Rechtbank Haarlem, 10-01-2011, ECLI:NL:RBHAA:2011:27 BP6389, 09/1484

Zaaknummer: AWB 09/1484

Uitspraakdatum: 10 januari 2011

Uitspraak in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst Amsterdam, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiseres voor het jaar 2005 een aanslag (aanslagnummer 0000.00.000.V.56.0112) vennootschapsbelasting opgelegd, berekend naar een belastbare winst van € 440.434. Daarbij is het verlies - impliciet - vastgesteld op nihil. Eiseres is bij separate beschikking tevens heffingsrente ter hoogte van € 16.576 in rekening gebracht.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 6 februari 2009 de aanslag, de verliesbeschikking en de beschikking heffingsrente gehandhaafd.

1.3. Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.4. Eiseres heeft vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan verweerder.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 3 september 2010. Namens eiseres is gemachtigde verschenen, vergezeld van C en D. Namens verweerder is verschenen E, vergezeld van F.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiseres is moedermaatschappij van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting waarvan onder andere deel uitmaakt G B.V. (hierna: G BV).

2.2. G BV heeft in 2000 het recht van exploitatie van café "H" verkocht. Ter zake van de met deze verkoop behaalde boekwinst van € 453.780 is in 2000 een vervangingsreserve, zoals bedoeld in artikel 8 Wet op de vennootschapsbelasting 1969 in samenhang met artikel 14 Wet op de inkomstenbelasting 1964, gevormd. Per 1 januari 2001 is de vervangingsreserve overgegaan in een herinvesteringsreserve in de zin van artikel 3.54 Wet IB 2001 (heirna: de herinvesteringsreserve).

2.3. In 2001 heeft eiseres onderhandelingen gevoerd over de koop van de aandelen in J B.V. en K B.V. Partijen hebben geen overeenstemming bereikt over de koopprijs. Eveneens in 2001 heeft eiseres advies ingewonnen bij L over de aankoop van een horecaonderneming op Q.

2.4. Eiseres heeft in 2002 M B.V. (hierna: M BV) opgericht. M BV heeft in september 2002 de rechten van exploitatie van de discotheekformule "N" in huurkoop verworven. Eind 2002 was de solvabiliteitspositie van M BV onvoldoende om aan haar lopende verplichtingen te voldoen. Eiseres heeft zich tegenover een aantal schuldeisers van M BV garant gesteld voor de schulden. Op 8 november 2005 is het faillissement van M BV uitgesproken.

2.5. G BV is in de jaren 2005 en 2006 in onderhandeling geweest met R B.V. over de overname van de exploitatie van Café-restaurant S te Z.

2.9. Bij brief van 11 juni 2007 heeft verweerder naar aanleiding van de aangifte vennootschapsbelasting 2005 gerefereerd aan de wettelijke regeling van artikel 3.54, vijfde lid Wet IB 2001 en om informatie verzocht welke de termijnverlenging zou kunnen rechtvaardigen. Namens eiseres heeft O bij brief van 5 juli 2007 onder andere het volgende gesteld:

2.11. Eiseres heeft aangifte gedaan naar een belastbare winst van -/- € 13.346. Verweerder heeft de belastbare winst gecorrigeerd met een bedrag van € 453.780 (correctie herinvesteringsreserve), zodat resulteerde een belastbare winst van € 440.434. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 6 februari 2009 de belastbare winst, tevens belastbaar bedrag, gehandhaafd.

3. Geschil

3.1. In geschil is het antwoord op de vraag of de herinvesteringsreserve in 2005 moet vrijvallen en aan de winst moet worden toegevoegd.

3.2. Eiseres beantwoordt deze vraag ontkennend. Zij stelt dat de aanschaf van een nieuw bedrijfsmiddel door bijzondere omstandigheden is vertraagd. Subsidiair beroept zij zich er op dat door verweerder bij haar het vertrouwen is gewekt dat uitstel van de vrijval van de herinvesteringsreserve zou worden verleend. Zij concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar, vermindering van de aanslag tot een naar een belastbaar bedrag van -/- € 13.346 en tot vaststelling van het verlies op het bedrag van € 13.346.

3.3. Verweerder beantwoordt de vraag bevestigend. Hij bestrijdt de stelling dat er omstandigheden zijn die verlenging van de termijn rechtvaardigen en is van oordeel dat er geen rechtens relevant vertrouwen kan zijn gewekt bij eiseres. Hij concludeert dat het beroep ongegrond is.

