Rechtbank Haarlem, 21-12-2010, BR6578, AWB 09 / 3200

RECHTBANK HAARLEM

Sector bestuursrecht, meervoudige belastingkamer

Zaaknummer: AWB 09/3200 VPB GR01

Uitspraakdatum: 21 december 2010

Uitspraak in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst/Utrecht-Gooi, kantoor [P], verweerder.

Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiseres voor het jaar 2004 een aanslag in de vennootschapsbelasting opgelegd, berekend naar een belastbaar bedrag van € 267.197. Tevens is bij beschikking het verlies van dit boekjaar vastgesteld op nihil.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar de aanslag en de beschikking gehandhaafd.

1.3. Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.4. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 16 november 2010. Eiseres (hierna: belanghebbende) is daar verschenen bij monde van haar gemachtigde, vergezeld van [B] (hierna: [B]). Namens verweerder (hierna ook: de Inspecteur) is verschenen mr. [C].

Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Belanghebbende is op 29 mei 2001 opgericht als [D] B.V. Haar enig aandeelhouder, [B], heeft in 2001 zijn eenmanszaak ingebracht in belanghebbende. In 2007 is haar naam gewijzigd in [X] Holding B.V. en heeft belanghebbende een dochtervennootschap opgericht genaamd [D] B.V. Sedertdien zijn de twee vennootschappen gevoegd in een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting.

2.2. Belanghebbende drijft een technische groothandel in televisiedistributiematerialen. Sinds 2003 is zij tevens kabelexploitant en specialist in verkoop en installatie van satellietontvangers en schotelantennes voor televisieontvangst. Dat laatste gebeurt veelal projectmatig in samenwerking met woningbouwcorporaties en gemeenten.

2.3. [B] is behalve aandeelhouder van belanghebbende ook voor 99,75 percent aandeelhouder van [E] B.V. Laatstgenoemde vennootschap is voor 78 percent aandeelhouder in [F] B.V. (hierna: [F]). Deze vennootschap is opgericht in 1998 en gevestigd op hetzelfde adres als belanghebbende, en houdt zich bezig met de verkoop aan bedrijven van satellietverbindingen voor dataverkeer.

2.4. Belanghebbende had ten tijde van voormelde inbreng van de eenmanszaak een vordering op [F]. In de jaren nadien heeft belanghebbende bedragen voor [F] betaald. De vordering van belanghebbende op [F] bedroeg ultimo 2000, 2001, 2002 en 2003 en 2004 respectievelijk € 143.767, € 189.160, € 213.919 € 247.085 en € 266.907. Het oplopen van de vordering is het gevolg van het feit dat belanghebbende kosten ten behoeve van [F] heeft betaald. Het gaat daarbij om voor [F] betaalde kosten van advocaten, verschuldigd geworden rente op de vordering van belanghebbende, en doorberekende kosten van huur, telefoon en fax, energiekosten, managementkosten en kosten van medewerkers.

2.5. Ten tijde van de geldverstrekkingen zijn daaromtrent geen schriftelijke overeenkomsten opgesteld en zijn geen zekerheden gesteld. [F] heeft in voormelde jaren geen rentebetalingen verricht de rente is op de hoofdsom bijgeschreven en er is niet(s) op de lening afgelost. Op 18 februari 2004 zijn betreffende de lening mondelinge afspraken gemaakt tussen belanghebbende en [F], die schriftelijk zijn vastgelegd in een tweetal aktes, gedagtekend 31 augustus 2004. Daarin is onder meer opgenomen dat [F] haar schuld op 31 december 2030 dient terug te betalen. Voorts is als zekerheid voor de lening een tweede pandrecht overeengekomen op een tweetal claims die [F] stelt te hebben, te weten op [G] GmbH (hierna [G]) ten titel van wanprestatie en op [H] S.A. (hierna: [H]) ten titel van promotie- en representatiekosten. Op de claims is een eerste pandrecht gevestigd ten behoeve van [I-bank] [Z]. Gezien de complexiteit van de materie, het feit dat de procedures in het buitenland werden gevoerd en de zeer hoge advocaatkosten is besloten om de claims niet verder uit te procederen.

2.6. Belanghebbende heeft op 26 april 2005 een aangifte voor de vennootschapsbelasting voor het onderhavige jaar 2004 (hierna: de aangifte) ingediend, waarin zij een belastbare winst heeft aangegeven van negatief € 2.645.

2.7. Blijkens de aangifte heeft belanghebbende in het onderhavige jaar haar vordering op [F] afgewaardeerd met een bedrag van € 266.907 ten laste van haar fiscale resultaat. De Inspecteur heeft deze afwaardering niet aanvaard en heeft het belastbare bedrag vastgesteld op € 267.197. Behalve de afwaardering van de vordering is een bedrag van € 2.935 gecorrigeerd op een pensioenvoorziening.

Geschil, standpunten en conclusies van partijen

3.1. In geschil is of de Inspecteur de afwaardering van de leningen van belanghebbende aan [F] terecht niet in aftrek heeft aanvaard, hetgeen hij stelt, doch belanghebbende bestrijdt. De correctie pensioenvoorziening is niet in geschil.

