Rechtbank Haarlem, 14-12-2007, ECLI:NL:RBHAA:2007:2628 BC1482, 07/1782

Uitspraakdatum: 14 december 2007

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

X te Z, eiser,

en

de inspecteur van de Belastingdienst te P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2002 met dagtekening 21 november 2006 een navorderingsaanslag [aanslagnummer ] inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 107.398 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 3201. Bij op de aanslag vermelde beschikking is een bedrag aan heffingsrente vastgesteld van € 1394. Tevens heeft verweerder bij beschikking een vergrijpboete opgelegd ter hoogte van € 4768.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 20 februari 2007 de aanslag, de heffingsrentebeschikking en de vergrijpboete gehandhaafd. Eiser heeft tegen de heffingsrentebeschikking en de vergrijpboete bij beroepschrift van 6 maart 2007, ontvangen bij de rechtbank op 8 maart 2007, beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.3. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 2 november 2007 te Haarlem. Eiser is daar in persoon verschenen. Namens verweerder is verschenen mr. H.R. Gras.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

2.1. Op 31 december 1990 heeft eiser een kapitaalverzekering met lijfrenteclausule afgesloten bij Hooge Huys Levensverzekeringen NV (hierna: Hooge Huys). Deze polis is op 31 januari 2002 beëindigd. De lijfrenteclausule is niet uitgevoerd. Op 31 januari 2002 heeft Hooge Huys een bedrag van € 18.340 uitgekeerd.

2.3. Eiser heeft de uitkering van de kapitaalverzekering niet in zijn aangifte 2002 vermeld. De aanslag 2002 is in overeenstemming hiermee vastgesteld naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 89.058 en uit sparen en beleggen van € 3201.

2.4. In zijn brief met dagtekening 23 augustus 2006 in reactie op verweerders voornemen tot navorderen, heeft eiser onder meer het volgende opgenomen:

2.5. De navorderingsaanslag, de heffingsrente en de boete zijn gebaseerd op het niet aangegeven bedrag van € 18.340. Na verrekening van voorheffingen en eerdere aanslagen bedraagt de navorderingsaanslag € 9.537.

3. Geschil en standpunten van partijen

3.1. In geschil is de heffingsrente en het antwoord op de vraag of de vergrijpboete terecht is opgelegd. De navordering en de omvang van de nagevorderde inkomstenbelasting zijn niet in geschil.

3.2. Eiser verzoekt de beschikkingen heffingsrente en vergrijpboete te vernietigen. Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de stukken van het geding en de door eiser ter zitting overgelegde pleitaantekeningen.

4. Beoordeling van het geschil

4.2. Ingevolge artikel 30f, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) wordt met betrekking tot de inkomstenbelasting rente - heffingsrente - berekend ingeval een navorderingsaanslag wordt vastgesteld. Heffingsrente wordt vergoed over het negatieve bedrag van de belastingaanslag en in rekening gebracht over het positieve bedrag van de belastingaanslag, zo is bepaald in de artikelen 30g en 30h van de AWR.

4.3. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat de berekening van heffingsrente, zowel het in rekening brengen als het vergoeden, is bedoeld ter compensatie van niet genoten rente door de belastingplichtige dan wel de Schatkist. Wanneer heffingsrente in rekening wordt gebracht heeft de belastingplichtige gedurende de periode waarover de heffingsrente wordt berekend de mogelijkheid gehad om over dat geld rente te ontvangen bij een bank. Gedurende die periode behoorde het belastingbedrag eigenlijk toe aan de Schatkist en heeft de Schatkist daarom gedurende die periode geen rente over dat bedrag kunnen ontvangen. Ter compensatie wordt heffingsrente in rekening gebracht aan een belastingplichtige ongeacht de vraag of de belastingplichtige daadwerkelijk rente heeft gekweekt.

