Rechtbank Haarlem, 28-06-2011, ECLI:NL:RBHAA:2011:3093 BR5917, AWB 09 / 3499

RECHTBANK HAARLEM

Sector bestuursrecht, meervoudige douanekamer

Zaaknummer: AWB 09/3499

Uitspraakdatum: 28 juni 2011

Uitspraak in het geding tussen

en

[P] verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiseres op 28 juli 2006 twee uitnodigingen tot betaling (utb’s) opgelegd tot een bedrag van € 791.915,15 aan antidumpingrechten (utb nummer: [#]) en € 35.024,25 aan douanerechten (utb nummer: [#]).

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 6 juli 2009 de bezwaren van eiseres ongegrond verklaard en de utb’s gehandhaafd.

1.3. Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.4. Eiseres heeft, na daartoe door de rechtbank in de gelegenheid te zijn gesteld, schriftelijk gerepliceerd, waarna verweerder schriftelijk heeft gedupliceerd.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 27 mei 2011. Gemachtigde van eiseres is daar verschenen, bijgestaan door kantoorgenoot [B] en vergezeld van [C], [D] en [E]. Namens verweerder is verschenen [F], bijgestaan door [G]. Partijen hebben elk een pleitnota overhandigd aan elkaar en aan de rechtbank en deze voorgedragen.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiseres is importeur van elektronische compacte fluorescerende gasontladingslampen (CFL-i’s) ook wel spaarlampen of Energy Saving Lamps (ESL) genoemd. Eiseres heeft in de periode van 30 juli 2001 tot en met 19 maart 2002, 14 zendingen van deze spaarlampen geïmporteerd, welke zijn aangegeven door diverse aangevers onder de goederencodes 8539 22 90 90 en 8539 39 00 90 en met landen van oorsprong de Filippijnen en Vietnam. Voor 13 van de aangiftes zijn de voor de aangifte benodigde gegevens door eiseres aan de aangevers verstrekt. Dit betreft onder andere de certificaten van oorsprong, Forms A, met land van oorsprong de Filippijnen en Vietnam.

2.4. In april 2005 heeft het Anti-fraude bureau van de Europese Commissie (OLAF) een onderzoek ingesteld naar de oorsprong van spaarlampen ingevoerd in de EU vanuit Vietnam. Het OLAF missierapport, CMS nr. OF/2001/0392 van 11 juli 2006 betreft onder ander drie van de bovengenoemde aangiftes waarbij de oorsprong Vietnam is aangegeven en de betreffende Forms A met oorsprong Vietnam zijn overgelegd. Delen van dit rapport zijn door verweerder in het geding ingebracht.

2.5. De FIOD/ECD heeft eveneens een onderzoek ingesteld (dossier nr. 29182). Stukken uit dit dossier zijn door verweerder in het geding ingebracht. Het betreft onder andere de volgende stukken:

But we are not clear about what you call “comparison symbol”. Can you advise to us as soon as possible?

And that is all that [K] should correct. Please confirm the above for correction of packing.

1. What I talked about is ESLs instead of halogen lamps. Sorry for the mistake.

The problem has been solved - [K] will provide two C/Os.

I think that not enough communication was made before order placement and during order follow-up. If the 36,000 ESLs are so urgently needed, two shipments should be requested in the order - one shipment for the 36,000 pieces or even one shipment is requested in the order, we should have actually shipped them in two - let the artwork confirmation being prepared but the 36,000 pieces be shipped out earlier.

He is complaining that he does not make any money from this order as he spends extra money on 12,000 boxes, double container trucking from factory to the port in Shanghai, USD1500 for a second C/O certificate and inland transportation from Haiphong to Hanoi for one 20ft container,

I was on trip en Monday and Tuesday So I can give you the information today.

I was told on Sunday by [K] that the container was trucked to Shanghai on the same day. And the goods will leave Shanghai today. This is confirmed. And the whole lot 74580 piece will arrive at the l9th of July.

[K] will arrange air freight the following items from Hanoi to Amsterdam with only one condition that he wont pay the air freight and air shipment is on term of FOB Hanoi:

Air freight ETD Hanoi has not been checked out and the air freights cost is USD3/Kg.

Can [D] find a air freight forwarder in Vietnam finding out cheaper freight and arranging the air freight? If we need [K] to prepay the air freight, [K] need us to transfer the amount about USD13,500 (about 4500Kg x 3USD/Kg) to [K]’s partner in Vietnam as soon as possible as Haiolong’s Vietnam partner has no money to prepay the air freight.

