Rechtbank Haarlem, 22-03-2012, BX9915, 11/3252

Zaaknummers: AWB 11/3252, 11/3253 en 11/3254

Uitspraakdatum: 22 maart 2012

Uitspraak in de gedingen tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst te P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van de gedingen

1.1. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 1998 een navorderingsaanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (hierna: ib/pvv) opgelegd ten bedrage van ƒ 1.447 en bij beschikking een bedrag van ƒ 636 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.2. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 1999 een navorderingsaanslag vermogensbelasting (hierna: vb) opgelegd ten bedrage van f 686 en bij beschikking een bedrag van f 281 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.3. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2005 een navorderingsaanslag ib/pvv opgelegd ten bedrage van € 1.523 en bij beschikking een bedrag van € 281 aan heffingsrente in rekening gebracht.

1.4. Verweerder heeft de navorderingsaanslagen en de beschikkingen heffingsrente bij (afzonderlijke) uitspraken op bezwaar van 9 mei 2011 gehandhaafd.

1.5. Eiser heeft daartegen beroepen ingesteld. Verweerder heeft op de zaken betrekking hebbende stukken overgelegd en verweerschriften ingediend. De beroepen zijn bij de rechtbank geregistreerd onder de volgende kenmerken: navorderingsaanslag ib/pvv 1998: 11/3253, navorderingsaanslag vb 1999: 11/3254 en navorderingsaanslag ib/pvv 2005: 11/3252.

1.6. Verweerder heeft vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan eiser.

1.7. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 6 maart 2012. Namens eiser is daar verschenen zijn gemachtigde voornoemd, tot bijstand vergezeld van S. Maachi. Namens verweerder zijn verschenen W. Doedens en A.H. van der Haven.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiser heeft eind december 2009 een zogenoemde “Verklaring Buitenlands vermogen” ingediend bij verweerder, waarbij hij heeft verklaard gerechtigd te zijn geweest tot een bankrekening in Zwitserland.

2.2. Bij brief van 13 januari 2010 heeft verweerder aan eiser verzocht om nadere informatie ten aanzien van het buitenlandse vermogen. Daarbij is onder meer gevraagd wat de herkomst van de gestorte en/of overgemaakte bedragen is en wanneer de rekening is geopend.

Daarnaast heb ik met een collega Inspecteur eveneens telefonisch overleg gevoerd over de relevantie van het vragenformulier. Tijdens dit overleg is gebleken dat de antwoorden die op de in het formulier gestelde vragen worden gegeven, om de materiële belastingschuld vast te stellen, niet relevant en van belang zijn.”

2.4. Op 15 mei 2010 is door verweerder een eerste berekening gemaakt van de na te vorderen belasting en heffingsrente over de jaren 1997 tot en met 2008. Hierbij is er vanuit gegaan dat de inkomsten en saldi ter zake van de Zwitserse bankrekening evenredig aan zowel eiser als zijn (in 2009 overleden) moeder moeten worden toegerekend, omdat de rekening op hun beider naam staat.

In de brief is voorts aangegeven dat de inkomsten en saldi evenredig aan eiser en zijn moeder worden toegerekend.

2.6. Bij brief van 2 december 2010 heeft de gemachtigde van eiser aangegeven dat de banksaldi en inkomsten alleen aan eiser dienen te worden toegerekend omdat het vermogen alleen aan hem toebehoort.

2.7. Naar aanleiding van eisers reactie van 2 december 2010 heeft verweerder een nieuwe berekening gemaakt van de na te vorderen belasting over de jaren 2001 tot en met 2008, alsmede een berekening van de na te vorderen belasting over de jaren 1997 tot en met 2000. De op basis van deze berekeningen op te leggen navorderingsaanslagen zijn bij brief van 10 december 2010 aan (de gemachtigde van) eiser kenbaar gemaakt.

2.8. Bij brieven van 29 december 2010 heeft verweerder de gemachtigde van eiser in kennis gesteld van de op te leggen navorderingsaanslagen ib/pvv 2005 en 1998 en de op te leggen navorderingsaanslag vb 1999.

3. Geschil

Afgezien van het laatste geschilpunt zijn de bedragen van de navorderingsaanslagen niet in geschil.

3.2. Voor de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting.

4. Beoordeling van het geschil

4.2. Met betrekking tot de termijn waarbinnen de inspecteur bevoegd is om een belastingaanslag op te leggen, is de dagtekening van het aanslagbiljet bepalend, tenzij aannemelijk is geworden dat het biljet pas na de dagtekening ter post is bezorgd (vgl. HR 7 juni 1995, nr. 29.978, LJN AA1601).

4.3. Aangezien de aanslagbiljetten zijn gedagtekend op 31 december 2010 en tussen partijen niet in geschil is dat de aanslagbiljetten vóór die datum ter post zijn bezorgd, zijn de navorderingsaanslagen ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Awr binnen de vijfjaarstermijn (ib/pvv 2005) dan wel de twaalfjaarstermijn (ib/pvv 1998 en vb 1999) en derhalve tijdig vastgesteld. Hierbij is niet van belang dat eiser de navorderingsaanslagen pas op 4 januari 2011 zou hebben ontvangen. Anders dan eiser heeft gesteld, leidt de toepassing van artikel 3:40 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), dat bepaalt dat een besluit niet in werking treedt voordat het is bekendgemaakt, niet tot een ander oordeel. Op de voet van artikel 3:41 Awb geschiedt bekendmaking immers - voor zover hier van belang - door toezending van dat besluit en in casu staat vast dat de navorderingsaanslagen vóór 31 december 2010 op de juiste wijze zijn toegezonden aan eiser. De eerste grief van eiser faalt derhalve.

