Rechtbank Haarlem, 10-11-2010, BO8286, 157748 - HA ZA 09-732

Sector civiel recht

zaaknummer / rolnummer: 157748 / HA ZA 09-732

Vonnis van 10 november 2010

in de zaak van

tegen

Partijen zullen hierna AZ en [A] genoemd worden.

1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.

2.2. [A] is op grond van een tussen partijen gesloten arbeidsovereenkomst in de periode 1 juli 1997 tot en met 30 juni 1999 in dienst geweest van AZ als trainer-coach van het eerste elftal. Uit hoofde van dat dienstverband heeft [A] loon ontvangen van AZ, over welk loon AZ de verschuldigde loonbelasting heeft voldaan aan de belastingdienst.

2.3. [A] heeft als bekende Nederlander het gebruik van zijn naam en beeltenis commercieel geëxploiteerd. [A] had de exploitatie van zijn portretrechten daartoe ondergebracht in een besloten vennootschap, [A BV] (hierna: [A BV]), van welke vennootschap [A], diens echtgenote en hun kinderen aandeelhouder zijn. Bestuurders van [A BV] zijn [A] en diens echtgenote.

2.4. Op 20 juni 1997 heeft [A BV] voor de periode 1 augustus 1997 tot 1 augustus 1998 een licentieovereenkomst gesloten met DSB Media B.V. (hierna: DSB Media), evenals DSB Bank N.V. (hierna: DSB) destijds onderdeel van DSB Groep N.V., voor het gebruik van de naam en het portret van [A]. Deze overeenkomst is op 14 augustus 1998 verlengd voor de periode 1 augustus 1998 tot 1 augustus 1999. Uit hoofde van deze overeenkomst(en) heeft [A BV] over de genoemde periode in totaal een licentievergoeding van ƒ 700.000,-- exclusief BTW van DSB Media ontvangen. DSB was destijds hoofdsponsor van AZ.

2.6. Tegen de naheffingsaanslag heeft AZ op 12 november 2001 bezwaar gemaakt. De inspecteur heeft bij beslissing op bezwaar van 17 juni 2002 de naheffingsaanslag gehandhaafd.

2.7. Bij beroepschrift van 3 juli 2002, gemotiveerd bij brief van 20 november 2002, nader gemotiveerd bij brief van 12 juni 2003, is AZ bij de belastingkamer van het Gerechtshof te Amsterdam (hierna: het Hof) in beroep gegaan tegen de beslissing op bezwaar van de inspecteur. Het beroep is ter zitting van 30 oktober 2003 behandeld. Bij uitspraak van 10 maart 2005 heeft het Hof het bezwaar van AZ gegrond verklaard, de uitspraak van de inspecteur vernietigd en de naheffingsaanslag, inclusief boete, verminderd tot (omgerekend) EUR 163.156,--. In de uitspraak van het Hof is onder meer het volgende opgenomen:

5.4.5. Gelet op het vorenoverwogene acht het Hof aannemelijk dat [A] niet bereid zou zijn geweest ten behoeve van belanghebbende arbeid op basis van de arbeidsovereenkomsten te verrichten als hij niet tevens (al dan niet middellijk) recht kreeg op de uit de licentieovereenkomsten voortvloeiende betalingen.

2.8. AZ heeft geen cassatieberoep tegen de uitspraak van het Hof ingesteld.

2.9. Bij brief van 9 september 2005 heeft (de advocaat van) AZ aan [A] onder meer het volgende medegedeeld:

In verband met de vereiste afwikkeling van de uitspraak van Hof Amsterdam is AZ gehouden de loonbelasting ad € 163.156 over de jaren 1997, 1998 en 1999 binnenkort op u te verhalen. AZ kan het zich niet permitteren om hier nog langer mee te wachten.

2.10. Bij schrijven van 8 december 2005 heeft de belastingadviseur van [A] (hierna: de belastingadviseur) aan DSB Groep N.V. onder meer het volgende medegedeeld:

De heer [A] is van mening dat hij al zijn verplichtingen is nagekomen zoals vermeld in de, voornamelijk, door u opgestelde contracten. Hij wil hier verder niets mee te maken hebben.

3.4. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

3.6. Aan zijn vordering legt [A] - kort gezegd - ten grondslag dat hij, indien de vordering van AZ in conventie toewijsbaar mocht zijn, het met die vordering corresponderende bruto loon à EUR 272.268,13 niet heeft ontvangen.

