sloop van opstallen worden verstaan.

5.8. Tussen partijen is niet in geschil dat het X-terrein op het moment van het sluiten van overeenkomst 1 niet kwalificeerde als bouwterrein en dat levering op dat moment zou zijn vrijgesteld van omzetbelasting. Nu niet gebleken is dat partijen hier van een onjuist oordeel uitgaan, sluit de rechtbank zich bij deze door partijen gedeelde opvatting aan. Ter onderbouwing van de stelling dat uitsluitend van een belaste levering van een onroerende zaak sprake is, beroept verweerder zich op de omstandigheid dat het X-terrein later, ten tijde van het sluiten van overeenkomst 2, wel moest worden aangemerkt als bouwterrein. Ter onderbouwing verwijst verweerder naar constateringen van een controlemedewerker. Uit het gestelde ter zitting, dat een controlemedewerker heeft geconstateerd dat de kassen waren gesloopt en dat er nog meer “dingen” gedaan waren met het oog op bebouwing, kan de rechtbank niet afleiden dat het X-terrein van onbebouwde grond was getransformeerd in een bouwterrein. Over andere aanwijzingen stelt verweerder niet te beschikken. Bij gebreke van feitelijke onderbouwing van de stelling dat het X-terrein een bouwterrein was, is dan ook niet aannemelijk dat het X-terrein op het moment van het doen van uitspraak op bezwaar als zodanig moest worden aangemerkt.

5.9. Gelet op het hiervoor onder 5.7. en 5.8. overwogene, is de rechtbank van oordeel dat de prestatie waarvoor de vergoeding genoemd onder 5.5. is betaald, op het moment van het doen van uitspraak op bezwaar was vrijgesteld van omzetbelasting. De subsidiaire stelling van verweerder slaagt dan ook evenmin, zodat verweerder geen heffingsrecht toekwam.

5.10. Het voorgaande in aanmerking genomen is de naheffingsaanslag ten onrechte opgelegd. Het beroep dient gegrond te worden verklaard.

6. Proceskosten

Nu het beroep gegrond is, ziet de rechtbank aanleiding verweerder te veroordelen in de kos-ten die eiseres in verband met de behande-ling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 322 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, met een waarde per punt van € 322 en een wegingsfactor 1).

7. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 5 februari 2007 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. A. Roelvink - Verhoeff en mrs. A.J. Roke en E. Polak in tegenwoordigheid van mr. V.M. Maat, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.