[K] can only provide one C/O of Vietnam certificate for the 74580 pieces. Please check with your customs clearance agent if it is O.K. for one C/O covering two shipments - one shipment of 36,000 pieces by air freight arriving at Amsterdam and one shipment of 38580 pieces by sea arriving later at Rotterdam.

What I meant in my previous e-mail is that if the factory delays only one week and the goods need to be air freighted, the factory is not given enough lead time. We should all take the case as a lessen and place orders in future early enough.

Looking forward to hearing from you.

All the other shipment details we will give you today or latest tomorrow.

3. Geschil en standpunten van partijen

3.1. In geschil is het antwoord op de vraag of verweerder het beginsel van eerbiediging van de rechten van de verdediging wezenlijk heeft geschonden als gevolg waarvan de utb’s vernietigd dienen te worden. Indien het antwoord op deze vraag ontkennend luidt, is in geschil of verweerder eiseres terecht heeft aangemerkt als douaneschuldenaar op grond van artikel 201, derde lid van het Communautair douanewetboek (CDW). Bij bevestigende beantwoording van deze vraag is in geschil of verweerder de utb’s na de verjaringstermijn van drie jaren nog op grond van artikel 221, vierde lid, van het CDW en artikel 22e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) aan eiseres had mogen uitreiken, omdat het handelen van eiseres gericht was op ontduiking van rechten bij invoer.

3.2. Eiseres stelt dat verweerder het beginsel van eerbiediging van de rechten van de verdediging heeft geschonden omdat zij niet in de gelegenheid is geweest om voorafgaand aan het uitreiken van de utb’s haar zienswijze naar voren te brengen. Zij bestrijdt dat zij wist of redelijkerwijze had moeten te weten dat de door haar aan de aangevers verstrekte Forms A vals of vervalst waren en dat haar handelen er op was gericht om de rechten bij invoer te ontduiken. Met betrekking tot de aangifte met nr. [#], van 30 augustus 2001, bestrijdt eiseres dat zij degene was die voor deze aangifte onjuiste gegevens heeft verstrekt. Eiseres bestrijdt de geldigheid van de utb’s.

4. Beoordeling van het geschil

Schending van het beginsel van eerbiediging van de rechten van de verdediging.

4.1. Uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ) van 18 december 2008 in zaak C-349/07 (Sopropé) volgt dat de ‘eerbiediging van de rechten van de verdediging’ een algemeen beginsel van gemeenschapsrecht vormt dat ook van toepassing is wanneer de administratie voornemens is een bezwarend besluit ten opzichte van een bepaalde persoon vast te stellen.

4.2. Dit beginsel vereist, voor zover hier van belang, dat de (potentiële) adressaat van een besluit dat zijn belang aanmerkelijk raakt, in staat wordt gesteld naar behoren zijn standpunt kenbaar te maken over de elementen waarop de administratie haar besluit wil baseren. Deze procedurele verplichting rust op de autoriteiten van de lidstaten wanneer zij voornemens zijn dergelijke bezwarende besluiten te nemen, voor zover die besluiten binnen de werkingssfeer van het gemeenschapsrecht vallen. Ook uit eerdere jurisprudentie van het HvJ blijkt dat het recht van verdediging vereist dat een ieder tegen wie een bezwarend besluit dreigt te worden genomen naar behoren de gelegenheid krijgt zijn standpunt kenbaar te maken (arrest van 24 oktober 1996, Commissie-Lisrestal), C-32/95, arrest van 21 september 2000, Mediocurso/Commissie, C-462/98, en het arrest van 12 december 2002, Cipriani, C-395100). Het recht om te worden gehoord voordat een nadelige individuele maatregel wordt genomen is daarenboven vastgelegd in artikel 41 van het op 7 december 2000 geproclameerde Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (Pb C 364/1 van 18 december 2000), alsmede in het op 1 december 2009 in werking getreden nieuwe Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (Pb. C 303/1 van 14 december 2007).

4.3. De bestreden besluiten betreffen navorderingen van douanerechten en antidumpingrechten, gebaseerd op artikel 220 van het CDW. De besluiten zijn aan eiseres meegedeeld in overeenstemming met het bepaalde in artikel 221 van het CDW en vallen daarom binnen de werkingssfeer van het recht van de Europese Unie. Tussen partijen is niet in geschil dat de utb’s de belangen van eiseres aanmerkelijk raken.

