Rechtbank Haarlem, 05-08-2010, ECLI:NL:RBHAA:2010:3380 BV7520, 09/4296 en 09/4297

Zaaknummers: AWB 09/4296 en 09/4297

Uitspraakdatum: 5 augustus 2010

Uitspraak in de gedingen tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst/Utrecht-Gooi, kantoor Utrecht, verweerder.

1. Ontstaan en loop van de gedingen

1.1.1. Verweerder heeft aan eiser met dagtekening 12 december 2007 over het tijdvak 1 januari 2002 tot en met 31 december 2002 een naheffingsaanslag (aanslagnummer 0000.00.000.A.00.0000) loonbelasting en premie volksverzekeringen (hierna: loonbelasting) opgelegd ten bedrage van € 18.228. Bij afzonderlijke beschikking van dezelfde datum heeft verweerder een bedrag van € 3.628 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.1.2. Verweerder heeft aan eiser met dagtekening 31 juli 2008 over het tijdvak 1 januari 2003 tot en met 31 december 2005 een naheffingsaanslag (aanslagnummer 0000.00.000.A.00.0000) loonbelasting en premie volksverzekeringen ten bedrage van € 140.701 opgelegd. Bij afzonderlijke beschikkingen van dezelfde datum heeft hij een boete van € 51.503 (hierna ook: de boete) opgelegd en een bedrag van € 21.151 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 23 juli 2009 de onder 1.1.1 vermelde naheffingsaanslag en beschikking heffingsrente gehandhaafd. Bij uitspraak op bezwaar van 27 juli 2009 heeft hij de onder 1.1.2 vermelde naheffingsaanslag, boetebeschikking en beschikking heffingsrente gehandhaafd.

1.3. Eiser heeft tegen beide uitspraken op bezwaar beroep ingesteld. Het beroep tegen eerstgenoemde uitspraak op bezwaar is geregistreerd onder zaaknummer AWB 09/4296. Het beroep tegen laatstgenoemde uitspraak op bezwaar is geregistreerd onder zaaknummer AWB 09/4297. Verweerder heeft op de zaken betrekking hebbende stukken overgelegd en verweerschriften ingediend.

1.4. Partijen hebben vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn telkens in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 20 mei 2010. Eiser is daar in persoon verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde. Namens verweerder is verschenen mr. J. van Ramshorst.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiser exploiteert in de vorm van een eenmanszaak een schoonmaakbedrijf onder de naam A (hierna: de onderneming).

2.2. De omzet van de onderneming is in de jaren 2003 tot en met 2007 als volgt:

2.3. Eiser is inhoudingsplichtige in de zin van de Wet op de loonbelasting 1964 (hierna: Wet LB 1964). Eiser heeft ten behoeve van de heffing van loonbelasting opgave gedaan van het betaalde loon en de ingehouden loonheffing tot de volgende bedragen

2.4. Eiser en zijn toenmalige echtgenote hebben zelf ook schoonmaakwerkzaamheden in de onderneming verricht. Daarnaast was bij de onderneming een medewerker in dienst die uitsluitend administratief werk heeft verricht. Eisers financiële administratie en aangiftes loonbelasting werden verzorgd door het administratiekantoor B B.V. (hierna: de boekhouder).

2.5. In de periode van mei 2007 tot en met juni 2008 heeft verweerder een boekenonderzoek ingesteld bij de onderneming van eiser. De uitkomsten van dit onderzoek zijn neergelegd in een rapport van 25 juni 2008 (hierna: rapport boekenonderzoek). Tijdens dit onderzoek is onder meer het volgende geconstateerd.

2.6. De door werknemers gewerkte uren werden aan het einde van de maand door eiser aan de boekhouder doorgegeven voor de berekening van het loon. Daarbij werd aangegeven of een werknemer extra uren had gemaakt, ziek was geweest, of verlof had opgenomen. Het loon werd berekend op basis van het aantal opgegeven uren.

