Rechtbank Haarlem, 26-09-2011, BT2740, 10/1758 en 10/5970

Zaaknummers: AWB 10/1758 en 10/5970

Uitspraakdatum: 26 september 2011

Uitspraak in de gedingen tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van de gedingen

1.1. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2004 een aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd (hierna: aanslag), berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 40.534, een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van nihil en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 95.778 en bij beschikking een bedrag van € 3.072 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 26 februari 2010 de aanslag en de beschikking heffingsrente gehandhaafd.

1.3. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2004 een navorderingsaanslag IB/PVV (hierna: navorderingsaanslag) opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 561.798, een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van nihil en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 31.664 en bij beschikking een bedrag van € 55.829 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.4. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 8 oktober 2010 het bezwaar gedeeltelijk toegewezen. Het belastbaar inkomen uit werk en woning is verlaagd tot € 547.649 en het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen is gehandhaafd op € 31.664. Het bedrag van de heffingsrente is verlaagd tot € 54.191.

1.5. Eiser heeft tegen beide uitspraken op bezwaar beroep ingesteld. De beroepen zijn bij de rechtbank geregistreerd onder nummer 10/1758 (de aanslag) en nummer 10/5970 (de navorderingsaanslag). Verweerder heeft op de zaken betrekking hebbende stukken overgelegd en verweerschriften ingediend.

1.6. Eiser heeft vóór de zitting in beide zaken nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan verweerder.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiser houdt alle aandelen in X Holding B.V. Deze vennootschap houdt alle aandelen in F B.V. F B.V. is commanditaire vennoot van G C.V. De beherend vennoot van die commanditaire vennootschap is X-Y. X-Y is de partner van eiser.

2.2. Eiser is sinds juni 1997 eigenaar van het pand gelegen aan de a-straat 1 te Z (hierna: het pand). De koopprijs bedraagt fl. 1.050.000 (€ 476.470). Het pand wordt verbouwd tot hotel en een daarboven gelegen woning. Het hotelgedeelte omvat 71% van het pand. Per 1 augustus 1997 huurt G C.V. het hotelgedeelte van eiser om het na de verbouwing te gaan exploiteren. De commanditaire vennoot van G C.V. betaalt de verbouwingskosten ten bedrage van circa fl. 1.100.000 (€ 499.160).

2.3. In een taxatierapport van 23 mei 1997 van taxateur H, opgemaakt op verzoek van X Holding B.V., is het pand vrij van huur en gebruik getaxeerd op fl. 1.100.000 (€ 499.160) en na verbouwing op fl. 1.800.000 (€ 818.181). De huurwaarde van het hotelgedeelte wordt in het rapport vastgesteld op fl. 135.000 (€ 61.260) per jaar. Door eiser wordt vervolgens overleg gepleegd met verweerder over de huurprijs die G C.V. voor het hotelgedeelte zal gaan betalen. Deze wordt vastgesteld op fl. 60.000 (€ 27.230) per jaar waarbij rekening is gehouden met de hiervoor genoemde door de huurder gedane investeringen.

2.5. In zijn aangifte IB/PVV voor het jaar 2001 vermeldt eiser als waarde van het hotelgedeelte per 1 januari een bedrag van €1.772.012 (71% van fl. 5.500.000). De aanslagen IB/PVV van eiser over 2001 en 2002 zijn conform aangifte opgelegd.

(…)”

2.9. Met dagtekening 7 maart 2006 wordt de aanslag IB/PVV voor 2003 aan eiser opgelegd, waarbij de aangifte op het punt van de terbeschikkingstelling is gevolgd.

2.11. Bij brief van 5 november 2007 stuurt eiser het in 2.4 genoemde taxatierapport van I in kopie aan verweerder.

2.12. Bij brief van 20 november 2007 bericht verweerder aan eiser dat verweerder in verband met de aankomende verjaringstermijn de aanslag IB/PVV 2004 ter behoud van rechten heeft opgelegd omdat verweerder nog vragen heeft over de aangifte. Verweerder geeft aan bij het opleggen van de aanslag geen rekening te hebben gehouden met het negatieve resultaat uit de ter beschikkingstelling (van het hotelgedeelte) van het pand. De aanslag wordt met dagtekening 6 december 2007 opgelegd.