3.7. Als verweer stelt AZ dat de rechtbank onbevoegd is om van de reconventionele vordering kennis te nemen, omdat het een loonvordering uit arbeidsovereenkomst als bedoeld in artikel 93 sub c Rv betreft en die vordering afzonderlijk kan en moet worden behandeld door de kantonrechter. Daarnaast voert AZ het verweer dat de vordering van [A] is verjaard op grond van artikel 3:308 BW. Tot slot luidt het verweer van AZ dat [A] geen loonvordering over de seizoenen 1997/1998 en 1998/1999 toekomt. Dat AZ op grond van het arrest van het Hof verplicht was om achteraf loonbelasting te betalen, betekent niet dat [A] voor dat bedrag een loonvordering op AZ heeft gekregen, aldus AZ.

3.8. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.2. De licentievergoedingen van DSB Media aan [A BV] zijn door de inspecteur en het Hof, in weerwil van het door AZ gevoerde verweer, volledig als loon aangemerkt. Over dit loon heeft de inspecteur aan AZ een naheffingsaanslag opgelegd, welke aanslag AZ - na vermindering daarvan door het Hof - heeft moeten betalen. Of AZ dit bedrag reeds aan de belastingdienst heeft betaald, hetgeen [A] bij gebrek aan wetenschap heeft betwist, doet niet af aan de betalingsverplichting die op AZ rust op grond van de in kracht van gewijsde gegane uitspraak van het Hof, en kan derhalve buiten beschouwing blijven. Als gevolg van die betaling(sverplichting) is er sprake van een verarming van AZ als inhoudingsplichtige, waar fiscaal-juridisch [A] als (voormalig) werknemer en belastingplichtige het subject is van die inhouding. Nu [A] niet betaald heeft, is hij als rechtstreeks gevolg van de verarming van AZ tot datzelfde bedrag verrijkt. De vordering van AZ ligt in beginsel dan ook voor toewijzing gereed.

4.3. [A] heeft de hoogte van de vordering gemotiveerd betwist. Hetgeen [A] - naar de rechtbank begrijpt - in dit verband heeft aangevoerd, komt er naar de kern genomen op neer dat hij door AZ ten onrechte niet is betrokken in de beroepsprocedure bij het Hof en dat het Hof, indien hij wèl zou zijn gehoord, tot de vaststelling van een aanzienlijk lagere naheffingsaanslag zou zijn gekomen. AZ heeft dit op haar beurt betwist, met een beroep op al hetgeen zij in de procedure voor het Hof heeft aangevoerd. De rechtbank overweegt dienaangaande als volgt.

4.4. AZ heeft blijkens de overgelegde processtukken van de beroepsprocedure voor het Hof uitvoerige gronden ingediend tegen de naheffingsaanslag. Naast het door AZ op 3 juli 2002 ingediende beroepschrift, blijken deze gronden voorts uit een (twintig pagina’s tellende) schriftelijke motivering van haar standpunten d.d. 20 november 2002, alsmede uit een nadere motivering d.d. 12 juni 2003. Ter zitting van 30 oktober 2003 ten behoeve van de mondelinge behandeling van het beroepschrift, heeft AZ haar standpunt (nogmaals) nader toegelicht en heeft zij ‘aanvullende pleitnota’ overgelegd en voorgedragen.

4.5. [A] heeft volstaan met de stelling dat het Hof tot een lagere naheffingsaanslag zou zijn gekomen indien hij was gehoord, omdat hij aan de hand van in de periode 1997-1999 door [A BV] met andere partijen gesloten licentieovereenkomsten op eenvoudige wijze had kunnen aantonen dat de tussen [A BV] en DSB overeengekomen vergoeding voor de exploitatie van zijn portretrecht reëel was. Tegenover de door AZ gemotiveerd aangevoerde gronden bij het Hof, heeft [A] zijn stelling echter onvoldoende gesubstantieerd om aan zijn stelplicht terzake te (blijven) voldoen en om hem tot het bewijs van zijn stellingen toe te laten. Ditzelfde geldt ten aanzien van zijn stelling dat cassatie had moeten worden ingesteld tegen het arrest van het Hof. [A] heeft nagelaten (een of meer van) de door hem genoemde door [A BV] met andere partijen gesloten licentieovereenkomsten over te leggen, zodat de juistheid van zijn stelling reeds om die reden niet beoordeeld kan worden. Voorts neemt de rechtbank in aanmerking dat blijkens de uitspraak van de belastingkamer van het Hof diverse (deels met elkaar samenhangende) overwegingen aan zijn oordeel ten grondslag liggen. Hetgeen [A] stelt op eenvoudige wijze te hebben kunnen aantonen, betreft slechts één aspect uit die overwegingen. Ook om die reden moet hetgeen [A] aanvoert, als onvoldoende onderbouwd worden verworpen.

