Rechtbank Haarlem, 23-03-2010, ECLI:NL:RBHAA:2010:1095 BM2654, 06/6045

Procedurenummer: AWB 06/6045

Uitspraakdatum: 23 maart 2010

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

X B.V., gevestigd te Z, eiseres,

en

de inspecteur van de Belastingdienst te P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiseres voor het jaar 2002 een aanslag vennootschapsbelasting opgelegd, berekend naar een belastbare winst van nihil. Tegelijk met het opleggen van de aanslag is het verlies bij beschikking vastgesteld op € 9.141.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 6 april 2006 de verliesvaststellingsbeschikking gehandhaafd.

1.3. Eiseres heeft daartegen bij brief van 16 mei 2006, ontvangen bij de rechtbank op 17 mei 2006, beroep ingesteld.

1.4. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.5. Eiseres heeft, na daartoe door de rechtbank in de gelegenheid te zijn gesteld, schriftelijk gerepliceerd, waarna verweerder schriftelijk heeft gedupliceerd.

1.6. Verweerder heeft vóór de zitting een nader stuk, de fax van 26 oktober 2009 ingediend. Dit stuk is in afschrift verstrekt aan eiseres.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiseres verrichtte in het onderhavige jaar houdster- en financieringsactiviteiten. Gedurende het jaar 2002 had eiseres een rechtstreeks belang van 45,9% in de in Tsjechië gevestigde vennootschap Y (hierna: de Tsjechische deelneming).

2.2. De aandelen in eiseres zijn gelijkelijk verdeeld over de volgende twee vennootschappen:

2.3. De aandelen in de Tsjechische deelneming zijn als volgt verdeeld:

3. Geschil

3.1. In geschil is of eiseres het onder 2.4 vermelde valutaverlies ad € 21.529 in aftrek mag brengen op haar winst. Niet meer in geschil is dat de onder 2.4 genoemde rentekosten niet ten laste van de winst kunnen worden gebracht.

3.2. Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. Artikel 13, eerste lid, Wet Vpb 1969 luidde, voor zover hier van belang, in het onderhavige jaar als volgt: “Bij het bepalen van de winst blijven buiten aanmerking voordelen uit hoofde van een deelneming, alsmede kosten - daaronder begrepen voordelen als gevolg van wijzigingen in valutaverhoudingen - welke verband houden met een deelneming, tenzij blijkt dat deze kosten middellijk dienstbaar zijn aan het behalen van in Nederland belastbare winst (deelnemingsvrijstelling).”

4.2. Niet in geschil is dat het belang van eiseres in de Tsjechische deelneming moet worden aangemerkt als een deelneming in de zin van artikel 13 Wet Vpb 1969. Evenmin is in geschil dat het in geding zijnde valutaverlies verband houdt met deze deelneming. De rechtbank stelt voorop dat de onderhavige wettelijke regeling generiek van aard is. De deelnemingsvrijstelling ziet in beginsel op aandeelhoudersbelangen vanaf 5%, zodat de regeling zowel ziet op situaties waarin wel sprake is van beslissende invloed in de vennootschap waarin de aandelen worden gehouden als op situaties waarin dat niet het geval is. De deelnemingsvrijstelling strekt zich mede uit tot kosten, valutaresultaten daaronder begrepen, welke verband houden met de financiering van deelnemingen (deelnemingskosten). De deelnemingsvrijstelling knoopt niet specifiek aan bij een bepaalde transactie, maar beoogt de voordelen uit de deelneming vrij te stellen ter voorkoming van dubbele belasting. De rechtbank is van oordeel dat de in de deelnemingsvrijstelling begrepen aftrekbeperking voor deelnemingskosten evenmin kan worden aangemerkt als een belemmering die vanuit haar doelstelling specifiek ziet op kapitaaltransacties. Het beroep van eiseres op het arrest HvJ EG 17 september 2009, zaak C-182/08, NTFR 2009/2107 (Glaxo Wellcome), faalt derhalve. De enkele omstandigheid dat –zoals eiseres betoogt – de regeling niet specifiek ziet op situaties waarin sprake is vestiging, maakt zulks niet anders.

4.3. Gelet op de arresten van de Hoge Raad van 26 september 2008, nr. 43.338 en 43 339, BNB 2009/23 respectievelijk 2009/24, alsmede de beschikking van het HvJ EG 4 juni 2009, zaak C-439/07, NTFR 2009/1436 (KBC), dient vervolgens op basis van de vaststaande feiten van het onderhavige geval te worden beoordeeld of eiseres een zodanige beslissende invloed op de besluiten van de Tsjechische deelneming kan uitoefenen dat deze haar activiteiten kan bepalen. Indien zulks het geval is, wordt niet toegekomen aan toetsing aan de vrijheid van kapitaalverkeer als bedoeld in art. 56 EG en verder.

4.4. Voor de beoordeling van de vraag of eiseres in concreto een beslissende invloed heeft op de besluitvorming in de Tsjechische deelneming, sluit de rechtbank zich aan bij het criterium van de zeggenschap in de algemene vergadering van aandeelhouders van de deelneming. Hierbij geldt als uitgangspunt dat sprake is van een beslissende invloed bij een aandelenbelang van meer dan 50%. Ingeval sprake is van een aandelenbelang van 50% of minder is er in beginsel geen meerderheid van stemmen in de algemene vergadering van aandeelhouders, zodat in beginsel ook geen sprake is van een beslissende invloed op de besluitvorming in de deelneming. Dit kan anders zijn indien in de gegeven omstandigheden de feitelijke zeggenschapsverhoudingen anders liggen. Dit is bijvoorbeeld het geval indien de met de aandelen gemoeide zeggenschap afwijkt van de verdeling van het aandelenbelang in de vennootschap of indien tevens sprake is van bestuurlijke invloed van de aandeelhouder in de deelneming.

4.6. Gelet op het voorgaande dient te worden getoetst of de uitsluiting van de mogelijkheid om het valutaverlies ten laste van de belastbare winst te brengen een belemmering van het kapitaalverkeer vormt als bedoeld in de artikelen 56 en verder van het EG-verdrag. In navolging van het arrest van de Hoge Raad van 26 september 2008, nr. 43.338, BNB 2009/23 is de rechtbank van oordeel dat de aftrekbeperking ter zake van valutaverliezen een ongeoorloofde belemmering van het vrije kapitaalverkeer vormt en dat deze belemmering niet wordt gesauveerd door de standstill-bepaling van artikel 57 EG-Verdrag.

4.7. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep gegrond te worden verklaard. De rechtbank stelt het verlies vast op een bedrag van -/- € 30.670 (-/- € 9.141 -/- € 21.529).

5. Proceskosten

De rechtbank vindt aan¬lei¬ding verweerder te veroordelen in de kos¬ten die eiseres in verband met de behande¬ling van het beroep redelij¬kerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 966 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor de conclusie van repliek, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322,- en een wegingsfactor 1).

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 23 maart 2010 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. A.A. Fase, voorzitter, mr. Chr.Th.P.M. Zandhuis en mr. J.P. Boer, rechters, in tegenwoordigheid van mr. A.P. Schaapherder, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.