(…) € 40.901,- : € 7,95 = 5.144 uren

3. Geschil en standpunten van partijen

3.1. In geschil is de hoogte van de naheffingsaanslagen, alsmede de boete.

4. Beoordeling van het geschil

Ontbrekende lonen

4.1.1. Verweerder heeft het standpunt ingenomen dat eiser in de aangiftes over de tijdvakken in de periode van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2005 niet alle uitbetaalde lonen heeft aangegeven en gesteld dat eiser derhalve niet de vereiste aangifte heeft gedaan. Verweerder heeft de brutolonen, aan de hand van een theoretische loonberekening, op een hoger bedrag vastgesteld dan door eiser in de aangiftes loonbelasting was verantwoord. Bij de theoretische loonberekening is de aangegeven omzet als uitgangspunt genomen. Bij die berekening wordt een (direct) verband gelegd tussen de hoogte van de omzet en het aantal gewerkte uren. Het bedrag van de uitbetaalde lonen in 2004 en 2005 is berekend op de wijze zoals onder 2.8 is omschreven. Verweerder heeft zich daarbij beroepen op een verschuiving en verzwaring van de bewijslast, daar volgens hem eiser niet de vereiste aangifte heeft gedaan. De rechtbank overweegt hieromtrent als volgt.

4.1.2. Artikel 27e, aanhef en onderdeel a van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) bepaalt dat indien de vereiste aangifte niet is gedaan, de rechtbank het beroep ongegrond verklaart, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraak op het bezwaar onjuist is. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 23 april 1986 (nr. 23.374, LJN AW8043) geoordeeld dat in geval een inhoudingsplichtige voor de loonbelasting in de aangifte, zoals deze voor enig tijdvak is ingediend, een bedrag aan af te dragen belasting heeft verzwegen, slechts dan kan worden gezegd dat de vereiste aangifte niet is gedaan, indien het verzwegen bedrag in verhouding tot het totale bedrag van de over dat tijdvak af te dragen belasting aanzienlijk is. Of af te dragen loonbelasting is verzwegen en of dit verzwegen bedrag aanzienlijk is, dient door verweerder te worden bewezen en wel aan de hand van de normale regels van stelplicht en bewijslast (vergelijk HR 19 maart 2010, nr. 09/01255, LJN BL7957).

4.1.3. De rechtbank is van oordeel dat verweerder aannemelijk heeft gemaakt dat met betrekking tot de in geschil zijnde tijdvakken een aanzienlijk deel van de lonen niet in de loonadministratie is verwerkt, niet in de aangifte loonbelasting is aangegeven en aldus niet is afgedragen. De rechtbank leidt dit onder meer af uit de door verweerder gemaakte berekening van het theoretisch aantal gewerkte uren, zoals onder 2.8 is weergeven. Met deze berekening acht de rechtbank aannemelijk gemaakt dat een aanzienlijk deel van de uren dat is gefactureerd aan cliënten, niet in de loonadministratie is opgenomen. Eiser heeft het tegendeel niet bewezen. Hij heeft geen deugdelijke administratie van het aantal gewerkte uren overgelegd. Zo bevindt zich in het dossier geen overzicht waarin per werknemer per dag het aantal gewerkte uren (voor zover die afwijken van het vaste aantal uren), het aantal opgenomen verlofuren en het aantal ziektedagen is bijgehouden. Primaire vastleggingen ter zake zijn in het geheel niet aangetroffen. Verweerder heeft ook tijdens het boekenonderzoek een dergelijke urenadministratie niet aangetroffen. Verder heeft eiser ter zitting geen eenduidige verklaring kunnen geven of en hoe hij per dag de gewerkte uren, de verlofuren en de ziektedagen van zijn werknemers heeft geregistreerd.