2.16. Met dagtekening 20 november 2009 wordt de navorderingsaanslag IB/PVV voor 2004 aan eiser opgelegd.

3. Geschil

3.1.1. In de zaak met betrekking tot de aanslag (10/1758) verschillen partijen van mening over het antwoord op de vraag of het vertrouwensbeginsel eraan in de weg staat dat verweerder in 2008 de waardering van het bedrijfsgedeelte van het pand per 1 januari 2001 nog ter discussie stelt. Aanvankelijk verschilden partijen ook van mening over de hoogte van in aanmerking te nemen onderhoudskosten maar hierover hebben partijen voorafgaand aan de zitting overeenstemming bereikt. Het beroep is mede gericht tegen de impliciete verliesvaststellingsbeschikking van nihil.

3.1.2. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar, de aanslag en de beschikking heffingsrente en het vaststellen van een verliesbeschikking op een bedrag van € 485.081.

3.1.3. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

3.2.1. In de zaak met betrekking tot de navorderingsaanslag (10/5970) verschillen partijen met name van mening over het antwoord op de vraag of sprake is van een uitdrukkelijke standpuntbepaling van verweerder dat aan navordering in de weg staat.

3.2.2. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vernietiging van de navorderingsaanslag en de beschikking heffingsrente.

3.2.3. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. In rechte te respecteren vertrouwen is slechts aan de orde als er sprake is van een bewuste standpuntbepaling van verweerder ten opzichte van eiser of als verweerder door zijn handelen bij eiser op een andere wijze het vertrouwen heeft gewekt dat hij met een bepaald fiscaal gevolg akkoord is.

4.5. Verweerder heeft nog aangevoerd dat de aanslag IB/PVV over 2003 weliswaar conform de aangifte is vastgesteld waar het de inkomsten uit de terbeschikkingstelling betreft, maar dat het directe fiscale belang van de hoogte van de jaarlijkse afschrijvingen beperkt is omdat bij beëindiging van de terbeschikkingstelling in 2004 de mogelijk te hoge jaarlijkse afschrijvingen in de voorgaande jaren in 2004 zouden kunnen worden teruggenomen met toepassing van de foutenleer. Dit brengt de rechtbank niet tot een ander oordeel over het gewekte vertrouwen, al was het maar omdat verweerder eiser er in het geheel niet van op de hoogte heeft gesteld dat het voormelde de reden was om de aangifte IB/PVV voor 2003 te volgen.

4.7. De rechtbank oordeelt hierover als volgt. Een belastingplichtige is te kwader trouw als hij met betrekking tot het bedoelde feit de inspecteur opzettelijk de juiste inlichtingen heeft onthouden of opzettelijk onjuiste inlichtingen heeft verstrekt (vergelijk HR 11 juni 1997, LJN AA2160). Verweerder, op wie de bewijslast rust, heeft aangevoerd dat eiser moest weten dat de waarde van € 1.772.000 voor het bedrijfsgedeelte van het pand te hoog was omdat het pand in mei 1997 nog op een bedrag van € 580.910 getaxeerd was en dan is een stijging naar € 1.772.000 in drie en een half jaar niet reëel. Bovendien gaat het taxatierapport van I uit van een waarde vrij van huur terwijl het pand toen verhuurd was. Het taxatieverslag is niet onderbouwd en bovendien blijkt niet of rekening is gehouden met de huurderinvesteringen, aldus verweerder.

