Rechtbank Noord-Holland, 28-09-2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:9067, AWB - 19 _ 121

8. Eiseres stelt dat de naheffingsaanslagen ten onrechte zijn opgelegd nu de aandeelhouders materieel kwalificeerden voor het verdragstarief van 10%, en nadien ook de benodigde documenten zijn aangeleverd. Eiseres stelt dat het opleggen van de naheffingsaanslagen in strijd is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, en meer in het bijzonder het evenredigheidsbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.

Verder moeten de boetes worden verminderd naar nihil nu ook de in de naheffingsaanslagen begrepen dividendbelasting zal worden verminderd tot nihil. Subsidiair betoogt eiseres dat de boetes moeten worden verlaagd naar een bedrag dat evenredig is met de ernst van de gedragingen. Het heeft, aldus eiseres, best enige voeten in de aarde om de vereiste IB 92-verklaringen te verkrijgen, terwijl haast was geboden bij de uitkering van het dividend. Ook heeft verweerder laat gereageerd op de aangiften. Impliciet kunnen de ingediende aangiften worden beschouwd als een verzoek om de vergunning, aangezien beide bij dezelfde afdeling van de Belastingdienst moeten worden ingediend. Meer subsidiair beroept eiseres zich op afwezigheid van alle schuld. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de naheffingsaanslagen en de boetebeschikkingen.

9. Verweerder stelt dat de naheffingsaanslagen en de verzuimboetes terecht en naar de juiste bedragen zijn opgelegd. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.

10. Op grond van artikel 5 van de Wet op de dividendbelasting 1965 (hierna: Wet DB) bedraagt de dividendbelasting 15% van de opbrengst. Artikel 7 van de Wet DB - voor zover in deze zaak relevant - bepaalt:

11. Artikel 20 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) – voor zover hier van belang – luidt:

12. Artikel 10 van het Verdrag tussen de Regering van het Koninkrijk der Nederlanden en de Regering van de Tsjechische Republiek tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting met betrekking tot belastingen naar het inkomen en naar het vermogen (hierna: het Verdrag) - voor zover in deze zaak van belang - houdt het volgende in:

13. De vrijstellingsprocedure met betrekking tot portfoliodividenden is geregeld in artikel 2 van de Universele Nederlandse uitvoeringsvoorschriften 2015 inzake belastingverdragen, uitgezonderd het belastingverdrag met de Verenigde Staten van Amerika, en de Belastingregeling Nederland Curaçao (hierna: de Uitvoeringsvoorschriften). Dit artikel luidt – voor zover hier van belang – als volgt:

14. Niet in geschil is dat de terbeschikkingstelling van de dividenden op 9 augustus 2016, 31 januari 2017, 23 oktober 2017 en 21 maart 2018 heeft plaatsgevonden. Uit artikel 7, derde lid, van de Wet DB volgt dat de verschuldigde dividendbelasting op die tijdstippen moest worden ingehouden. Uit de systematiek van de Wet DB volgt voorts dat inhouding in beginsel diende plaats te vinden naar het geldende wettelijke tarief (in casu 15%). In artikel 2, eerste lid, van de Uitvoeringsvoorschriften is bepaald dat de inhoudingsplichtige bevoegd is opbrengst uit te betalen onder aftrek van dividendbelasting tot het van toepassing zijnde verdragspercentage (in casu 10%), indien de gerechtigde tot de opbrengst een exemplaar van de IB 92-verklaring heeft overgelegd dat is voorzien van een ondertekende bevestiging omtrent de woonplaats van de opbrengstgerechtigde. Hieruit volgt dat de inhoudingsplichtige gedeeltelijk wordt ontslagen uit voormelde wettelijke verplichting tot inhouding, en wel voor zover het toe te passen tarief 10% overtreft indien de inhoudingsplichtige reeds op het moment van de inhoudingen van dividendbelasting beschikt over het – ondertekende en voor de woonplaats bevestigde – IB 92-formulier als in die bepaling vermeld, voor het desbetreffende dividend .%.

15. Aangezien eiseres op die momenten niet over die formulieren beschikte, had de dividendbelasting moeten worden ingehouden en afgedragen naar het wettelijke tarief van 15% en hadden de aandeelhouders van eiseres overeenkomstig artikel 3 van de Uitvoeringsvoorschriften een verzoek tot teruggaaf kunnen doen, hetgeen zij op 24 mei 2019 ook gedaan hebben. In dit verband wijst de rechtbank nog op het arrest van de Hoge Raad van 23 maart 1994, ECLI:NL:HR:1994:C5628, waarin een vergelijkbare kwestie met betrekking tot deelnemingsdividenden speelde. In dit arrest had de inhoudingsplichtige na een dividenduitkering waarop zij geen dividendbelasting had ingehouden, verzocht met terugwerkende kracht te worden ontslagen van de verplichting tot inhouding van de dividendbelasting ter zake van haar op Curaçao gevestigde moedervennootschap. De Hoge Raad overwoog in deze zaak onder meer het volgende:

