Rechtbank Haarlem, 19-01-2009, BH2091, AWB 08/2773 en 08/2774

Procedurenummer: AWB 08/2773 en 08/2774

Uitspraakdatum: 19 januari 2009

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiser sub 1. met dagtekening 9 november 2006 over het jaar 2003 een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen in box 1 van € 17.990 en een belastbaar inkomen in box 3 van € 53.400. Tegelijkertijd heeft verweerder bij beschikking € 1.441 heffingsrente in rekening gebracht.

1.4. Eisers hebben daartegen in één geschrift bij brief van 10 maart 2008, ontvangen bij de rechtbank op 11 maart 2008, beroep ingesteld.

1.5. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.6. Eisers hebben vóór de zitting een nader stuk ingediend. Dit is in afschrift verstrekt aan verweerder.

1.7. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 7 november 2008. Namens verweerder zijn verschenen mr. A en mr. B. De griffier heeft de gemachtigde van eisers, mr. C bij aangetekende brief verzonden op 19 september 2008 naar het adres a-laan 1 te Q onder vermelding van plaats en tijdstip, uitgenodigd om op de zitting te verschijnen. Deze brief is daar ook aangekomen, gelet op het nader ingediende stuk van gemachtigde van eisers van 25 oktober 2008. Namens eisers is, zonder kennisgeving aan de rechtbank, niemand verschenen. Eisers zijn evenmin verschenen.

1.8. Verweerder heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en een exemplaar daarvan overgelegd aan de rechtbank.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiser sub 1. en zijn echtgenote, Y (hierna: echtgenote) zijn op 1 april 2002, nadat zij XX jaar in Spanje hadden gewoond, verhuisd naar Nederland in verband met de ziekte van de echtgenote. De echtgenote is op datum X2 overleden.

2.2. Op 18 oktober 2001 is een trust opgericht met de naam ‘D’ (hierna: de trust) waarvan eiser sub 1. de settlor is. E Trust (BVI) Limited is trustee en F Trust (R) S.A. (hierna ook: F Trust (R)) is protector. Als eerste begunstigden zijn eiser en zijn echtgenote aangewezen. Als tweede begunstigde is hun zoon, AX, aangewezen en als derde begunstigden zijn de kleinkinderen aangewezen.

2.6. Op 15 november 2005 heeft eiser sub 1. opnieuw een aanvulling van de letter of wishes van 29 oktober 2001 aan F Trust (R) gezonden waarin hij aangeeft het op prijs te stellen als de mogelijkheid om hypotheekverlening voor de aankoop van woonruimte door zijn kleindochters bespreekbaar wordt. Eiser sub 1. geeft in deze brief aan dat dit besproken moet worden met de second beneficiairies.

2.7. Eiser sub 1. heeft op 6 februari 2003, 9 maart 2006, 17 juli 2006 en 7 december 2006 betalingen ontvangen uit de trust. Eiser heeft voor de eerste uitkering op 4 februari 2003 telefonisch contact gehad met de trustee en een schriftelijk verzoek ingediend, zonder vermelding van redenen, om over te gaan tot een uitkering. De trustee heeft op 6 februari 2003 een bedrag van € 10.000 uitbetaald.

In 2003 heeft cliënt eenmalig € 10.000 uit de Trust ontvangen.’

2.11. Bij brief met datum 13 december 2005 heeft verweerder gevraagd om de gehele oprichtingsakte van de trust, de jaarstukken van de trust vanaf de oprichtingsdatum tot en met 31 december 2004, een overzicht van de bezittingen en schulden van de trust vanaf de oprichtingsdatum tot en met 31 december 2004, een kopie van de toekenning van de betaling aan eiser sub 1. Verder heeft verweerder gevraagd of eisers vaker inkomsten en vermogen hebben ontvangen uit de trust en of er met de belastingdienst afspraken zijn gemaakt over de fiscale behandeling van de trust. Verweerder heeft in de brief verzocht om de schriftelijke reactie vóór 18 januari 2006 toe te sturen.

Totaal beheerd vermogen: 941.364,82 (…)

* (…)

Report as of 31 Dec 2003 in EUR* report printed on 22/10/2004

Total assets under management: 893 784,83 (…)

* (…)’

2.17. Bij het vaststellen van de aanslagen heeft verweerder terzake van de rechten die eisers aan de trust ontlenen in totaal een bedrag van € 2.000.000 tot de rendementsgrondslag van box 3 gerekend. Dit bedrag geldt zowel per 1 januari 2003 als per 31 december 2003 en is op grond van artikel 2.17, lid 4, van de Wet inkomstenbelasting 2001 bij beide partners voor de helft in aanmerking genomen. Bij uitspraak op bezwaar heeft verweerder dit bedrag herzien op een bedrag van € 864.600 per 1 januari 2003 en op € 893.784 per 31 december 2003, welke bedragen door verweerder ingevolge voormelde bepaling bij beide partners voor de helft in aanmerking zijn genomen.