4.1.4. Eiser is het niet eens met de door verweerder gehanteerde uurprijs van € 24 en stelt dat de uurprijs hoger is, hetgeen impliceert dat het aantal ontbrekende uren lager is. De rechtbank volgt eiser hierin niet. Verweerder heeft de door hem gehanteerde uurprijs onderbouwd door uit te gaan van een aantal offertes en facturen waaruit een lager uurtarief blijkt dan de door verweerder gestelde € 24. Eiser heeft niet, althans onvoldoende geadstrueerd dat de uurprijs € 32,50 bedraagt. Zo heeft hij geen offertes of facturen uit de onderhavige jaren overgelegd waaruit dit zou blijken. Daarnaast heeft eiser in een gesprek voorafgaande aan de controle in het kader van het boekenonderzoek verklaard dat de uurprijs tussen de € 18,20 en € 19,20 ligt. Voorts heeft de boekhouder berekend dat het uurtarief in 2007 € 26,26 bedraagt. Daarnaast heeft eiser ter zitting verklaard dat het uurtarief elk jaar licht stijgt. Al deze omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, rechtvaardigen de stelling van verweerder dat de uurprijs die aan klanten in rekening is gebracht in 2004 en 2005 € 24 bedroeg, althans dat deze uurprijs niet te laag is.

4.1.5. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat verweerder aannemelijk heeft gemaakt dat een aanzienlijk deel van de uren, en derhalve een aanzienlijk deel van het uitbetaalde loon, niet in de loonadministratie is opgenomen en niet in de aangiftes loonbelasting is verwerkt. Verweerder heeft terecht gesteld dat verzwaring van de bewijslast dient plaats te vinden, voor zover de naheffingsaanslag betrekking heeft op het niet in de aangifte opgenomen uitbetaalde loon. Verzwaring van de bewijslast betekent echter niet dat verweerder de naheffingsaanslag naar willekeur mag vaststellen. Deze dient te berusten op een redelijke schatting van de verzwegen inkomsten (vergelijk Hoge Raad 28 maart 2003, nr. 38.039, LJN AF6486).

Anoniementarief

4.2.1. Ingevolge artikel 28, aanhef en onderdeel f, van de Wet LB 1964 (tekst 2002 t/m 2005) is de inhoudingsplichtige volgens bij ministeriële regeling te stellen regels gehouden de identiteit van de werknemer vast te stellen aan de hand van een document als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht, alsmede de aard, het nummer en een afschrift van dat document in de loonadministratie op te nemen.

4.2.2. Ingeval de identiteit van een werknemer niet is vastgesteld en opgenomen in de loonadministratie zoals bepaald in voornoemd artikel, is ingevolge het bepaalde in artikel 26b van de Wet LB 1964 het zogenoemde anoniementarief van toepassing.

4.2.3. In artikel 28, aanhef en onderdeel a, van de Wet LB 1964 is bepaald dat de inhoudingsplichtige is gehouden volgens bij ministeriële regels van de werknemer opgave te verlangen van gegevens waar de kennisneming van voor de heffing van belasting van belang kan zijn.

4.2.4. Ingevolge artikel 65, eerste lid, onder a, Uitvoeringsregeling loonbelasting 2001 dient de inhoudingsplichtige een loonbelastingverklaring uit te reiken zodra hij van de betreffende werknemer inhoudingsplichtige wordt. Ingevolge het vijfde lid moet de werknemer de ingevulde en ondertekende loonbelastingverklaring inleveren voor de eerste loonverstrekking. Op grond van het zevende lid (2002: achtste lid) is de inhoudingsplichtige gehouden om de loonbelastingverklaring bij de loonadministratie te bewaren tot ten minste vijf jaren na het einde van het kalenderjaar waarin de dienstbetrekking is geëindigd.

