Rechtbank Leeuwarden, 07-01-2011, BP5017, AWB 09/654 IB/PVV en AWB 11/9 IB/PVV

RECHTBANK LEEUWARDEN

Sector bestuursrecht, meervoudige kamer

Procedurenummers: AWB 09/654 IB/PVV en AWB 11/9 IB/PVV

Uitspraakdatum: 7 januari 2011

Uitspraak ingevolge artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb)

In het geding tussen

[X], wonende te [Z], eiser,

en

de inspecteur van de Belastingdienst/[te P], verweerder.

1.2 Bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar van 10 februari 2009 heeft ver-weerder de in 1.1 genoemde aanslagen en beschikkingen gehandhaafd.

1.3 Bij faxbericht van 18 maart 2009 heeft eiser tegen de uitspraken op bezwaar beroep ingesteld. Bij brief van 29 mei 2009, door de rechtbank ontvangen op 3 juni 2009, heeft eiser het beroep gemotiveerd.

1.4 Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.5 Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 8 september 2010 te Leeuwarden.

1.6 Namens eiser is [A] daar verschenen, bijgestaan door [B], [C] en [D]. Namens verweerder is [E] verschenen, bijgestaan door [F] en [G].

1.7 Ter zitting heeft tevens het onderzoek plaatsgevonden van het beroep van eiser betreffende de hem opgelegde naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 oktober 2003 tot en met 31 december 2006, procedurenummer AWB 09/489 OB. Al hetgeen in die zaak is aangevoerd en overgelegd wordt ook geacht te zijn aangevoerd en overgelegd in deze zaak. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat op 24 september 2010 naar partijen is gezonden.

1.8 In mei 2003 is de commanditaire vennootschap NovaCap Floralis Termijnfonds 2004 C.V. (hierna: het Fonds) opgericht. In een door het Fonds uitgegeven prospectus, waarvan een kopie tot de gedingstukken behoort, is onder meer het volgende vermeld:

"Het Fonds (...) heeft als doelstelling om, bij een aanvaardbaar risico, het vermogen van het Fonds voor de participanten te beheren en een zo aantrekkelijk mogelijk resultaat voor de participanten te realiseren.

Om de doelstelling van het Fonds te realiseren zal het Fonds namens de participan-ten beleggen in vorderingen die ontstaan uit termijntransacties in tulpenbollen van nieuwe rassen en met het resultaat van deze transacties het fondsvermogen doen groeien. (...)

Deelname in het Fonds is alleen mogelijk door inschrijving in het participanten-register. (...)

Voor inschrijving geldt een minimumbedrag van Euro 100.000."

1.9 Beherend vennoot van het Fonds is NovaCap Floralis Termijnfonds Beheer B.V. Enig aandeelhouder van deze vennootschap is Agricola. Agricola koopt via bemiddeling van Sierteelt Bemiddelings Centrum B.V. (hierna: SBC) bollen van een nieuw tulpenras. Deze bollen worden ondergebracht bij contracttelers voor de teelt tot vermeerdering van de bollen. Tegelijk met de aankoop van de bollen sluit Agricola termijncontracten af voor de verkoop van de aangekochte bollen. Deze verkoop gaat tegen een vastgestelde prijs per kilogram. De uiteindelijke opbrengst van de verkoop is daarmee afhankelijk van de oogst, oftewel het aantal kilo's dat de vermeerderingsteelt heeft opgeleverd. Het tijdsverloop tus-sen het afsluiten van een termijncontract en de levering van de vermeerderde bollen is een jaar tot achttien maanden. Door de termijnverkoop van de bollen verkrijgt Agricola termijn-vorderingen op de kopers. Deze termijnvorderingen verkoopt Agricola aan het Fonds, dat de vorderingen betaalt met het vermogen dat de participanten van het Fonds hebben ingebracht.

1.10 In oktober 2003 besluit eiser te investeren in de handel in bollen van nieuwe tulpen-rassen. Omdat participeren in het Fonds dan niet meer mogelijk is, wordt voor eiser via SBC onder de naam "Ziebol" een speciale structuur opgezet. Door deze structuur kan SBC op naam en voor risico van eiser aan- en verkoopcontracten afsluiten, alsmede teeltovereen-komsten met Tulpenplantgoed Centrum Spierdijk B.V. (hierna: TCS). De vermeerderings-teelt van de bollen vindt plaats bij door TCS en SBC gecontracteerde telers.