4.6. [A] heeft tot zijn verweer voorts nog een beroep gedaan op verjaring van de vordering van AZ. De rechtbank overweegt daaromtrent als volgt. De vordering uit hoofde van ongerechtvaardigde verrijking is blijkens artikel 6:212 BW een vordering tot schadevergoeding. Een dergelijke vordering verjaart op grond van artikel 3:310 lid 1 BW in beginsel door verloop van vijf jaren na aanvang van de dag volgende op die waarop de benadeelde zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon bekend is geworden. Anders dan [A] betoogt, is voor de datum waarop de verjaringstermijn aldus een aanvang neemt niet relevant wanneer de laatste betalingen uit hoofde van de arbeidsovereenkomst hebben plaatsgevonden, maar (slechts) wanneer AZ bekend is geworden met de schade. Naar het oordeel van de rechtbank is dat in het onderhavige geval de dag waarop de inspecteur van de belastingdienst de door DSB Media aan [A BV] uitgekeerde licentievergoedingen heeft aangemerkt als loon van [A], derhalve 30 oktober 2001. Zonder stuitingshandeling zou de verjaringstermijn eerst op 30 oktober 2006 zijn verstreken. Volgens artikel 3:317 BW wordt de verjaring gestuit door een schriftelijke aanmaning of door een schriftelijke mededeling waarin de schuldeiser zich ondubbelzinnig zijn recht op nakoming voorbehoudt. De brief van (de advocaat van) AZ van 9 september 2005 aan [A] is als zodanig aan te merken. Nu die brief dateert van vóór 30 oktober 2006, is de verjaring daarmee - tijdig - gestuit en is op die datum ingevolge artikel 3:319 BW een nieuwe verjaringstermijn van vijf jaar gaan lopen. Die verjaringstermijn is - als gevolg van de dagvaarding van 15 mei 2009 - op grond van artikel 3:316 BW eveneens tijdig gestuit, zodat het beroep van [A] op verjaring faalt.

4.7. Voor zover [A] een beroep heeft gedaan op eigen schuld van AZ, overweegt de rechtbank dat AZ op goede gronden heeft betwist dat zij niet aan haar inspanningsverplichting inzake de betwisting van de oplegging van de naheffingsaanslag heeft voldaan. De rechtbank verwijst naar hetgeen hierover in 4.3 is overwogen.

4.8. Nu de vordering van AZ reeds op grond van haar meer subsidiaire grondslag zal worden toegewezen, behoeven de overige grondslagen geen bespreking.

4.9. De gevorderde rente over de hoofdsom kan slechts worden toegewezen vanaf de datum van dagvaarding, omdat niet is gesteld op grond waarvan de rente vanaf de gevorderde ingangsdatum verschuldigd is. Voor de verschuldigdheid van wettelijke rente in de zin van artikel 6:119 BW is immers vereist dat de schuldenaar in verzuim is. Weliswaar heeft AZ gesteld dat zij de naheffingsaanslag op 15 november 2005 aan de belastingdienst heeft betaald en dat een redelijke betalingstermijn door [A] aan AZ veertien dagen zou zijn geweest, maar daaruit vloeit - wat er van die stelling ook zij - nog niet voort dat [A] als gevolg daarvan vanaf dat moment de wettelijke rente verschuldigd was. Met name ontbreekt in de brieven van AZ aan [A] een ingebrekestelling, zodat naar het oordeel van de rechtbank van diens verzuim geen sprake is. Voor zover de verwijzing van AZ naar de brief van 8 december 2005 van de belastingadviseur van [A] aan DSB Groep N.V. moet worden opgevat als een beroep op het zijn ingetreden van verzuim zonder ingebrekestelling in de zin van artikel 6:83 sub c BW, kan dat AZ niet baten. Die brief is immers geen mededeling van de schuldenaar (en is bovendien niet gericht aan de schuldeiser), maar hooguit een weergave van een door [A] aan diens belastingadviseur geuite mededeling.

5.2. veroordeelt [A] in de proceskosten, aan de zijde van AZ tot op heden begroot op EUR 6.504,25,

5.3. verklaart dit vonnis in conventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

5.4. wijst het meer of anders gevorderde af,

5.6. veroordeelt [A] in de proceskosten, aan de zijde van AZ tot op heden begroot op EUR 1.421,00,

5.7. verklaart dit vonnis in reconventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. Wolfs, mr. D.P. Ruitinga en mr. E. Jochem en in het openbaar uitgesproken op 10 november 2010.?