16. Nu eiseres op het tijdstip van terbeschikkingstelling van de dividenden niet over de benodigde IB 92-verklaringen beschikte, voldeed zij naar het oordeel van de rechtbank niet aan de voorwaarden voor uitbetaling van de opbrengst onder aftrek van dividendbelasting tot het van toepassing zijnde verdragspercentage (10%). Vast staat dat eiseres desalniettemin een bedrag overeenkomend met 10% van de opbrengst op de aangiften heeft ingehouden en afgedragen. Nu de inhouding ten onrechte naar een lager dan het wettelijk tarief heeft plaatsgevonden, heeft eiseres de belasting die op aangifte behoort te worden afgedragen gedeeltelijk niet betaald. Dat is grond voor het opleggen van een naheffingsaanslag (artikel 20 AWR). De naheffingsaanslagen zijn dan ook terecht opgelegd. Dat – naar tussen partijen niet in geschil is – de aandeelhouders van eiseres ten tijde van de dividenduitkeringen materieel kwalificeerden voor het tarief van 10% en nadien de IB 92-verklaringen hebben verstrekt, maakt dit op grond van het vorenoverwogene, niet anders.

17. Eiseres heeft (subsidiair) aangevoerd dat in het verleden door de Belastingdienst wel werd toegestaan dat het lagere verdragspercentage werd toegepast ondanks dat de formeel vereiste documenten niet aanwezig waren, en dat de onderhavige naheffingsaanslagen daarom zijn opgelegd in strijd met het evenredigheidsbeginsel. Tevens zijn de naheffingsaanslagen, aldus eiseres, opgelegd in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel omdat de vereiste formulieren alsnog achteraf begin oktober 2018 zijn overgelegd. De rechtbank is met verweerder van oordeel dat het evenredigheidsbeginsel en zorgvuldigheidsbeginsel niet zijn geschonden. De vereisten voor lagere inhouding zijn per 1 januari 2016 gewijzigd, en zoals verweerder terecht heeft aangegeven, is dit ook kenbaar voor eiseres op grond van het (gewijzigde) aangifteformulier dat zij moest invullen. Eiseres kan daarom geen beroep doen op een eventueel voordien bestaande praktijk. Ook het feit dat achteraf alsnog de vereiste formulieren zijn overgelegd en dat voor eerdere dividenden ook IB 92 formulieren voor dezelfde aandeelhouders zijn afgegeven maakt dit niet anders, omdat op grond van de wettelijke regeling en uitvoeringsvoorschriften duidelijk is dat de formulieren betrekking hebbend op het betreffende dividend ten tijde van de dividenduitkering aanwezig dienen te zijn, hetgeen niet het geval was.

18. In artikel 67c, eerste lid, AWR is bepaald dat, indien de belastingplichtige of de inhoudingsplichtige de belasting welke op aangifte moet worden voldaan of afgedragen niet, gedeeltelijk niet, dan wel niet binnen de in de belastingwet gestelde termijn heeft betaald, dit een verzuim vormt ter zake waarvan de inspecteur hem een bestuurlijke boete kan opleggen. Op grond van het bepaalde in paragraaf 24, tweede lid, van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (hierna: het BBBB) legt de inspecteur in een geval van betalingsverzuim na onjuiste aangifte, een boete op van tien procent van de verschuldigde belasting tot het wettelijk maximum van artikel 67c AWR (zijnde € 5.278) en wordt de boete minimaal gesteld op € 50.

19. Het oordeel van de rechtbank dat de naheffingsaanslagen terecht zijn opgelegd, en de belastbare feiten zich derhalve hebben voorgedaan, brengt met zich dat ook de in samenhang met de naheffingsaanslagen opgelegde verzuimboetes terecht zijn opgelegd. Of al dan niet naderhand aan de opbrengstgerechtigde een teruggaaf van dividendbelasting wordt verleend op grond van artikel 3 van de Uitvoeringsvoorschriften, is voor de rechtmatigheid van de eerder opgelegde naheffingsaanslagen dividendbelasting niet relevant. Er is in geval van teruggave van dividendbelasting aan de opbrengstgerechtigde ook geen sprake van vermindering van die – aan de inhoudingsplichtige – naheffingsaanslagen, zodat het vervallen van de boetes op grond van artikel 67h AWR niet aan de orde is. De primaire grief van eiseres faalt dan ook.

20. Wat betreft de subsidiaire grief van eiseres dat de boetes niet evenredig zouden zijn met de aard van de overtredingen, overweegt de rechtbank dat de boetes zijn opgelegd overeenkomstig artikel 67c AWR jo. paragraaf 24 BBBB. Het feit dat de procedure tot het verkrijgen van een IB 92-verklaring voor toepassing van een verlaagd tarief tijdrovend zou zijn, en dat verweerder in de periode na de dividenduitkeringen traag zou zijn geweest met antwoorden, wat daar verder van zij, zijn geen gronden om de boete te vernietigen dan wel te verlagen.

