Rechtbank Haarlem, 18-06-2009, ECLI:NL:RBHAA:2009:2265 BJ3690, 08/4773

RECHTBANK HAARLEM

Sector bestuursrecht, meervoudige belastingkamer

2.1. Op 17 januari 2008 heeft eiseres een aangifte BPM gedaan voor een personenauto van het merk Audi, type Q7 4.2 TDi Q. Pro Line (hierna: de auto) die zij enkele weken daarvóór had gekocht in Duitsland. De auto heeft de volgende kenmerken:

Type: Q7 4.2 TDi Q. Pro Line

Chassisnummer: [nummer]

Bouwjaar / Eerste toelating: 2007 / 23-08-2007

Kleur: Zwart metallic

Bekleding kleur en soort: Zwart leder

Afgelezen km tellerstand: 10.866 km

Type carrosserie: SUV

Versnellingsbak: Automaat

Motor: 4.134 CC - 8 cilinder dieselmotor directe inspuiting - 240 kw

Ledig gewicht: 2.395 kg

Energielabel: G

“- Veel opties waarvan de afschrijving (veel) sneller verloopt

- Dure uitvoering waarvan de afschrijving het snelst verloopt

- Intensief gebruikte voormalige demonstratieauto

- Handelstechnisch is de auto in het 2e bouwjaar.

- Zwaar belaste milieu-classificering -> matig courant

- Matig verhandelbaar a.g.v. politieke opinie

- Nieuw zonder inruil reeds leverbaar voor € 94.000,00

- Fabrieksgarantie reeds aflopend

- Na registratie lager BPM-bedrag op NL kenteken”

2.4. In het kader van een controle van de aangifte heeft verweerder een hertaxatie laten

uitvoeren naar de waarde van de auto. Deze hertaxatie is uitgevoerd op 25 januari 2008 door het taxatiebureau B te Q. In de aangifte is de te betalen BPM berekend op basis van de verkoopwaarde van de auto door een wederverkoper aan een particulier. Een afschrift van dit taxatierapport behoort tot de gedingstukken. De verkoopwaarde van de auto bedraagt volgens de taxatie van taxatiebureau B € 99.500.00. Uitgaande van de door taxatiebureau B gehanteerde cataloguswaarde van € 127.485 (waarvan € 35.287 BPM), komt dit neer op een afschrijvingspercentage van 22,29. In het taxatierapport wordt dit afschrijvingspercentage niet nader onderbouwd. De verschuldigde BPM wordt op grond van voornoemde waarde door eiseres becijferd op € 27.421 (€ 35.287 – 22,29% van € 35.287). In het rapport wordt onder het kopje “Markonderzoek” melding gemaakt van de vraagprijs van drie aangeboden personenauto’s van merk en type Audi Q7 4.2 TDi S-Line.

Richtlijnen hertaxatie

4.1. Eiseres stelt dat verweerder een onjuiste controlestrategie heeft gehanteerd. Deze stelling treft geen doel. Het staat verweerder vrij om een controlestrategie te hanteren met dien verstande dat deze strategie niet in strijd mag komen met enig beginsel van behoorlijk bestuur. Dat laatste is echter gesteld noch gebleken.

Keuze contrataxateur niet in overleg

4.2. Eiseres klaagt over het feit dat de contrataxateur, taxatiebureau B, door verweerder eenzijdig en derhalve niet in overleg met haar is aangesteld. Zij stelt dat op deze grond aan de contrataxatie geen betekenis toekomt. Ook deze stelling faalt. De keuze van de contrataxateur is aan verweerder. Ter zake hoeft hij geen overleg te houden met eiseres.

Contrataxateur onvoldoende deskundig

4.3. Eiseres klaagt voorts over de deskundigheid van de door verweerder aangestelde contrataxateur. In dat kader zij opgemerkt dat de publiekrechtelijke regeling voor de erkenning van taxateur is afgeschaft met ingang van 1 maart 2001. Sindsdien geven diverse private instellingen certificaten af, waaruit deskundigheid zou blijken. Deze certificeringen staan echter niet onder enig toezicht van de overheid. Reeds daarom kan, anders dan eiseres kennelijk meent, aan het (niet) bezitten van een dergelijk certificering niet de conclusie worden verbonden dat de taxateur ter zake (on)voldoende deskundig is. Bovendien heeft verweerder een taxatiebureau ingeschakeld, zo heeft hij onweersproken gesteld, dat beschikt over taxateurs die als taxateur hedendaagse voertuigen in hetzelfde register zijn ingeschreven als de door eiseres ingeschakelde taxateur A. Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat aan de taxaties van verweerder onvoldoende betekenis kan worden toegekend om te dienen als contrataxatie tegenover de taxatie van eiseres.