3.4. Voor de overige gronden waarop partijen hun standpunten doen steunen verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

3.5. Belanghebbende concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vermindering van de belastingaanslag tot een berekend naar een belastbaar bedrag van € 290 en vaststelling van het verlies van dit boekjaar op € nihil.

3.6. De Inspecteur concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

Beoordeling van het geschil

4.1. De Inspecteur stelt dat het beroep van belanghebbende niet-ontvankelijk dient te worden verklaard. Hij betwist dat belanghebbende het beroepschrift op 27 mei 2009 ter post heeft bezorgd. In de verzetprocedure in deze zaak heeft de rechtbank de Inspecteur bij brief van 1 december 2009, in de gelegenheid gesteld, binnen vier weken na dagtekening van de brief, op het verzet te reageren. De Inspecteur heeft niet op het verzet gereageerd. Bij uitspraak van 22 maart 2010 heeft de rechtbank het verzet gegrond verklaard. Afschriften van de uitspraak zijn aan partijen gezonden en daarbij is partijen gewezen op de mogelijkheid tegen de uitspraak beroep in cassatie in te stellen. Geen der partijen heeft van die mogelijkheid gebruik gemaakt. Derhalve is de uitspraak in kracht van gewijsde gegaan en kan de Inspecteur niet nogmaals op dezelfde grond als in de verzetprocedure speelde de ontvankelijkheid van het beroep aan de orde stellen.

4.3. Indien belanghebbende al gevolgd zou kunnen worden in haar stelling dat de geldverstrekkingen aan [F] gedurende de periode 1998-2004 zijn aangegaan vanuit een zakelijk motief, kan dat haar niet baten omdat de vormgeving daarvan iedere zakelijkheid ontbeert. Pas in het jaar van afwaardering, 2004, zijn afspraken gemaakt omtrent de voorwaarden waaronder de geldverstrekkingen hebben plaatsgevonden. Niet aannemelijk is geworden dat dit reeds eerder is gebeurd. Pas in 2004 is een leningovereenkomst opgemaakt ter zake van de geldverstrekkingen. Bovendien zijn de geldverstrekkingen steeds doorgegaan, en is het totaal daarvan tot een substantieel bedrag opgelopen. Een aflossingsschema ontbreekt en de lening behoeft niet eerder dan op 31 december 2030 te worden terugbetaald. Niet aannemelijk is geworden dat de verstrekte zekerheidsstellingen te weten een tweede pandrecht op het tweetal voormelde claims, een substantiële zekerheid geven voor de terugbetaling van de lening. Evenmin is aannemelijk geworden dat de in rekening gebrachte rente van circa vijf percent een reële vergoeding vormt voor de lening, mede gelet op de daarmee gepaard gaande risico’s. Dat een opslag is gehanteerd ter zake van het debiteurenrisico dat belanghebbende liep is gesteld noch gebleken. Gesteld noch gebleken is dat de toename van het risico als gevolg van het oplopen van de lening heeft geleid tot een verhoging van het verschuldigde rentepercentage. Daarbij komt dat de verschuldigd geworden rente niet is betaald, doch op de hoofdsom van de lening is bijgeschreven. De bedongen rente is onder deze omstandigheden niet aan te merken als een zakelijke rente.

4.4. Gelet op het bovenstaande moet worden geoordeeld dat de geldverstrekkingen door belanghebbende aan [F] in de jaren 1998 tot en met 2004 hebben plaatsgevonden onder zodanige voorwaarden en omstandigheden dat daarbij door belanghebbende een debiteurenrisico wordt gelopen dat een onafhankelijke derde niet zou hebben genomen. In die situatie moet behoudens bijzondere omstandigheden ervan worden uitgegaan dat belanghebbende dat debiteurenrisico in zoverre heeft aanvaard met de bedoeling het belang van haar, met [F] gemeenschappelijke, aandeelhouder, [B], in zijn hoedanigheid van aandeelhouder te dienen. Bijzondere omstandigheden die tot een ander oordeel zouden moeten leiden zijn gesteld noch gebleken.

4.5. Het vorenoverwogene, in onderling verband en samenhang beschouwd, leidt tot het oordeel dat ervan moet worden uitgegaan dat [F] ten tijde van het verstrekken van voormelde geldbedragen in de loop van 1998-2004 niet de intentie had deze gelden aan belanghebbende terug te betalen en dat belanghebbende zich niet, dan wel onvoldoende om die terugbetaling heeft bekommerd, hoewel ernstig moest worden gevreesd dat [F] tot een zodanige terugbetaling niet in staat zou zijn. [F], belanghebbende en [B], hebben zich redelijkerwijs ervan bewust moeten zijn dat deze geldverstrekking geen echte schuldverhouding in het leven heeft geroepen. Belanghebbende, op wier weg zulks gelet op de gemotiveerde bestrijding door de Inspecteur zou hebben gelegen, heeft het tegendeel niet aannemelijk gemaakt. De conclusie moet derhalve zijn dat belanghebbende de afwaardering van haar leningen aan [F] niet ten laste van haar resultaat mag brengen.

4.6. Het beroep dient ongegrond te worden verklaard.

Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan op 21 december 2010 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door de mrs. P.J.J. Vonk, als voorzitter, H.A.J. Kroon en Chr.Th.P.M. Zandhuis, als leden, in tegenwoordigheid van drs F. van Veen, als griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.