3. Geschil en standpunten van partijen

3.1. In de eerste plaats is in geschil of de bewijslast op grond van artikel 27e van de Algemene Wet inzake rijksbelastingen is verzwaard en verschoven naar eisers. Verder is in geschil het antwoord op de vraag of eisers zodanige rechten ontlenen aan het vermogen van de trust dat sprake is van een bezitting, als bedoeld in artikel 5.3, tweede lid onder letter f, Wet inkomstenbelasting 2001.

3.2. Voor de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de stukken van het geding en naar hetgeen is verklaard ter zitting.

3.3. Eisers concluderen tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vermindering van de belastingaanslag.

3.4. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.2. In het onderhavige geval verschillen partijen van mening over het antwoord op de vraag of op eisers de (verzwaarde) last rust om te bewijzen dat bij eisers slechts een blote verwachting bestaat dat zij op enig moment een uitkering uit het trustvermogen zouden kunnen ontvangen. Verweerder heeft in dit verband aangevoerd dat eisers niet dan wel niet tijdig de gevraagde informatie hebben verstrekt. Eisers hebben hiertegen ingebracht dat de gevraagde informatie voor een deel niet aanwezig is en voor het overige ter beschikking is gesteld aan verweerder.

4.3. De rechtbank is van oordeel dat verweerder, die stelt dat de rechten van eisers op het vermogen van de trust in de vermogensrendementsheffing moeten worden betrokken, aannemelijk heeft gemaakt dat eisers meer dan een blote verwachting hebben ten aanzien van het vermogen van de trust. Dit brengt mee dat de vraag of de bewijslast moet worden verschoven naar eisers en moet worden verzwaard in die zin dat eisers moeten aantonen dat zij voor het trustvermogen niet in de vermogensrendementsheffing kunnen worden betrokken, geen beantwoording behoeft.

4.4. Voor het hiervoor onder 4.3. gegeven oordeel acht de rechtbank het volgende van belang. Verweerders stelling, dat eisers meer dan een blote verwachting hebben ten aanzien van het vermogen van de trust, wordt ondersteund door de betaling van € 10.000 die in 2003 op zijn verzoek aan eiser sub 1 is gedaan. Ook de uitkeringen die in 2006 zijn gedaan maken aannemelijk dat verzoeken van eiser sub 1. worden gevolgd door uitkeringen uit het trustvermogen. Verder stelt verweerder dat het de bedoeling van eiser sub 1. is om over het vermogen te kunnen blijven beschikken. Verweerder onderbouwt dit onder meer door er op te wijzen dat eiser sub 1. de insteller van de trust is en tevens de eerste begunstigde. Verder heeft eiser sub 1. tijdens het hoorgesprek gezegd: ‘Uiteraard ga je geen trust oprichten als je er niets uit mag halen, dat spreekt voor zich.’

4.5. Eisers hebben tegenover de gemotiveerde stelling van verweerder benadrukt dat de trust een ‘irrevocable discretionary trust’ is en dat dit meebrengt dat eiser sub 1. onherroepelijk afstand heeft gedaan van zijn vermogen en dat hij, noch de beneficiaries, over het trustvermogen kunnen beschikken. Eisers onderbouwen dit onder meer met een beroep op de hiervoor in 2.13 bedoelde brief van 8 januari 2007 waarin is bevestigd dat sprake is van een ‘irrevocable discretionary settlement’. De trustee kan volgens eisers als enige, zonder nadere toelichting beslissen of een uitkering wordt gedaan. Zo heeft de trustee geen gehoor gegeven aan de wens van eiser sub 1. om jaarlijks een uitkering te doen van € 30.000.

4.6. Naar het oordeel van de rechtbank hebben eisers met hetgeen zij hebben aangevoerd niet aannemelijk gemaakt dat zij geen beschikking hebben over het vermogen van de trust. Weliswaar kan er van worden uitgegaan dat eiser sub 1. zijn vermogen in de trust heeft gebracht en dat hij deze trust niet kan herroepen, dit neemt niet weg dat hij (feitelijk) de beschikking heeft behouden over het trustvermogen. De ‘letter of instruction’, de trustakte van 18 oktober 2001 en de door eiser sub 1. aan F Trust (R) toegezonden wensen ten aanzien van de uitkeringen, bieden hiervoor de navolgende aanknopingspunten.