Strijd met artikel 28 EG-verdrag

4.4. Eiseres heeft voorts gesteld dat verweerder het instrument van de contrataxatie gebruikt om de import van auto’s te ontmoedigen. Aldus zou hij gehandeld hebben in strijd met het bepaalde in artikel 28 van het EG-verdrag. Eiseres meent voor haar stelling steun te vinden in het arrest van het Hof van Justitie van 20 september 2007, nr. C-297/05. Deze stelling geeft blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Het Hof van Justitie heeft in zijn uitspraak van 17 juni 2003, nr. C-383/01 immers geoordeeld dat een belemmering die onder een andere specifieke bepaling valt, zoals een belemmering van fiscale aard als bedoeld in artikel 90 van het EG-verdrag, niet onder het verbod van artikel 28 van het EG-verdrag valt. Zo derhalve door de heffing van BPM al sprake zou zijn van een belemmering als bedoeld in het EG-verdrag, dan zou deze kwalificeren als een belemmering van fiscale aard als bedoeld in artikel 90 van het EG-verdrag. Een dergelijke kwalificatie sluit schending van artikel 28 van het EG-verdrag uit.

Uitspraak op bezwaar buiten de termijn

4.5. Ook de stelling van eiseres dat verweerder, gezien het feit dat hij vijf weken te laat uitspraak heeft gedaan, het bezwaar gegrond had moeten verklaren, wordt verworpen. Het niet-tijdig nemen van een besluit is in artikel 6:2 van de Awb gelijk gesteld met een besluit, waartegen bezwaar en beroep kan worden ingesteld. Voor deze rechtsgang – naar aanleiding van de zogenoemde fictieve weigering – gelden geen andere en/of afwijkende regels. Er is geen wettelijk voorschrift noch een beginsel van behoorlijk bestuur, waarin voor de stelling van eiseres steun kan worden gevonden.

Beroep op het gelijkheidsbeginsel

4.6. Voor een geslaagd beroep op het gelijkheidsbeginsel dient eiseres allereerst aannemelijk te maken dat sprake is van feitelijk en rechtens vergelijkbare gevallen. In haar brief van 18 mei 2009 heeft eiseres een beroep gedaan op BPM-aangiften die, zo heeft zij gesteld, zijn gedaan en aanvaard door verweerder voor een negental andere Audi’s van hetzelfde type. Voor deze auto’s ontbreekt in dit kader van de waardering een aantal relevante gegevens zoals de aan-/ of afwezigheid van schade en het gereden aantal kilometers. Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat eiseres aannemelijk heeft gemaakt dat sprake is van vergelijkbare gevallen. Bovendien heeft eiseres niet aannemelijk gemaakt dat in de door haar aangehaalde gevallen sprake is van een bewuste standpuntbepaling door verweerder. In dat kader heeft verweerder ter zitting onweersproken verklaard dat het goed mogelijk is dat in de door eiseres aangehaalde gevallen de aangiften – zonder nadere controle – zijn gevolgd. Het beroep op het gelijkheidsbeginsel wordt dan ook afgewezen.

Ten aanzien van de waardebepaling van de auto

4.7. Ingevolge artikel 9, eerste lid, van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: Wet BPM) bedraagt het tarief voor de in geding zijnde auto 45,2% van de netto catalogusprijs, vermeerderd met € 328. In het derde lid van dit artikel is vermeld dat onder de netto catalogusprijs wordt verstaan de catalogusprijs verminderd met de daarin begrepen omzetbelasting. In het vierde lid van dit artikel is bepaald dat onder catalogusprijs wordt verstaan de in Nederland door de fabrikant of importeur aan wederverkopers kenbaar gemaakte prijs welke naar zijn inzicht bij verkoop aan de uiteindelijke afnemer valt te berekenen. In die geadviseerde verkoopprijs is de BPM zelf niet begrepen. Partijen zijn ter zitting overeengekomen dat de catalogusprijs van de auto moet worden gesteld op € 123.860 (waarvan BPM € 34.290). De rechtbank zal partijen daarin volgen.