4.5. Eiser beroept zich voor wat betreft de navorderingsaanslagen ib/pvv 1998 en vb 1999 op de hiervoor genoemde rechtspraak die is gebaseerd op de uitleg van de artikelen 49 EG (thans artikel 56 EU-verdrag, vrij verkeer van diensten) en 56 EG (thans artikel 63 EU-verdrag, vrij verkeer van kapitaal). In het onderhavige geval gaat het om een in een zogenoemd “derde land”, namelijk Zwitserland, aangehouden banktegoed, zodat de vraag opkomt of eiser rechten kan ontlenen aan (een van) deze bepalingen. Ter zake van het aanhouden van banktegoeden is (in ieder geval) artikel 56 EG toepasselijk, welke bepaling mede betrekking heeft op derde landen. Nu het aanhouden van een banktegoed naar het oordeel van de rechtbank voorts niet is aan te merken als kapitaalverkeer in verband met directe investeringen - met inbegrip van investeringen in onroerende goederen -, vestiging, het verrichten van financiële diensten of toelating van waardepapieren tot de kapitaalmarkten (artikel 57, eerste lid, EG), geldt dat eiser zich inderdaad kan beroepen op artikel 56 EG en derhalve op voormelde rechtspraak.

4.6. Eiser heeft gesteld dat verweerder de termijn voor oplegging van de navorderingsaanslagen ib/pvv 1998 en vb 1999 verder heeft overschreden dan noodzakelijk was in de hierboven in 4.4 bedoelde zin. Dit omdat eiser op 17 maart 2010 alle voor vaststelling van de navorderingsaanslagen benodigde inlichtingen heeft verstrekt en verweerder daarop pas op 23 november 2010 nadere actie heeft ondernomen.

Verweerder neemt het standpunt in dat hij, gelet op het voorgaande, de navorderingsaanslagen met redelijke voortvarendheid heeft vastgesteld.

4.8. Gelet op hetgeen partijen over en weer hebben aangevoerd, staat vast dat verweerder met betrekking tot (onder meer) de onderhavige jaren op 17 maart 2010 beschikte over bankafschriften en jaartotalen van de Zwitserse rekening en dat verweerder op grond daarvan een eerste berekening van de na te vorderen belasting en heffingsrente heeft gemaakt op 15 mei 2010. Voorts is ter zitting komen vast te staan dat die eerste berekening geen wijzigingen meer heeft ondergaan anders dan dat de saldi en inkomsten eerst zijn toegerekend aan zowel eiser als zijn moeder en bij de uiteindelijke aanslagoplegging alleen aan eiser. Deze wijziging heeft pas plaatsgevonden na de aankondiging van verweerder van 23 november 2010; tussen 17 maart 2010 en 23 november 2010 heeft geen enkel contact tussen (gemachtigde van) eiser en verweerder plaatsgevonden. In het dossier is volgens de verklaring van verweerder - naast de berekening van 15 mei 2010 - geen verslaglegging te vinden van door verweerder in de periode tussen 17 maart 2010 en 23 november 2010 ondernomen activiteiten ter voorbereiding of vaststelling van de navorderingsaanslagen. Het tijdsverloop tussen 15 mei 2010 en 23 november 2010 acht de rechtbank, gelet op de berekening die toen al was gemaakt van de navorderingsaanslagen, niet op voorhand aanvaardbaar als noodzakelijkerwijs gemoeid met het voorbereiden en vaststellen van de navorderingsaanslagen. Hetgeen verweerder heeft gesteld over de activiteiten die hebben plaatsgevonden gedurende deze termijn van ruim zes maanden, geeft voorts onvoldoende inzicht in de tijd die noodzakelijkerwijs gemoeid was met het voorbereiden en vaststellen van de onderhavige navorderingsaanslagen. Zonder motivering, die ontbreekt, valt niet in te zien dat de door verweerder gestelde controle naar de herkomst van de gelden, de controle van aangiften over eerdere jaren en de Nederlandse bankrekeningen en het contact met de afdeling registratie en successie, van belang waren voor het vaststellen van de onderhavige navorderingsaanslagen, noch waarom met die werkzaamheden een tijdsbestek van ruim zes maanden gemoeid was. Daarbij acht de rechtbank mede van belang dat verweerder pas bij brief van 23 november 2010 heeft gereageerd op de brief van de gemachtigde van eiser van 17 maart 2010, waarbij opnieuw is gevraagd naar de herkomst van de gelden, maar dan slechts in het kader van eventuele heffing van schenkingsrecht of successierecht. Bij het voorgaande is tevens in aanmerking genomen dat verweerder ter zitting heeft verklaard dat er vele inkeerverzoeken lagen in de onderhavige periode en dat zaken waarin door belastingplichtigen meer complete informatie was verstrekt mogelijk een hogere prioriteit hebben gekregen dan de navorderingsaanslagen van eiser.

4.9. De rechtbank is gelet op het voorgaande van oordeel dat verweerder onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat hij de onderhavige belastingaanslagen met redelijke voortvarendheid heeft voorbereid en vastgesteld. Aldus moet worden aangenomen dat met het voorbereiden en vaststellen van de navorderingsaanslagen een langere termijn gemoeid is geweest dan aanvaard kan worden op grond van het in 4.4 bedoelde evenredigheidsbeginsel. Dit brengt mee dat de navorderingsaanslagen ib/pvv 1998 en vb 1999 vernietigd dienen te worden.

5. Proceskosten

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan door mr. H. de Jong, voorzitter, mr. H.A.M. Röell-Mulder en mr. S.K.A. Efstratiades, rechters, in tegenwoordigheid van mr. P.T. van Arnhem, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 22 maart 2012.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.