4.4. De tekst van de wettelijke bepalingen biedt geen ruimte berekening van heffingsrente achterwege te laten, indien de latere belastingheffing aan verweerder zou zijn toe te rekenen. Hieruit volgt dat het er bij het in rekening brengen van heffingsrente in beginsel niet toe doet of verweerder pas laat gesignaleerd heeft dat de ingediende aangifte niet correct was. Dit is slechts anders in gevallen, waarin het in rekening brengen van heffingsrente het gevolg is van zozeer handelen van verweerder in strijd met algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het zorgvuldigheidsbeginsel, dat het vergoeden van rente redelijkerwijze niet meer van de belastingplichtige mag worden verwacht. Van zodanig onzorgvuldig handelen door verweerder is echter in dit geval geen sprake. Het enkel niet eerder koppelen van het renseignement van Hooge Huys over de uitkering aan eisers aangifte over 2002 terwijl verweerder vele miljoenen aangiften zo spoedig mogelijk moet verwerken en eiser gehouden was zelf dat bedrag correct aan te geven, is onvoldoende om dat handelen van verweerder als zeer onzorgvuldig te bestempelen.

4.5. Dat met de belastingschuld die door de navordering alsnog blijkt te bestaan, in de jaren 2002 tot 2007 bij de bepaling van de rendementsgrondslag geen rekening is gehouden en eiser in die jaren over het (fictief) rendement dat aan het bedrag van de uitkering uit de kapitaalsverzekering kan worden toegerekend, ook belasting in box 3 heeft betaald, maakt evenmin dat aan verweerder (zeer) onzorgvuldig handelen in hiervoor bedoelde zin kan worden verweten. Daarbij tekent de rechtbank ten overvloede nog aan dat de wetgever er in artikel 5.3, derde lid, Wet IB 2001 expliciet voor heeft gekozen belastingschulden buiten de berekening van de rendementsgrondslag te houden.

4.6. De beschikking heffingsrente moet daarom in stand blijven.

4.8. Van opzet is sprake indien willens en wetens een onjuiste aangifte is gedaan.

4.9. Eiser heeft gesteld dat hij in 2002 met de VUT is gegaan en in dat jaar diverse uitkeringen in verband met het einde van het dienstverband kreeg. Ook zijn twee koopsompolissen tot uitkering gekomen in 2002. De gegevens over de uitkering op de polis van Hooge Huys is in zijn archief in een verkeerde map terechtgekomen, waardoor hij de polis niet heeft meegenomen bij de opstellen van zijn aangifte 2002. In zijn brief van 23 augustus 2006 gaf hij aan dat de gegevens over de bewuste uitkering van het Hooge Huys zat bij de gegevens van 2001 en dat het door zijn hoofd speelde dat dit in 2001 was afgewerkt.

4.11. Verweerder stelt zich subsidiair op het standpunt dat sprake is van grove schuld en dat hij met toepassing van artikel 67e AWR juncto paragraaf 25 tweede lid Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 in dat geval een boete van 25 procent zou opleggen. Eiser erkent dat hij inderdaad een fout heeft gemaakt en dat deze fout slordig is. Van grove schuld is sprake bij een onachtzaamheid die zo ernstig is, dat zij in laakbaarheid aan opzet grenst (HR 23 juni 1976, BNB 1976/199). In dit geval is daarvan sprake. De onachtzaamheid van eiser, namelijk het voegen van de papieren van Hooge Huys in de verkeerde map en het onvoldoende controleren of en wanneer hij het bedrag had aangegeven terwijl het Hooge Huys hem had meegedeeld dat aangifte moest worden gedaan, heeft geleid tot het doen van de onjuiste aangifte. Eiser had zich bewust moeten zijn van het feit dat hij bij de aangifte over 2002 de uitkering had moeten aangeven.

4.12. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen is het beroep gegrond en kan de boetebeschikking niet in stand blijven. Bijzondere omstandigheden die nopen tot een lagere boete dan de standaardboete voor een eerste vergrijp van deze aard, zijn gesteld nog gebleken. De boete dient te worden verminderd tot 25 % van de te weinig betaalde belasting.

5. Proceskosten

De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht de door eiser gemaakte reiskosten per openbaar vervoer tweede klasse, door de rechtbank begroot op € 20,94.

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 14 december 2007 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. R.H.M. Bruin, rechter, in tegenwoordigheid van mr. J.H.R. Massmann, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.