4. Beoordeling van het geschil

4.2. Eiseres beroept zich op de in artikel 3.54, vijfde lid, sub b, Wet IB 2001 genoemde uitzondering. Op eiseres rust hiervan de bewijslast. Zij heeft daartoe gewezen op de onderhandelingen welke in 2001 hebben plaatsgehad en de onderhandelingen met R BV in 2005 en 2006. Doordat M BV niet goed draaide en uiteindelijk failliet is gegaan, zijn de financiële omstandigheden bij eiseres verslechterd. Zij bleef het voornemen tot vervanging houden, maar beschikte niet meer over de financiële middelen om daadwerkelijk tot vervanging over te gaan. De onderhandelingen met R BV liepen op niets uit vanwege de financiële situatie die door het faillissement van M BV was ontstaan, aldus eiseres. Onder verwijzing naar de uitspraak van het Hof Den Haag van 18 december 1989, nr. 1276/89, LJN AW6924, gepubliceerd in V-N 1990/1471 stelt zij dat haar financiële omstandigheden een bijzondere omstandigheid vormen als bedoeld in artikel 3.54, vijfde lid, sub b, Wet IB 2001.

4.3. De rechtbank stelt voorop dat artikel 3.54, vijfde lid, sub b, Wet IB 2001 als voorwaarde voor de verlenging van de termijn stelt dat aan het voornemen tot vervanging van het bedrijfsmiddel een begin van uitvoering is gegeven. Indien in dat geval een vertraging optreedt door een bijzondere omstandigheid kan die vertraging de belastingplichtige niet worden tegengeworpen. Ultimo 2005 was eiseres in onderhandeling over overname van café-restaurant S. Het enkel voeren van onderhandelingen kan niet worden gekwalificeerd als een begin van uitvoering, ook al gaan die onderhandelingen gepaard met uitwisseling van bedrijfsinformatie. Van een begin van uitvoering kan pas worden gesproken als er concrete afspraken zijn gemaakt. Dat is bij eiseres niet het geval, te meer niet daar zij stelt dat de financiële omstandigheden daadwerkelijke vervanging niet toelieten. De gebeurtenissen in 2001 doen voor de beoordeling van deze vraag niet ter zake. Nu geen begin van uitvoering is gegeven aan het vervangingsvoornemen gaat het beroep van eiseres op artikel 3.54, vijfde lid, sub Wet IB 2001 niet op. De door eiseres aangehaalde uitspraak van Hof Den Haag (4.2) baat eiseres niet omdat in die uitspraak juist vaststond dat sprake was van een begin van uitvoering, waarop het Hof vervolgens oordeelde dat het tijdelijk niet rond krijgen van financiering een bijzondere omstandigheid was. De vraag of de financiële omstandigheden van eiseres als bijzondere omstandigheid in de zin van dit artikel kunnen worden gekenmerkt, behoeft gelet op het voorgaande geen beantwoording.

4.4. Subsidiair heeft eiseres zich beroepen op bij haar door verweerder opgewekt vertrouwen. Eiseres heeft gewezen op de brief van verweerder van 12 augustus 2005, het daarop gevolgde telefoongesprek met O, de brieven welke zijn gevolgd op 10 november 2005 en 15 november 2005 en de brieven van 11 juni 2007, 5 juli 2007 en 15 januari 2008. Voorts heeft zij gesteld dat de aanslagen over 2002, 2003 en 2004 conform de aangifte zijn vastgesteld, terwijl die over 2002 en 2003 niet automatisch zijn vastgesteld. In het licht van het verzoek van eiseres in haar brief van 15 november 2005 om verlenging van de termijn voor vrijval van de "vervangingsreserve", stelt eiseres dat bij haar de gerechtvaardigde indruk is gewekt dat de door verweerder gevolgde gedragslijn volgt op een bewuste standpuntbepaling.

4.5. Het door eiseres gestelde vertrouwen kan in rechte worden gehonoreerd indien er sprake is van feiten en omstandigheden welke bij eiseres de indruk hebben kunnen wekken dat een door verweerder gedurende een aantal jaren gevolgde bestendige gedragslijn berust op een bewuste standpuntbepaling.

4.7. Het beroep tegen de beschikking heffingsrente heeft eiseres niet afzonderlijk onderbouwd. Omdat de beroepsgronden tegen de belastingaanslag geen doel treffen, zal ook de beschikking heffingsrente in stand worden gelaten.

4.8. Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat het beroep ongegrond dient te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is vastgesteld door mr. M. Koole, voorzitter, en mr. A.A. Fase en mr. J.M. van Kempen, rechters, in tegenwoordigheid van mr. drs. B.J.E. Lodder, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 10 januari 2011.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.