4.2.5. Ingeval de werknemer zijn naam, adres, woonplaats niet aan de inhoudingsplichtige heeft verstrekt, is op grond van artikel 26b van de Wet LB 1964 eveneens het anoniementarief van toepassing. Van het niet verstrekken van die gegevens is reeds sprake als de loonbelastingverklaring niet uiterlijk voor de eerste loonverstrekking is ingeleverd bij de werkgever ook in het geval waarin de inhoudingsplichtige langs andere weg van naam, adres en woonplaats van de werknemer op de hoogte is (vergelijk Hoge Raad 29 juni 2007, 42.406, BNB 2007/249).

4.2.7. Voor zover eiser zich heeft willen beroepen op beleid van de belastingdienst dat tot medio 2005 niet of nauwelijks werd gecontroleerd of de identiteit van de werknemers juist was vastgesteld, gaat de rechtbank daaraan voorbij. Eiser heeft, tegenover betwisting hiervan door verweerder, zijn stelling niet onderbouwd.

4.2.8. Eiser heeft geen grieven ingebracht tegen de wijze van berekening van dit deel van de naheffingsaanslag. De rechtbank ziet evenmin aanleiding de berekening van verweerder onjuist te achten.

Boete

4.3.1. Ingevolge artikel 67f van de AWR kan de inspecteur een vergrijpboete opleggen van ten hoogste 100% van de grondslag voor de boete, indien het aan opzet of grove schuld van de inhoudingsplichtige is te wijten dat de belasting welke op aangifte moet worden afgedragen niet, gedeeltelijk niet, dan wel niet binnen de in de belastingwet voorziene termijn is betaald. Ingevolge het tweede lid van dat artikel wordt de grondslag voor de boete gevormd door het bedrag van de belasting dat niet of niet tijdig is betaald, voor zover dat bedrag als gevolg van opzet of grove schuld van de inhoudingsplichtige niet (tijdig) is betaald. Ingevolge §25, eerste lid, van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 (hierna: BBBB 1998), kan, voor zover hier van belang, een vergrijpboete alleen worden opgelegd indien er sprake is van opzet of grove schuld.

4.3.2. Ter zake van de naheffing wegens ontbrekende identiteitsbewijzen en loonbelastingverklaringen heeft verweerder aan eiser wegens grove schuld een vergrijpboete opgelegd van 25%. Naar vaste jurisprudentie dient onder grove schuld te worden verstaan een in laakbaarheid aan opzet grenzende mate van verwijtbaarheid en omvat het begrip grove schuld mede grove onachtzaamheid. Ingevolge het tweede lid van §25 van het BBBB 1998 legt de inspecteur ingeval van grove schuld een vergrijpboete op van 25%. Naar het oordeel van de rechtbank is er in dit geval ter zake van de ontbrekende identiteitsbewijzen en loonbelastingverklaringen sprake van grove schuld van eiser. Eiser die heeft erkend op de hoogte te zijn van de administratieve verplichtingen heeft laakbaar slordig gehandeld door deze bescheiden niet nauwkeurig te verzamelen en in de loonadministratie op te nemen. De rechtbank leidt dit onder meer af uit de omstandigheid dat voor andere werknemers deze bescheiden wel in de loonadministratie zijn opgenomen. De enkele stelling van eiser dat hij er van uitging dat hij alle bescheiden aan de boekhouder heeft aangeleverd en deze dus voorhanden waren, acht de rechtbank onvoldoende overtuigend om tot een ander oordeel te komen.

4.3.3. Ter zake van de naheffing in verband met ontbrekende uren heeft verweerder aan eiser wegens opzet een vergrijpboete opgelegd van 50%. Onder opzet wordt ook verstaan voorwaardelijke opzet: het willens en wetens aanvaarden van de reële kans dat een handelen of nalaten tot gevolg heeft dat te weinig belasting geheven is of kan worden dan wel de belasting niet tijdig betaald is. Nu eiser de primaire vastleggingen van de urenadministratie niet heeft bewaard en hij naar de rechtbank aannemelijk acht een aanzienlijk deel van de gewerkte uren buiten de (loon)administratie heeft gehouden, heeft hij welbewust de kans aanvaard dat een te laag bedrag aan belasting zou worden betaald. De rechtbank acht daarom in ieder geval voorwaardelijk opzet van eiser aanwezig.