21. De verzuimboete heeft tot doel een gebod tot nakoming van fiscale verplichtingen in te scherpen zodat belastingplichtigen hun wettelijke verplichtingen nakomen waarbij de hoogte van de boete wordt bepaald in overeenstemming met de voorschriften gegeven in het BBBB. De boetes zijn in zoverre dan ook terecht opgelegd. De subsidiaire grief van eiseres faalt eveneens.

22. Eiseres heeft ten slotte een beroep gedaan op afwezigheid van alle schuld (hierna: avas) omdat zij het doen van aangiften dividendbelasting heeft toevertrouwd aan het kantoor van haar gemachtigde en erop mocht vertrouwen dat deze ter zake kundig was en correcte aangiften namens haar zou doen. Verweerder heeft betoogd dat van eiseres mag worden gevergd dat zij zichzelf ervan overtuigt dat de juiste aangiften worden gedaan en de juiste bedragen aan dividendbelasting worden ingehouden en afgedragen.

23. De rechtbank overweegt daaromtrent als volgt. De omstandigheid dat eiseres het doen van aangiften dividendbelasting heeft toevertrouwd aan haar gemachtigde die deze aangiften niet correct heeft gedaan waardoor de verschuldigde dividendbelasting niet tijdig is betaald, doet niet eraan af dat eiseres zelf in verzuim is. Echter, bij overtreding van een voorschrift dat wordt bestraft met een verzuimboete kan een belastingplichtige met vrucht een beroep doen op avas, indien hij feiten stelt en bij betwisting daarvan aannemelijk maakt die meebrengen dat hij alle in de gegeven omstandigheden van hem in redelijkheid te vergen zorg heeft betracht om het verweten feit, op grond waarvan te weinig belasting is geheven, te voorkomen (vgl. onder meer HR 15 juni 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA7184, en HR 10 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:844). Aan een belastingplichtige kan een verzuimboete worden opgelegd, wanneer een door hem ingeschakelde adviseur een fout maakt, maar voor die boete is naar het oordeel van de rechtbank geen plaats als die belastingplichtige aannemelijk maakt dat hij voldoende zorgvuldig heeft gehandeld in de keuze van en samenwerking met die adviseur. Eiseres heeft gesteld dat zij haar gemachtigde voor voldoende deskundig mocht houden, dat haar gemachtigde verbonden is aan de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs, lid is van de commissie IFZ van die organisatie, en dat zij niet aan diens zorgvuldige taakvervulling behoefde te twijfelen.

24. Verweerder heeft aangevoerd dat de aandeelhouders van eiseres een IB 92-formulier hebben ondertekend, en dat eiseres dus op de hoogte moet zijn geweest van de geldende vereisten voor het verlaagde verdragspercentage. Uit de stukken blijkt dat de aangiften zijn ondertekend door de gemachtigde. Ter zitting heeft eiseres verder onweersproken gesteld dat de aangiften, inclusief het verzorgen van de formulieren, uitsluitend en geheel door het kantoor van gemachtigde zijn verzorgd.

25. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres, met inachtneming van het voorgaande, aannemelijk gemaakt dat zij alle in de gegeven omstandigheden van haar in redelijkheid te vergen zorg heeft betracht om het verweten feit, op grond waarvan te weinig belasting is geheven, te voorkomen. Daarbij is van belang dat gesteld noch gebleken is dat eiseres, die ter behartiging van haar fiscale aangelegenheden een professionele gemachtigde heeft ingeschakeld, haar adviseur niet voor voldoende deskundig mocht houden dan wel aan diens zorgvuldige taakvervulling behoefde te twijfelen. Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat eiseres enige schuld heeft aan het feit dat zij de verschuldigde dividendbelasting niet tijdig en volledig heeft voldaan.

26. Aan dit oordeel doet niet af de stelling van verweerder dat de in Tsjechië wonende aandeelhouders van eiseres een IB 92-formulier hebben ondertekend en aldus op de hoogte hebben moeten zijn van de geldende vereisten voor het verlaagde verdragspercentage, aangezien deze stelling – wat daarvan zij – niet relevant is voor het oordeel of eiseres, waarvan het bestuur bestond uit andere personen dan de aandeelhouders, aan voormelde bewijslast voor een beroep op avas heeft voldaan.

27. Het beroep op avas slaagt op die grond. Dat betekent dat de boetebeschikkingen dienen te worden vernietigd.

28. Gelet op het vorenoverwogene dienen de beroepen gegrond te worden verklaard.

29. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. . Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.966,50, te weten 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 525, 1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift met een waarde per punt van € 261 en een wegingsfactor 1 voor de zwaarte van de zaak, alsmede een factor 1,5 nu sprake is van vier samenhangende zaken.