1.11In oktober 2003 brengt SBC aan eiser een offerte uit voor de aankoop van tulpen-bollen voor een bedrag van € 10.944.289,78. Dit bedrag is inclusief vakheffing, provisie en teeltkosten. Eiser gaat op 30 oktober 2003 op dit aanbod in en maakt € 6.444.289,78 over aan SBC. Het andere deel van het bedrag ter grootte van € 4.500.000 wordt gestort door de broer van eiser. Begin november ontvangt eiser een aantal facturen van de aankoop van tulpenbollen. De tulpenrassen en de hoeveelheden die op deze facturen staan vermeld, wijken af van de offerte.

1.12 Op 3 december 2003 wordt SBC failliet verklaard. Dan blijkt dat SBC tegenover de op naam van eiser gedane aankopen geen dekkende termijnverkoopcontracten heeft gesloten. De bollen waren geleverd aan contracttelers, maar de teeltvergoedingen, die waren begrepen in het aankoopbedrag van € 10.944.289,78, bleken niet, althans niet volledig, aan de contracttelers te zijn (door)betaald.

1.13 Door de contracttelers wordt eiser aangesproken de nog verschuldigde teeltvergoe-dingen te voldoen. Eiser weigert dit, omdat hij de teeltvergoedingen daarmee in feite twee keer zou betalen. Uiteindelijk komt hij met de contracttelers overeen dat zij de bollen in eigendom verkrijgen tegen finale kwijting van hun vorderingen op eiser.

1.14 Voor het jaar 2003 heeft eiser een belastbaar inkomen uit werk en woning (hierna: inkomen uit box 1) aangegeven van € 6.866.200 negatief. Hierin is een verlies uit onder-neming begrepen van € 6.994.678. Dit is het verlies dat eiser met de tulpenbollenhandel heeft geleden.

1.15 Voor het jaar 2004 heeft eiser een inkomen uit box 1 aangegeven van € 520.798. Daarbij heeft eiser een verlies uit de tulpenbollenhandel van € 135.300 aangegeven als verlies uit onderneming.

1.16 Bij het vaststellen van de aanslagen heeft verweerder de verliezen uit de tulpenbol-lenhandel niet als verlies uit onderneming geaccepteerd. Voor 2003 heeft verweerder het aangegeven inkomen uit box 1 verhoogd met het verlies van € 6.994.678 en met € 33.305 wegens andere correcties. De aanslag IB voor 2003 is daarom vastgesteld naar een inkomen uit box 1 van -/- € 6.866.200 + € 6.994.678 + € 33.305 = € 161.783, welk inkomen na verrekening van verliezen is vastgesteld op nihil.

1.17 Voor 2004 heeft verweerder het aangegeven inkomen uit box 1 verhoogd met het verlies van € 135.300 en met € 62.821 wegens andere correcties. De aanslag IB voor 2004 is daarom vastgesteld naar een inkomen uit box 1 van € 520.798 + € 135.300 + € 62.821 = € 718.919, welk inkomen na verrekening van verliezen van andere jaren is vastgesteld op nihil.

1.21 Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspra-ken op bezwaar, vermindering van de aanslagen tot aanslagen, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil, tot het geven van een verliesvaststellingsbeschikking voor 2003 van € 6.832.050 en het geven van een verliesverrekeningsbeschikking voor het jaar 2004 van € 135.102.

1.22 Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

2.2 Tot de gedingstukken behoort de kopie van een proces-verbaal dat op 6 december 2005 op ambtsbelofte is opgemaakt door twee buitengewone opsporingsambtenaren van de Belastingdienst/FIOD-ECD/kantoor Almelo (hierna: de FIOD) in het kader van een straf-rechtelijk onderzoek. Eiser werd onder meer gehoord over de onderhavige bloembollen-transacties, omdat hij werd verdacht van het opzettelijk doen van onjuiste aangiften omzet- en inkomstenbelasting voor het jaar 2003. Dit proces-verbaal bevat onder meer de volgende verklaringen van eiser:

"Er heeft nooit handel in bloembollen plaatsgevonden. Het betreft puur een belegging."

"U moet goed begrijpen deze belegging in bloembollen is voor mij een bijzaak. De hoofdzaak is de schoenenhandel en we doen ook in onroerend goed"

"We hebben deze belegging ingestoken als een Box-3 verhaal. Feitelijk hebben wij belegd in vordering. Wij hebben voordat wij in dit verhaal stapten ook geen Btw-nummer aangevraagd, wij zien dit puur als een belegging. Wij hebben nooit het voornemen gehad om te gaan handelen in bloembollen, (...)".

