Rechtbank Noord-Holland, 14-08-2014, ECLI:NL:RBNHO:2014:7561, AWB-13_3806

objectieven, voorzetlenzen, kleurfilters, zoekers, enz. voor fototoestellen, filmcamera’s en projectietoestellen;

polarisatiefilters voor microscopen, voor polarimeters, enz.;

oculairs en objectieven (polariserende oculairs en objectieven, daaronder begrepen) voor astronomische kijkers, binocles en verrekijkers, microscopen, enz.;

gemonteerde prisma’s voor toestellen voor fysische of chemische analyse (polarimeters, enz.);

gemonteerde spiegels voor telescopen, projectietoestellen, microscopen, medische en chirurgische instrumenten, enz.;

optische elementen (gewone lenzen, traplenzen, enz.) voor vuurtorens en lichtboeien, gemonteerd in panelen of in cilinders;

gemonteerde lenzen voor optische banken;

In geschil is de indeling van de [A] en het koppelstuk in de gecombineerde nomenclatuur. Eiseres staat primair indeling van de [A] en het koppelstuk in goederencode 9018 90 20 voor. Verweerder staat indeling van de [A] in goederencode 8521 90 00 en van het koppelstuk in goederencode 9002 90 00 voor. Subsidiair staat eiseres indeling van de [A] in goederencode 8471 41 00 voor.

Eiseres stelt zich op het standpunt dat de [A] een product is dat in samenhang met andere apparatuur endoscopisch opereert. De [A] is als het ware een verlengstuk van de chirurg. De endoscoop en de camera zijn aangesloten op de [A], die zo alle gegevens ontvangt. Via de [A] worden alle gegevens (inclusief beelden) doorgegeven aan de schermen in de operatiekamer. De chirurg ontvangt via de [A] gegevens uit het patiëntendossier via de verbinding met het ziekenhuisnetwerk. Met behulp van de [A] kunnen de chirurgen kijken, diagnosticeren en direct overgaan tot de behandeling (repareren, verwijderen of verhelpen). De [A] is onmisbaar in de moderne operatiekamer. De [A] mag alleen door een bevoegde persoon worden gebruikt. De software is specifiek geschikt voor medische toepassingen. Gelet op de prijs en de beperkte functionaliteit is het zeer onwaarschijnlijk dat de [A] voor andere dan medische toepassingen of buiten een medische instelling wordt gebruikt. Gelet op de verkoopkanalen is het feitelijk uitgesloten dat de [A] aan andere afnemers wordt verkocht. Eiseres stelt zich subsidiair op het standpunt dat de [A] voldoet aan aantekening 5A op hoofdstuk 84. Op het moment van invoer beschikt de [A] alleen over Windows XP.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat de [A] ontworpen en bedoeld is om beelden vast te leggen en op te nemen en om informatie van endoscopische apparaten te documenteren en archiveren. Het opnemen en weergeven van beelden is de belangrijkste functie. De [A] is geen deel of toebehoren van de endoscoop. De [A] komt niet in contact met de patiënt en is niet onmisbaar voor de operatie. Het is mogelijk om de endoscoop aan een monitor te verbinden en op deze wijze de operatie uit te voeren. Dat de [A] de operatie gemakkelijker maakt, betekent nog niet dat post 9018 van toepassing is. De [A] voldoet niet aan aantekening 5A, punten 2 en 3, bij hoofdstuk 84. De [A] is niet vrij programmeerbaar voor de gebruiker, maar wordt voorgeprogrammeerd geleverd met specifieke software. De door de gebruiker te bepalen rekenkundige bewerkingen worden niet uitgevoerd als het apparaat wordt geleverd zoals gedemonstreerd en in de documentatie beschreven. Voorts staat aantekening 5E op hoofdstuk 84 aan indeling onder post 8471 in de weg. De [A] heeft een bijzondere uitrusting die het mogelijk maakt om beelden en geluid op te nemen en informatie van endoscopische instrumenten te documenteren en archiveren. Ook de wijze waarop de [A] wordt verhandeld maakt hem onderscheidend van een automatisch gegevensverwerkende machine. De [A] heeft een eigen functie.

Blijkens de tekst omvat post 9018 instrumenten, apparaten en toestellen voor, voor zover van belang, de geneeskunde en de chirurgie. De rechtbank stelt voorop dat volgens de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie de bestemming van een product een objectief indelingscriterium kan zijn, namelijk wanneer die bestemming inherent is aan het product en deze inherentie kan worden beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen van het product. Verweerder heeft desgevraagd het standpunt van eiseres niet weersproken dat de [A] uitsluitend is bestemd voor gebruik voor de geneeskunde en de chirurgie. De rechtbank volgt dit standpunt, gelet op de gedemonstreerde werking, de specifieke functionaliteiten, de wijze van verkoop en de doelgroep van de [A].

De Hoge Raad heeft in de uitspraak van 9 oktober 2009, nr. 07/12605 (ECLI:NL:HR:2009:BD9216) overwogen dat post 9018 - voor zover van belang - instrumenten, apparaten en toestellen voor de geneeskunde of voor de chirurgie omvat. De IDR toelichting, een belangrijk hulpmiddel bij de uitlegging van de draagwijdte van de verschillende tariefposten, stelt dat post 9018 een grote groep instrumenten, apparaten en toestellen omvat, van ongeacht welk materiaal, die het kenmerk dragen dat het normale gebruik daarvan in de regel de tussenkomst vergt van een persoon met een medische opleiding bij het stellen van een diagnose, bij het voorkomen of behandelen van een ziekte, bij het opereren, enz. In deze uitspraak heeft de Hoge Raad geoordeeld dat voor indeling in post 9018 geen vereiste is dat het product een direct instrumentele functie bij een medische ingreep heeft, maar dat ook bij ander gebruik dan direct verband houdend met een medische ingreep het product onder voornoemde post kan worden ingedeeld.