4.8. In artikel 10, eerste lid, Wet BPM is bepaald dat met betrekking tot gebruikte personenauto’s het bij de personenauto behorende bedrag aan belasting, zoals bedoeld in artikel 9, eerste lid, van de Wet BPM, wordt berekend met inachtneming van een vermindering. In artikel 10, tweede lid, van de Wet OB is bepaald dat de vermindering bedoeld in het eerste lid, de afschrijving is, uitgedrukt in procenten van de som van de catalogusprijs en de belasting op het tijdstip waarop het motorrijtuig voor het eerst in gebruik is genomen. Overeenkomstig artikel 10, zesde lid, van de Wet BPM wordt, in afwijking van het tweede lid, de vermindering vastgesteld aan de hand van een bij ministeriële regeling vast te stellen tabel, indien daarop een beroep wordt gedaan in het aangiftebiljet. Overeenkomstig artikel 10, zevende lid, van de Wet BPM wordt bij de aangifte een opgaaf gedaan van de gegevens die van belang zijn voor de vaststelling van de afschrijving, bedoeld in het tweede lid, dan wel voor de toepassing van de tabel, bedoeld in het zesde lid.

4.9. Overeenkomstig artikel 8, vierde lid, van de Uitvoeringsregeling BPM bestaat de opgaaf, bedoeld in artikel 10, zevende lid, van de Wet BPM, uit:

a. Een verwijzing naar een in de handel algemeen toegepaste koerslijst voor de verkoop van

gebruikte motorrijtuigen door wederverkopers aan particulieren in Nederland, onder

overlegging van een kopie van de desbetreffende passage uit die koerslijst, of

b. Een taxatierapport, opgemaakt ten hoogste één maand voor het tijdstip waarop aan het

motorrijtuig een kenteken wordt toegekend dan wel ten hoogste één maand voor het tijdstip

van aanvang van het gebruik met het motorrijtuig van de weg in Nederland door een

onafhankelijke, erkende taxateur aan de hand van een fysieke opname van het motorrijtuig in

de staat waarin het op dat tijdstip verkeert, waaruit inzichtelijk en gedetailleerd de waarde blijkt bij verkoop van het motorrijtuig door een wederverkoper aan een particulier in Nederland.

Verdeling van de bewijslast

4.10. Nu verweerder afwijkt van de aangifte rust op hem de verplichting ervoor te waken dat met het heffen van BPM niet wordt getreden buiten de in artikel 90 van het EG-verdrag neergelegde begrenzing van de nationale heffingsbevoegdheid. In een dergelijk geval is het, in eerste instantie aan verweerder om gegevens in te brengen waaruit kan blijken hoe de door belanghebbende voldane BPM zich verhoudt tot het restant aan BPM dat nog drukte op vergelijkbare, reeds in Nederland geregistreerde auto's (hierna: de referentieauto's). Dit houdt in dat verweerder aannemelijk dient te maken dat de verkoopwaarde van de in geding zijnde auto in januari 2008 € 99.065 bedroeg, althans niet lager was dan dit bedrag.

Ten aanzien van het taxatierapport van taxatiebureau B

4.11. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat hij de door hem voorgestane waarde van de auto voldoende heeft onderbouwd met het taxatierapport van taxatiebureau B. De rechtbank verwerpt deze stelling en motiveert dat als volgt. Het taxatierapport van taxatiebureau B maakt niet inzichtelijk op basis van welke overwegingen de getaxeerde waarde tot stand is gekomen. Met name wordt geen inzicht verschaft over de wijze waarop het afschrijvingspercentage van 22,29% tot stand is gekomen. Met dit taxatierapport heeft verweerder niet voldaan aan de voorwaarde dat uit het taxatierapport inzichtelijk en gedetailleerd de waarde moet blijken. Bovendien worden in het taxatierapport ter onderbouwing van de waarde alleen vraagprijzen van vergelijkbare auto’s genoemd en niet – hetgeen een betrouwbaarder gegeven zou zijn geweest – gerealiseerde verkoopwaarden. De bewijskracht van het door verweerder overgelegde taxatierapport acht de rechtbank dan ook onvoldoende. Verweerder heeft daarmee niet voldaan aan de op hem rustende bewijslast.

Afschrijvingspercentage

4.12. De rechtbank is voorts van oordeel dat eiseres op grond van het taxatierapport van taxatiebureau A evenmin aannemelijk heeft gemaakt dat de waarde van de auto € 80.800 bedraagt. Weliswaar geeft het taxatierapport taxatiebureau A meer inzicht in de uitgangspunten die aan de waardebepaling ten grondslag liggen, maar deze uitgangspunten zijn niet nader onderbouwd. Nu een dergelijke onderbouwing ontbreekt, is de rechtbank van oordeel dat eiseres het door taxatiebureua A gehanteerde afschrijvingspercentage van 32,8 niet aannemelijk heeft gemaakt.