4.8. Met het voorgaande is verweerder niet geslaagd in het bewijs van zijn stelling dat eiser te kwader trouw was. Dat een pand in 2001 voor een veel hoger bedrag getaxeerd werd dan ruim drie jaar daarvoor, was in die jaren niet ongewoon. Dat over de waarde van het pand verschillend geoordeeld kan worden blijkt al uit de bevindingen van de taxateur van verweerder (zie hiervoor onder 2.13 en 2.14). Direct nadat de taxateur het bedrijfsgedeelte van het pand getaxeerd had gaf de taxateur als waarde per 1 januari 2001 € 865.000 door en per 31 december 2003 € 1.447.000. Enkele maanden later heeft de taxateur de waardes aanzienlijk bijgesteld tot bedragen van € 516.000, respectievelijk € 1.000.000. Ook de aanmerkingen van verweerder op het taxatierapport van I kunnen niet tot de conclusie leiden dat eiser te kwader trouw gehandeld heeft. Gesteld noch gebleken is dat eiser beschikte over een onderbouwing van de door I bepaalde waarde die hij niet aan verweerder heeft verstrekt. Daarbij hecht de rechtbank waarde aan de niet onaannemelijke verklaring van eiser ter zitting. Eiser heeft daar verklaard dat hij voordat I de taxatie verrichtten, een minnelijke waardering van het bedrijfsgedeelte had gekregen van fl. 4.000.000. Voorts heeft hij verklaard dat hij in de veronderstelling verkeerde dat een taxatie van de waarde vrij van huur voor de hand lag omdat hij bij verkoop voor een levering van het bedrijfsgedeelte van het pand vrij van huur kon zorg dragen, juist vanwege de relatie tussen verhuurder en huurder.

4.9. Nu de rechtbank tot het oordeel komt dat het beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt, kunnen de aanslag en de navorderingsaanslag niet in stand blijven. De beroepen zullen dan ook gegrond worden verklaard. Ter zitting heeft verweerder verklaard dat hij - mocht het gelijk aan eiser zijn - het eens is met de stelling van eiser dat de onderhoudskosten bij de aanslag over 2004 in aanmerking genomen dienen te worden tot een bedrag van € 150.098, zodat het belastbaar inkomen uit werk en woning voor 2004 alsnog wordt moet worden vastgesteld op € 485.081 negatief.

5. Proceskosten

5.1. De rechtbank vindt aan¬lei¬ding verweerder te veroordelen in de kos¬ten die eiser in verband met de behande¬ling van het bezwaar en het beroep in beide zaken redelij¬kerwijs heeft moeten maken.

5.2. In de zaak met nummer 10/1758 (de aanslag) heeft eiser voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand om een kostenvergoeding op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het besluit) gevraagd. De rechtbank zal deze toekennen. De kosten voor deze zaak worden gesteld op € 322 voor de bezwaarprocedure (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift en 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde van € 161 per punt (tarief geldend voor bezwaar gemaakt voor oktober 2009) en een wegingsfactor 1) en op € 874 voor de beroepsprocedure (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 437 met een wegingsfactor 1).

5.3. In de zaak met nummer 10/5970 (de navorderingsaanslag) heeft eiser ter zake van zijn verzoek om een kostenvergoeding voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand om een integrale proceskostenvergoeding gevraagd vanwege het feit dat verweerder onredelijk heeft geprocedeerd. Op grond van artikel 2, derde lid, van het besluit kan de rechtbank een integrale proceskostenvergoeding uitspreken indien er sprake is van bijzondere omstandigheden. Volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad bestaat er grond voor een integrale proceskostenvergoeding indien het bestuursorgaan het verwijt treft dat het een beschikking of uitspraak geeft, respectievelijk doet of in rechte handhaaft, terwijl op dat moment duidelijk is dat die beschikking of uitspraak in een daartegen gestelde procedure geen stand zal houden. Daarvan is in deze zaak geen sprake en er is dan ook geen reden om een integrale proceskostenvergoeding toe te kennen. Eiser heeft ook in deze zaak wel recht op een forfaitaire kostenvergoeding op grond van het besluit. De kosten worden voor deze zaak vastgesteld op € 436 in de bezwaarprocedure (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift en 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde van € 218 per punt (tarief geldend voor bezwaar gemaakt na september 2009) en een wegingsfactor 1) en op € 874 in de beroepsprocedure (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 437 met een wegingsfactor 1).

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan door mr. H.A.M. Röell-Mulder, voorzitter, mr. T.A. de Hek en mr. S.K.A. Efstratiades, rechters, in tegenwoordigheid van mr. M.C. Anema, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 26 september 2011.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.