Uit de technische beschrijving, de handleiding en de ter zitting uitgevoerde demonstratie blijkt genoegzaam dat de [A] uitsluitend wordt gebruikt voor endoscopie door bevoegde medici of hun goed opgeleide assistenten. De objectieve kenmerken en eigenschappen van de [A] kunnen tot geen andere conclusie leiden dan dat de [A] uitsluitend wordt gebruikt voor geneeskundige diagnose en behandeling van patiënten binnen een ziekenhuis of kliniek. De [A] stelt het operatieteam in staat om tijdens de operatie of het onderzoek in de patiënt te kijken, geeft het operatieteam toegang tot de gegevens die in het netwerk van het ziekenhuis zijn opgeslagen (niet alleen de administratieve patiëntgegevens, maar ook beelden van vorige ingrepen en röntgenfoto’s) en kan een printer aansturen om een combinatie van beelden en gegevens af te drukken, zodat deze na afloop met de patiënt kunnen worden besproken. Met de [A] wordt de kans op medische fouten verkleind en wordt de nazorg voor de patiënt verbeterd.

Dat de [A] niet onmisbaar is, zoals verweerder onweersproken heeft gesteld, leidt niet tot een ander oordeel. De geneeskunde en de chirurgie zijn altijd in ontwikkeling en van meer geavanceerde medische apparaten en toestellen kan niet worden gezegd dat zij niet onmisbaar zijn, zij maken het werk van medici immers beter of gemakkelijker. De rechtbank acht dit argument van verweerder geen juiste maatstaf bij de beoordeling of een instrument, apparaat of toestel is bestemd voor de geneeskunde en de chirurgie.

Op grond van hetgeen onder de punten 5 tot en met 7 is overwogen, komt de rechtbank tot het oordeel dat de [A] moet worden ingedeeld onder post 9018. Het gelijk is op dit punt aan eiseres.

Eiseres stelt zich op het standpunt dat het koppelstuk een deel is van de endoscoop. Het koppelstuk verbindt de medische-camerakop met de endoscopische buis en is in staat om de beeldscherpte aan te passen via het objectief en de focusring. Het koppelstuk is ontwikkeld voor gebruik bij onderzoek in het menselijk lichaam. Het koppelstuk wordt samen met een compleet endoscopiesysteem geleverd aan ziekenhuizen. Het koppelstuk valt niet onder aantekening 2, onderdeel a, bij hoofdstuk 90. Het komt niet in een van de posten van de hoofdstukken 84, 85 en 90 voor. Op grond van aantekening 2, onderdeel b, bij hoofdstuk 90 valt het koppelstuk onder post 9018 (indelingsregel 1). Het koppelstuk is immers uitsluitend bestemd voor het endoscopiesysteem. Indien het voorgaande niet juist is, dient het koppelstuk op grond van laatstgenoemde aantekening eveneens te worden ingedeeld onder post 9018 en wel omdat het verbinden van de koppelingen aan de overige onderdelen van het endoscopische systeem het wezenlijke karakter van het koppelstuk vormt (indelingsregel 3b). Indien dit niet juist is, dient nog steeds indeling onder post 9018 plaats te vinden omdat de post die het laatst gerangschikt is, voorgaat (indelingsregel 3c).

Verweerder is het met eiseres eens dat het koppelstuk een deel is van de endoscoop. Op grond van aantekening 2, onderdeel a, bij hoofdstuk 90 worden delen die als zodanig onder een post van hoofdstuk 90 kunnen worden ingedeeld, onder hun eigen post ingedeeld. Verweerder stelt zich op het standpunt dat het koppelstuk een objectief bevat dat erin is gemonteerd. Met de focusring kunnen de beeldscherpte en (optioneel) de zoom worden ingesteld. Het is in wezen een samengesteld artikel bestaande uit een verloopstuk waarop de camera geschroefd kan worden, een objectief met focusring en een klem voor bevestiging aan de endoscoop. Het wezenlijke karakter van het koppelstuk wordt bepaald door het objectief.

Gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen van het koppelstuk is dit product aan te merken als een objectief. Het wezenlijke kenmerk van het koppelstuk wordt gevormd door het objectief en de focusring die het operatieteam in staat stellen om een scherp beeld te krijgen van het te onderzoeken of te opereren gebied. Dat het koppelstuk op maat gemaakte aansluitingen bevat, is logisch, maar verleent het koppelstuk niet zijn wezenlijke karakter. Het koppelstuk wordt immers niet gemonteerd om de endoscoop te verlengen, maar om een scherp beeld te krijgen dat desgewenst kan worden bijgesteld. Op grond van aantekening 2, onderdeel a, bij hoofdstuk 90 wordt het objectief onder zijn eigen post ingedeeld, te weten post 9002. Het gelijk is op dit punt aan verweerder.

Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep in zaak 13/3806 gegrond te worden verklaard en dient het beroep in zaak 13/3808 ongegrond te worden verklaard.