4.7. In de ‘letter of instruction’ is aangegeven dat een ‘protector’ wordt ingesteld wiens toestemming is vereist voor daden die zijn opgenomen in de bijlage. Deze bijlage maakt geen deel uit van de stukken van het geding. Dat in het onderhavige geval een ‘protector’ is aangesteld volgt uit punt 26A. van de trustakte. De bevoegdheid om een nieuwe ‘protector’ aan te wijzen is, zo volgt uit punt 26D. van de trustakte, uiteengezet in bijlage 6. Deze bijlage is door eisers niet overgelegd. Uit punt 27 van de trustakte volgt verder dat de bevoegdheden van de trustees zijn neergelegd in bijlage 7 en dat deze bevoegdheden alleen kunnen worden uitgeoefend na voorafgaande schriftelijke toestemming van de ‘protector’. Bijlage 7 behoort evenmin tot de gedingstukken. De tekst van de trustakte, voor zover deze tot de gedingstukken behoort, laat echter geen andere conclusie toe dan dat de protector toestemming moet gegeven voor uitkeringen die door de trustee worden gedaan en dat de situaties waarin de protector toestemming geeft, kenbaar zijn gemaakt.

4.8. Dat in het onderhavige geval de wensen van eiser sub 1. bij de protector en mogelijk ook bij de trustee bekend zijn, blijkt uit de hiervoor onder 2.16 bedoelde brief van F Trust (R) aan verweerder waarin is meegedeeld dat de uitkeringen zijn gedaan na raadpleging van de letter of wishes. Ook blijkt dit uit het feit dat eiser sub 1. zijn wensen ten aanzien van de uitkeringen kenbaar heeft gemaakt aan F Trust (R) op 29 oktober 2001, 23 september 2002 en 15 november 2005. Eiser sub 1. heeft in zijn brief van 23 september 2002 zijn zoon gemachtigd en diens echtgenote als beneficiairy aangewezen. Uit deze brief moet worden afgeleid dat de kleinkinderen van eiser sub 1. na het overlijden van hun vader rechten hebben ten aanzien van het trustvermogen. Eisers stelling dat er geen letter of wishes is opgesteld, acht de rechtbank in dit verband onvoldoende. Eisers hebben in een brief van 17 oktober 2007 aan verweerder medegedeeld dat zij een verzoek hebben gedaan bij de trust om toezending van een letter of wishes en dat in reactie daarop de concepten die door eiser sub 1. aan de trustee zijn toegezonden, van de trustee zijn ontvangen. De rechtbank acht het, ondanks het eventueel ontbreken van een speciaal daartoe opgemaakte letter of wishes, alleszins aannemelijk dat de wensen van eiser sub 1, zoals deze blijken uit de door hem toegezonden brieven, als basis dienen voor toestemming van de protector aan de trustee om tot uitkeringen over te gaan. Een bevestiging hiervan is opgenomen in de hiervoor onder 2.16 bedoelde brief waarin met zo veel woorden is vermeld dat met de letter of wishes in de eerdere brief van 21 mei 2007 de verzoeken worden bedoeld die door eiser sub 1. zijn toegezonden en dat deze bij het doen van uitkeringen in aanmerking zijn genomen. Dat de letter of wishes, zo hebben eisers aangevoerd, niet afdoet aan de discretionaire bevoegdheid van de trustee, is niet doorslaggevend omdat gebleken is dat deze bij het doen van uitkeringen wel wordt gevolgd. Ook het enkele feit dat de door eiser sub 1. gevraagde periodieke uitkering van € 30.000 per jaar niet is uitgekeerd, maakt het voorgaande niet anders. Eisers hebben niet toegelicht waarom deze uitkering niet is gedaan en daarom kan niet uitgesloten worden dat hieraan andere redenen, bijvoorbeeld fiscale, ten grondslag hebben gelegen.

4.9. Uit het voorgaande volgt dat eiser sub 1. de beneficiairies heeft aangewezen en ook tijdens het bestaan van de trust nog kan aanwijzen, dat hij kan aangeven dat en onder welke omstandigheden uitkeringen worden gedaan en dat hij (op zijn verzoek) daadwerkelijk uitkeringen heeft ontvangen. Gelet op deze feiten en omstandigheden kan niet worden geoordeeld dat eisers slechts een blote verwachting hadden dat zij op enig moment een uitkering uit het trustvermogen zouden kunnen ontvangen.

4.10. Verweerder heeft de waarde van de vermogensrechten afgeleid uit de in 2.14 vermelde overzichten. Alhoewel hieruit naar het oordeel van de rechtbank niet uitsluitend op basis van het cliëntnummer kan worden afgeleid dat deze overzichten betrekken hebben op de trust, zijn partijen kennelijk eensluidend van oordeel dat dit wel het geval is. De rechtbank ziet hierin overigens geen aanleiding om voor de berekening van de vermogensrendementsheffing van eisers uit te gaan van een lagere waarde dan waarvan verweerder in de uitspraak op bezwaar is uitgegaan.

4.11. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan op 19 januari 2009 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. A.P.M. van Rijn, voorzitter, mr. Chr.Th.P.M. Zandhuis en mr. T.A. de Hek, rechters, in tegenwoordigheid van mr. E.P. van der Zalm, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.