Verkoop door wederverkoper

4.13. Eiseres heeft zich in haar beroepschrift op het standpunt gesteld dat het bij de onderhavige waardebepaling van geen belang is dat de “wederverkoper” een “dealer” is. Ter zitting heeft deskundige A in dat kader verklaard dat hij – door het hanteren wederverkoop opslag van 5% – is uitgegaan van de waarde van de auto bij verkoop door een dealer aan een particulier. Deze verklaring acht de rechtbank onvoldoende overtuigend nu dit opslagpercentage niet genoemd wordt in het taxatierapport noch anderszins daaruit blijkt. Gelet op het door eiseres ter zake gevoerde verweer acht de rechtbank veeleer aannemelijk dat A bij zijn waardering is uitgegaan van de waarde van de auto bij verkoop tussen particulieren. Daarmee is A uitgegaan van een onjuist uitgangspunt. Om de waardevermindering per januari 2008 ten opzichte van de catalogusprijs vast te stellen, dient immers uit te worden gegaan van de waarde van de auto bij de verkoop van een wederverkoper/dealer aan een particulier en niet van de waarde bij de verkoop tussen twee particulieren. In het taxatierapport is dan ook een onjuiste vergelijkingsmaatstaf gehanteerd.

Schade door parallelimport

4.14. Ter zitting heeft deskundige A verklaard dat hij bij de taxatie van de auto met schade als gevolg van parallelimport rekening heeft gehouden. In het taxatierapport is in dat licht geen afzonderlijk bedrag genoemd. In het beroepschrift stelt eiseres dat dergelijke schade voor de onderhavige auto kan worden gesteld op € 4.500. De rechtbank acht aannemelijk dat taxatiebureau B de schade door parallelimport op dit bedrag heeft begroot. De rechtbank is van oordeel dat een dergelijke waardevermindering op grond van parallelimport niet in aanmerking kan worden genomen. Het doel van het vaststellen van de verkoopwaarde is het vaststellen van de BPM die in aanmerking moet worden genomen bij de ingevoerde auto. Daarbij geldt dat de BPM op die auto overeen dient te komen met, althans niet hoger mag zijn dan, de BPM die nog rust op de referentieauto’s. Eiseres heeft niet aannemelijk gemaakt dat en in hoeverre de BPM die nog rust op de referentieauto’s, is beïnvloed door parallelimport.

4.15. Uit het voorgaande volgt dat partijen de door hen verdedigde verkoopwaarde en de daarbij behorende verschuldigde BPM, niet aannemelijk hebben gemaakt. De rechtbank ziet zich daarom genoodzaakt om de verkoopwaarde zelf in goede justitie vast te stellen.

Daarbij zal zij de door partijen overgelegde taxatierapporten in gelijke mate als uitgangspunt nemen met dien verstande dat de door eiseres voorgestane verkoopwaarde daartoe eerste zal worden verhoogd met € 4.500, zijnde de parallelimportschade die A ten onrechte in aanmerking heeft genomen (zie 4.14). De verkoopwaarde van de auto per januari 2008 wordt door de rechtbank met inachtneming van het voorgaande vastgesteld op € 92.400

(€ 80.800 + € 4.500 + € 99.500: 2). Uitgaande van een catalogusprijs van de auto van

€ 123.860 (waarvan BPM € 34.290) en een verkoopwaarde van € 92.400 per januari 2008, bedraagt het afschrijvingspercentage alsdan 25,4. De daarbij behorende BPM bedraagt

€ 25.580.

De rechtbank:

- verklaart het beroep gegrond;

- vernietigt de uitspraak op bezwaar;

- vermindert de op aangifte verschuldigde BPM tot € 25.580 en bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van de

vernietigde uitspraak op bezwaar;

- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiseres ten bedrage van € 522, en wijst de Staat der Nederlanden

(Ministerie van Financiën) aan dit bedrag aan eiseres te voldoen;

- gelast dat de Staat der Nederlanden (Ministerie van Financiën) het door eiseres betaalde griffierecht van € 288 vergoedt.

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Bij het instellen van hoger beroep dient het volgende in acht te worden genomen:

1 - bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd;

2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het hoger beroep is ingesteld;

d. de gronden van het hoger beroep.