4.3.4. Eiser stelt dat de boete dient te worden vernietigd, daar hij niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor hetgeen de boekhouder heeft nagelaten. De rechtbank volgt eiser hierin evenmin. De reden dat te weinig belasting is geheven, vloeit voort uit de omstandigheid dat in de administratie loonbelastingverklaringen en kopieën van (juiste) identiteitsbewijzen ontbraken alsmede niet alle uren in de loonadministratie waren verwerkt. Beide omstandigheden zijn wel degelijk toe te rekenen aan eiser. In de pleitnota van eiser staat vermeld dat hij degene is die de identiteitsbewijzen en loonbelastingverklaringen van de werknemers vraagt. Het was derhalve zijn taak deze te verkrijgen en daarom is hij er in beginsel verantwoordelijk voor te houden dat alle bescheiden van alle werknemers (bij de boekhouder) aanwezig zijn. Eiser heeft niet aannemelijk gemaakt dat het ontbreken van deze gegevens niet het gevolg is van het niet opvragen ervan, maar is te wijten aan handelen van de boekhouder. Voorts is niet aannemelijk geworden dat de onvolledigheid van de administratie niet aan eiser kan worden toegerekend. De rechtbank is van oordeel dat deze onvolledigheid veeleer het gevolg is van de gebreken in de urenadministratie, die door eiser werd bijgehouden.

4.3.5. Eiser heeft niet aannemelijk gemaakt dat de naheffingsaanslagen tot een te hoog bedrag zijn opgelegd, zodat geen grond bestaat om voor de bepaling van de boetes uit te gaan van lagere grondslagen dan die voor de belastingheffing met gebruikmaking van de verzwaring van de bewijslast zijn vastgesteld. De rechtbank acht de boete derhalve passend en geboden. De door eiser ter zitting aangevoerde persoonlijke omstandigheden maken het oordeel van de rechtbank niet anders.

4.3.7. Ter zitting heeft eiser nog aangevoerd dat de boete dient te worden verminderd op grond van de draagkracht van eiser. Nu dienaangaande geen nadere onderbouwing is gegeven ziet de rechtbank geen aanleiding om de boete verder te matigen.

Heffingsrente

4.4. Het beroep tegen de beschikkingen heffingsrente heeft eiser niet afzonderlijk onderbouwd. Omdat de beroepsgronden tegen de naheffingsaanslagen geen doel treffen, zal het beroep tegen de beschikkingen heffingsrente eveneens ongegrond worden verklaard.

5. Proceskosten

5.1. De rechtbank vindt aan¬lei¬ding verweerder te veroordelen in de kos¬ten die eiser in verband met de behande¬ling van het beroep inzake de boetebeschikking redelij¬kerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 644 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322,- en een wegingsfactor 1).

5.2. De rechtbank stelt de reiskosten van eiser, voor het bijwonen van de zitting, vast op een bedrag van € 22, zijnde de reiskosten per tweede klasse openbaar vervoer. Andere kosten zijn gesteld noch gebleken.

5.3. Voor een vergoeding van de kosten die zijn gemaakt in de bezwaarfase acht de rechtbank geen termen aanwezig nu een dergelijk verzoek niet is ingediend, uiterlijk bij het doen van de bestreden uitspraak (artikel 7:15 Algemene wet bestuursrecht).

5.4. Het totaal te vergoeden bedrag bedraagt derhalve € 666.

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 5 augustus 2010 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. H.A.M. Röell-Mulder, voorzitter, mr. T.A. de Hek en mr. F.S.N. Nasrullah - Oemar, rechters, in tegenwoordigheid van mr. drs. B.J.E. Lodder, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.