"[Het met terugwerkende kracht presenteren van het verlies uit de tulpenbollen-handel als een verlies uit onderneming] is op advies van (...) Deloitte en Touche gebeurd. Dit is volgens mij in 2003 gebeurd, net voordat Ziebol is opgericht. Ik ben na deze aangifte alleen bezig geweest met de vraag hoe ik mijn geld terug zou kunnen krijgen. Ik heb er na dat advies (...) helemaal niet bij stil gestaan, dat we dan van een pure belegging zouden overstappen naar het doen voorkomen dat er daadwerkelijk handel in bloembollen zou plaats vinden."

2.3 Naar oordeel van de rechtbank kan uit de in 2.2 weergegeven citaten uit het proces-verbaal van de FIOD geen andere conclusie worden getrokken dan dat eiser aanvankelijk geen enkele intentie had om een bedrijf te beginnen. Deze conclusie wordt ook ondersteund door het feit dat voor eiser een structuur werd opgezet waarmee hetzelfde kon worden bereikt als met participatie in het Fonds, terwijl participatie in het Fonds werd gepresenteerd als een beleggingsmogelijkheid. In de door het Fonds opgestelde "Financiële Bijsluiter", die eveneens in kopie tot de gedingstukken behoort, is onder meer vermeld dat deze financiële bijsluiter was bedoeld om de participanten in staat te stellen de participatie in het Fonds beter te vergelijken met andere financiële producten en dat het Fonds haar vermogen uitsluitend zou beleggen in vorderingen die ontstaan uit termijntransacties, terwijl het Fonds de risico's voor de beleggers (cursivering van de rechtbank) zou minimaliseren tot een percentage van de participatie. De in 1.11 vermelde storting van € 6.444.289,78 moet naar het oordeel van de rechtbank daarom worden aangemerkt als een belegging waarmee eiser, gezien de hoogte van het bedrag, van meet af aan een groot risico nam en die daarom een sterk speculatief karakter had. Na het storten van het geld heeft eiser geen werkzaamheden uitgevoerd, laat staan werkzaamheden die meer omvatten dan voor normaal vermogens-beheer noodzakelijk zijn. Weliswaar voerde SBC transacties uit op naam en voor rekening van eiser, die bij SBC was ingeschreven als handelaar, maar de tulpenrassen en de hoe-veelheden op de aan eiser verstrekte facturen weken af van de offerte en SBC sloot geen dekkende verkoopcontracten af. Kennelijk kon eiser op de door SBC uitgevoerde transacties geen invloed uitoefenen. Voorts acht de rechtbank, anders dan eiser door verweerder weer-sproken heeft gesteld, niet aannemelijk dat eiser werkzaamheden heeft verricht die van invloed zijn geweest op de kwaliteit van de te produceren bollen. Het vorenstaande brengt de rechtbank tot het oordeel dat het overmaken van het geld aan SBC (zie 1.11) niet is aan te merken als een handeling in het kader van een door eiser gedreven onderneming noch als een werkzaamheid in de zin van artikel 3.90 van de Wet.

2.4 Vanaf het moment dat hij via SBC werd aangesproken door de contracttelers voor de nog onbetaald gebleven teeltvergoedingen, heeft eiser diverse handelingen verricht die er op waren gericht zijn verlies zoveel mogelijk te beperken. Voor zover moet worden aangenomen dat eiser, naar hij heeft betoogd, daardoor ondernemer "tegen wil en dank" is geworden, overweegt de rechtbank dat dit standpunt meebrengt dat op het moment dat eiser met zijn ondernemersactiviteiten zou zijn begonnen, hij zijn belegging in tulpenbollen heeft ingebracht in de onderneming, welke belegging op dat moment al waardeloos was, omdat SBC inmiddels failliet was en hersteltransacties niet mogelijk waren. Het verlies is ook in dat geval niet als verlies uit onderneming aan te merken, omdat het reeds geleden was voor-dat de onderneming zou zijn aangevangen. Om dezelfde redenen kan het verlies evenmin worden aangemerkt als resultaat uit overige werkzaamheden.

2.5 Al het vorenoverwogene brengt de rechtbank tot het oordeel dat de verliezen uit de tulpenbollenhandel niet behoren tot eisers inkomen uit box 1. Omdat eiser tegen de aan-slagen premie ZFW en premie WAZ geen afzonderlijke beroepsgronden heeft aangevoerd, dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

Aldus vastgesteld door mr. J.P.F. Slijpen, mr. G.J. van Leijenhorst en mr. T. van Rij, in tegenwoordigheid van de griffier H. van Lingen.