4.4. [D] heeft ter zitting verklaard dat hij op 28 september 2004 door de FIOD-ECD is aangehouden en verhoord. Hij is tijdens die verhoren in algemene zin geïnformeerd over het feit dat eiseres verdacht werd van fraude met de invoer van spaarlampen. Verweerder heeft gesteld dat er vóór het uitreiken van de onderhavige utb’s contact is geweest tussen de Nederlandse douaneautoriteiten en eiseres. Deze stelling, die door eiseres is weersproken, behoeft nadere onderbouwing, welke ontbreekt. Onder die omstandigheden acht de rechtbank niet aannemelijk dat eiseres voorafgaand aan het opleggen van de utb’s is gehoord over het voornemen daartoe noch daartoe is uitgenodigd. Hiermee heeft verweerder het beginsel van eerbiediging van de rechten van de verdediging geschonden. Hieraan doet niet af dat [D] nog voor het opleggen van de utb’s, in algemene zin ervan op de hoogte was dat eiseres verdacht werd van fraude met invoerrechten ter zake van spaarlampen. Deze informatie is namelijk zo algemeen dat daarvan niet kan worden gezegd, zoals vereist, dat eiseres op de hoogte was van de elementen waarop de utb’s zijn gebaseerd. Daar komt bij dat niet is komen vast te staan dat het FIOD-rapport aan eiseres is uitgereikt vóór het opleggen van de in geding zijnde utb’s.

4.6. Eiseres voert aan dat zij door het handelen van verweerder wezenlijk in haar verdedigingsbelangen is geschaad. Zij stelt in dat kader dat, ware zij vooraf gehoord, de utb’s tot een lager bedrag zouden zijn vastgesteld omdat zij niet de voor de opstelling van de aangifte nr. [#], van 30 augustus 2001 benodigde gegevens aan de aangever heeft verstrekt en in zoverre ten onrechte als douaneschuldenaar is aangemerkt. Verweerder heeft ter zitting erkend dat het bewijs daarvoor in de gedingstukken ontbreekt. De rechtbank stelt voorts vast dat het dossier alleen bewijsstukken bevat ten aanzien van één aangifte ten invoer van spaarlampen uit Vietnam en geen enkel bewijsstuk met betrekking tot invoeren van spaarlampen uit de Filippijnen. Vermoedens daaromtrent, uitgesproken in het FIOD-ECD overzichtsproces-verbaal nr. 29182, waaruit in deze zaak stukken zijn ingebracht (zie 2.5) en dat is ingebracht in de zaak AWB 09/3907 waarvan het onderzoek ter zitting aansluitend heeft plaatsgevonden met dezelfde gemachtigden, zijn daartoe onvoldoende nu de (bewijs)stukken, waarnaar in het FIOD-ECD-verbaal in dat kader wordt verwezen, zich niet in het procesdossier bevinden. Gelet op deze omstandigheden, waarbij de feiten onvoldoende vaststaan, is niet uit te sluiten dat het voorafgaand aan het uitreiken van de utb’s aan eiseres gelegenheid bieden zich uit te laten over de elementen waarop de utb’s zijn gestoeld, tot een ander resultaat had kunnen leiden. Ook staat hierdoor bij voorbaat niet vast dat de schending van procedureregels geen gevolgen zou hebben gehad, waardoor eiseres door de gang van zaken niet zou zijn benadeeld.

4.7. Onder de onder 4.6 geschetste omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat, nu omtrent de van belang zijnde feiten en de waardering daarvan tussen verweerder en eiseres verschil van mening bestaat er sprake is van een benadeling welke een vernietiging van de utb’s rechtvaardigt. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep gegrond te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiseres in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 805 (1 punt voor het indienen van een beroepschrift, 0,5 punt voor repliek en 1 punt voor het verschijnen ter zitting en een wegingsfactor 1 en € 322 per punt). Aangezien voorafgaand aan de uitspraak op bezwaar niet om vergoeding van proceskosten voor de bezwaarfase is verzocht, worden deze niet toegekend.

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan door mr. A.J. Roke, voorzitter, mr. M.H.L.C. Bijvoet, en mr. C.J. Hummel, rechters, in tegenwoordigheid van E. Hoekman, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 28 juni 2011.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (douanekamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.